Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 grudnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 27 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Pani i Pani mąż jesteście obywatelami polskimi, mieszkającymi w Polsce oraz podlegającymi w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Posiadacie Państwo wspólność majątkową.

Nigdy nie korzystaliście Państwo z zaniechania poboru podatku, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Kredyt został zaciągnięty do majątku prywatnego.

Łączyła Państwa z Bankiem (dalej: „Bank”) Umowa kredytu mieszkaniowego hipotecznego waloryzowanego kursem waluty obcej z (...) 2006 r. (dalej: „Umowa”), przy czym kredyt mieszkaniowy, którego dotyczy Umowa (dalej: „Kredyt”), rozumiany jest jako kredyt udzielony w całości lub w części na finansowanie Państwa własnego celu mieszkaniowego.

W dniu (...) 2019 r. dokonaliście Państwo przedterminowej spłaty kredytu, na skutek czego w księgach Banku nie figuruje żadne zobowiązanie z tytułu Umowy.

Na podstawie wniosku, zawezwaliście Państwo Bank do próby ugodowej w sprawie zwrotu nadpłaty nienależnego świadczenia uiszczonego przez Państwa w wykonaniu Umowy, zawierającej postanowienia dotyczące przeliczenia wzajemnych świadczeń kursem CHF, obciążone wadami prawnymi, które prowadzą do nieważności całej umowy, a co najmniej są bezskuteczne wobec Państwa jako konsumenta.

W konsekwencji złożenia powyższego Wniosku, (...) 2024 r. zawarta została ugoda sądowa (dalej: „Ugoda”) pomiędzy Panią i Pani mężem a Bankiem.

Zgodnie z preambułą Ugody:

1.Zamiarem Stron było polubowne zakończenie sporu i uchylenie stanu niepewności co do roszczeń wynikających ze spłaconej Umowy, poprzez przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym rozliczenie zakończonej Umowy w taki sposób, jakby Strony dokonały zmiany Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej;

2.Dobrowolnie zgodziliście się Państwo odstąpić od dochodzenia od Banku roszczeń objętych sporem i wykazanych we Wniosku oraz innych wywodzonych z zarzutu nieważności Umowy lub niedozwolonego charakteru postanowień Umowy w brzmieniu sprzed zmiany Umowy, dokonanej niniejszą Ugodą, w zamian za zmianę postanowień Umowy w zakresie naszych zobowiązań.

Konsekwentnie, przedmiotem Ugody jest zakończenie sporu oraz zaniechanie dochodzenia w przyszłości roszczeń niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy.

Zgodnie z postanowieniami Ugody:

1.Strony dokonały rozliczenia w oparciu o założenia zmiany waluty zadłużenia z waluty określonej w Umowie – CHF – na walutę polską. Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia przyjęto, iż Kredyt zostanie rozliczony tak, jakby od daty ostatniego przewalutowania na CHF z dnia wypłaty.

2.Warunki udzielenia kredytu Złotowego zostały określone w następujący sposób:

a)Kwota kredytu (Kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła (...) PLN

b)Oprocentowanie kredytu zostało ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M i marży w wysokości 1,44% w dniu wypłaty kredytu.

3.Rozliczenie Kredytu udzielonego na podstawie Umowy od dnia ostatniego przewalutowania Kredytu na CHF na poczet kredytu w złotych nastąpiło w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie Umowy została zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie – rat kapitałowych Kredytu w złotych. Powstała nadwyżka pomniejszała kapitał do spłaty Kredytu, od którego naliczane były kolejne odsetki, a niedobór – powiększał kapitał do spłaty, od którego naliczane były kolejne odsetki.

4.Przed zawarciem Ugody Bank przedstawił Państwu zestawienie stanowiące podstawę wyliczenia nadpłaty kwoty kredytu w PLN na dzień (...) 2019 r. W tym dniu dokonaliście Państwo przedterminowej spłaty swoich zobowiązań w wysokości (...) PLN.

5.W celu zakończenia sporu dotyczącego abuzywności klauzul umownych i ważności Umowy, po uwzględnieniu wyżej wskazanej spłaty z dnia (...) 2019 r., Bank zobowiązał się do zwrotu na Państwa rzecz kwoty wyliczonej nadpłaty w wysokości (...) PLN.

6.Bank zobowiązał się również do wypłaty na Państwa rzecz kwoty dodatkowej w wysokości (...) PLN.

Zgodnie z wyliczeniem zapłaconych do Banku kwot oraz zapisami Ugody:

a)Kwota otrzymanego przez Państwa Kredytu (kapitału) na podstawie Umowy wynosi w przeliczeniu na PLN: (...) PLN.

b)Kwota zwrotu dokonanego przez Bank na podstawie Ugody: nadpłata wyliczona przez Bank w wysokości (...) PLN plus kwota dodatkowa w wysokości (...) PLN; stanowi łącznie sumę: (...) PLN.

c)Suma wpłat dokonanych przez Państwa na rzecz Banku w związku ze spłatą Kredytu wynosi ponad (...) PLN.

Z powyższego wynika, że różnica pomiędzy sumą wpłat dokonanych przez Państwa na rzecz Banku z tytułu Kredytu a kwotą łącznego zwrotu dokonanego przez Bank na podstawie Ugody stanowi równowartości (...) PLN, a więc stanowi kwotę wyższą niż kwota wypłaconego na rzecz Państwa Kredytu (Kapitału) na podstawie Umowy (tj. (...) PLN).

Innymi słowy, łączna suma wpłat na rzecz Banku pomniejszona o łączny zwrot otrzymany od Banku nie jest mniejsza od kwoty uzyskanego na podstawie Umowy kapitału (Kredytu). Wpłaciliście Państwo na poczet Umowy sumę przewyższającą o (...) PLN wypłaconą Państwu przez Bank kwotę Kredytu (kapitału).

Pytanie

Czy w związku z zawarciem ugody, mającej na celu zakończenie sporu na tle umowy, otrzymane przez Państwa od banku kwoty w wysokości odpowiednio: tytułem zwrotu (...) PLN oraz kwoty dodatkowej (...) PLN stanowić będzie dla Państwa przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, w związku z dokonaniem przez Bank na podstawie Ugody wypłaty zwrotu w wysokości (...) PLN oraz kwoty dodatkowej w wysokości (...) PLN, po Państwa stronie nie powstanie żadne przysporzenie majątkowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 Ustawy opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (dalej: „PIT”) opodatkowaniu podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c Ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przychody zostały natomiast zdefiniowane w art. 11 ust. 1 Ustawy, zgodnie z którym są to otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, więc także nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Art. 10 Ustawy zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem PIT, do których – zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 Ustawy – należą m.in. tzw. „inne źródła”.

Definicja przychodów z innych źródeł zawarta jest w art. 20 ust. 1 Ustawy, zgodnie z którym za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 Ustawy, uważa się w szczególności: kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 UPDOF, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 1 art. 17 Ustawy. Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności" wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i pozwala to ustawodawcy bez żadnych przeszkód zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 Ustawy.

Tym samym, przychód podatkowy z innych źródeł powstaje w każdym przypadku, gdy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Z powyżej przytoczonych regulacji wynika jednoznacznie, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Przenosząc powyższe przepisy na przedstawiony stan faktyczny, uważacie Państwo, że w analizowanej sprawie po Państwa stronie nie doszło do powstania przysporzenia majątkowego. Jak wyjaśniono w opisie stanu faktycznego, różnica pomiędzy sumą wpłat dokonanych przez Państwa na rzecz Banku z tytułu Kredytu a kwotą łącznego zwrotu dokonanego przez Bank na podstawie Ugody wynosi (...) PLN, a więc stanowi kwotę wyższą niż kwota wypłaconego na Państwa rzecz Kredytu (Kapitału) na podstawie Umowy. Innymi słowy, łączna suma wpłat na rzecz Banku pomniejszona o łączny zwrot otrzymany od Banku nie jest mniejsza od kwoty uzyskanego na podstawie Umowy kapitału (Kredytu).

Skutkiem zawarcia Ugody otrzymaliście Państwo zatem od Banku zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy Umowy przekazaliśmy na rzecz Banku w ramach spłaty Kredytu, a zatem otrzymane środki są jedynie ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio przez Państwa poniesione z własnych środków.

Tym samym, w Państwa ocenie, w związku z dokonaniem przez Bank na podstawie Ugody wypłaty zwrotu w wysokości (...) PLN oraz kwoty dodatkowej w wysokości (...) PLN, po Państwa stronie nie powstanie żadne przysporzenie majątkowe.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych wydanych przez Krajową Informację Skarbową w analogicznych sprawach, m.in. w interpretacji z dnia 1 sierpnia 2024 r. o sygn. 0112-KDIL2-1.4011.535.2024.3.DJ, zgodnie z którą: „...w analizowanej sprawie (...) w związku z otrzymaniem od banku (...) kwoty dodatkowej nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. Na mocy zawartej ugody otrzymała Pani zwrot środków pieniężnych, które wcześniej przekazała Pani na rzecz banku w ramach spłaty udzielonego kredytu hipotecznego. A zatem otrzyma Pani środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Pani własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Pani majątku. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo”.

Analogiczne wnioski przedstawione zostały w interpretacji z dnia 29 lipca 2024 r. o sygn. 0112-KDIL2-1.4011.514.2024.2.DJ, w interpretacji z dnia 1 marca 2024 r. o sygn. 0112-KDIL2-1.4011.75.2024.1.MK, w interpretacji z dnia 21 października 2024 o sygn. 0112-KDIL2-1.4011.596.2024.2.MKA oraz w interpretacji z dnia 28 października 2024 r. o sygn. 0112-KDIL2-1.4011.709.2024.1 .MB.

Podsumowując powyższe: z uwagi na fakt, że w związku z dokonaniem przez Bank na podstawie Ugody wypłaty zwrotu w wysokości (...) PLN oraz kwoty dodatkowej w wysokości (...) PLN, po Państwa stronie nie powstało żadne przysporzenie majątkowe, a więc – konsekwentnie – nie powstał przychód podlegający opodatkowaniu PIT na podstawie przepisów Ustawy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy:

Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) – mają definitywny, a nie zwrotny charakter.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Odnosząc się do skutków podatkowych wypłaty ustalonych w ugodzie kwot wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Jednakże jak wyżej wyjaśniłem definicja przychodu podatkowego zawarta w art. 11 ust. 1 wskazuje, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Wobec powyższego, skoro kwoty, które otrzymała Pani od banku w wyniku zawartej ugody, mieszczą się w kwocie wpłacanej przez Panią podczas spłaty kredytu hipotecznego to ich otrzymanie nie powoduje po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie są Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pani stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ponadto zwracam uwagę, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydaje interpretację indywidualną na wniosek podmiotu, który chce się dowiedzieć, czy w jego indywidualnej sprawie mają zastosowanie określone przepisy prawa podatkowego (podmiot taki jest nazywany „zainteresowanym”). Interpretacja wyjaśnia, czy w danej sytuacji dla wnioskodawcy powstają określone prawa lub obowiązki podatkowe.

Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, został złożony przez Panią jako jedną ze współkredytobiorców, niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź na pytanie w niej zawarte tylko w odniesieniu do Pani osoby. Nie wywiera ona skutku prawnego dla drugiego współkredytobiorcy (Pani męża).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.