Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
18 grudnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 17 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 24 stycznia 2025 r. (wpływ 24 stycznia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Jest Pan jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych („podatek PIT”) mającym miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Podlega Pan w Polsce opodatkowaniu podatkiem PIT od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania (tzw. nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu).
W dniu 14 grudnia 2022 r. złożył Pan do Sądu (…) pozew o ustalenie, że umowa z dnia (…) nr (...) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „(…)” waloryzowany kursem CHF zawarta przez Pana i (…) SA jest nieważna w całości (m.in. z powodu zawarcia w niej tzw. klauzul abuzywnych) oraz o zasądzenie od (…) SA określonych kwot (sygn. akt (…)).
W dniu 27 maja 2024 r. zawarł Pan z bankiem (…) SA („Bank”) ugodę („Ugodę”) w następujących stanie faktycznym i na następujących warunkach:
1.W 2007 r. Pan jako kredytobiorca („Kredytobiorca”) zawarł z Bankiem umowę nr (…) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (…) waloryzowany kursem CHF („Umowa”), tj. kredytu hipotecznego na zakup mieszkania (na cele mieszkaniowe Kredytobiorcy zostało przeznaczone 95% kredytu).
2.Na podstawie Umowy, Bank udzielił Kredytobiorcy kredytu przeznaczonego na realizację celu określonego w Umowie („Kredyt”). Kwota w PLN w dniu wypłaty Kredytu była przeliczona na CHF według kursu kupna z tabeli Banku. Bank wypłacił Kredytobiorcy kwotę 820.000 zł, co stanowiło równowartość 349.903,99 CHF.
3.W dniu zawarcia Ugody, zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku z tytułu niespłaconego kapitału kredytu wynosiło 126.051,75 CHF, a po przeliczeniu według kursu średniego NBP z dnia 27 maja 2024 r. 540.283,01 zł.
4.Na podstawie Ugody, strony zmieniły walutę zadłużenia na PLN i uzgodniły, że zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu salda kredytu i odsetek na dzień zawarcia Ugody wynosi 541.532,05 zł.
5.Na podstawie Ugody, Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu Kredytu) w kwocie 541.532,05 zł ustalonej przez strony i wskazanej powyżej w pkt III.1.4., a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje. W związku ze zwolnieniem z długu wskazanym w pkt III.1.4., zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku uznaje się za spłacone w całości.
6.Na podstawie Ugody, Bank dodatkowo zwróci na rzecz Kredytobiorcy ustaloną przez strony ugody kwotę 200.000 zł.
Co więcej, w Preambule Ugody wskazano, że:
„Strony zawierają ugodę ze względu na to, że:
1. Bank i Kredytobiorcę/ów łączy umowa nr (…) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...) waloryzowany kursem CHF (dalej „Umowa”).
2. Bank udzielił Kredytobiorcy/om kredytu przeznaczonego na realizację celu określonego w Umowie (dalej „Kredyt"). Kwota w PLN w dniu wypłaty kredytu była przeliczona na CHF według kursu kupna z tabeli Banku. Bank wypłacił 820 000,00 PLN, co stanowiło równowartość 349.903,99 CHF.
3. Kredytobiorca/y jest/są świadom/i, że ma/mają prawo podnosić przeciwko Bankowi roszczenia w związku z zawarciem, wykonywaniem lub treścią Umowy; W szczególności może/mogą dochodzić roszczeń o:
I. uznanie za bezskuteczne (na podstawie art. 385(1) k.c. i nast. Kodeksu cywilnego) postanowień Umowy, w tym tych, które dotyczą;
- zasad ustalania kursu waluty,
- zasad waloryzacji do waluty obcej (tzw. klauzula ryzyka walutowego)
II. stwierdzenie bezskuteczności lub nieważności całej Umowy lub
III. zapłatę, które wynikłyby z pkt (i) lub (II).
4. Kredytobiorca/y jest/są świadomi, że gdyby podniósł/podnieśli roszczenia, o których mowa;
a. w punkcie 3, oraz
b. w Załączniku nr 1 [Pana dopisek – załącznik ten zawiera informację skierowaną do konsumenta o konsekwencjach potencjalnej abuzywności klauzul, zgodnie ze wskazaniami Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej],
mogłoby to skutkować dla niego/nich pozytywnym orzeczeniem sądowym.
5. Bank stoi na stanowisku, że Umowa jest w całości skuteczna i ważna. Nie uznaje za zasadne roszczeń z punktu 3. oraz określonych w Załączniku nr 1.
6. Zamiarem Banku i Kredytobiorcy/ów jest:
I. polubownie rozstrzygnąć spór lub zapobiec sporowi o ważność i skuteczność Umowy oraz jej poszczególnych postanowień oraz
II. uchylić niepewność co do roszczeń Stron, związanych z zawarciem i wykonywaniem Umowy przez przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym zmianę kredytu waloryzowanego na kredyt złotowy.
7. Kredytobiorca/y ma/mają świadomość i rozumie/rozumieją skutki dokonywanej czynności prawnej (w szczególności finansowe), które zostały im wyjaśnione. Dobrowolnie godzi/ą się na to, aby odstąpić od dochodzenia roszczeń wobec Banku (o których mowa w punkcie 3 oraz w Załączniku nr 1), wywodzonych z zarzutu:
I. nieważności Umowy,
II. bezskuteczności Umowy, lub
III. niedozwolonego charakteru postanowień Umowy, w brzmieniu sprzed zawarcia tej Ugody
Godzi/ą się na to w zamian za zmianę postanowień Umowy w zakresie zobowiązań Kredytobiorcy/ów i odpowiadających im praw Banku (zgodnie z w § 1 ust. 3 i nast.).
8. W związku z zawarciem Ugody, Strony zgadzają się, że nie będą dochodzić w przyszłości roszczeń związanych z zawarciem i wykonywaniem Umowy Kredytobiorca/y otrzymał/li wyczerpujące wyjaśnienia dotyczące zgłaszanych przez nich wątpliwości.”
W związku z zawarciem Ugody, Kredytobiorca skierował w dniu 28 maja 2024 r. do Sądu (…) pismo z cofnięciem pozwu ze zrzeczeniem się roszczenia (…), w którym to piśmie, Kredytobiorca wskazał, że w związku z zawarciem z Bankiem Ugody dotyczącej Umowy cofnął pozew i zrzekł się roszczeń dochodzonych w tej sprawie.
Od dnia zawarcia Umowy do dnia zawarcia Ugody, Kredytobiorca zapłacił do Banku na podstawie Umowy (kapitał i odsetki) kwotę 1.102.488,00 zł (przy czym kwota ta nie zawiera dodatkowych kosztów związanych z kredytem np. ubezpieczenia czy marży banku). Kwota wpłacona do Banku przez Kredytobiorcę na podstawie Umowy jest zatem większa niż suma kredytu (820.000 zł) oraz otrzymanej przez Pana kwoty dodatkowej przy ugodzie (200.000 zł).
Nie zaliczył Pan kwoty spłaconego kredytu na podstawie Umowy (ani kapitału ani odsetek) w żadnej części do kosztów uzyskania przychodu w podatku PIT.
Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego
Dla Pana celem zawarcia Ugody z Bankiem było skrócenie wieloletniego sporu sądowego przed sądem powszechnym Pana z Bankiem który w razie korzystnego dla Pana wyniku (który obecnie graniczy z pewnością, co jest faktem notoryjnym) zakończyłby się uznaniem przez sąd powszechny umowy kredytu za nieważną. W razie uznania przez sąd powszechny umowy kredytu za nieważną, zgodnie z Kodeksem Cywilnym, obie strony powinny zwrócić sobie wzajemne świadczenia, tj. Bank powinien Pana zwrócić dokonane wpłaty na poczet nieważnego kredytu, a Pan powinien zwrócić Bankowi wypłaconą kwotę kredytu.
Na dzień zawarcia Ugody, zapłacił Pan do Banku na podstawie Umowy (kapitał i odsetki) kwotę 1.102.488 zł (przy czym, kwota ta nie zawiera dodatkowych kosztów związanych z kredytem np. ubezpieczenia czy marży banku). Kwota wpłacona do Banku przez Pana na podstawie Umowy jest zatem większa niż suma kredytu (820.000 zł) oraz otrzymanej przez Pana kwoty dodatkowej przy ugodzie (200.000 zł).
Oświadcza Pan, że w pkt § 1 pkt 6 Ugody wskazano, że „Bank dodatkowo zwróci na rzecz Kredytobiorcy ustaloną przez strony ugody kwotę 200.000,00 PLN.”
W pkt IV Pola G wskazał, że „IV. [Kwota zapłacona przez Kredytobiorcę do Banku na podstawie Kredytu] Od dnia zawarcia Umowy do dnia zawarcia Ugody, Kredytobiorca zapłacił do Banku na podstawie Umowy (kapitał i odsetki) kwotę 1.102.488,00 PLN (przy czym kwota ta nie zawiera dodatkowych kosztów związanych z kredytem np. ubezpieczenia czy marży banku). Kwota wpłacona do Banku przez Kredytobiorcę na podstawie Umowy jest zatem większa niż suma kredytu (820.000,00 PLN) oraz otrzymanej przez Wnioskodawcę kwoty dodatkowej przy ugodzie (200.000,00 PLN).”
Z Pana punktu widzenia, kwota 200.000,00 PLN stanowi zwrot części wpłaconej do Banku kwoty przez Pana, która była wyższa niż kwota udzielonego kredytu.
W treści Ugody zostały zawarte poniższe postanowienia (właśnie poniższe punkty (16 i 17) wraz z przedstawionym powyżej Pana wyliczeniem stanowią podstawę do przyjętej przez Pana interpretacji kwoty 200.000 zł jako nie stanowiącej przychodu podatkowego dla Pana):
15.Kredytobiorca/y przyjmuje/ą do wiadomości, że w wyniku zwolnienia z długu (umorzenia), w odniesieniu do kwoty wskazanej w § 1 ust. 4 Ugody, po jego/ich stronie powstaje przychód, a w związku z tym Bank ma obowiązek informacyjny (musi wystawić informację PIT-11 zgodnie z właściwymi przepisami prawa). Jednocześnie Kredytobiorca/y przyjmuje/ą do wiadomości, że aby do osiągniętego przychodu zastosowanie miała regulacja rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe niezbędne jest spełnienie przez Kredytobiorcę/ów warunków określonych w tym rozporządzeniu. W tym celu Kredytobiorca/y potwierdza/ją oświadczeniem, że Kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku kilku kredytów, że zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego lub więcej niż jednego gospodarstwa domowego (o których mowa w Rozporządzeniu) oraz że nie skorzystał/liz zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu żadnego innego kredytu mieszkaniowego zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej. Oświadczenie może dotyczyć również Kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego. Wzór oświadczenia jest załącznikiem do Ugody.
16.Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w wyniku zwrotu, w odniesieniu do kwoty wskazanej w § 1 ust.6 Ugody, po jego stronie nie powstaje przychód podatkowy, a w związku z tym na Banku nie ciąży obowiązek informacyjny, tj. obowiązek przygotowania informacji PIT-11 dla kwoty zwrotu.
17.Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, iż Bank wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w zakresie stanu faktycznego powstałego w wyniku zawartej Ugody, co do tego czy po stronie Kredytobiorcy powstaje przychód w związku ze zwrotem wskazanym w § 1 ust. 6 Ugody, a tym samym na Banku nie ciąży wyżej wskazany obowiązek informacyjny. Bank otrzymał interpretację indywidualną i zamieści o niej komunikat na stronie internetowej (...).
Nie ma Pan również wiedzy jak kwota 200.000 zł jest ujęta i jaki ma status w przepisach wewnętrznych Banku.
Pytanie
Czy prawidłowe jest Pana stanowisko, że w zdarzeniu przyszłym opisanym we Wniosku, nie stanowi dla Pana przychodu w podatku PIT kwota 200.000 zł otrzymana przez Pana od Banku na podstawie Ugody, w sytuacji gdy kwota zapłacona do Banku przez Kredytobiorcę na podstawie Umowy (1.102.488 zł), niezaliczona przez Pana do kosztów uzyskania przychodów w podatku PIT, jest większa niż suma kredytu (820.000 zł) otrzymanego przez Pana od Banku oraz kwoty dodatkowej otrzymanej przez Pana od Banku przy Ugodzie (200.000 zł)?
Pana stanowisko w sprawie
Pana zdaniem, prawidłowe jest Pana stanowisko, że w zdarzeniu przyszłym opisanym we Wniosku, nie stanowi dla Pana przychodu w podatku PIT kwota 200.000 zł otrzymana przez Pana od Banku na podstawie Ugody, w sytuacji gdy kwota zapłacona do Banku przez Kredytobiorcę na podstawie Umowy (1.102.488 zł), niezaliczona przez Pana do kosztów uzyskania przychodów w podatku PIT, jest większa niż suma kredytu (820.000 zł) otrzymanego przez Pana od Banku oraz kwoty dodatkowej otrzymanej przez Pana od Banku przy Ugodzie (200.000 zł).
Zawarcie Ugody nastąpiło po wniesieniu w dniu 14 grudnia 2022 r. przez Pana do Sądu (…) pozwu o ustalenie, że umowa z dnia (...) nr (…) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „(…)” waloryzowany kursem CHF zawarta przez Pana i (…) SA jest nieważna w całości (m.in. z powodu zawarcia w niej tzw. klauzul abuzywnych) oraz o zasądzenie od (…) SA określonych kwot (sygn. akt (…)).
Z Preambuły do Ugody wynika m.in., że
„3. Kredytobiorca/y jest/są świadom/i, że ma/mają prawo podnosić przeciwko Bankowi roszczenia w związku z zawarciem, wykonywaniem lub treścią Umowy; W szczególności może/mogą dochodzić roszczeń o:
I.uznanie za bezskuteczne (na podstawie art. 385(1) k.c. i nast. Kodeksu cywilnego) postanowień Umowy, w tym tych, które dotyczą;
- zasad ustalania kursu waluty,
- zasad waloryzacji do waluty obcej (tzw. klauzula ryzyka walutowego)
II.stwierdzenie bezskuteczności lub nieważności całej Umowy lub
III.zapłatę, które wynikłyby z pkt (i) lub (II).
4. Kredytobiorca/y jest/są świadomi, że gdyby podniósł/podnieśli roszczenia, o których mowa;
a. w punkcie 3, oraz
b. w Załączniku nr 1, mogłoby to skutkować dla niego/nich pozytywnym orzeczeniem sądowym.
5. Bank stoi na stanowisku, że Umowa jest w całości skuteczna i ważna. Nie uznaje za zasadne roszczeń z punktu 3. oraz określonych w Załączniku nr 1.”
Pomimo tego, że Bank w Ugodzie stał na stanowisku, że „Umowa jest w całości skuteczna i ważna. Nie uznaje za zasadne roszczeń z punktu 3. oraz określonych w Załączniku nr 1” (pkt 5 Preambuły), to jednak jest faktem notoryjnym, że umowy o kredyt hipoteczny waloryzowane kursem CHF, takie jak umowa o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...) waloryzowany kursem CHF („Umowa”) są nieważne, a Bank albo zawiera ugody zasadniczo takie jak Ugoda, albo przegrywa sprawy w sądach powszechnych.
Co do zasady, nieważność umowy zgodnie z Kodeksem Cywilnym oznacza konieczność wzajemnego zwrotu przez obie strony umowy otrzymanych świadczeń od drugiej strony.
Z Pana punktu widzenia, zawarcie Ugody – zamiast kilkuletniego oczekiwania na uzyskanie prawomocnego wyroku sądowego – znacznie przyśpieszyło i potaniło rozwiązanie sporu z Bankiem co do ważności Umowy.
W okresie od dnia zawarcia Umowy do dnia zawarcia Ugody, zapłacił Pan do Banku przez Kredytobiorcę na podstawie Umowy kwotę 1.102.488 zł, niezaliczoną przez Pana do kosztów uzyskania przychodów w podatku PIT. Jest to zatem kwota większa niż suma kredytu (820.000 zł) otrzymanego przez Pana od Banku oraz kwoty dodatkowej otrzymanej przez Pana od Banku przy Ugodzie (200.000 zł).
Uważa Pan, że kwota dodatkowej otrzymana przez Pana od Banku przy Ugodzie (200.000 zł) nie stanowi dla niego przychodu w podatku PIT z następujących względów:
Po pierwsze, ogólna definicja przychodu została zawarta w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f ustawy o PIT, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
W orzecznictwie sądowym podnosi się, że pomimo że nie wynika to wprost z brzmienia przytoczonego przepisu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego (a zatem muszą mieć charakter trwały).
Przychód jest bowiem w istocie określonym przyrostem majątkowym, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny (zwiększa aktywa podatnika, który może tymi aktywami swobodnie dysponować bądź zmniejsza jego pasywa).
O ile kwota dodatkowa otrzymana przez Pana od Banku przy Ugodzie (200.000 zł) ma charakter definitywny, to jej otrzymanie nie doprowadziło do przyrostu Pana majątku.
W okresie od dnia zawarcia Umowy do dnia zawarcia Ugody, zapłacił Pan bowiem do Banku przez Kredytobiorcę na podstawie Umowy kwotę 1.102.488 zł niezaliczoną przez Pana w żadnej części do kosztów uzyskania przychodów w podatku PIT. Jest to zatem kwota większa niż suma kredytu (820.000 zł) otrzymanego przez Pana od Banku i kwoty dodatkowej otrzymanej przez Pana od Banku przy Ugodzie (200.000 zł).
W związku z zawartą z Bankiem Ugodą nastąpi w istocie jedynie zwrot nienależnie pobranych przez Bank świadczeń poprzez zwrot wpłaconych uprzednio przez Pana części rat kapitałowo-odsetkowych, wpłacanych na podstawie zawartej Umowy kredytu. Zwrot ten jest skutkiem zawarcia przez Bank niedozwolonych abuzywnych klauzul przeliczeniowych, których ważność, jak również ważność całej Umowy, stała się przedmiotem sporu sądowego. Zwrot ten wynika z pewnego rodzaju kompensaty wzajemnych roszczeń, które z bardzo dużym prawdopodobieństwem zostałyby zasądzone przez sąd, gdyby sprawa była przez niego rozstrzygana. W przypadku uzyskania przez Pana w sporze z Bankiem rozstrzygnięcia odpowiadającego tym, które zapadają w ramach dominującej linii orzeczniczej, Stronom przysługiwałyby wzajemne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu Umowy, tj. Bank byłby zobowiązany do zwrotu Kredytobiorcy sumy uiszczonych przez Kredytobiorcę rat kapitałowo-odsetkowych (i ewentualnie innych opłat), a Kredytobiorca zobowiązany byłby do zwrotu Bankowi wypłaconego kapitału.
Po drugie, o ile brak jest – co do wszystkich źródeł przychodów w podatku PIT – normy analogicznej do normy przepisu art. 14 ust. 2 pkt 3a ustawy o PIT, który stanowi, że „do przychodów, o których mowa w [art. 14 ust. 1 i 2, nie zalicza się: zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów”, to należy uznać, że norma przepisu art. 14 ust. 2 pkt 3a ustawy o PIT stanowi jedynie powtórzenie – w źródle przychodów „pozarolnicza działalność gospodarcza” – normy ogólnej, że przychód w podatku PIT nie powstanie w razie braku przyrostu majątku po stronie podatnika, doprecyzowując jedynie, że dotyczy to zwrotu wydatków na rzecz podatnika nie zaliczonych uprzednio przez tego podatnika do kosztów uzyskania przychodu w podatku PIT.
Z ww. względów, prawidłowe jest Pana stanowisko, że w zdarzeniu przyszłym opisanym we Wniosku, nie stanowi dla Pana przychodu w podatku PIT kwota 200.000 zł otrzymana przez Pana od Banku na podstawie Ugody, w sytuacji gdy kwota zapłacona do Banku przez Kredytobiorcę na podstawie Umowy (1.102.488 zł), niezaliczona przez Pana do kosztów uzyskania przychodów w podatku PIT, jest większa niż suma kredytu (820.000 zł) otrzymanego przez Pana od Banku oraz kwoty dodatkowej otrzymanej przez Pana od Banku przy Ugodzie (200.000 zł).
Analogiczne stanowisko do Pana stanowiska zostało wyrażone m.in. w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 grudnia 2024 r. sygnatura: 0115-KDIT1.4011.560. 2024.3.ASZ: „Zatem w analizowanej sprawie po Państwa stronie nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzymają Państwo zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazali na rzecz banku w ramach spłaty rat udzielonego kredytu hipotecznego. Otrzymane środki będą mieścić się w kwocie wpłacanej przez Państwa podczas spłaty kredytu hipotecznego, tak więc ich uzyskanie nie spowoduje faktycznego przyrostu w Pani oraz męża majątku. W konsekwencji otrzymane pieniądze nie będą stanowiły dla Państwa przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, a ich uzyskanie nie będzie skutkować obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.”
Na stronie Banku (…) jest również zawarta informacja (bez podania sygnatury tej interpretacji podatkowej), że „Natomiast na podstawie odpowiedniej ugody możemy również zwrócić kredytobiorcy lub pożyczkobiorcy część kwot, które wcześniej wpłacił na spłatę rat kapitałowo-odsetkowych. Zgodnie z interpretacją podatkową Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w takiej sytuacji bank nie musi wystawiać informacji PIT-11 z tytułu zwrotu. Zdaniem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej takie zwroty nie są przychodem podatkowym, więc nie wiążą się z obowiązkiem informacyjnym.”
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Reguły dotyczące opodatkowania
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:
- dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
- dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:
- pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
- pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika - tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.
Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Źródła przychodów
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłami przychodów są inne źródła.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.
Skutki podatkowe zwrotu kwoty dodatkowej określonej przez bank
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.
Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Jak wynika z uzupełnienia wypłacona kwota stanowi zwrot części wpłaconej przez Pana do Banku kwoty, która była wyższa niż kwota udzielonego kredytu.
W przypadku zwrotu wcześniej wpłacanych środków pieniężnych – taka operacja nie spełnia celu przychodu jakim jest zwiększenie majątku podatnika – ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie jego pasywów. Po stronie kredytobiorcy nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego, bowiem otrzymuje on z powrotem zwrot swoich własnych środków, które wcześniej wpłacał tytułem spłaty zaciągniętego kredytu. Taka wypłata będzie więc dla Pana neutralna podatkowo.
Tym samym, po Pana stronie nie powstanie przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Pana stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.