Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 stycznia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 7 lutego 2025 r. (wpływ 7 lutego 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

12 grudnia 2024 r. w wyniku mediacji podpisała Pani wraz z mężem ugodę z bankiem dotyczącą zamknięcia kredytu hipotecznego w CHF na zakup nieruchomości.

Zakup nieruchomości był pod hipotekę i w całości zaciągnięty na cele mieszkaniowe, na własne potrzeby oraz dotychczas nie korzystała Pani z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej niż ta, która była finansowana kredytem.

Warunki, na które strony się zgodziły, to umorzenie kredytu oraz ustalenie wysokości kwoty do zwrotu.

Na dzień zawarcia ugody wysokość zadłużenia z tytułu umowy wynosiła 28.450,63 CHF, co po przeliczeniu po średnim kursie NBP z dnia poprzedzającego dzień zawarcia ugody daje 130.713,57 PLN.

W wyniku ugody bank umorzył zadłużenie w kwocie 130.713,57 PLN. Umorzenie kredytu korzysta z art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz Rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Dodatkowo bank zobowiązał się do zapłaty kwoty 70.000,00 zł w 14 dni od zawarcia ugody na rachunek bankowy.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Odpowiadała Pani z mężem solidarnie za spłatę kredytu (wspólność majątkowa).

Nie było przewalutowania kredytu, tylko bank przeliczył franki na złotówki według średniego kursu z danego dnia z czasu podpisania ugody. Cytuje Pani odpowiedź banku przed ugodą: „(…) zadłużenie w związku z umową kredytu wynosi 28.639,36 CHF. W przeliczeniu na złote, według kursu średniego NBP z 13.11.2024 roku, daje to kwotę 132.565,87 PLN. Gdybyśmy rozliczyli kredyt zgodnie z naszą propozycją, kredyt może być uznany za spłacony”.

W dalszej części pisma bank zaproponował, iż poza tym, że kredyt uznany zostanie za spłacony, to proponuje kwotę zwrotu, która zostaje ustalona podczas mediacji – jest to właśnie kwota 70.000,00 PLN, ustalona podczas końcowej mediacji. Cytuje Pani odpowiedź banku: „(…) Pozytywnie zakończone mediacje pozwolą natomiast uzyskać od banku zwrot w przybliżeniu kwoty (…). W trakcie spotkania wspólnie ustalimy ostatecznie warunki ugody, w tym wysokość kwoty do zwrotu (…)”.

Warunkiem powyższego były pozytywnie zakończone mediacje, które pozwoliły uzyskać zwrot od banku, w którym był brany kredyt.

Według Pani wypłata kwoty zaproponowanej przez bank jest zwrotem środków pieniężnych, gdyż wcześniej na mocy umowy kredytu finansowania hipotecznego walutowego zostały przekazane na rzecz banku kwoty – w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych.

Tak jak we wcześniejszym piśmie z 6 stycznia 2025 r. opisywała Pani i wyjaśniała, na dzień mediacji i podpisania ugody wpłacone zostało do banku przez Panią i męża 75.115,92 CHF, co dało po średnim kursie NBP sprzed dnia podpisania ugody kwotę 345.112,58 PLN, więc nadpłacili Państwo 95.112,58 PLN, zaś bank wypłacił Państwu kwotę zwrotu 70.000,00 PLN.

Pytanie

Czy kwota wypłacona przez Bank na Pani rzecz stanowi przychód podatkowy?

Pani stanowisko w sprawie

Według Pani, zwrot kwoty z banku stanowi różnicę między saldem kredytu a nadpłaconymi środkami, tzn. kwota kredytu opiewała na 250.000,00 PLN, co dawało 103.566,55 CHF. Na dzień mediacji i podpisania ugody wpłacone zostało do banku 75.115,92 CHF, co dało po średnim kursie NBP sprzed dnia podpisania ugody 345.112.58 PLN, a więc nadpłacono 95.112,58 PLN, zaś bank wypłacił 70.000,00 PLN, w związku z czym kwota ta nie jest przychodem, tylko nadpłaconymi środkami, jest to wyrównanie stanu majątkowego, nie dochodzi do dodatkowego przysporzenia majątku, zatem dochodzi do zwrotu wpłaconych środków i powinno się to traktować jako czynność neutralną podatkowo.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

• dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
• dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

Ogólne określenie „przychodów” zawiera art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Stosownie do tego przepisu:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Katalog źródeł przychodów jest katalogiem zamkniętym. Ustawodawca „zamknął” ten katalog dzięki wprowadzeniu kategorii „innych źródeł”, czyli źródeł przychodów innych niż wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b. W sytuacji, gdy dane przysporzenie podatnika ma charakter przychodu i nie mieści się w żadnej z kategorii wskazanych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ustawy, jest przypisywane do źródła z art. 10 ust. 1 pkt 9. Rozwiązanie to jest jednym z elementów gwarantujących realizację zasady powszechności opodatkowania.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z informacji przedstawionych przez Panią wynika, że:

1.    zawarła Pani umowę o kredyt mieszkaniowy w walucie obcej CHF;

2.    w 2024 r. podpisała Pani ugodę z bankiem, na mocy której bank zobowiązał się do wypłaty określonej kwoty.

Powzięła Pani wątpliwość, czy wypłata ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Skutki podatkowe wypłaty kwoty przez bank

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo.

Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

W Pani przypadku – otrzyma Pani od banku zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy kredytu wpłaciła Pani tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych. Otrzymana przez Panią kwota będzie zatem stanowiła zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłaciła Pani do banku. Wobec powyższego, wypłata przez bank na Pani rzecz tego zwrotu będzie dla Pani neutralna podatkowo. W wyniku tego zwrotu nie osiągnie Pani bowiem konkretnego przysporzenia majątkowego, a więc zwrot ten nie spowoduje po Pani stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym - nie będzie na Pani ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Pani stanowisko należało więc uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Skoro stroną wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych jest Pani, to interpretacja nie wywołuje skutków podatkowych dla Pani męża.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.