Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna
– stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
13 stycznia 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 13 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Chciałby się Pan dowiedzieć więcej na temat rozliczenia kar umownych. Z dwoma podmiotami zawarł Pan umowy, w których były kary umowne za każdy dzień opóźnienia (z jedną firmą były to dni robocze, z drugą dni kalendarzowe). Jeśli chodzi o pierwszą firmę to usługa dalej nie została wykonana, zaś jeśli chodzi o drugą firmę to usługa została wykonana, ale nie może Pan dojść do porozumienia jak kwota kary umownej powinna zostać wyliczona. Firma twierdzi, że zrobiła to po 3 miesiącach, ponieważ zainstalowała wszystkie fronty meblowe, ale problem jest taki, że błędnie zamontowała zawias, który uniemożliwiał korzystanie z pralki - zostało to naprawione po prawie 9 miesiącach. Także w temacie dokładnej kwoty nie ma jeszcze porozumienia. W obu przypadkach firmy unikają/unikały dostarczenia informacji kiedy usługi zostaną skończone lub wielokrotnie podawały terminy, których później nie realizowały. W przypadku mebli kary umowne zostały dodane przy dodatkowym aneksie, który został zawarty po Pana naciskach jako zgoda na kontynuowanie współpracy zamiast rozwiązania umowy; ogród zimowy miał być skończony z polową lipca 2024, zaś do dzisiaj nie jest w pełni skończony, dodatkowo wyszło, że użyte materiały nie spełniają norm producenta; zaś meble miały być skończone z końcem marca 2024, zaś zostały skończone w drugiej połowie grudnia 2024.
Pytanie
1.Czy powyższe kary umowne powinny zostać rozliczone jako dodatkowy dochód, pomimo faktu stosowania przez firmy nieetycznych praktyk typu brak kontaktu czy dostarczanie informacji bez pokrycia ?
2.Jeśli takie kary powinny zostać rozliczone jako dodatkowy dochód to kiedy? W dniu otrzymania przelewu za kary umowne czy w dniu kiedy usługa zostanie zrealizowana?
Pana stanowisko w sprawie
Uważa Pan, że te kary umowne nie powinny być opodatkowane, ponieważ umowy zawarte z tymi firmami były po to, aby uzyskać usługę - realizacja ogrodu zimowego (wciąż nie skończony i do dzisiaj nie można z niego w pełni korzystać) oraz realizacja mebli (zostały skończone, ale przez prawie rok czasu musiał się Pan upominać o skończenie i realizację usługi, a teraz jeszcze czeka Pana wykłócanie się o to jaka powinna być kwota kary umownej, bo firma ma inne zdanie; w obu przypadkach kary umowne w Pana ocenie były traktowane jako ustalone z góry zadośćuczynienie za dyskomfort związany z opóźnieniami - z ogrodu zimowego nie może Pan korzystać, bo nie ma drzwi; meble w końcu zostały skończone po wielokrotnym upominaniu się i wykłócaniu; docelowo niedawno szukając rzeczy na Internecie dowiedział się Pan, że kary umowne to dodatkowy dochód, ale dochód powinien być uznany za coś co jest celowym działaniem; tutaj naprawdę chodziło po prostu o ustalenie z góry zadośćuczynienia w przypadku nierzetelności.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 136 ):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie, bądź, od których zaniechano poboru podatku.
Przepis art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
W myśl ww. artykułu, w przypadku pieniędzy i wartości pieniężnych przychód powstaje w momencie ich otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika.
Katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W świetle art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy:
Źródłem przychodów są inne źródła.
Na podstawie art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12–14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że zawarł Pan z dwoma podmiotami umowy, w których były kary umowne za każdy dzień opóźnienia. Pierwsza firma wykonała usługę, natomiast w przypadku drugiej firmy usługa została wykonana, ale nie może Pan dojść do porozumienia jak kwota kary umownej powinna zostać wyliczona. Zawarte z firmami umowy nie zostały dotrzymane. Kary umowne nie zostały Panu wypłacone, ponieważ nie ma jeszcze ustalonych dokładnych kar umownych.
Przedmiotem Pana wątpliwości jest czy w przypadku otrzymania kwoty z tytułu kar umownych będzie ona stanowiła przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz w którym momencie.
Kara umowna jest instytucją prawa cywilnego. Szczegółowe przepisy prawne dotyczące kary umownej zawarte zostały w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.) w art. 483-485.
W myśl natomiast art. 483 § 1 powołanej ustawy:
Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).
Na podstawie art. 484 § 1 ww. ustawy:
W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły. Jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana (art. 484 § 2 Kodeksu cywilnego).
Odszkodowanie ma na celu zapewnienie całkowitej kompensaty uszczerbku, a wysokość szkody jest wyznacznikiem wysokości odszkodowania. Naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł (damnum emergens) oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (lucrum cessans). Funkcją odszkodowania jest więc przywrócenie stanu majątku, który istniał przed wystąpieniem szkody.
Kara umowna natomiast należy się wierzycielowi w zastrzeżonej wysokości, bez względu na wysokość szkody, i w konsekwencji stanowi zabezpieczenie prawidłowej realizacji umowy.
Kara umowna nie została objęta katalogiem zwolnień przedmiotowych, o których mowa w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W związku z powyższym, kwota stanowiąca karę umowną, którą Pan otrzyma, będzie stanowiła dla Pana przysporzenie majątkowe. Ww. kwotę należy zakwalifikować jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz opodatkować na ogólnych zasadach. Przychód ten powstanie w momencie otrzymania zapłaty.
Zatem Pana stanowisko jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.