Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
26 grudnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 19 stycznia 2025 r. (data wpływu 19 stycznia 2025 r.) i z 29 stycznia 2025 r. (wpływ 29 stycznia 2025 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1.Zainteresowana będąca stroną postępowania:
A.A.
(…)
2.Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
B.B.
(…)
Opis zdarzenia przyszłego
W toku rozmów, Bank w którym mieli Państwo kredyt zaproponował Państwu ugodę, zgodnie z którą mają Państwo otrzymać zwrot z tytułu niewłaściwie naliczonych opłat. Pragną Państwo zaznaczyć, że kredyt został już spłacony, a w trakcie jego spłaty nie korzystali Państwo z żadnych ulg podatkowych i programów rządowych dotyczących kredytów hipotecznych na kupno mieszkania.
W treści ugody Bank informuje, że wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej co do tego, czy po stronie kredytobiorcy powstaje przychód w związku ze zwrotem wyżej wspomnianej kwoty. Zgodnie z otrzymaną interpretacją w wyniku zwrotu kwoty wskazanej w ugodzie z Bankiem, po stronie kredytobiorcy nie powstaje przychód podatkowy, a w związku z tym, kredytobiorca nie ma obowiązku uregulowania podatku dochodowego od otrzymanej kwoty.
Bank zamieścił odpowiedni komunikat na swojej stronie internetowej www.(...).pl.
„Skutki podatkowe z tytułu ugody
02-06-2023
Ugody dotyczące kredytów lub pożyczek zasadniczo mają skutki podatkowe. W wyniku zwolnienia z długu (umorzenia) po stronie kredytobiorcy lub pożyczkobiorcy powstaje przychód do opodatkowania. Jeśli kwoty umorzenia nie obejmuje ulga podatkowa, to jako bank mamy obowiązek wystawić informację PIT-11 o przychodzie z tytułu ugody. Zgodnie z prawem musimy przygotować ją za zakończony rok kalendarzowy. Natomiast na podstawie odpowiedniej ugody możemy również zwrócić kredytobiorcy lub pożyczkobiorcy część kwot, które wcześniej wpłacił na spłatę rat kapitałowo-odsetkowych. Zgodnie z interpretacją podatkową Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w takiej sytuacji bank nie musi wystawiać informacji PIT-11 z tytułu zwrotu. Zdaniem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej takie zwroty nie są przychodem podatkowym, więc nie wiążą się z obowiązkiem informacyjnym”.
Rozliczają się Państwo wspólnie.
Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego
19 kwietnia 2011 roku podpisali Państwo umowę o kredyt hipoteczny z (…) Bankiem na zakup mieszkania. Kwota kredytu wynosiła 494.356,80 PLN i waloryzowana była do Euro, co stanowiło równowartość 122.159,56 EUR.
Bank zaproponował Państwu zawarcie ugody. Uzasadnia to w następujący sposób:
Kredytobiorca/y jest/są świadom/i, że ma/mają prawo podnosić przeciwko Bankowi roszczenia w związku z zawarciem, wykonywaniem lub treścią Umowy. W szczególności może/mogą dochodzić roszczeń o:
I. uznanie za bezskuteczne (na podstawie art. 385(1) k.c. i nast. Kodeksu cywilnego) postanowień Umowy, w tym tych, które dotyczą:
- zasad ustalania kursu waluty,
- zasad waloryzacji do waluty obcej (tzw. klauzula ryzyka walutowego) oraz
- zmiany oprocentowania,
II. stwierdzenie bezskuteczności lub nieważności całej Umowy lub
III. zapłatę, które wynikłyby z pkt (I) lub (II).
Zamiarem Banku i Kredytobiorcy/ów jest:
I. polubownie rozstrzygnąć spór lub zapobiec sporowi o ważność i skuteczność Umowy oraz jej poszczególnych postanowień oraz
II. uchylić niepewność co do roszczeń Stron, związanych z zawarciem i wykonywaniem Umowy przez przyjęte w Ugodzie rozwiązania.
Kredytobiorca/y ma/mają świadomość i rozumie/rozumieją skutki dokonywanej czynności prawnej (w szczególności finansowe), które zostały im wyjaśnione. Dobrowolnie godzi/ą się na to, aby odstąpić od dochodzenia roszczeń wobec Banku (...), wywodzonych z zarzutu:
I. nieważności Umowy,
II. bezskuteczności Umowy, lub
III. niedozwolonego charakteru postanowień Umowy.
Godzi/ą się na to na warunkach określonych w treści Ugody.
W związku z zawarciem Ugody, Strony zgodnie oświadczają, że nie będą występować w przyszłości względem siebie z żadnymi roszczeniami wywodzonymi z treści postanowień Umowy, a w szczególności z roszczeniami, które dotyczyłyby lub byłyby związane z:
a. zasadami ustalania kursu waluty,
b. zasadami waloryzacji do waluty obcej (tzw. klauzula ryzyka walutowego),
c. zmianami oprocentowania.
Ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia Stron.
Ponadto w Załączniku nr 1 do Ugody:
1. Bank informuje Kredytobiorcę, że:
1.1. zgodnie z art. 3851 Kodeksu cywilnego za niedozwolone postanowienia umowne (klauzule abuzywne) mogą być uznane postanowienia Umowy dotyczące zasad ustalania kursu waluty, ryzyka walutowego (tj. przewidujące waloryzację kursem waluty obcej), dotyczące zasad tej waloryzacji;
1.2. Umowa zawiera postanowienia o treści tożsamej lub podobnej z klauzulami:
- które w podobnych sprawach, z powództwa innych Kredytobiorców, uznano za niedozwolone postanowienia umowne,
- wpisanymi do rejestru klauzul niedozwolonych, tj.: nr (...).
Kwota Ugody ustalona została na 100.000,00 PLN. Zgodnie z informacją zawartą w treści Ugody: „Kredytobiorcy wykonując Umowę spłacili tytułem rat kapitałowo-odsetkowych kwotę 138.062,13 EUR, a tytułem innych świadczeń pieniężnych 13.573,54 PLN”.
Pragną Państwo zaznaczyć, że kredyt został już spłacony (14 lutego 2023 r.), a w trakcie jego spłaty nie korzystali Państwo z żadnych ulg podatkowych i programów rządowych dotyczących kredytów hipotecznych na kupno mieszkania.
Kredyt był zaciągnięty i spłacany w EUR. Jedyne przewalutowanie następowało przy uruchamianiu transz. Płatność Bank - developer następowała w PLN, kwota kredytu wykazywana była w EUR.
Zwrot będzie zwrotem środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy finansowania hipotecznego w walucie obcej zostały przekazane na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo - odsetkowych z tyt. otrzymanego finansowania.
Pytanie
Czy z tytułu otrzymanego zwrotu są Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?
Państwa stanowisko w sprawie
Zwrócona przez bank kwota nie stanowi przychodu i w związku z tym nie są Państwo zobowiązani do uregulowania podatku dochodowego od tej kwoty.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Reguły dotyczące opodatkowania
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:
- pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
- pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.
Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.
Źródła przychodów
Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłami przychodów są inne źródła.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Z informacji przedstawionych przez Państwa wynika, że bank zaproponował Państwu w ramach ugody wypłatę określonej kwoty.
Powzięli Państwo wątpliwość, czy wypłacona kwota będzie stanowić przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Skutki podatkowe otrzymanego zwrotu
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.
Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
W Państwa przypadku – otrzymają Państwo od banku zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy finansowania hipotecznego w walucie obcej przekazali Państwo na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych z tytułu otrzymanego finansowania. W przypadku zwrotu wcześniej wpłacanych środków pieniężnych - taka operacja nie spełnia celu przychodu jakim jest zwiększenie majątku podatnika - ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie jego pasywów. Po stronie kredytobiorcy nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego, bowiem otrzymuje on z powrotem zwrot swoich własnych środków, które wcześniej wpłacał tytułem spłaty zaciągniętego kredytu. Taka wypłata będzie więc dla Państwa neutralna podatkowo. Tym samym po Państwa stronie nie powstanie przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Państwa stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Istotą interpretacji indywidualnej jest rozstrzygnięcie, czy prawidłowo postrzegają Państwo, jakie skutki prawne na gruncie określonych przepisów prawa podatkowego wywołuje przedstawiony przez Państwa stan faktyczny. W polskim systemie prawa podatkowego obowiązuje zasada samoobliczenia podatku. Wydanie interpretacji indywidualnej nie zwalnia podatnika z obowiązku obliczenia podstawy opodatkowania oraz zobowiązania podatkowego. Stąd też Organ interpretacyjny nie analizował przedstawionych przez Państwa kwot.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Pani A.A. (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.