
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
19 grudnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 12 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 24 lutego 2025 r. (wpływ 24 lutego 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawczyni zawarła dnia (…) 2008 r. umowę kredytu mieszkaniowego (...) nr (...) (dalej: Umowa). Jako kwotę kredytu w umowie wpisano (...) CHF. Zawarta umowa była umową kredytu denominowanego. Tytułem kredytu wypłacono (...) PLN. Wnioskodawczyni przeznaczyła kwotę uzyskanego kredytu na zakup lokalu mieszkalnego z przeznaczaniem na potrzeby własne prywatne. Kredyt był spłacany zgodnie z umową w walucie polskiej przy zastosowaniu kursów sprzedaży dewiz – aktualna tabela kursów. Na zabezpieczenie spłaty kredytu na nieruchomości kredytowanej została ustanowiona na rzecz (...) hipoteka zwykła w kwocie (...) CHF oraz hipoteka kaucyjna do kwoty (...) CHF.
Wnioskodawczyni w 2022 r. wniosła do Sądu Okręgowego w (...) pozew o ustalenie nieważności zawartej umowy oraz zapłatę na jej rzecz kwoty (...) złotych polskich wraz z ustawowymi odsetkami od dnia (...) 2022 r. Kwota (...) złotych polskich stanowiła sumę rat kredytowo-odsetkowych i opłat dodatkowych związanych z kredytem na moment wytaczania powództwa. Wnioskodawczyni uważała zawartą umowę za nieważną z następujących przyczyn:
1)art. 69 ust. 1 oraz ust. 2 pkt. 2 Prawa bankowego w zw. z art. 353 1 i art. 58 k.c. ze względu na nieważność umowy lub względnie nieistnienie zobowiązania z uwagi na nieokreślenie świadczenia - brak skonkretyzowania w umowie kwoty udzielonego kredytu, kwoty do zwrotu, waloryzację części kapitałowej kredytu (podwójna waloryzacja odsetkami oraz kursem walutowym) - brak skonkretyzowania w Umowie rzeczywistej kwoty i waluty kredytu oraz kwoty do zwrotu, a więc nieokreślenie elementów przedmiotowo-istotnych umowy kredytowej, w związku z brakiem zgodności między kwotą oznaczoną w Umowie jako kredyt a kwotą wypłaconą powódce tytułem kredytu oraz brakiem zgodności między kwotą wypłaconą powódce a kwotą jaką powódka miałaby zwrócić pozwanej;
2)art. 3531 w zw. z art. 58 k.c. z uwagi na nieważność umowy z powodu sprzeczności z naturą stosunku prawnego i zasadami współżycia społecznego ze względu na pozostawienie swobody określenia świadczenia jednej ze stron tj. pozwanej z uwagi na to, że wysokość zobowiązania stron nie była w chwili zawarcia umowy znana oraz niemożliwa do wyliczenia, a jej wysokość uzależniona była od woli wyłącznie pozwanego (z uwagi na powiązanie wysokości zobowiązania z tabelami kursowymi tworzonymi przez pozwaną) a także z uwagi na naruszenie przez pozwaną obowiązków informacyjnych w zakresie przedstawienia ryzyka walutowego i rzeczywistych możliwych kosztów obsługi zobowiązania;
3)art. 58 k.c. w zw. z art. 385 § 2 k. c. - w związku z niezawarciem w treści umowy kredytowej postanowień wyjaśniających kredytobiorcy powody zastosowania i specyfikę funkcjonowania mechanizmu denominacji (waloryzacji) kredytu do kursu CHF;
4)art. 3851 oraz 58 k.c. - z uwagi na zawarcie w umowie niedozwolonych postanowień w rozumieniu tego przepisu polegających na zapewnieniu pozwanej prawa do dowolnego decydowania o wysokości kursu franka szwajcarskiego, a przez to o wysokości rat kredytowych i wysokości zadłużenia kredytowego oraz stosowaniu tabel ustalanych przez pozwaną w celu rozliczania zobowiązań wynikających z umowy, a także stosowania spreadu walutowego z uwagi na przeliczanie kwoty wypłaconego kredytu po kursie kupna waluty natomiast kwoty spłacanych rat po kursie sprzedaży zgodnie z tabelą obowiązującą w banku pozwanej;
5)art. 58 w zw. z art. 3531 k.c. z uwagi na nieprzedstawienie powódce przez bank przed zawarciem umowy kredytowej pełnych, rzetelnych i uczciwych informacji o specyfice kredytu denominowanego do kursu franka szwajcarskiego i ryzyku walutowym z zaciąganym kredytem
6)art. 3531 w zw. z art. 3581 §1 i 2 k.c. w zw. z art. 58 k.c. z uwagi na zastosowanie podwójnej waloryzacji (waloryzacja kursem CHF i zmienną stopą procentową);
7)art. 3531 w z w. z art. 58 k.c. z uwagi na upadek świadczenia głównego Umowy, na skutek wyeliminowania klauzul abuzywnych z Umowy odnoszących się do przeliczania świadczeń w oparciu o walutę: CHF.
Wnioskodawczyni podnosiła nieważność umowy z uwagi na klauzule umowne § 4 ust. 1 w zw. z § 4 ust. 2 Części Ogólnej Umowy oraz § 22 ust. 2 w zw. z § 7 ust. 4 Części Szczególnej Umowy.
Wnioskodawczyni żądała rozliczenia zgodnie z powszechnie obowiązującą i potwierdzoną jako słuszną w uchwale Sądu Najwyższego, teorią dwóch kondycji na podstawie art. 405 w zw. z art. 410 k.c., zgodnie z którą w przypadku nieważności umowy, każdej ze stron przysługują niezależne roszczenia o zwrot wszelkich kwot świadczonych na rzecz drugiej strony w wykonaniu nieważnej umowy.
W (…) 2024 r. pozwany bank (...) zaproponował Wnioskodawczyni zakończenie sporu sądowego poprzez zawarcie ugody sądowej. Na moment złożenia propozycji ugodowej Wnioskodawczyni miała wpłacone na rzecz banku ponad (...) PLN (tzn. o około (...) więcej, aniżeli bank wypłacił kapitału), a odsetki ustawowe za opóźnienie na jej rzecz wynosiły na tamten moment (...) PLN. Łącznie w przypadku pozytywnego rozstrzygnięcia sądowego Wnioskodawczyni otrzymałaby ponad (...) PLN (już po rozliczeniu (...) PLN na rzecz banku tytułem zwrotu kapitału kredytu). Na mocy ugody wnioskodawczyni otrzymała zatem o około (...) PLN mniej, aniżeli otrzymałaby na mocy pozytywnego wyroku sądowego.
W toku procesu toczącego się przed Sądem Okręgowy w (...) sygn. (...) Strony uzgodniły warunki ugody sądowej i zawarty ugodą sądową w dniu (...) 2024 r. Zamiarem Banku i Kredytobiorców było polubowne zakończenie sporu i uchylenie stanu niepewności co do roszczeń wynikających z umowy kredytowej, poprzez przyjęte w ugodzie rozwiązania, w tym zmianę umowy kredytowej w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej. Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie umowy kredytowej zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia umowy, tj. (...) 2008 r. stanowił kredyt złotowy udzielony na warunkach określonych w ugodzie.
Na mocy ugody Bank umorzył aktualne zadłużenie Wnioskodawczyni z tytułu umowy kredytowej oraz zapłacił jej kwotę (...) PLN wraz z kosztami procesu w kwocie (...) PLN. W projekcie ugody nie została wskazana podstawa otrzymania przez Wnioskodawczynię tej kwoty, a jedynie stwierdzenie, że Bank ją „wypłaci” (§5 ust. 1 i 5 Ugody).
W uzupełnieniu sprawy wskazała Pani co następuje.
Bank wypłacił Pani kwotę (...) złotych polskich. Na moment zawarcia ugody wpłaciła Pani na rzecz Banku kwotę (...) złotych polskich.
Różnica pomiędzy kwotą wypłaconą, a spłaconą wynosiła (...) złotych polskich.
Doprecyzowując wniosek wyjaśnia Pani, że kwota (...) złotych polskich którą Pani otrzymała jest zwrotem środków pieniężnych, które wpłaciła Pani na rzecz Banku w wykonaniu nieważnej umowy. Kwota (...) złotych polskich mieści się zatem w kwocie wpłacanej przez Panią tytułem spłaty rat kredytu.
Pytanie
Czy w związku z zawarciem przez Wnioskodawczynię ugody sądowej z dnia (...) 2024 r., mającej na celu zakończenie sporu na tle umowy kredytowej, otrzymana kwota (...) PLN oraz (...) PLN tytułem kosztów procesu stanowić będzie dla Wnioskodawczyni przychód i czy w związku z tym po stronie Wnioskodawczyni powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2647)
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, w zaistniałym stanie faktycznym kwota (...) zł oraz (...) zł tytułem zwrotu kosztów procesu nie będzie stanowiła jej przychodu.
Na mocy ugody kwestionowane przez Wnioskodawczynię klauzule umowne zostały z umowy usunięte, w związku z czym Bank dokonał na rzecz Wnioskodawczyni zwrotu nienależnie – bez podstawy prawnej pobranego świadczenia w kwocie (...) zł. Otrzymanie kwoty (...) zł nie stanowi dla Wnioskodawczyni żadnej dodatkowej korzyści, a jedynie prowadzi do stanu rozliczeń, który jest zgodny z prawem. Wnioskodawczyni uważa, że zwrot przez Bank środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy kredytu mieszkaniowego przekazała na rzecz Banku w ramach spłaty rat udzielonego kredytu mieszkaniowego nie będzie stanowił dla niej przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawczyni uważa, że nie będzie miała obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od zwróconej przez Bank kwoty, będącej przedmiotem zapytania.
Wnioskodawczyni w pełni popiera uzasadnienie prawne wskazane w uzasadnieniu interpretacji indywidualnej wydanej w sprawie 0112-KDIL2-1.4011.514.2024.2.DJ:
„Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 z późn. zm.):
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo.
Kredyt otrzymany przez Kredytobiorców na podstawie umowy kredytowej wypełnia przesłanki zawarte w § 1 ust 1 pkt 1. ust. 2 i ust 5-7 i § 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. poz. 592 ze zm.: dalej: „rozporządzenie”) gdyż kredyt był zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust 25 pkt 1 u.p.d.o.f. tj. wydatki na cele mieszkaniowe (na nabycie lokalu mieszkalnego) i miał na celu zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego.
Wskazać należy, iż zgodnie z uzasadnieniem do rozporządzenia za jego wydaniem stoi „szczególna potrzeba wyprowadzenia istotnej zachęty do zawierania przez kredytodawców i kredytobiorców ugód w celu restrukturyzacji tzw. kredytów frankowych, które ograniczają negatywne skutki wynikające ze zmiany kursu waluty szwajcarskiej na możliwość terminowej spłaty kredytów mieszkaniowych denominowanych w tej walucie przez polskich obywateli”. Jednocześnie w uzasadnieniu wskazano, że: „nie bez znaczenia jest fakt ze część kredytobiorców toczy spory sądowe z bankami zarzucając abuzywność klauzul indeksacyjnych przy hipotecznych kredytach mieszkaniowych denominowanych lub indeksowanych do waluty obcej. Opodatkowanie umarzanych kredytobiorcom kwot w sytuacji, gdy dochodzą oni przed sądami nieważności zawartych przez nich umów (częściowej lub całkowitej), czyli podważają zasadność wymagalności tych kwot budziłoby zatem istotne kontrowersje. Ponadto uzyskane przez kredytobiorców umorzenie kredytu będzie stanowiło dla tej grupy realną, wymiernie poprawiającą jej położenie korzyść, wyłącznie w sytuacji, jeśli działania instytucji finansowych zmierzające do ułatwienia spłaty zadłużenia kredytobiorcom spotkają się z synergiczną reakcją ze strony państwa.
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r poz. 2647 z późn. zm. dalej, „u.p d.o.f.”):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art 21,52. 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów
Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art 14-15, art. 17, ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.
Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nienależne świadczenie (art. 410 w zw. z art 405 k.c.), nie zostało wymienione jako odrębne źródło przychodów w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 u.p d.o.f.
Z uwagi na to. że nie ma możliwości przyporządkowania danego świadczenia do jakiegokolwiek źródła przychodu (w tym również do „innych źródeł przychodu” o których mowa w art. 20 u.p.d o.f). to nie można go uznać za przychód podatkowy, choćby nawet odpowiadał ogólnej definicji przychodu zawartego w przepisach art. 11 u.p.d.o f (wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 marca 2017 r. sygn.. akt II FSK 164/15). Ponadto, u.p.d.o.f określa dochód jako nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania (art. 9 ust. 2 u.p.d.o.f.) Przychód podatkowy warunkuje możliwość powstania dochodu podatkowego w tym znaczeniu, że dopóki nie mamy do czynienia z przychodem w sensie podatkowym, dopóty nie może powstać dochód podatkowy.
Otrzymanego zwrotu nie można traktować w kategorii przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 11 u.p.d.o.f. ponieważ w tej sytuacji nie następuje po stronie Kredytobiorców żadne przysporzenie majątkowe.
Na takim stanowisku stoi również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacjach podatkowych wskazuje że przy nienależnie pobranych świadczeniach, po stronie kredytobiorców nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego z tytułu otrzymanego zwrotu (interpretacje indywidualne z 28 kwietnia 2023 r. nr 0114-KDIP3-2.4O11.243.2023.1 .MN ze wskazanymi tam interpretacjami indywidualnymi oraz z 28 sierpnia 2023 r. nr 0114- KDIP3-2 4011 607 2023.2.MN)”.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.
Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) – mają definitywny, a nie zwrotny charakter.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061):
Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.
Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.
Odnosząc się do skutków podatkowych wypłaty ustalonej w ugodzie kwoty wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Jednakże jak wyżej wyjaśniłem definicja przychodu podatkowego zawarta w art. 11 ust. 1 wskazuje, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
Wobec powyższego, skoro kwota, którą otrzymała Pani od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Panią podczas spłaty kredytu hipotecznego to jej otrzymanie nie powoduje po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie są Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pani stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.
Przechodząc do Pani wątpliwości dotyczących kwestii zwrotu kosztów procesu, wskazuję, że stosownie do art. 98 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):
Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu prowadzącego postępowanie.
Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy:
Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.
Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:
Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy.
Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez stronę.
Zwrot kosztów procesu przez bank na Pani rzecz, w ramach zawartej Ugody nie spowoduje powstania u Pani przychodu, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zatem, zwrócone na Pani rzecz koszty procesu nie będą stanowiły przysporzenia po Pani stronie i nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ w związku z dokonanym zwrotem ww. kosztów procesu nie nastąpi realne przysporzenie majątkowe. Kwoty te będą stanowiły jedynie zwrot poniesionych wcześniej przez Panią wydatków – nie będą więc dochodem podlegającym opodatkowaniu. Dla celów podatkowych otrzymana kwota tytułem kosztów procesu będzie obojętna podatkowo.
Mając na uwadze powyższe, stwierdzam, że zwrot na Pani rzecz kosztów procesu w kwocie (...) zł w ramach zawartej z bankiem Ugody, nie spowoduje powstania po Pani stronie przychodu, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W konsekwencji nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego w związku z otrzymaniem od banku w ramach Ugody ww. kwoty.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.