Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
30 listopada 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 30 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Jest Pani mężatką pozostającą w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej. Z małżeństwa tego pochodzi dwoje małoletnich dzieci. Jedna z córek posiada orzeczenie o niepełnosprawności.
Żyje Pani z mężem w rozłączeniu od dnia xx października 2021 r. i nie prowadzi z nim wspólnego gospodarstwa domowego. Dzieci mieszkają z Panią. Obydwoje z mężem pracują Państwo zawodowo i przyczyniają się do zaspokajania kosztów utrzymania rodziny.
W dniu xx grudnia 2021 r. złożyła Pani w Sądzie Okręgowym pozew rozwodowy. Sprawa rozwodowa jest w toku.
xx lutego 2023 r. SO wydał postanowienie tytułem zabezpieczenia kosztów utrzymania rodziny na czas trwania postępowania rozwodowego i w pkt 1. postanowienia zasądził od pozwanego, Pani męża, na Pani rzecz, kwotę (...) zł miesięcznie tytułem zabezpieczenia kosztów utrzymania rodziny, płatną do 15-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności począwszy od lutego 2023 r.
Ponadto tym samym postanowieniem w pkt 2. Sąd zasądził od pozwanego, Pani męża, kwotę (...) zł tytułem kosztów utrzymania rodziny za okres od kwietnia 2022 r. do stycznia 2023 r. płatne do xx maja 2023 r. Postanowieniu została nadana klauzula wykonalności w zakresie pkt. 1 w dniu wydania postanowienia. Z uzasadnienia do postanowienia wynika, że zostało ono wydane na podstawie art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Dalej w uzasadnieniu postanowienia Sądu Okręgowego zapisano, że usprawiedliwione miesięczne koszty utrzymania małoletniej córki stron A obejmują wydatki na: partycypację w kosztach utrzymania domu, wyżywienie, obiady w szkole, środki czystości, chemię gospodarczą, kosmetyki, odzież i obuwie, leki i wizyty lekarskie, wydatki związane ze szkołą, naukę indywidualną języka angielskiego, harcerstwo i zajęcia muzyczne, abonament tel., inne atrakcje, obozy i półkolonie.
Powyższy zakres oraz wysokość kosztów związanych z ww. zakresem świadczenia została przez Sąd ustalona na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego. Ponadto Sąd na podstawie dowodów w sprawie ustalił że usprawiedliwione miesięczne koszty utrzymania małoletniej córki stron B obejmują wydatki na: partycypowanie w kosztach utrzymania domu, wyżywienie, obiady w szkole, środki czystości, chemię gospodarczą, kosmetyki, odzież i obuwie, leki i wizyty lekarskie, wydatki związane ze szkołą, naukę języka angielskiego, harcerstwo i zajęcia muzyczne, abonament tel. i inne atrakcje oraz obozy i półkolonie.
Powyższy zakres oraz wysokość kosztów związanych z ww. zakresem świadczenia została przez Sąd ustalona na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego. Sąd dalej ustalił, że Pani oraz Pani mąż mają podobne możliwości zarobkowe i majątkowe, bowiem osiągają podobne comiesięczne dochody, a Pani jest w stanie samodzielnie zaspokoić wszystkie swoje usprawiedliwione miesięczne koszty utrzymania. Sąd ustalił więc zabezpieczenie w postaci świadczenia na rzecz utrzymania potrzeb rodziny w kwocie (...) zł uwzględniając ww. zakres pokrycia kosztów utrzymania córek A i B. Kwota ta odpowiada w ocenie Sądu potrzebom małoletnich dzieci stron. Na powyższe postanowienie strony złożyły zażalenie.
Postanowieniem Sądu Apelacyjnego z dnia xx sierpnia 2023 r. Sąd Apelacyjny utrzymał orzeczoną w pkt 1. postanowienia SO wysokość świadczenia oraz zakres usprawiedliwionych miesięcznych kosztów utrzymania małoletnich córek stron, zmienił natomiast zaskarżone postanowienie SO w ten sposób, że zasądzoną w pkt. 2 kwotę tytułem kosztów utrzymania rodziny za okres od kwietnia 2022 r. do stycznia 2023 r. obniżył do (...) zł.
Orzeczenie SA jest prawomocne. Pani mąż wypełnia zasądzone świadczenie i przelewa kwotę miesięczną (...) zł począwszy od xx lutego 2023 r. oraz przelał kwotę (...) zł na Pani konto xx czerwca 2023 r. Środki te na bieżąco są wydatkowane przez Panią na pokrycie ww. dóbr materialnych i usług zakupywanych na rzecz córek określonych przez Sąd Okręgowy, tj. opłaty za utrzymanie domu, opłaty za obiady w szkole, koszty wyżywienia i kosmetyków, ubrania, obozy i półkolonie, naukę języka angielskiego, pokrywanie kosztów atrakcji dla dzieci, leków, wizyt lekarskich, abonamentów tel. obu córek. Środki te nie są wydawane na inne, dowolne cele.
Sąd Rejonowy wyrokiem z xx listopada 2024 r. ustalił rozdzielność majątkową pomiędzy Panią a Pani mężem z datą xx czerwca 2022 r. Orzeczenie aktualnie nie jest prawomocne.
Pytanie
Czy po ustanowieniu rozdzielności majątkowej w świetle wyższej opisanej sytuacji, tj. od xx czerwca 2022 r., od środków przekazanych przez męża na zaspokojenie potrzeb utrzymania rodziny w zakresie zakupu dla córek wskazanych dóbr materialnych oraz usług, które z racji tego, że córki zamieszkują z Panią wykonuje Pani, będzie Pani musiała odprowadzić podatek dochodowy od osób fizycznych?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, podziela Pani stanowisko Ministra Finansów wyrażone w piśmie z dnia 6 maja 2024 r. skierowane do Rzecznika Praw Obywatelskich, zgodnie z którym od zakupu określonych dóbr materialnych i usług dla córek za środki otrzymywane w ramach świadczenia tytułem utrzymania potrzeb rodziny nie będzie Pani musiała odprowadzić podatku dochodowego od osób fizycznych.
Zgodnie ze wskazanym stanowiskiem przepis art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłącza z opodatkowania świadczenia na zaspokojenie potrzeb rodziny objęte wyłącznie małżeńską wspólnością majątkową.
Wobec powyższego nie można zastosować ww. zwolnienia do sytuacji opisanej w stanie faktycznym. Natomiast w przypadku istnienia między małżonkami rozdzielności majątkowej zagadnienie świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, które nie zostały wyłączone spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 7, powinno być rozpatrywane z uwzględnieniem postanowień zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten stanowi, że wolna od podatku dochodowego jest: wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn. Obowiązujące regulacje podatkowe nie powodują zatem, że podatek PIT jest pobierany od świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny pochodzących z odrębnego majątku małżonków.
Tego rodzaju świadczenia, co prawda nie są wyłączone z zakresu przedmiotowego ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ale nie podlegają opodatkowaniu.
Podatek od świadczeń w postaci zapewnienia rodzinie wyżywienia, mieszkania, ubrania, usług o charakterze edukacyjnym, zdrowotnym, kulturalnym, wypoczynkowym, etc., nie zaistnieje bowiem na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Z treści tego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia.
W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.
Zgodnie natomiast z art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w tym przepisie. Zatem o przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Natomiast, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przepisów ustawy nie stosuje się do świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową małżeńską.
Z literalnego brzmienia przywołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają wyłącznie świadczenia na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objęte wspólnością majątkową małżeńską.
Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).
Stosownie do art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.
Obowiązek ten – jako wynikający z przepisu powszechnie obowiązującego – powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa i gaśnie z chwilą jego ustania, orzeczenia separacji lub unieważnienia. Rodzaj i zakres potrzeb, które powinny zostać zaspokojone, zależą od uzasadnionych indywidualnych okoliczności dotyczących każdego z członków rodziny.
Zgodnie z art. 31 § 1 ww. Kodeksu:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
W myśl art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej.
Według art. 52 § 2 ww. Kodeksu:
Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.
Możliwość skorzystania z wyłączenia określonego w art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależniona jest od łącznego spełnienia wszystkich zawartych w tym przepisie przesłanek, a mianowicie:
- przyznane świadczenie musi być przeznaczone na zaspokojenie potrzeb rodziny,
- potrzeby rodziny muszą być zgodne z określonymi w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,
- świadczenie musi być objęte wspólnością majątkową małżeńską.
Wszelkie wyłączenia i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy ich dotyczące powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym przypadku zastosowanie wykładni rozszerzającej, jak i zawężającej.
Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że:
1) złożyła Pani pozew o rozwód, sprawa rozwodowa jest w toku, jednocześnie sąd wydał postanowienie tytułem zabezpieczenia (na Pani rzecz) kosztów utrzymania rodziny na czas trwania postępowania rozwodowego;
2) z uzasadnienia do postanowienia wynika, że zostało ono wydane na podstawie art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego;
3) sąd rejonowy wyrokiem z xx listopada 2024 r. ustalił rozdzielność majątkową pomiędzy Panią a Pani mężem z datą xx czerwca 2022 r. Orzeczenie aktualnie nie jest prawomocne.
W Pani sprawie – ponieważ zakres pytania dotyczy zdarzenia przyszłego, tj. momentu ustanowienia rozdzielności majątkowej – nie będą zachodzić przesłanki do wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymywanego przez Panią świadczenia z tytułu zaspokajania kosztów utrzymania rodziny, bowiem ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy Panią a małżonkiem wykluczy istnienie między małżonkami wspólności majątkowej, a zatem nie zostanie spełniony jeden z warunków koniecznych dla skorzystania z ww. wyłączenia.
W konsekwencji, uzyskiwane przez Panią od męża po ustanowieniu rozdzielności majątkowej świadczenie na zaspokajanie kosztów utrzymania rodziny będzie stanowiło dla Pani przychód z innych źródeł określony w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zatem świadczenie to będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych, tj. według skali podatkowej.
Tym samym, uzyskiwane przez Panią świadczenie będzie stanowiło przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym, który należy wykazać w zeznaniu podatkowym o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) składanym za rok, w którym nastąpiła jego wypłata na zasadach ogólnych według skali podatkowej zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wraz z innymi dochodami uzyskanymi w tym roku.
Jednocześnie ten przychód będący świadczeniem pieniężnym nie będzie wolny od podatku dochodowego na podstawie przywołanego przez Panią art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na mocy bowiem tego przepisu:
Wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, z zastrzeżeniem ust. 20.
Z powyższego wynika bowiem, że na podstawie cyt. art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie zaistnieje podatek od świadczeń w postaci jedynie zapewnienia rodzinie wyżywienia, mieszkania, ubrania, usług o charakterze edukacyjnym, zdrowotnym, kulturalnym, wypoczynkowym, etc., czyli od świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
W analizowanej sprawie nie mamy natomiast do czynienia z otrzymywaniem przez Panią świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, ponieważ otrzymywane przez Panią na podstawie postanowienia sądu świadczenia są świadczeniami pieniężnymi, których ww. zwolnienie podatkowe wolą ustawodawcy nie obejmuje. Gdyby bowiem ustawodawca chciał zwolnić od podatku wskazanym przepisem również świadczenia pieniężne, zakresu przedmiotowego zwolnienia nie zawężyłby świadomie do jedynie świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.