Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
28 grudnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 28 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 17 lutego 2025 r. (wpływ 18 lutego 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Dnia 04 czerwca 2021 r. zmarł Pan A.A., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą A, NIP: (…) (dalej jako "Upadły"). Dnia 08 listopada 2023 r. postanowieniem Sądu Rejonowego (…) w (…), VI Wydziału Gospodarczego została ogłoszona upadłość Upadłego, na podstawie art. 11a Prawa upadłościowego, które jako postępowanie odrębne toczy się na podstawie art. 418 - 425 Prawa upadłościowego.
Po śmierci A.A. nie było ustanowionego zarządu sukcesyjnego. Na obecnym etapie syndyk nie posiada wiedzy czy zostali ustaleni spadkobiercy. Masa spadkowa w całości weszła zaś do masy upadłości.
W skład masy upadłości wchodzą między innymi poniższe nieruchomości:
1.Grunt, nr księgi wieczystej 1 o powierzchni 44 m2 (użytkowanie wieczyste)
2.Grunt, nr księgi wieczystej 2 o powierzchni 309 m2 (użytkowanie wieczyste)
3.Grunt, nr księgi wieczystej 3 o powierzchni 301 m2 (użytkowanie wieczyste)
4.Grunt, nr księgi wieczystej 4 o powierzchni 323 m2 (użytkowanie wieczyste)
5.Lokal użytkowy, nr księgi wieczystej 5 o powierzchni 2185,60 m2 (własność).
Syndyk nie ma dostępu do dokumentacji księgowej upadłego (tj. A.A.). Z wiedzy syndyka i treści ksiąg wieczystych wynika, że nieruchomości o numerach: 1 - UMOWA PRZENIESIENIA PRAWA UŻYTKOWANIA WIECZYSTEGO została zawarta z dniem (…) lipca 2014 r. 2- UMOWA PRZENIESIENIA PRAWA UŻYTKOWANIA WIECZYSTEGO została zawarta z dniem (…) lipca 2014 r. 3 - UMOWA PRZENIESIENIA PRAWA UŻYTKOWANIA WIECZYSTEGO została zawarta z dniem (…) lipca 2014 r. 4 - UMOWA PRZENIESIENIA PRAWA UŻYTKOWANIA WIECZYSTEGO została zawarta z dniem (…) marca 2005 r. 5 - nieruchomość ta stanowi lokal użytkowy, który został z dniem (…) grudnia 2018 r. wyodrębniony z budynku znajdującego się w (...) przy ulicy (…). Lokal ten został wyodrębniony z budynku posadowionego na działce gruntu objętej kw nr 1, która to została wcześniej oddana w użytkowanie wieczyste upadłemu.
Wedle wiedzy syndyka upadły był zobowiązany do zapłaty podatku od nieruchomości wedle stawek dla przedsiębiorców oraz opłat za użytkowanie wieczyste. Syndyk nie ma wiedzy, czy nieruchomości były amortyzowane. Upadły jeszcze za życia wynajął nieruchomości i czerpał z tego przychód opodatkowany podatkiem VAT.
Obecnie syndyk jest na etapie rozpoczęcia przetargu na sprzedaż w/w nieruchomości. Syndyk nie jest pewny czy od zbycia nieruchomości wchodzących w skład masy upadłości A.A. konieczne będzie odprowadzenie podatku dochodowego oraz podatku VAT.
Pytania
1.W sytuacji gdy okaże się, że nieruchomości były amortyzowane (tj. zostały wprowadzone do środków trwałych) i syndyk je sprzeda w ramach przetargu w postępowaniu upadłościowym to czy konieczne będzie od kwoty uzyskanej ze sprzedaży odprowadzenie podatku VAT?
2.W sytuacji gdy okaże się, że nieruchomości były amortyzowane (tj. zostały wprowadzone do środków trwałych) i syndyk je sprzeda w ramach przetargu w postępowaniu upadłościowym to czy konieczne będzie od kwoty uzyskanej ze sprzedaży odprowadzenie podatku dochodowego?
3.W sytuacji gdy okaże się, że nieruchomości nie były amortyzowane (tj. nie zostały wprowadzone do środków trwałych) i syndyk je sprzeda w ramach przetargu w postępowaniu upadłościowym to czy konieczne będzie od kwoty uzyskanej ze sprzedaży odprowadzenie podatku VAT?
4.W sytuacji gdy okaże się, że nieruchomości nie były amortyzowane (tj. nie zostały wprowadzone do środków trwałych) i syndyk je sprzeda w ramach przetargu w postępowaniu upadłościowym to czy konieczne będzie od kwoty uzyskanej ze sprzedaży odprowadzenie podatku dochodowego?
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania nr 2 i 4 w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. W zakresie pytań nr 1 i 3 dotyczących podatku od towarów i usług zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pana stanowisko w sprawie
W zakresie pytania nr 2:
W ocenie wnioskodawcy nie jest konieczne odprowadzenie podatku dochodowego albowiem minęło ponad 6 lat od momentu gdy upadły stał się właścicielem nieruchomości. Ponadto upadły nie żyje i nie jest podatnikiem w rozumieniu ustawy Ordynacja podatkowa.
W zakresie pytania nr 4:
W ocenie wnioskodawcy nie jest konieczne odprowadzenie podatku dochodowego albowiem minęło ponad 6 lat od momentu gdy upadły stał się właścicielem nieruchomości. Ponadto upadły nie żyje i nie jest podatnikiem w rozumieniu ustawy Ordynacja podatkowa.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
W myśl art. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):
Ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.
Wyszczególnienia źródeł przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy:
Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d)innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
Ponadto, przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazuje, że dotyczy przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw, które nie następuje w ramach wykonywania działalności gospodarczej.
Przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości nie powstanie, jeżeli spełnione są łącznie dwa warunki:
- odpłatne zbycie nieruchomości nie nastąpi w wykonaniu działalności gospodarczej (nie stanowi przedmiotu działalności gospodarczej) oraz
- zostanie dokonane po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.
Z kolei stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:
Źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.
W myśl art. 10 ust. 2 pkt 3 ww. ustawy:
Przepisów ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.
Jednak stosownie do art. 10 ust. 3 ww. ustawy:
Przepisy ust. 1 pkt 8 mają zastosowanie do odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej: budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie.
Zasady ustalania przychodów z działalności gospodarczej zostały określone w art. 14 ww. ustawy, który w ust. 1 stanowi, że:
Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Zgodnie natomiast z treścią art. 14 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy:
Przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:
a) środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
b) składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1500 zł,
c) składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,
d) składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie, które zgodnie z art. 22n ust. 3 nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
- wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.
W myśl art. 14 ust. 2c ww. ustawy:
Do przychodów, o których mowa w ust. 2 pkt 1, nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej: budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie. Przepis art. 30e stosuje się odpowiednio.
Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikami tego podatku są osoby fizyczne, natomiast przedmiotem opodatkowania tym podatkiem jest dochód tychże osób fizycznych.
Dla zdefiniowania pojęcia osoby fizycznej należy odwołać się do przepisów ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej: „Kodeks Cywilny”:
Z art. 8 § 1 Kodeksu Cywilnego wynika, że:
Osobą fizyczną, posiadającą zdolność prawną jest każdy człowiek od chwili urodzenia. Zdolność prawna, podobnie jak i byt osoby fizycznej, ustaje z chwilą jej śmierci.
W świetle powyższego, obowiązujące przepisy prawa podatkowego nie przewidują, aby obowiązek złożenia deklaracji podatkowej za zmarłego podatnika spoczywał na jego następcach prawnych.
Natomiast, zgodnie z art. 7 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111), zwanej dalej Ordynacją podatkową:
Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.
Byt prawny podatnika - osoby fizycznej, na którego przepisy podatkowe nakładają obowiązek podatkowy ustaje z chwilą jego śmierci.
Stosownie zaś do art. 922 § 1 ustawy z Kodeksu Cywilnego:
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
Zgodnie z art. 922 § 2 Kodeksu Cywilnego:
Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.
Kwestię sukcesji podatkowej reguluje przede wszystkim art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym:
Spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 1a, 2 i 2a, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.
Na podstawie art. 97 § 2 Ordynacji podatkowej:
Jeżeli, na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek.
Z powyższego wynika, że spadkobiercy nie wstępują w prawa i obowiązki spadkodawcy wynikające z przepisów prawa podatkowego, lecz przejmują z mocy prawa wszelkie prawa i obowiązki o charakterze majątkowym, a prawa niemajątkowe pod warunkiem kontynuacji działalności prowadzonej uprzednio przez spadkodawcę.
Natomiast art. 98 § 1 Ordynacji podatkowej stanowi, że:
Do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.
Zgodnie z art. 100 § 1 Ordynacji podatkowej:
Organ podatkowy orzeka w jednej decyzji o zakresie odpowiedzialności lub uprawnień poszczególnych spadkobierców na podstawie decyzji ostatecznych wydanych wobec spadkodawcy oraz jego zobowiązań wynikających z prawidłowych deklaracji.
Z opisu sprawy wynika, że 4 czerwca 2021 r. zmarł prowadzący działalność gospodarczą A.A. 8 listopada 2023 r. postanowieniem Sądu Rejonowego, Wydziału Gospodarczego została ogłoszona upadłość zmarłego. W skład majątku Upadłego wchodzi m.in. 6 nieruchomości. Po śmierci A.A. nie było ustanowionego zarządu sukcesyjnego. Nie posiada Pana jako syndyk wiedzy czy zostali ustanowieni spadkobiercy. Masa spadkowa w całości weszła do masy upadłości. Syndyk nie ma wiedzy czy nieruchomości były amortyzowane. Obecnie syndyk jest na etapie rozpoczęcia przetargu na sprzedaż ww. nieruchomości.
Pana wątpliwość dotyczy kwestii ustalenia, czy od zbycia nieruchomości wchodzących w skład masy upadłości A.A. konieczne będzie odprowadzenie podatku dochodowego od osób fizycznych.
Należy wskazać, że zasady powoływania syndyków i nadzorców sądowych określa ustawa z 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 794 ze zm.), zwana dalej ustawą Prawo upadłościowe.
Syndyk jest wyznaczany przez sąd, który powierza mu pełnienie określonych funkcji w postępowaniu upadłościowym, określonych zakresem ustawy. Przy wykonywaniu czynności syndyk ograniczony jest przepisami ustawy i najważniejsze czynności musi konsultować z sędzią komisarzem i radą wierzycieli, jednak w podstawowym i zasadniczym zakresie wykonywania swoich obowiązków jest w pełni samodzielny. Sąd powierzając danej osobie wypełnienie określonych ustawowo zadań nie określa w ścisły sposób warunków wykonywania pracy odnoszących się przykładowo do miejsca i czasu jej wykonania.
Stosownie do art. 75 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:
Z dniem ogłoszenia upadłości upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania z mienia wchodzącego do masy upadłości i rozporządzania nim.
Natomiast jak stanowi art. 62 ustawy Prawo upadłościowe:
W skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego, z wyjątkami określonymi w art. 63-67a.
Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:
Upadły jest obowiązany wskazać i wydać syndykowi cały swój majątek, a także wydać dokumenty dotyczące jego działalności, majątku oraz rozliczeń, w szczególności księgi rachunkowe, inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych i korespondencję. Wykonanie tego obowiązku upadły potwierdza w formie oświadczenia na piśmie, które składa sędziemu-komisarzowi.
W myśl art. 160 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:
W sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności w imieniu własnym na rachunek upadłego.
Przepis art. 173 ustawy Prawo upadłościowe stanowi, że:
Syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji.
Z cytowanych wyżej przepisów Prawa upadłościowego wynika, że syndyk obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji. Mimo, że upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, to nie zostaje pozbawiony statusu podatnika, do którego to stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych. We wszelkich postępowaniach stroną w znaczeniu materialnym pozostaje upadły, to on jest podmiotem praw i obowiązków, natomiast syndykowi przysługuje legitymacja formalna do występowania w tych postępowaniach, jest on stroną w znaczeniu formalnym. W zakresie prawnopodatkowym działanie syndyka należy potraktować jako działanie przez pełnomocnika z wszystkimi konsekwencjami prawnymi tego stanu rzeczy. Syndyk w sprawach dotyczących masy upadłości działa jako zastępca pośredni upadłego, podejmując za upadłego i na jego rachunek wszystkie czynności prawne i procesowe.
Podmiotowość prawnopodatkowa w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu działalności prowadzonej przez przedsiębiorcę po ogłoszeniu upadłości nie ustaje, a syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację obowiązków podatnika. Syndyk masy upadłości ponosi również odpowiedzialność za rzetelność i niewadliwość prowadzonych ksiąg podatkowych.
Zatem, ogłoszenie upadłości nie zmienia statusu podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych, w szczególności nie powoduje, że podatnikiem przestaje być upadły, a zostaje nim syndyk masy upadłości. Syndyk jako zarządzający majątkiem masy upadłości i jednocześnie osoba dysponująca środkami finansowymi uzyskanymi w toku postępowania upadłościowego jest zobowiązany obliczyć i odprowadzić w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Natomiast do zapłaty i obliczania podatku za dany rok podatkowy zobowiązany jest upadły (podatnik).
W świetle powyższego, upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, jednakże ta okoliczność nie pozbawia upadłego statusu podatnika, do którego stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych.
Jednakże z chwilą śmierci upadłego podmiotu, co ma miejsce w przedstawionym stanie sprawy, nie występuje sytuacja samodzielnego wykonywania przez upadłego działalności gospodarczej, a wszelkie dane identyfikujące ten podmiot tracą byt prawny.
Stosownie do przepisu art. 7 ustawy Prawo upadłościowe,
W razie śmierci przedsiębiorcy można ogłosić jego upadłość, jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości został złożony w terminie roku od dnia jego śmierci. Wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć wierzyciel, a także spadkobierca, oraz małżonek i każde z dzieci lub rodziców zmarłego, chociażby nie dziedziczyli po nim spadku.
Śmierć upadłego nie powoduje w stosunku do syndyka wstrzymania prowadzonego postępowania upadłościowego, niemożności jego dalszego działania i dokonywania czynności zmierzających do likwidacji majątku upadłego.
Zgodnie z art. 188 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:
W przypadku śmierci upadłego jego spadkobierca ma prawo brać udział w postępowaniu upadłościowym. Jeżeli spadkobierca nie jest znany albo nie wstąpił do postępowania, sędzia-komisarz na wniosek syndyka albo z urzędu ustanowi kuratora, do którego przepis art. 187 stosuje się.
W myśl art. 418 ustawy Prawo upadłościowe:
Jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości wobec przedsiębiorcy lub osoby, o której mowa w art. 8 lub art. 9, złożono po ich śmierci, postępowanie upadłościowe prowadzone jest według przepisów zawartych w tytule niniejszym.
Na podstawie art. 424 ustawy Prawo upadłościowe:
W razie ogłoszenia upadłości w sprawach objętych przepisami niniejszego tytułu skutki prawne związane z przyjęciem spadku powstają po zakończeniu postępowania upadłościowego.
Stosownie do art. 425 ustawy Prawo upadłościowe:
Po zakończeniu albo umorzeniu postępowania upadłościowego wyciąg z zatwierdzonej listy wierzytelności, zawierający oznaczenie wierzytelności oraz sumy na jej poczet otrzymane przez wierzyciela, jest tytułem egzekucyjnym przeciwko spadkobiercy.
Z powyższego przepisu wynika, że postępowanie upadłościowe prowadzone jest nadal, jednakże nie można stwierdzić, że w takim przypadku syndyk samodzielnie wykonuje działalność gospodarczą, zamiast zmarłego podatnika.
Tym samym zarówno w ww. art. 188 ustawy Prawo upadłościowe, jak i ww. art. 97 ustawy Ordynacja podatkowa, przewidziana została możliwość wstąpienia do postępowania spadkobierców zmarłego podatnika, którego upadłość ogłoszono. Na gruncie przepisów prawa upadłościowego fakt śmierci upadłego nie zmienia sytuacji procesowej syndyka, jednak nie oznacza przejęcia wykonywania działalności gospodarczej przez syndyka.
Zakres obowiązków syndyka jest bowiem ściśle określony ww. przepisem art. 173 ustawy Prawo upadłościowe, zgodnie z którym syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji. Prawa niemajątkowe, mogą więc przejść na spadkobierców upadłego, ale nie przechodzą na syndyka. Po śmierci upadłego na syndyku nie ciążą obowiązki podatkowe w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (upadłego jako podatnika), związane z likwidacją majątku. Wynika to z braku uregulowań nakładających taki obowiązek w obecnie obowiązujących przepisach prawnopodatkowych.
Jak wynika z art. 2 ust. 1 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t. j.: Dz. U. z 2025 r. poz. 237), osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu.
Zgodnie z dyspozycją art. 12 ust. 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników:
NIP nadany podatnikowi nie przechodzi na następcę prawnego, z wyjątkiem:
- przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa lub przedsiębiorstwa komunalnego w jednoosobową spółkę gminy;
- przekształcenia spółki cywilnej w spółkę handlową lub spółki handlowej w inną spółkę handlową;
- przekształcenia stowarzyszenia zwykłego w stowarzyszenie.
Art. 12 ust. 2 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników wskazuje, że:
W przypadku zgonu lub ustania bytu prawnego podatnika, nadany NIP wygasa, z wyjątkiem przypadków wymienionych w ust. 1 -1b.
Śmierć osoby fizycznej powoduje również unieważnienie z dniem zgonu dowodu osobistego zgodnie z art. 50 i art. 51 ustawy z 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 671 ze zm.). Unieważnieniu podlegają również wszelkie dane wynikające z dowodu, w tym także nadany PESEL. Oznacza to, że z chwilą śmierci podatnika ustaje jego byt prawny, likwidacji ulegają NIP i PESEL.
Obowiązujące przepisy podatkowe nie wskazują na możliwość dalszego funkcjonowania masy upadłości zarządzanej przez syndyka pod nowym numerem NIP. Syndyk po śmierci upadłego prowadzi czynności zmierzające do likwidacji majątku upadłego, ale - wobec nieuregulowania pozycji syndyka w odniesieniu do rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych, w sytuacji ustania bytu prawnego podatnika tego podatku - brak jest podstaw prawnych do nałożenia obowiązku odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w trakcie roku, jak i obowiązek rozliczenia rocznego zmarłego podatnika.
Z chwilą śmierci upadłego, wraz z wygaśnięciem decyzji o nadaniu NIP, przestał istnieć podatnik podatku dochodowego. Obowiązujące przepisy podatkowe nie dają żadnej możliwości dalszego funkcjonowania masy upadłości zarządzanej przez syndyka pod nowym numerem NIP.
Zatem dla powyższego rozstrzygnięcia nie ma znaczenia upływ 6 lat od nabycia nieruchomości przez A.A. W sytuacji śmierci upadłego ustaje jego byt prawny jako podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych.
Mając na uwadze przytoczone wyżej przepisy, ich analizę oraz okoliczności sprawy przedstawione we wniosku należy stwierdzić, że na Panu jako syndyku, po śmierci upadłego nie będą ciążyły obowiązki podatkowe związane z rozliczeniem podatku dochodowego od osób fizycznych, dotyczące dochodu ze sprzedaży nieruchomości zmarłego przedsiębiorcy, bowiem zarówno ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak i ustawa Ordynacja podatkowa, nakłada takie obowiązki jedynie na podatnika lub też na jego następców prawnych.
Podsumowując, dochód ze sprzedaży nieruchomości zmarłego przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą, wobec którego prowadzone jest postępowanie upadłościowe przez Pana nie jest opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Tym samym Pana stanowisko uznałem za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.