Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
14 listopada 2024 r. wpłynął Pani wniosek z dnia 12 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismami z 5 lutego 2025 r. (wpływ 6 lutego 2025 r. i 7 lutego 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
I.
Postanowieniem z dnia 29 kwietnia 2013 r., sygn. akt …, Sąd Rejonowy w … Wydział I Cywilny stwierdził, że spadek po CC zmarłym 27 października 2010 r. w … na podstawie testamentu holograficznego z dnia 22 września 2010 r. nabyli: wdowa AA oraz siostrzenica BB po ½ części każda. Postanowienie to stało się prawomocne z dniem 21 maja 2013 r.
II.
Naczelnik Urzędu Skarbowego w … decyzją z dnia 4 stycznia 2018 r., znak sprawy: …, UNP: … ustalił wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn w wysokości 31 161 zł (wielkość udziału ½, podstawa opodatkowania – 436 610 zł) – dla AA. AA nie dokonała zgłoszenia nabycia spadku w terminie. Podatek został zapłacony przez AA w dniu 16 stycznia 2018 r.
III.
Sąd Rejonowy w … Wydział I Cywilny w sprawie z wniosku AA przy udziale BB, o dział spadku po CC postanowieniem z dnia 16 września 2024 r., sygn. akt … ustalił wartość masy spadkowej na 800 000 zł i dokonał działu spadku po CC w ten sposób, że całość masy spadkowej postanowił przyznać na wyłączną własność uczestniczki BB, zasądzając od niej na rzecz AA 400 000 zł tytułem spłaty. W skład masy spadkowej wchodziło prawo własności nieruchomości i udział w prawie własności nieruchomości.
Postanowienie o dział spadku uprawomocniło się w dniu 24 września 2024 r. Kwota spłaty została zapłacona AA. W uzupełnieniu wniosku, AA wskazała, że nieruchomości będące przedmiotem działu spadku położone są w …, woj. …, powiat … (prawo własności działki ew. nr A obj. KW nr … oraz udział 1/12 w prawie własności działki ew. nr B obj. KW nr …). AA otrzymała zasądzoną kwotę spłaty w kwocie 400 000zł na swój rachunek bankowy w dniu 11 września 2024 r.
Pytania
1)Czy w związku z ww. stanem faktycznym i dokonanym sądowym dziale spadku po CC, w ramach którego sąd dokonał działu spadku poprzez przyznanie na wyłączną własność BB, całej masy spadkowej o wartości 800 000 zł i zasądzeniem od niej na rzecz AA spłaty w kwocie 400 000 zł, AA zobowiązana jest zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych od otrzymanej spłaty, a jeśli tak to na jakiej podstawie prawnej?
2)Czy w związku z ww. stanem faktycznym i dokonanym sądowym dziale spadku i otrzymaniem spłaty, AA podlega opodatkowaniu innym podatkiem, w szczególności od czynności cywilnoprawnych?
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie oznaczone nr 1 dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych, natomiast w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pani stanowisko w sprawie
AA nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu otrzymania spłaty na skutek sądowego działu spadku, w ramach którego sąd przyznał na wyłączną własność całość masy spadkowej (nieruchomości – prawo własności) innemu uczestnikowi postępowania.
Przedmiotem działu spadku było prawo własności nieruchomości i udział w prawie własności nieruchomości, a nie prawo majątkowe.
Od nabycia przez AA udziału w prawie własności nieruchomości spadkowych do dnia sądowego działu spadku i otrzymania spłaty upłynęło ponad 5 lat.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy:
Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,
‒ jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.
Jednocześnie, zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Do wyliczenia 5-letniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest zatem nie tylko okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkobiercy, który dokonuje odpłatnego zbycia, ale także okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkodawcy. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło 5 lat – to odpłatne zbycie nie podlega opodatkowaniu.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „nabycie w drodze spadku”.
Należy zauważyć, że w orzecznictwie sądów administracyjnych pod pojęciem „nabycie w drodze spadku”, użytym w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy rozumieć nabycie w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego (np. wyroki NSA z dnia 15 grudnia 2010 r. sygn. akt II FSK 1437/09, z dnia 28 listopada 2013 r. sygn. akt II FSK 2983/11, z dnia 25 stycznia 2013 r. sygn. akt II FSK 1120/11, z dnia 6 czerwca 2013 r. sygn. akt II FSK 1966/11, z dnia 19 czerwca 2015 r. sygn. akt II FSK 625/13, z dnia 29 listopada 2015 r. sygn. akt II FSK 3281/15).
Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że pojęcie „nabycia w drodze spadku” użyte w art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obejmuje zarówno nabycie nieruchomości w drodze dziedziczenia ustawowego i testamentowego, jak i nabycie nieruchomości w wyniku zwolnienia się z obowiązku wypłaty zachowku przez przeniesienie własności nieruchomości na rzecz osoby pominiętej w testamencie oraz nabycie nieruchomości na podstawie rozporządzenia testamentowego w drodze zapisu zwykłego i windykacyjnego.
Natomiast w myśl art. 10 ust. 7 ww. ustawy:
Nie stanowi nabycia lub odpłatnego zbycia, o którym mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.
Z treści wniosku wynika, że postanowieniem z dnia 29 kwietnia 2013 r., Sąd Rejonowy w … stwierdził, że spadek po CC zmarłym 27 października 2010 r. w …, na podstawie testamentu holograficznego z dnia 22 września 2010 r. nabyli: Pani oraz siostrzenica BB, po ½ części każda.
Sąd Rejonowy w … w sprawie z wniosku AA (Pani) przy udziale BB, o dział spadku po CC postanowieniem z dnia 16 września 2024 r., ustalił wartość masy spadkowej na 800 000 zł i dokonał działu spadku po spadkodawcy w ten sposób, że całość masy spadkowej postanowił przyznać na wyłączną własność uczestniczki BB, zasądzając od niej na Pani rzecz kwotę 400 000 zł tytułem spłaty. W skład masy spadkowej wchodziło prawo własności nieruchomości i udział w prawie własności nieruchomości.
Nieruchomości będące przedmiotem działu spadku położone są w … (prawo własności działki nr A oraz udział 1/12 w prawie własności działki nr B).
Otrzymała Pani zasądzoną kwotę spłaty w kwocie 400 000zł na swój rachunek bankowy w dniu 11 września 2024 r.
W myśl art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
W myśl art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
Stosownie do art. 926 § 1 ww. Kodeksu:
Powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu.
Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:
Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.
Stosownie do art. 1035 ustawy Kodeks cywilny:
Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.
Artykuł 1037 § 1 i § 2 przywołanej ustawy wskazuje, że:
Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.
Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Natomiast zgodnie z art. 210 ww. Kodeksu:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.
Stosownie do art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.
Jednym ze sposobów zniesienia współwłasności jest przyznanie wspólnej rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych. Oznacza to, że osoby które otrzymują spłaty w zamian za udziały we współwłasności zbywają swoje udziały w rzeczy odpłatnie. W związku z tym, po stronie dokonującego odpłatnego (bo w zamian za spłatę) zbycia udziału w nieruchomości powstaje obowiązek podatkowy, ale tylko wówczas, o ile zdarzenie to ma miejsce przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie zbywanego udziału.
Okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem było prawo własności nieruchomości i udział w prawie własności nieruchomości, nastąpił ze spłatą, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny z konsekwencjami wynikającymi z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego. Jeżeli, stosownie do treści art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zbycie takie mieści się w przysługującym podatnikowi udziale w spadku, wówczas nie stanowi odpłatnego zbycia, a w konsekwencji źródła przychodów w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.
W wyniku działu spadku Pani majątek nie uległ powiększeniu, gdyż odpłatne zbycie przez Panią udziałów w nieruchomościach nie jest dla Pani przysporzeniem majątkowym, ponieważ otrzymała Pani kwotę, która nie przekroczyła wysokości przysługującego Pani udziału w spadku.
W konsekwencji, mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz opis stanu faktycznego należy wskazać, że otrzymana przez Panią w wyniku działu spadku spłata w wysokości nieprzekraczającej równowartości Pani udziałów w nieruchomościach, które wchodziły w skład spadku, nie skutkuje dla Pani powstaniem przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 5 i ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym, kwota spłaty, którą Pani otrzymała od BB w wyniku działu spadku, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Tym samym nie jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu otrzymanej spłaty.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Wyjaśniam również, że wydając interpretacje w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111) nie odnoszę się do kwot i nie dokonuję wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.
Do wniosku i jego uzupełnienia dołączyła Pani dokumenty. Wyjaśniamy, że w postępowaniu dotyczącym wydania interpretacji indywidualnej nie prowadzimy postępowania wyjaśniającego i nie analizujemy dokumentów, ale opieramy się jedynie na opisie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionym we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.