Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 grudnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi badawczo-rozwojowej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 10 lutego 2025 r. (data wpływu).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, która posiada nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium Polski zgodnie z art. 3 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Prowadzi On działalność gospodarczą w oparciu o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej od 1 kwietnia 2021 roku.

W ramach prowadzonej działalności tworzy „oprogramowanie … (w oparciu o …)”. Oprogramowanie to ma na celu opracowanie rozwiązania, które umożliwi tworzenie symulacji, które mają posłużyć do wspomagania projektowania dużych urządzeń przemysłowych w taki sposób, by działały wydajnie oraz oszczędzały energię, a tym samym były bardziej ekologiczne. Prace twórcze polegają na stworzeniu algorytmów matematyczno-fizycznych, które umożliwią przeprowadzenie symulacji. Na opracowanie algorytmów ma wpływ wiele aspektów takich jak: wiedza matematyczno-fizyczna, doświadczenie w dziedzinie, dostęp do baz danych właściwości termodynamicznych surowców oraz stałych, które wielokrotnie pochodzą z wiedzy pozyskanej w sposób empiryczny. Wypadkowa tych czynników pozwoli na wyprowadzenie autorskich algorytmów, które będą wyspecjalizowane w rozwiązywaniu dedykowanych problemów. Drugim ważnym elementem jest opracowanie oprogramowania, które pozwoli na zamodelowanie opracowanych algorytmów oraz przygotowanie dedykowanego interfejsu, który pozwoli inżynierom firmy A na korzystanie z oprogramowania. Ponadto architektura oprogramowania musi zapewnić wydajność i jakość obliczeń.

W wyniku prac Wnioskodawcy powstaje program komputerowy, który chroniony jest zgodnie z art. 74 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Działalność prowadzona jest przez Wnioskodawcę w sposób ciągły i systematyczny, podkreślenia wymaga fakt, że działalność Wnioskodawcy obejmuje nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

Wnioskodawca nie posiada centrum badawczo-rozwojowego. Ponadto nie działa w specjalnej strefie ekonomicznej, o której mowa w ustawie z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1670 z późn. zm.). Wnioskodawca nie korzysta z innych zwolnień przewidzianych w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.), z kolei ponoszone koszty nie są Mu w jakikolwiek sposób zwracane.

W prowadzonej działalności Wnioskodawca ponosi następujące koszty:

1. koszty płac bezpośrednich pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę wraz z odpowiednimi obciążeniami z tytułu składek ZUS – pracownicy w sposób bezpośredni wykonują pracę nad konkretnymi projektami;

2. koszty umowy cywilnoprawnej (umowy o dzieło) z osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej wraz z odpowiednimi obciążeniami z tytułu składek ZUS – wykonawca dzieła tworzy poszczególne elementy oprogramowania, co też przyczynia się bezpośrednio do stworzenia oprogramowania.

Wnioskodawca chciałby skorzystać z możliwości zastosowania ulgi badawczo-rozwojowej za lata 2024 i kolejne.

Wnioskodawca w prowadzonej księdze przychodów i rozchodów dokonuje stosownego ewidencjonowania kosztów opisanych w niniejszym wniosku w kolumnie 16.

Uzupełnienie wniosku

Na pytanie: Jaka jest forma opodatkowania Pana działalności gospodarczej (np. zasady ogólne, podatek liniowy, ryczałt ewidencjonowany) w okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania?

Odpowiedział Pan: Jest to podatek liniowy.

Wnioskodawca jest mikroprzedsiębiorcą.

Wnioskodawca w pierwszej fazie uzyskuje zapotrzebowanie Zleceniodawcy niezbędne do Jego prawidłowego prowadzenia działalności gospodarczej. Dalej Wnioskodawca ustala, czy jest w stanie w oparciu o aktualne rozwiązania w dziedzinie oprogramowania stworzyć dane rozwiązanie. Wnioskodawca na tej podstawie stworzył prototyp, który testował i ostatecznie implementuje.

Oprogramowanie powstaje z wykorzystaniem pakietu oprogramowania matematycznego, służącego do wykonywania skomplikowanych obliczeń matematyczno-symulacyjnych (...), a także mikroserwisowej aplikacji szkieletowej, która umożliwia tworzenie chmurowych aplikacji natywnych z wykorzystaniem wysokopoziomowego języka... (...). W projekcie wykorzystywane są również narzędzia umożliwiające konteneryzacje aplikacji (...).

Efektem prac Wnioskodawcy jest program komputerowy.

Wnioskodawca tworzy programy komputerowe w oparciu o nowoczesne technologie i języki programowania. Prace twórcze polegają na stworzeniu algorytmów matematyczno-fizycznych, które umożliwią przeprowadzenie symulacji. Na opracowanie algorytmów ma wpływ wiele aspektów takich jak: wiedza matematyczno-fizyczna, doświadczenie w dziedzinie, dostęp do baz danych właściwości termodynamicznych surowców oraz stałych, które wielokrotnie pochodzą z wiedzy pozyskanej w sposób empiryczny. Wypadkowa tych czynników pozwoli na wyprowadzenie autorskich algorytmów, które będą wyspecjalizowane w rozwiązywaniu dedykowanych problemów.

Klient Wnioskodawcy nie byłby w stanie nabyć takiego oprogramowania na wolnym rynku, musi być ono stworzone pod jego konkretne potrzeby. Oryginalność polega na tym, że tworzone oprogramowanie powstaje przy użyciu odpowiednio dobranych technologii programistycznych i języków programowania.

Rozwiązanie różni się ze względu na wykorzystane algorytmy, które są oparte o wieloletnie doświadczenie inżynierów z branży oraz wykorzystanie specjalnie opracowanych baz danych właściwości termodynamicznych surowców oraz stałych, które wielokrotnie pochodzą z wiedzy pozyskanej w sposób empiryczny. Ale również technologie, które są wykorzystywane w projekcie jak pakiety oprogramowania matematycznego, służącego do wykonywania skomplikowanych obliczeń matematyczno-symulacyjnych (...), które umożliwiają efektywne rozwiązywanie układów równań z wieloma niewiadomymi w sposób współbieżny, zostały specjalnie wyselekcjonowane pod kątem realizacji opracowanych algorytmów.

Na pytanie: W odniesieniu do kryterium „systematyczności”:

• jakie cele postawił Pan w zakresie realizacji prac związanych z tworzeniem oprogramowania,
• jakie cele zostały osiągnięte, w ramach jakich zasobów ludzkich, rzeczowych i finansowych zostało faktycznie zrealizowane oprogramowanie,
• czy poszczególne prace związane z tworzeniem oprogramowania były realizowane wg określonych harmonogramów, jeśli tak – proszę wskazać, co przewidywały te harmonogramy i czy zostały zrealizowane;

Odpowiedział Pan: Stworzenie nowego programu komputerowego przy zastosowaniu nowych technologii. Celem Wnioskodawcy w zakresie źródeł finansowania była minimalizacja kosztów Zleceniodawcy, które mogłyby powstać przez konieczność wprowadzenia nowych urządzeń, tym samym dostosował On technologię do aktualnego zaplecza technicznego Zleceniodawcy.

Wnioskodawca stworzył nowy program komputerowy, co stanowiło Jego główny cel. Umożliwiło to usprawnienie działania Zleceniodawcy, jego działalności i dodatkowo nie spowodowało przy tym zwiększenia zapotrzebowania kadrowego Zleceniodawcy.

Wnioskodawca tworzył wewnętrzne harmonogramy w okresie tworzenia programu komputerowego, które umożliwiały Mu zaplanowanie i pilnowanie terminów. Cały projekt objęty jest również harmonogramem realizacji projektu, który jest ujęty w umowie ze Zleceniodawcą.

Wnioskodawca posiada profesjonalną wiedzę w zakresie programowania programów komputerowych, popartą odpowiednim doświadczeniem zawodowym.

Wnioskodawca łączy wiedzę teoretyczną z praktyczną, w szczególności w zakresie pisania skryptów w językach programowania. Wnioskodawca wykorzystywał technologie opisane wyżej w odpowiedziach na pytania. Oprogramowania, które stworzył Wnioskodawca, nie istniały dotychczas w działalności Zleceniodawcy, stąd jest to innowacyjne w obrębie działalności swojego Zleceniodawcy.

Wnioskodawca, tworząc i rozwijając Oprogramowanie, używa języków programowania i technologii, dobierając je zarówno do tworzonego programu komputerowego oraz w taki sposób, aby Zleceniodawca mógł korzystać z tego oprogramowania przy aktualnej możliwości technologicznej urządzeń. Dobór technologii musi być również dostosowany do skali rozwiązywanych problemów algorytmicznych.

Wnioskodawca potwierdził, że łączy zarówno teoretyczną, jak i praktyczną wiedzę z zakresu technologii programistycznych, jak i języków programowania, a także wiedzę z zakresu algorytmiki matematyczno-fizycznych modeli.

Prace Wnioskodawcy mają na celu stworzenie nowego programu komputerowego poprzez połączenie teoretycznej i praktycznej wiedzy Wnioskodawcy. Wnioskodawca przy tworzeniu programu zawsze pozyskuje i wykorzystuje wiedzę z zakresu programowania.

Wnioskodawca potwierdził, że zdobycie wiedzy jest niezbędne do tworzenia nowych programów komputerowych stanowiących produkt działalności Wnioskodawcy.

Na pytanie: W odniesieniu do kryterium „w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań”, czy Pana prace związane z tworzeniem oprogramowania były ukierunkowane na nowe odkrycia – jeśli tak, proszę wskazać jakie;

Odpowiedział Pan: Nie.

Na pytanie: Czy Pana prace stanowiły/stanowią/będą stanowiły:

• czynności wdrożeniowe w zakresie opracowywanych produktów i usług,
• produkcję seryjną,
• serwisowanie, itp.?

Odpowiedział Pan:

• Nie stanowiły czynności wdrożeniowych.
• Nie stanowiły produkcji seryjnej.
• Nie stanowiły czynności serwisowania.

Na pytanie: Czy zamierza Pan dokonać odliczenia z tytułu ulgi B+R, zgodnie z limitami wskazanymi w art. 26e ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Odpowiedział Pan: Tak.

Efekty pracy Wnioskodawcy w zakresie tworzenia oprogramowania:

a) zawsze są i będą kreacją nowego, nieistniejącego wcześniej produktu,

b) nie są i nie będą efektem pracy, która wymaga do osiągnięcia rezultatu jedynie określonych umiejętności i której rezultaty da się z góry określić i przewidzieć jako mające charakter powtarzalny,

c) nie są/nie będą jedynie „techniczną”, a są/będą „twórczą”, realizacją szczegółowych projektów.

Na pytanie: Czy koszty, które mają podlegać odliczeniu w ramach ulgi na działalność badawczo -rozwojową, były/są/będą zaliczane, w myśl przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do kosztów uzyskania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej przez Pana?

Odpowiedział Pan: Tak, stanowiły one koszty uzyskania przychodu w prowadzonej działalności gospodarczej.

Na pytanie: Czy koszty, które mają podlegać odliczeniu w ramach ulgi na działalność badawczo -rozwojową zostały/zostaną przez Pana odliczone od podstawy obliczenia podatku? Jeśli tak – na jakiej podstawie?

Odpowiedział Pan: Nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania.

Na pytanie: Czy przedmiotem Pana wątpliwości – w odniesieniu do pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę – jest również możliwość zaliczenia do kosztów kwalifikowanych ulgi B+R należności z tytułu: ekwiwalentów za niewykorzystany urlop, wynagrodzenia za czas choroby, urlopu lub innej nieobecności pracowników?

Odpowiedział Pan: Nie są one przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy, problem ten rozwiązuje wydana przez Ministra Finansów interpretacja ogólna.

Na pytanie: Czy w skład wynagrodzenia za usługi wykonywane przez osoby realizujące poszczególne elementy oprogramowania zatrudnione na podstawie umowy o dzieło wchodziło/wchodzi/będzie wchodzić wynagrodzenie za czas nieobecności tych osób?

Odpowiedział Pan: Tak.

Pytania

1.Czy prace wykonywane przez Wnioskodawcę polegające na tworzeniu opisanego we wniosku Oprogramowania spełniają definicję działalności badawczo-rozwojowej, o której mowa w przepisach ustawy o PIT?

2.Czy Wnioskodawca w opisanym stanie faktycznym może zastosować ulgę badawczo-rozwojową opisaną w art. 26e ust. 1 ustawy o PIT?

3.Czy wszystkie wymienione przez Wnioskodawcę koszty mogą stanowić koszty kwalifikowane, o których mowa w art. 26e ust. 2 ustawy o PIT?

Pana stanowisko w sprawie

Ad 1

Zdaniem Wnioskodawcy, prace wykonywane przez Wnioskodawcę, polegające na tworzeniu opisanego we wniosku Oprogramowania, spełniają definicję działalności badawczo-rozwojowej, o której mowa w przepisach ustawy o PIT.

Stosownie do treści art. 5a pkt 38 ustawy o PIT, przez działalność badawczo-rozwojową należy rozumieć działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Ustawodawca definiując w art. 5a pkt 39 ustawy o PIT termin badania naukowe oraz definiując pojęcie prace rozwojowe odwołuje się wprost do definicji zawartych w ustawie z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 85 z późn. zm.).

Tym samym, przez badania naukowe zgodnie z art. 5a pkt 39 w zw. z art. 4 ust. 2 UPSWN, rozumie się:

• badania podstawowe rozumiane jako prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne;
• badania aplikacyjne rozumiane jako prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.

Natomiast przez prace rozwojowe, stosownie do treści art. 5a pkt 38 w zw. z art. 4 ust. 3 UPSWN, należy rozumieć działalność obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego, Wnioskodawca jest dostawcą programów komputerowych. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca wykonuje prace programistyczne, prowadzące do powstania innowacyjnych, indywidualnych rozwiązań obsługujących dedykowane obszary działalności.

Prace badawczo-rozwojowe są realizowane w sposób ciągły i systematyczny. W celu realizacji prac badawczo-rozwojowych Wnioskodawca wykorzystuje dostępną aktualnie wiedzę i umiejętności z dziedziny nauki i technologii.

Należy przy tym podkreślić, iż opisane w stanie faktycznym podejmowane prace zmierzające do stworzenia Oprogramowania nie mają charakteru prac rutynowych, a zadania i problemy przed którymi stawiany jest Wnioskodawca, wymagają zawsze indywidualnego podejścia i praktycznego zastosowania posiadanej wiedzy i umiejętności.

Ad 2

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym w stanie faktycznym może zastosować ulgę badawczo -rozwojową, o której mowa w art. 26e ust. 1 ustawy o PIT.

Zgodnie z art. 5a pkt 38 ustawy o PIT, działalność badawczo-rozwojowa oznacza działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Aktualnie przez prace rozwojowe należy rozumieć zgodnie z art. 5a pkt 40 ustawy o PIT, prace rozwojowe w rozumieniu art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (dalej: „Prawo o SWiN”). Tym samym, prace rozwojowe na gruncie ustawy o PIT oznaczają działalność obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

W rozumieniu tego przepisu określona działalność spełnia definicję prac rozwojowych, jeżeli łącznie zachodzą następujące przesłanki:

• działalność ma charakter twórczy,
• działalność jest podejmowana w sposób systematyczny,
• działalność ma na celu zwiększenie zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów do tworzenia nowych zastosowań.

Wnioskodawca wskazuje, że kryteria te zostały wyróżnione oraz omówione przez Ministra Finansów w Objaśnieniach podatkowych z dnia 15 lipca 2019 r. dotyczących preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej (dalej: „Objaśnienia MF”), które w części 3.2.1. poświęcone są pojęciu działalności badawczo-rozwojowej.

Zgodnie z art. 26e ustawy o PIT podatnik, odlicza od podstawy opodatkowania ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o PIT, koszty uzyskania przychodów poniesione na działalność badawczo -rozwojową, zwane dalej „kosztami kwalifikowanymi”. Kwota odliczenia nie może natomiast w roku podatkowym przekroczyć kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych.

Ad 3

Zdaniem Wnioskodawcy, wszystkie wymienione przez Niego koszty mogą stanowić koszty kwalifikowane, o których mowa w art. 26e ust. 2 ustawy o PIT.

Ustawodawca w przedmiotowym przepisie wskazuje zamknięty katalog kosztów, które mogą zostać uznane za kwalifikowane. Zamknięcie tego katalogu oznacza, że tylko te w nim wymienione mogą być przedmiotem ulgi.

Za koszty kwalifikowane uznaje się:

1) poniesione w danym miesiącu należności z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz sfinansowane przez płatnika składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w ogólnym czasie pracy pracownika w danym miesiącu;

1a) poniesione w danym miesiącu należności z tytułów, o których mowa w art. 13 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz sfinansowane przez płatnika składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na wykonanie usługi w zakresie działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło w danym miesiącu.

Wymienione we wniosku wydatki są tym samym zbieżne z wymienionymi w ustawie podatkowej, kwalifikowane jako koszty kwalifikowane.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie podkreślenia wymaga, że zgodnie z Pana intencjami, wniosek dotyczy 2024 r. oraz lat przyszłych oraz nie dotyczy możliwości zaliczenia do kosztów kwalifikowanych ulgi B+R należności z tytułu: ekwiwalentów za niewykorzystany urlop, wynagrodzenia za czas choroby, urlopu lub innej nieobecności pracowników.

Zgodnie z art. 26e ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U z 2025 r. poz. 163):

Podatnik uzyskujący przychody ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 odlicza od podstawy obliczenia podatku, ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1 lub art. 30c ust. 2, koszty uzyskania przychodów poniesione na działalność badawczo-rozwojową, zwane dalej „kosztami kwalifikowanymi”. Kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3.

Przepis ten normuje tzw. ulgę badawczo-rozwojową (ulgę B+R). Jest ona szczególnym instrumentem, którego celem jest zachęcanie podatników prowadzących działalność gospodarczą do podejmowania działań o charakterze badawczo-rozwojowym. Ma to wpływać na innowacyjność oferowanych przez nich produktów, usług lub procesów realizowanych w ich przedsiębiorstwach. W dalszej perspektywie ulga badawczo-rozwojowa ma służyć wzrostowi nowoczesności, innowacyjności i konkurencyjności gospodarki.

Mechanizm ulgi sprowadza się do możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania określonej wartości wskazanych rodzajowo kosztów uzyskania przychodów dotyczących działalności badawczo-rozwojowej (kosztów kwalifikowanych). Mając na względzie wysokie koszty działań o charakterze badawczo-rozwojowym ustawodawca zdecydował o możliwości „dwukrotnego” uwzględnienia wartości tych kosztów w rachunku podatkowym podatnika – raz jako kosztów uzyskania przychodów i ponownie jako odliczenia od podstawy obliczenia podatku.

Jak wynika z treści art. 26e ust. 1 ustawy, z omawianej ulgi może skorzystać podatnik, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)uzyskuje przychody ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy, tj. z pozarolniczej działalności gospodarczej;

2)prowadzi działalność badawczo-rozwojową;

3)ponosi na działalność badawczo-rozwojową koszty uzyskania przychodów określone jako „koszty kwalifikowane”.

Pojęcie działalności gospodarczej

W odniesieniu do pierwszej z ww. przesłanek należy wskazać, że pozarolnicza działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy to:

Działalność zarobkowa:

a)wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,

b)polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

c) polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

– prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 (art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Stosownie natomiast do treści art. 5b ust. 1 ww. ustawy, za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1) odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,

2) są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności,

3) wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Pojęcie działalności badawczo-rozwojowej

Definicje ustawowe

Zgodnie z art. 5a pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Ilekroć w ustawie jest mowa o działalności badawczo-rozwojowej - oznacza to działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Stosownie do art. 5a pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć jest w niej mowa o badaniach naukowych – oznacza to:

a)badania podstawowe w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2024 r. poz. 1571, 1871 i 1897), a więc:

Prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne;

b)badania aplikacyjne w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, czyli:

Prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.

Pracami rozwojowymi, o których mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych są natomiast – zgodnie z art. 5a pkt 40 tej ustawy – prace rozwojowe w rozumieniu art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, czyli:

Działalność obejmująca nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

Łącząc te elementy można stwierdzić, że działalnością badawczo-rozwojową jest działalność twórcza obejmująca:

• badania podstawowe w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 1 Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, a więc prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne; lub
• badania aplikacyjne w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 2 Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, czyli prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń; lub
• prace rozwojowe w rozumieniu art. 4 ust. 3 Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, czyli działalność obejmująca nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń,

podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Twórczy charakter działalności badawczo-rozwojowej

Działalność badawczo-rozwojowa musi być działalnością twórczą. Twórczy to „mający na celu tworzenie”. Synonimy pojęcia twórczy (pomysł, praca) to „konstruktywny, kreatywny, kreacyjny, kreatorski, koncepcyjny”. Należy przy tym zwrócić uwagę na różnicę znaczeniową pojęcia „tworzyć” – określające czynność, której istotą jest element kreacyjny i „wytwarzać”, czyli „zrobić, wyprodukować coś”. Wytwarzanie także prowadzi do powstania rzeczy lub praw, ale nie ma w sobie indywidualnego elementu kreacyjnego – jest to proces wymagający wiedzy i umiejętności, ale nie prowadzi do powstania efektów niepowtarzalnych.

Badania podstawowe

Działalność badawczo-rozwojowa może obejmować badania podstawowe w rozumieniu Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, a więc:

• prace empiryczne – czyli prace doświadczalne; lub
• prace teoretyczne – czyli oparte na teorii naukowej, a nie na doświadczeniu;

mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne.

Co istotne, aby prowadzone przez podmiot działania miały status badań podstawowych w rozumieniu Prawa o szkolnictwie wyższym muszą być prowadzone z zachowaniem odpowiednich standardów.

Nie każde przeprowadzone doświadczenie jest badaniem podstawowym. Prace empiryczne muszą być prowadzone w odpowiednich warunkach (w odpowiednim środowisku), w oparciu o określoną metodę działań. Powinny być przeprowadzone w odpowiedniej próbie, uwzględniać stopień powtarzalność wyników. Prace te powinny być odpowiednio zarejestrowane lub opisane. Szczegółowe standardy prowadzenia prac empirycznych są uzależnione od przedmiotu badania.

Podobnie, nie każde rozważania prowadzone w oparciu o teorie naukowe będą miały status prac teoretycznych w rozumieniu Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce. Prace teoretyczne w rozumieniu tej ustawy także muszą spełniać określone standardy, w tym dotyczące metodologii badań naukowych, komparatystyki, zasad wnioskowania.

Badania aplikacyjne

Działalność badawczo-rozwojowa może również obejmować badania aplikacyjne w rozumieniu Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, czyli prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.

Aplikacja to m.in. „zastosowanie czegoś w praktyce”. Przedmiotem badań aplikacyjnych jest więc pozyskanie nowej wiedzy i umiejętności (opartych na wiedzy i doświadczeniu) dla potrzeb praktyki produkcyjnej lub usługowej w określonym zakresie. Podmiot podejmujący prace aplikacyjne – mając wiedzę o określonych produktach, procesach lub usługach (ich cechach, wadach) – podejmuje działalność badawczą, której celem jest zdobycie nowej wiedzy i umiejętności po to, aby:

• opracować nowe produkty, procesy lub usługi lub
• wprowadzić znaczące ulepszenia do istniejących produktów, procesów lub usług.

„Nowy” to „niedawno zrobiony, nabyty lub właśnie powstały, założony”, „taki, który zajął miejsce poprzedniego”, „spotykany po raz pierwszy, dopiero co poznany lub będący od niedawna w jakimś środowisku”, „od niedawna istniejący, właśnie wynaleziony”.

Celem prac aplikacyjnych jest zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności – czyli takiej wiedzy i takich umiejętności, których podmiot prowadzący prace (pomimo bycia specjalistą w danej dziedzinie) wcześniej nie posiadał.

Nowym produktem, procesem lub usługą może być:

• produkt, proces lub usługa, które nie istniały wcześniej, czyli takie, które zostały opracowane po raz pierwszy w wyniku badań aplikacyjnych;
• produkt, proces lub usługi, które istniały już jako rodzaj produktu, procesu lub usługi, ale w wyniku badań aplikacyjnych opracowano ich nową koncepcję.

Ulepszenie natomiast to „to, co usprawniło funkcjonowanie czegoś”. Ulepszać to „zmienić coś tak, żeby stało się bardziej użyteczne lub funkcjonalne”. Celem prac aplikacyjnych dotyczących istniejących produktów, procesów lub usług nie są jakiekolwiek ulepszenia, ale ulepszenia znaczące – czyli mające duże znaczenie, dużą wagę, istotne z punktu widzenia funkcji i dotychczasowych cech ulepszanych produktów, procesów lub usług. Jednocześnie jednak skala zmian wprowadzonych do produktu, procesu lub usługi nie powoduje, że mówimy o nowym produkcie, procesie lub usłudze, ale o produkcie, procesie lub usłudze znacząco ulepszonych.

Analogicznie jak w przypadku badań podstawowych, także badania aplikacyjne muszą być prowadzone z zachowaniem odpowiednich standardów.

Prace rozwojowe

Pojęcie działalności badawczo-rozwojowej obejmuje również prace rozwojowe w rozumieniu Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce.

Prace rozwojowe polegają na nabywaniu, łączeniu, kształtowaniu i wykorzystywaniu dostępnej aktualnie wiedzy, tj. obejmują:

• nabycia dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności;
• łączenia dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności;
• kształtowania dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności; i
• wykorzystania dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności.

Prace rozwojowe bazują zatem na dostępnej wiedzy – w zależności od celów, jakie przyjęto dla prowadzenia prac, będzie to wiedza z określonej dziedziny lub dziedzin. Prace te obejmują kolejno:

• nabycie wiedzy i umiejętności, czyli pozyskanie wiedzy/umiejętności, zapoznanie się z wiedzą, zrozumienie jej;
• łączenie wiedzy i umiejętności, czyli znalezienie takich zależności pomiędzy wiedzą z różnych zakresów, dziedzin lub wiedzą wynikającej z różnych badań naukowych oraz pomiędzy umiejętnościami, które są istotne z punktu widzenia postawionych celów badan rozwojowych;
• kształtowanie wiedzy i umiejętności, czyli takie „ułożenie” efektów nabywania i łączenia wiedzy i umiejętności lub takie sformułowanie wniosków płynących z tych procesów, aby można je było wykorzystać dla realizacji postawionych celów prac rozwojowych;
• wykorzystanie wiedzy i umiejętności, czyli ich użycie, posłużenie się nimi dla osiągnięcia celów prac rozwojowych.

Co istotne, całość ww. czynności służy:

• planowaniu produkcji oraz
• projektowaniu i tworzeniu zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług.

Chodzi przy tym o konkretne produkty, konkretne procesy lub konkretne usługi albo konkretne rodzaje produktów, procesów lub usług. Podmiot prowadzący prace rozwojowe organizuje je z uwzględnieniem specyfiki konkretnych produktów, procesów lub usług – od niej zależą potrzeby prowadzenia prac rozwojowych i ich zakres.

Jednocześnie ustawodawca wyłączył z definicji prac rozwojowych działalność obejmującą rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do produktów, procesów lub usług, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń. O tym, jakie zmiany do produktów, procesów lub usług mają charakter rutynowy (wykonywany często i niemal automatycznie) i okresowy (powtarzający się, występujący co pewien czas) będzie każdorazowo decydował charakter konkretnych produktów, procesów bądź usług.

Systematyczność i cele działalności badawczo-rozwojowej

Działalność badawczo-rozwojowa jest podejmowana:

• w sposób systematyczny,
• w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Pojęcie „systematyczny” – w odniesieniu do procesów oznacza „zachodzący stale od dłuższego czasu”; w odniesieniu do działań oznacza „prowadzony w sposób uporządkowany, według pewnego systemu; planowy, metodyczny”.

Z uwagi na charakter działań, jakie obejmuje działalność badawczo-rozwojowa, pojęcia systematyczności tych działań nie należy ograniczać wyłącznie do ich zwykłego organizacyjnego uporządkowania i częstotliwości podejmowanych czynności. Znaczenie pojęcia „systematyczności” będzie także wynikową przedmiotu prowadzonych działań (badań naukowych lub prac rozwojowych) – musi uwzględniać specyfikę podejmowanych badań lub prac.

Celem działalności badawczo-rozwojowej jest: zwiększenie zasobów wiedzy oraz wykorzystanie zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Punktem wyjściowym dla działalności badawczo-rozwojowej jest więc posiadanie pewnego poziomu (określonych zasobów) wiedzy w konkretnym temacie. Aby stwierdzić, czy podjęte działania prowadzą do zwiększenia poziomu wiedzy oraz służą wykorzystywaniu zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań koniecznym jest określenie poziomu wiedzy „wyjściowej” i „wyjściowego” stanu wykorzystywania zasobów wiedzy, „wyjściowego” stanu jej zastosowań. Bez takiego nakreślenia „punktu wyjścia” dla działalności badawczo-rozwojowej nie da się nakreślić celów podejmowanych działań.

Należy uwzględnić zatem, iż głównym zadaniem dla zarządzającego projektem badawczo-rozwojowym jest zlokalizowanie i zidentyfikowanie zasobów wiedzy przed rozpoczęciem działań projektowych; zasobów w ujęciu funkcjonalnym i celowościowym, czyli podlegającym zwiększeniu oraz możliwym i właściwym do wykorzystania zwiększonej wiedzy do nowych zastosowań. Lokalizacja i identyfikacja wiedzy obejmują szereg działań, w tym określenie stanu wiedzy, miejsca, sposobu jej wykorzystania oraz selekcji pod względem przydatności do realizacji celu projektu. (zobacz: 3.2.1.3 Objaśnienia w zakresie IP BOX – Zwiększenie zasobów wiedzy oraz wykorzystania jej do tworzenia nowych zastosowań”).

Istotnym jest więc między innymi to:

• jakimi zasobami wiedzy podatnik dysponował przed rozpoczęciem realizacji projektu badawczo -rozwojowego;
• jaki rodzaj wiedzy podlegał następnie selekcji, wykorzystaniu i rozwijaniu pod względem przydatności do realizacji tego projektu.

Ocena charakteru Pana działalności

Jak wynika z Pana wniosku, w ramach prowadzonej działalności tworzy oprogramowanie … (w oparciu o …).

Oprogramowanie to ma na celu opracowanie rozwiązania, które umożliwi tworzenie symulacji, które mają posłużyć do wspomagania projektowania dużych urządzeń przemysłowych w taki sposób, by działały wydajnie oraz oszczędzały energię, a tym samym były bardziej ekologiczne. Prace twórcze polegają na stworzeniu algorytmów matematyczno-fizycznych, które umożliwią przeprowadzenie symulacji.

Oprogramowanie powstaje z wykorzystaniem pakietu oprogramowania matematycznego, służącego do wykonywania skomplikowanych obliczeń matematyczno-symulacyjnych (...), a także mikroserwisowej aplikacji szkieletowej, która umożliwia tworzenie chmurowych aplikacji natywnych z wykorzystaniem wysokopoziomowego języka ...(...). W projekcie wykorzystywane są również narzędzia umożliwiające konteneryzacje aplikacji (...).

Efektem Pana prac jest program komputerowy, który chroniony jest zgodnie z art. 74 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Tworzy Pan programy komputerowe w oparciu o nowoczesne technologie i języki programowania. Prace twórcze polegają na stworzeniu algorytmów matematyczno-fizycznych, które umożliwią przeprowadzenie symulacji. Na opracowanie algorytmów ma wpływ wiele aspektów takich jak: wiedza matematyczno-fizyczna, doświadczenie w dziedzinie, dostęp do baz danych właściwości termodynamicznych surowców oraz stałych, które wielokrotnie pochodzą z wiedzy pozyskanej w sposób empiryczny. Wypadkowa tych czynników pozwoli na wyprowadzenie autorskich algorytmów, które będą wyspecjalizowane w rozwiązywaniu dedykowanych problemów.

Działalność prowadzona jest przez Pana w sposób ciągły i systematyczny oraz obejmuje nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

Efekty Pana pracy w zakresie tworzenia oprogramowania:

a) zawsze są i będą kreacją nowego, nieistniejącego wcześniej produktu,

b) nie są i nie będą efektem pracy, która wymaga do osiągnięcia rezultatu jedynie określonych umiejętności i której rezultaty da się z góry określić i przewidzieć jako mające charakter powtarzalny,

c) nie są/nie będą jedynie „techniczną”, a są/będą „twórczą”, realizacją szczegółowych projektów.

Łączy Pan zarówno teoretyczną, jak i praktyczną wiedzę z zakresu technologii programistycznych, jak i języków programowania, a także wiedzę z zakresu algorytmiki matematyczno-fizycznych modeli. Pana prace mają na celu stworzenie nowego programu komputerowego poprzez połączenie Pana teoretycznej i praktycznej wiedzy. Przy tworzeniu programu zawsze pozyskuje i wykorzystuje Pan wiedzę z zakresu programowania.

Zatem, opis zawarty we wniosku oraz jego uzupełnieniu, a w szczególności powyższe twierdzenia, pozwalają uznać, że opisana działalność będąca przedmiotem Pana pytania:

• obejmuje/będzie obejmowała prace rozwojowe w rozumieniu art. 5a pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
• ma/będzie miała twórczy charakter;
• podejmowana jest/będzie w sposób systematyczny.
• podejmowana jest/będzie w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Zatem prowadzona przez Pana działalność, polegająca na tworzeniu oprogramowania do symulowania procesów suszenia i chłodzenia materiałów sypkich (w oparciu o matematyczno-fizyczne modele suszarko-chłodziarek oraz zdefiniowane właściwości termodynamiczne suszonych surowców) stanowi/będzie stanowiła działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 5a pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W odpowiedzi na moje pytanie, czy Pana prace związane z tworzeniem oprogramowania były ukierunkowane na nowe odkrycia wskazał Pan co prawda w uzupełnieniu, że nie były ukierunkowane na nowe odkrycia. Jednak powyższa odpowiedź – mając na uwadze pozostałą część opisu prowadzonych przez Pana prac – pozostaje bez wpływu na ocenę prowadzonej przez Pana działalności jako działalności badawczo-rozwojowej w odniesieniu do kryterium zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Ulga na działalność badawczo-rozwojową

Zgodnie z art. 26e ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy obliczenia podatku.

Ponadto, w myśl art. 26e ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Podatnikowi, który w roku podatkowym korzysta ze zwolnień podatkowych, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 63a lub 63b, prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych, które nie są przez podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie tych przepisów.

Stosownie do art. 26e ust. 7 ustawy koszty kwalifikowane są limitowane:

Kwota kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć:

1)w przypadku gdy podatnik, o którym mowa w ust. 3a, jest mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców – 200% kosztów, o których mowa w ust. 2-3a;

2)w przypadku pozostałych podatników, o których mowa w ust. 3a - 200% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 1-4a i ust. 2a-3a, oraz 100% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 5;

3)w przypadku pozostałych podatników – 100% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 2-5, ust. 2a i 3, oraz 200% kosztów, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 1a.

Zgodnie z art. 26e ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane (…).

Pamiętać trzeba też, że stosowanie do treści art. 24a ust. 1b ustawy:

Podatnicy prowadzący działalność badawczo-rozwojową, którzy zamierzają skorzystać z odliczenia, o którym mowa w art. 26e, są obowiązani w prowadzonej księdze albo w prowadzonych księgach rachunkowych, o których mowa w ust. 1, wyodrębnić koszty działalności badawczo-rozwojowej.

Ulga badawczo-rozwojowa polega na możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania określonej kwoty kosztów podatkowych poniesionych przez podatnika na działalność badawczo-rozwojową, czyli tzw. „kosztów kwalifikowanych”.

Oznacza to, że koszty związane z działalnością badawczo-rozwojową dwukrotnie wpływają na wysokość podstawy obliczenia podatku dochodowego u przedsiębiorcy inwestującego w taką działalność (raz jako koszty uzyskania przychodu, a drugi raz jako koszty kwalifikowane) i w efekcie znacznie pomniejszają wysokość opłacanego podatku dochodowego.

W oparciu o wskazane wyżej przepisy, należy stwierdzić, że aby podatnikowi podatku dochodowego od osób fizycznych przysługiwało prawo do odliczenia w zeznaniu podatkowym kosztów kwalifikowanych poniesionych w danym roku podatkowym powinny być łącznie spełnione następujące warunki:

1)Podatnik poniósł koszty na działalność badawczo-rozwojową.

2)Koszty na działalność badawczo-rozwojową stanowiły dla podatnika koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

3)Koszty na działalność badawczo-rozwojową mieszczą się w zamkniętym katalogu kosztów kwalifikowanych określonym przepisami art. 26e ust. 2-3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

4)Ww. koszty uzyskania przychodów stanowiły koszty kwalifikowane w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy czym, jeżeli koszty kwalifikowane zostały poniesione w ramach badań podstawowych, badania te były prowadzone na podstawie umowy lub porozumienia z jednostką naukową w rozumieniu odrębnych przepisów.

5)Jeżeli w roku podatkowym podatnik prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia/decyzji o wsparciu, prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych, które nie są przez podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie zezwolenia/decyzji o wsparciu.

6)W ewidencji, o której mowa w art. 24a ust. 1b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik wyodrębnił w sposób prawidłowy koszty działalności badawczo-rozwojowej.

7)Podatnik wykazał w zeznaniu podatkowym koszty kwalifikowane podlegające odliczeniu.

8)Kwota odliczonych kosztów kwalifikowanych nie przekroczyła limitów określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

9)Koszty kwalifikowane nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Z opisu sprawy wynika, że:

1)Nie posiada Pan centrum badawczo-rozwojowego,

2)Nie działa Pan w specjalnej strefie ekonomicznej, o której mowa w ustawie z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych,

3)Nie korzysta Pan z innych zwolnień przewidzianych w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z kolei ponoszone koszty nie są Panu w jakikolwiek sposób zwracane,

4)Koszty, które mają podlegać odliczeniu w ramach ulgi na działalność badawczo-rozwojową nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania,

5)Stanowiły one koszty uzyskania przychodu w prowadzonej działalności gospodarczej,

6)W prowadzonej księdze przychodów i rozchodów dokonuje Pan stosownego ewidencjonowania kosztów opisanych we wniosku w kolumnie 16.

Zatem spełnia Pan przesłanki do skorzystania z ulgi na działalność badawczo-rozwojową.

Podsumowując, w opisanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym może Pan zastosować ulgę badawczo-rozwojową opisaną w art. 26e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wynagrodzenia osób zatrudnionych na podstawie umów o pracę jako koszty kwalifikowane

Z wniosku wynika, że w związku z działalnością badawczo-rozwojową ponosi Pan koszty wynagrodzeń na rzecz osób realizujących prace badawczo-rozwojowe, tj. pracowników zatrudnionych m.in. na podstawie umów o pracę.

Kwestia dotycząca możliwości zaliczenia wynagrodzeń pracowników do kosztów kwalifikowanych została uregulowana w art. 26e ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Za koszty kwalifikowane uznaje się poniesione w danym miesiącu należności z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1, oraz sfinansowane przez płatnika składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w ogólnym czasie pracy pracownika w danym miesiącu.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Należności ze stosunku pracy mogą być uznane za koszty kwalifikowane tylko w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w ogólnym czasie pracy pracownika w danym miesiącu.

W sytuacji, gdy pracownicy wykonują obowiązki nie tylko związane z działalnością badawczo-rozwojową, zasadne jest wyodrębnienie (wyłączenie z ulgi badawczo-rozwojowej) tej części wynagrodzeń wypłaconych pracownikom, a także składek od tych przychodów, określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, która nie jest związana z realizacją działalności badawczo-rozwojowej.

Podkreślam, że ustawodawca nie narzucił przedsiębiorcom formy takiego podziału/wyodrębnienia. Wybór sposobu udokumentowania tych wydatków pozostawiony został podatnikom, którzy prowadzą działalność badawczo-rozwojową. Można zatem przyjąć, że podatnik korzystający z ulgi – dla celów dowodowych – winien prowadzić ewidencję czasu pracy poświęconego przez pracowników na działalność badawczo-rozwojową.

W sytuacji, gdy w danym miesiącu pracownik otrzyma wyłącznie wynagrodzenie za czas, w którym nie będzie faktycznie realizował działalności badawczo-rozwojowej, wówczas to wynagrodzenie nie będzie stanowić kosztów kwalifikowanych, o których mowa w art. 26e ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem koszty wynagrodzeń pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę oraz składki na ubezpieczenia społeczne od tych wynagrodzeń finansowane przez Pana mogą być uznane za koszty kwalifikowane podlegające odliczeniu w ramach ulgi badawczo-rozwojowej w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w ogólnym czasie pracy pracownika w danym miesiącu.

Wynagrodzenia osób zatrudnionych na podstawie umowy o dzieło jako koszty kwalifikowane

Ponosi Pan również koszty wynagrodzeń wynikające z zawartej umowy cywilnoprawnej (umowy o dzieło) z osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej wraz z odpowiednimi obciążeniami z tytułu składek ZUS.

Kwestia dotycząca możliwości zaliczenia wynagrodzeń osób zatrudnionych na podstawie umowy o dzieło do kosztów kwalifikowanych została uregulowana w art. 26e ust. 2 pkt 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Za koszty kwalifikowane uznaje się poniesione w danym miesiącu należności z tytułów, o których mowa w art. 13 pkt 8 lit. a i c, oraz sfinansowane przez płatnika składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na wykonanie usługi w zakresie działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło w danym miesiącu.

Stosownie do art. 13 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.

Wynagrodzenia osób wykonujących usługi na rzecz podatnika na podstawie umowy cywilnoprawnej wraz z kosztami związanymi z ubezpieczeniami społecznymi w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na wykonanie usługi w zakresie działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi na podstawie umowy o dzieło w danym miesiącu stanowią koszty kwalifikowane, o których mowa w art. 26e ust. 2 pkt 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie powyższego przyjmuję zatem, że to faktyczne wykonywanie określonych czynności w zakresie działalności badawczo-rozwojowej przesądza o tym, czy wynagrodzenie oraz składki od wynagrodzenia stanowią koszt kwalifikowany, o którym mowa w art. 26e ust. 2 pkt 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wynagrodzenie osoby wykonującej usługi na Pana rzecz na podstawie umowy o dzieło wraz z odpowiednimi obciążeniami z tytułu składek ZUS w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na wykonanie usługi w zakresie działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi na podstawie umowy o dzieło w danym miesiącu, stanowi koszt kwalifikowany, o którym mowa w art. 26e ust. 2 pkt 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.