Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 stycznia 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 18 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

2 marca 2005 r. zawarła Pani z bankiem (…) umowę kredytu mieszkaniowego. Kredyt udzielony został w całości na finansowanie celu mieszkaniowego. Kredyt denominowany był do waluty obcej tj. franka szwajcarskiego. Spłata kredytu następowała na podstawie § 13 Umowy poprzez potrącenie przez Bank swoich wierzytelności bezpośrednio z Pani rachunku, prowadzonego w walucie PLN. Wpłaty dokonywane w walucie PLN były przeliczane przez bank na walutę kredytu, przy zastosowaniu kursów sprzedaży/kupna walut.

W związku z tym, że umowa zawierała niedozwolone zapisy umowne, złożyła Pani pozew do Sądu o unieważnienie Umowy oraz o zapłatę rat wpłacanych na poczet Umowy. 17 kwietnia 2024 r. zapadł wyrok sądu I instancji, unieważniający umowę z 22 marca 2005 r. i nakazujący bankowi zwrot wpłaconych przez Panią środków (rat) wraz z odsetkami.

W toku prowadzonego sporu (przed uprawomocnieniem się wyroku i ewentualnym skierowaniem sprawy przez Bank do sądu II instancji) Bank zaproponował zawarcie ugody. Propozycję tę Pani przyjęła. Ugoda została zawarta 28 października 2024 r. Celem ugody było zakończenie sporu oraz uchylenia stanu niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, na podstawie której udzielony został Kredyt.

Ugoda stanowi, że kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, że od daty zawarcia Umowy stanowił kredyt złotowy. Po zmianie waluty zadłużenia na PLN, w wyniku przeprowadzonych negocjacji Strony uzgodniły, że pozostałe do spłaty Pani (Kredytobiorcy) zadłużenie wobec banku z tytułu umowy, na dzień zawarcia Ugody wynosi 0,00 (słownie: zero) złotych. W Ugodzie postanowiono, że bank nie będzie zgłaszał roszczeń wobec Kredytobiorcy. Na mocy ugody Bank zwolnił Kredytobiorcę z długu, a na kwotę zwolnienia z długu składało się zadłużenie z tytułu kapitału, odsetek skapitalizowanych, odsetek zapadłych niespłaconych, odsetek od zadłużenia przeterminowanego, odsetek zawieszonych, odsetek bieżących.

Niezależnie od wartości umorzonego długu na podstawie Ugody otrzymała Pani od Banku tzw. kwotę dodatkową, bez wskazania podstawy jej otrzymania. Jednocześnie wskazano, że Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w związku z wypłatą ww. kwoty powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11).

Na mocy rozporządzenia Ministra Finansów wprowadzono zwolnienie podatkowe dotyczące ugód w sprawie kredytów frankowych w przypadku spełnienia określonych warunków, jednak dotyczy ono kwoty umorzonej, a nie zwróconej. Wątpliwości budzi zatem kwestia obowiązku zapłaty podatku od kwoty zwróconej.

Na skutek dokonania zwrotu kwoty dodatkowej nie doszło jednak do sytuacji, w której uiszczono na rzecz Banku kwotę niższą, niż kwota finansowania otrzymana od Banku w PLN (kwota kapitału kredytu).

Kwota Kredytu (kapitał) wyniosła (...) PLN. W okresie od 22 marca 2005 r. (data zawarcia Umowy) do 28 października 2024 r. (data zawarcia Ugody) spłaciła Pani łącznie kwotę (...) PLN.

Wypłacona „kwota dodatkowa” wyniosła (...) PLN zatem była niższa od nadpłaconych przez Panią na rzecz Banku środków ponad udzieloną kwotę kapitału Kredytu.

„Kwota dodatkowa” nie stanowiła zatem dla Pani realnego przysporzenia, lecz była niższa od poniesionych kosztów z tytułu zawarcia wadliwej Umowy.

Pytanie

Czy wypłacone przez Bank w ramach ugody środki pod tytułem „kwota dodatkowa” stanowiące w istocie zwrot należności wpłaconych w ramach umowy kredytu hipotecznego są przychodem podatnika i czy powstał po Pani stronie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, w związku z otrzymaniem „kwoty dodatkowej” na podstawie ugody nie powstał przychód podatkowy w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof). Zgodnie z art. 9 ust. 1 updof opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Stosownie do art. 9 ust. 2 updof, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 20o, art. 23u, art.24-24b, art.24c, art.30ca, art.30da oraz art.30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Z treści przytoczonych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu - jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu updof można mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

W związku z zawarciem Ugody, Bank dokonał jedynie rozliczenia wpłaconych przez Panią należności z własnym roszczeniem o zwrot nadpłaconego kapitału – otrzymała Pani zwrot środków pieniężnych wpłaconych wcześniej - w formie spłaty kredytu - do Banku na podstawie kwestionowanej Umowy zmienionej ostatecznie Ugodą. W przedmiotowej sprawie nie doszło u Pani do przysporzenia majątkowego w związku z otrzymaniem od Banku „kwoty dodatkowej” - świadczenie to jest zwrotem wydatków, uprzednio poniesionych z Pani własnych, już opodatkowanych środków. W związku powyższym wypłata „kwoty dodatkowej" nie stanowi dla Pani źródła przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 updof i jako taka nie podlega opodatkowaniu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy:

Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) – mają definitywny, a nie zwrotny charakter.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W opisie sprawy wskazała Pani, że złożyła Pani pozew do Sądu o unieważnienie umowy kredytu mieszkaniowego. Po wyroku sądu I instancji, unieważniającym umowę kredytową i nakazującym bankowi zwrot wpłaconych przez Panią środków (rat) wraz z odsetkami, Bank zaproponował zawarcie ugody. Propozycję tę Pani przyjęła. Ugoda stanowi, że kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, że od daty zawarcia Umowy stanowił kredyt złotowy. Po zmianie waluty zadłużenie na PLN, w wyniku przeprowadzonych negocjacji Strony uzgodniły, że pozostałe do spłaty Pani zadłużenie wobec banku z tytułu umowy, na dzień zawarcia Ugody wynosi 0,00 złotych. Na mocy ugody Bank zwolnił Panią z długu. Ponadto otrzymała Pani od Banku tzw. kwotę dodatkową, bez wskazania podstawy jej otrzymania. Na skutek zwrotu kwoty dodatkowej nie doszło do sytuacji, w której uiszczono na rzecz Banku kwotę niższą, niż kwota finansowania otrzymana od Banku w PLN (kwota kapitału kredytu). Wypłacona „kwota dodatkowa” była niższa od nadpłaconych przez Panią na rzecz Banku środków ponad udzieloną kwotę kapitału kredytu.

Wobec powyższego, skoro kwota, którą otrzymała Pani od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Panią podczas spłaty kredytu mieszkaniowego jej otrzymanie nie powoduje po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo.

Dlatego stwierdzam, że wypłacona przez bank w ramach ugody kwota, nie będzie stanowiła dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od tej kwoty.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wydając interpretacje indywidualne nie odnoszę się do kwot i nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek określenia podstawy opodatkowania, a prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·   w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·   w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.