Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 grudnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 29 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismami z 31 stycznia 2025 r. (wpływ 31 stycznia 2025 r.) oraz z 25 lutego 2025 r. (wpływ 25 lutego 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawczyni jest matką samotnie wychowującą dziecko:

-w 2024 r. Wnioskodawczyni podlegała nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

-w 2024 r. Wnioskodawczyni uzyskała dochody opodatkowane według skali podatkowej z tytułu umowy o pracę;

-uprawomocnienie rozwodu nastąpiło: (…) czerwca 2021 r.;

-Wnioskodawczyni nie zawarła ponownie związku małżeńskiego;

-dzieci: A. ur. (…) października 2010 r., B. ur. (…) marca 2013 r.;

-w 2024 r. Wnioskodawczyni samotnie wychowywała i sprawowała opiekę nad swoimi dziećmi zgodnie z ustaleniami sądu;

-świadczenie wychowawcze (tzw. 500+) na każde dziecko zostało przyznane tylko dla Wnioskodawczyni, ponieważ sprawuje ona opiekę i wychowuje dzieci w znacznym wymiarze czasowym i jakościowym;

-Wnioskodawczyni nie jest/nie była w 2024 r. matką innego dziecka i nie wychowuje dzieci z innym opiekunem prawnym;

-w 2024 r. w stosunku do Wnioskodawczyni bądź do jej dzieci nie miały zastosowania przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

-w 2024 r. w stosunku do Wnioskodawczyni bądź do jej dzieci nie miały zastosowania przepisy ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

W piśmie z 31 stycznia 2025 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, udzieliła Pani następujących odpowiedzi na zawarte w wezwaniu pytania:

1)Wobec wskazania:

z uwagi na to, że wszystkie informacje niezbędne z punktu widzenia przepisów, których interpretacji Pani oczekuje, powinny wynikać z opisu zdarzenia przyszłego, a nie z załączonych dokumentów, należy wyjaśnić, czy sąd ustalił, że dzieci, o których mowa we wniosku, pozostają przy Pani i jednocześnie uregulował ich kontakty z ojcem, czy też zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie z ojcem dzieci wychowuje Pani małoletnie dzieci po rozwodzie (opieka naprzemienna)?

Odpowiedź: Sąd ustalił, że dzieci, pozostają przy matce (przy Wnioskodawczyni). Nie ma zastosowania opieka naprzemienna, ale ojciec ma prawo na kontakty z dziećmi (nie zostało to prawo ograniczone).

2)Wobec wskazania we wniosku, że:

proszę wyjaśnić, czy w okresie, którego dotyczy wniosek, faktycznie i samotnie wychowywała Pani dzieci wskazane we wniosku, bez udziału drugiego rodzica – ojca dzieci – wykonywała Pani władzę rodzicielską: stale troszczyła się Pani o byt materialny i rozwój emocjonalny dzieci, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby, tj. uczestniczyła Pani w wychowaniu dzieci, dbała Pani o prawidłowy rozwój dzieci kształtując ich właściwe zachowania, rozwijała Pani ich zainteresowania, sprawowała Pani nad nimi pieczę/opiekę, troszczyła się Pani o ich rozwój fizyczny i duchowy, ponosiła Pani wydatki związane z wypoczynkiem, ponosiła Pani koszty ich utrzymania, zabezpieczała Pani potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, pomagała Pani w edukacji szkolnej, brała Pani czynny udział w sprawach dotyczących dzieci związanych z ich kształceniem, dodatkowymi zajęciami itp.? Jeśli tak, to proszę wskazać przesłanki, które świadczą o tym, że samotnie wychowywała Pani dzieci wskazane we wniosku?

Odpowiedź: W 2024 r. Wnioskodawczyni sama troszczyła się o byt materialny dzieci, decydowała/opłacała/organizowała zajęcia dodatkowe, kształtowała ich wiarę. Wnioskodawczyni dbała także o naukę i kulturę (chodziła sama z dziećmi do kina i teatru). Wnioskodawczyni uczyła się z dziećmi i chodziła na spotkania szkolne. Wnioskodawczyni ponosiła także całe koszty związane z wypoczynkiem, opłacała opiekę medyczną oraz opiekę poradni specjalistycznej (…).

3)Czy w pozostałym okresie, w którym dzieci nie przebywały z Panią, to czy ojciec dzieci zajmował się ich wychowaniem i dbał o prawidłowy rozwój dzieci kształtując ich właściwe zachowania, rozwijał ich zainteresowania, ponosił wydatki związane z wypoczynkiem, ponosił koszty ich utrzymania, zabezpieczał potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, troszczył się o ich rozwój fizyczny i duchowy, pomagał w edukacji szkolnej, wykazywał zainteresowanie ich wychowaniem, troszczył się o fizyczny i duchowy rozwój dzieci, brał czynny udział w sprawach dotyczących dzieci związanych z ich kształceniem, dodatkowymi zajęciami, leczeniem itp.?

Odpowiedź: Ojciec podczas czasu z dziećmi nie zajmował się ich wychowaniem, wszystkie koszty (przykładowo lody) Wnioskodawczyni zwracała. Kontakty były ograniczone, były mąż nie angażował się w potrzeby bytowe, zdrowotne, czy edukacyjne dzieci. Były mąż nie brał czynnego udziału w sprawach związanych z kształceniem (nie interesował się nauką i nie uczył się z dziećmi), leczeniem i dodatkowymi zajęciami. Ojciec dzieci nie troszczył się o potrzeby bytowe oraz rozwojowe dzieci w 2024 r.

Ponadto, w piśmie z 25 lutego 2025 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, potwierdziła Pani, że złożony wniosek dotyczy możliwości skorzystania z opodatkowania dochodów jako osoba samotnie wychowująca dzieci za 2024 r.

Pytanie

Czy Wnioskodawczyni może skorzystać z opodatkowania dochodów osób samotnie wychowujących dzieci?

Pani stanowisko w sprawie

Wnioskodawczyni może skorzystać z opodatkowania dochodów osób samotnie wychowujących dzieci.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na mocy art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163) dalej zwanej ustawą:

Zgodnie z art. 6 ust. 4d ustawy:

Według art. 6 ust. 4e ustawy:

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy:

Na podstawie art. 6 ust. 8 ustawy:

Przystępując do oceny możliwości skorzystania przez Panią z preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych – za wskazany przez Panią okres, tj. za 2024 r. – w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, należy wyjaśnić, że każda preferencja podatkowa stanowi wyjątek od zasady równości i powszechności opodatkowania. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą.

Z przywołanych wyżej przepisów art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednoznacznie wynika, że stanowią odstępstwo od generalnej zasady indywidualnego opodatkowania. Możliwość ich zastosowania obwarowana jest szeregiem warunków wyraźnie wskazanych w tej ustawie, które należy interpretować ściśle, co oznacza, że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej, ani też zawężającej.

W konsekwencji, aby korzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów na zasadach w nich przewidzianych należy spełnić warunki dla niej określone.

Z powyższych przepisów wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

-posiadania przez rodzica lub opiekuna prawnego statusu osoby samotnie wychowującej dziecko;

-wychowywania przez rodzica lub opiekuna prawnego samotnie w roku podatkowym dziecko;

-nieuzyskiwania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego;

-niepodlegania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Wskazać przy tym należy, że przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych precyzuje pojęcie „osoby samotnie wychowującej dzieci” w taki sposób, aby nie budziło wątpliwości, iż prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione (o których mowa w tym przepisie), a wyłącznie jednemu z rodziców/opiekunów prawnych, tj. temu, który samotnie wychowuje dziecko/dzieci.

Do skorzystania z tej preferencji, niewystarczające jest samotne troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. w szczególności ojca lub matki dziecka. Równie istotne jest legitymowanie się określonym stanem cywilnym, bowiem przepis art. 6 ust. 4c ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

W sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie oraz w porównywalnym stopniu uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo i pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa – nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych.

Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (w określonych, ustalonych przez sąd przedziałach czasowych, np. niektóre święta, tydzień ferii, miesiąc wakacji, co drugi weekend każdego miesiąca oraz ściśle określone dni powszednie), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Rodzic, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów.

Podstawową kwestią jest ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej. Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Jednocześnie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku oraz jego uzupełnieniach wynika, że w 2024 r. podlegała Pani nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskała Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej z tytułu umowy o pracę. Złożony przez Panią wniosek dotyczy możliwości skorzystania z opodatkowania dochodów jako osoba samotnie wychowująca dzieci za 2024 r. Jest Pani matką samotnie wychowującą dzieci. (…) czerwca 2021 r. nastąpiło uprawomocnienie rozwodu, nie zawarła Pani ponownie związku małżeńskiego. W 2024 r., zgodnie z ustaleniami sądu, samotnie wychowywała i sprawowała Pani opiekę nad swoimi dziećmi. Świadczenie wychowawcze (tzw. 500+) na każde dziecko zostało przyznane tylko dla Pani, ponieważ sprawuje Pani opiekę i wychowuje dzieci w znacznym wymiarze czasowym i jakościowym. Sąd ustalił, że dzieci pozostają przy matce (przy Pani). Nie ma zastosowania opieka naprzemienna, ale ojciec ma prawo na kontakty z dziećmi (nie zostało to prawo ograniczone). W 2024 r. sama troszczyła się Pani o byt materialny dzieci, decydowała/opłacała/ organizowała zajęcia dodatkowe, kształtowała ich wiarę; dbała Pani także o naukę i kulturę (chodziła Pani sama z dziećmi do kina i teatru); uczyła się Pani z dziećmi i chodziła na spotkania szkolne. Ponosiła Pani także całe koszty związane z wypoczynkiem, opłacała opiekę medyczną oraz opiekę poradni specjalistycznej (…). Ojciec podczas czasu z dziećmi nie zajmował się ich wychowaniem, wszystkie koszty (przykładowo lody) Pani zwracała. Kontakty były ograniczone, Pani były mąż nie angażował się w potrzeby bytowe, zdrowotne, czy edukacyjne dzieci. Pani były mąż nie brał czynnego udziału w sprawach związanych z kształceniem (nie interesował się nauką i nie uczył się z dziećmi), leczeniem i dodatkowymi zajęciami. Ojciec dzieci nie troszczył się o potrzeby bytowe oraz rozwojowe dzieci w 2024 r. Nie jest/nie była Pani w 2024 r. matką innego dziecka i nie wychowuje dzieci z innym opiekunem prawnym. W 2024 r. w stosunku do Pani bądź do Pani dzieci nie miały zastosowania przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń. W 2024 r. w stosunku do Pani bądź do Pani dzieci nie miały zastosowania przepisy z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Mając na uwadze przedstawiony opis zdarzenia przyszłego i powołane przepisy prawa wskazać należy, że można Panią uznać za osobę samotnie wychowującą dzieci, bowiem spełnia Pani warunki określone w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. To Pani, po uprawomocnieniu się rozwodu 22 czerwca 2021 r., samotnie wychowuje i sprawuje opiekę nad swoimi dziećmi w znacznym wymiarze czasowym i jakościowym (zgodnie z ustaleniem sądu dzieci pozostają przy Pani), tj. w 2024 r. sama troszczyła się Pani o byt materialny dzieci, decydowała/opłacała/ organizowała zajęcia dodatkowe, kształtowała ich wiarę, dbała o naukę i kulturę (chodziła z dziećmi do kina i teatru), uczyła się z dziećmi i chodziła na spotkania szkolne, ponosiła całe koszty związane z wypoczynkiem, opłacała opiekę medyczną oraz opiekę poradni specjalistycznej. Natomiast ojciec podczas czasu z dziećmi nie zajmował się ich wychowaniem, wszystkie koszty (przykładowo lody) Pani zwracała, jego kontakty były ograniczone, nie angażował się w potrzeby bytowe, zdrowotne, czy edukacyjne dzieci, nie brał czynnego udziału w sprawach związanych z kształceniem (nie interesował się nauką i nie uczył się z dziećmi), leczeniem i dodatkowymi zajęciami, nie troszczył się o potrzeby bytowe oraz rozwojowe dzieci w 2024 r.

Tym samym, przysługuje Pani prawo do skorzystania za rok 2024 z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci, na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c i 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będze zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego oraz zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.