Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe - Interpretacja - 0113-KDIPT2-2.4011.892.2024.2.KK

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 19 lutego 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.892.2024.2.KK

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości w związku z wydatkowaniem przychodu na nabycie nieruchomości oraz nieprawidłowe w pozostałym zakresie.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 listopada 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwania - pismem złożonym 9 stycznia 2025 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

14 marca 2019 r. (akt notarialny A nr (…) otrzymał Pan od babci działki w formie darowizny. 3 sierpnia 2021 r. (akt notarialny A nr (…) sprzedał Pan powyższą darowiznę. Sprzedaż miała miejsce przed upływem pięciu lat. Chcąc skorzystać z ulgi podatkowej na własne cele mieszkaniowe zakupił Pan (z uzyskanej kwoty ze sprzedaży darowizny) działkę budowlaną (akt notarialny A nr (…), której cena wyniosła 150 000 zł. Do dalszego rozdysponowania pozostało Panu 28 500 zł.

Na zakupionej działce chce Pan rozpocząć budowę domu jednorodzinnego, co wiąże się z poniesieniem następujących kosztów:

-opłaty notarialne związane z zakupem działki,

-opłaty związane z podłączeniem wody i kanalizacji do działki budowlanej,

-opłaty za mapę do celów projektowych,

-zakup projektu domu,

-opłaty za tyczenie budynku,

-opłaty związane z opłaceniem pracy kierownika budowy,

-opłaty administracyjne i inne wynikające z odrębnych przepisów,

-opłaty związane z dokumentacjami potrzebnymi, aby rozpocząć budowę (wykonanie ekspertyz, opinii, wyrysy, wypisy, pozwolenia, plany zagospodarowania oraz inne wymagane),

-materiałów budowlanych do hydroizolacji - (izolacja podpiwniczenia)

-koszty związane z przygotowaniem miejsca do zainstalowania przez zakład sieciowy szafki elektrycznej (z licznikiem i złączem) oraz wykonanie we własnym zakresie instalacji na terenie posesji,

-koszty związane z zakupem materiałów do wykonania instalacji elektrycznej, tj. kable,

-utwardzenie własnej drogi dojazdowej będącej częścią działki budowlanej.

Są to wydatki kierowane zarówno wymaganiami prawnymi, jak również egzystencjalnymi. Są także niezbędnymi do rozpoczęcia oraz dalszych etapów budowy. Chce Pan, aby środki ze sprzedaży darowizny zostały prawidłowo rozdysponowane, zgodnie z ich możliwym przeznaczeniem w myśl interpretacji (wg podatnika) definicji realizacji własnych celów mieszkaniowych oraz przepisów, które są kryteriami do wykonania budowy domu.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że nabyta przez Pana działka od babci położona jest w miejscowości X woj. ..., gmina (…). Sprzedaż przez Pana ww. nieruchomości nie nastąpiła w wykonywaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.).

Na pytania Organu o treści: „kiedy Pan zakupił działkę, na której będzie Pan budował budynek mieszkalny i gdzie jest ona położona oraz jaka jest jej powierzchnia? Kiedy nastąpiło przeniesienie własności tej działki na Pana?” wskazał Pan, że zakup i przeniesienie własności tej działki nastąpiło 31 października 2024 r.

Na pytanie Organu o treści: „jakie lokale mieszkalne (budynki mieszkalne) oraz nieruchomości posiadał Pan (był właścicielem lub współwłaścicielem) od 2022 r. do momentu złożenia wniosku o wydanie interpretacji?” wskazał Pan, że od grudnia 2022 r. nabył działkę wraz z budynkiem nienadającym się do zamieszkania, gdyż wymaga generalnego remontu.

Na pytanie Organu o treści: „w jakiej miejscowości znajduje się Pana miejsce zamieszkania? Gdzie realizuje Pan aktualnie własne potrzeby mieszkaniowe, stosowanie do treści art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? Czy w budynku mieszkalnym, który ma Pan zamiar wybudować będzie Pan realizował własne cele mieszkaniowe?” wskazał Pan, że aktualne zamieszkuje Pan w Y, gdzie wyjmuje lokal. W budynku, który planuje Pan budować będzie realizował własne cele mieszkaniowe.

Na pytania Organu o treści: „jakie jest przeznaczenie nabytej przez Pana działki w Miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub w wydanej dla tej działki decyzji o warunkach zagospodarowania terenu – na dzień jej zakupu? Czy działka uzyska status prawny gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpi odpłatne zbycie przez Pana nieruchomości?” wskazał Pan, że nabyta nieruchomość (składa się z dwóch działek) w oparciu o Miejski Plan Zagospodarowania Przestrzennego miasta Y znajduje się w terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami w budynkach o powierzchni maksimum 30% powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego 7MN1 (jednostka A 10.1). Zgodnie z MPZP miasta Y działki te są przeznaczone częściowo pod zabudowę mieszkalną.

Na pytania Organu o treści: „czy dopuszczalna jest budowa budynku mieszkalnego na nabytej przez Pana działce? Czy w sprawie budowy budynku mieszkalnego zostało wydane pozwolenie na budowę (kiedy – należy wskazać datę wydania decyzji o pozwoleniu na budowę i datę jej ostateczności)?” wskazał Pan, że zgodnie z MPZP miasta Y działki te są przeznaczone częściowo pod zabudowę mieszkalną. Dokumentacja projektowa przygotowana jest do złożenia wniosku o wydanie pozwolenia na budowę.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że budynek mieszkalny, który zostanie wybudowany na działce, będzie spełniał definicję budynku mieszkalnego jednorodzinnego z art. 3 pkt 2a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 725 ze zm.).

Na pytania Organu: „kiedy rozpoczął Pan lub planuje Pan rozpocząć i zakończyć budowę budynku mieszkalnego i w nim zamieszkać? Jaki był stan zaawansowania prac budowlanych budynku mieszkalnego na dzień 31 grudnia 2024 r. (jakie prace budowlane zostały wykonane)?”wskazał Pan, że planuję rozpocząć budowę w 2026 r. i planuje zakończyć w 2030 r.

W wezwaniu Organ sformułował pytania: „w jakim okresie zamierza Pan wydatkować środki pochodzące ze sprzedaży nieruchomości (28 000 zł) na wydatki wymienione we wniosku w pkt 1-12? Czy te wymienione wydatki są bezpośrednio związane z budową budynku mieszkalnego i wynikają z projektu technicznego budynku mieszkalnego oraz pozwolenia na budowę budynku mieszkalnego, a także warunków technicznych i użytkowych budynków mieszkalnych? Kiedy poniesiono poszczególne wydatki wymienione we wniosku w pkt 1-12 i w jaki sposób są one udokumentowane? Czy będzie Pan posiadał wystawione na Pana rachunki i faktury lub inne udokumentowane rzetelne i wiarygodne dowody (np. umowę zawartą z wykonawcą prac budowlanych lub potwierdzenie zapłaty za ich wykonanie) potwierdzające wydatkowanie równowartości przychodu z odpłatnego zbycia na budowę budynku mieszkalnego? Czy wydatkowanie przychodu ze sprzedaży nieruchomości na ww. wydatki nastąpiło w ciągu trzech lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiła sprzedaż ww. nieruchomości (do 31 grudnia 2024 r.)?”.

Odpowiadając na te pytania wskazał Pan, że środki zostały wydane na:

-opłaty notarialne wynikające z nabycia działki - 31 października 2024 r.,

-wyrys/wypis z rejestru gruntów - 16 listopada 2024 r.,

-zestaw projektowy domu jednorodzinnego - 2 grudnia 2024 r.,

-mapa do celów projektowych - 4 grudnia 2024 r.,

-opłacenie wykonania projektu architektoniczno-budowlanego, projekt zagospodarowania terenu z uzgodnieniem, adaptacja projektu powtarzalnego - 12 grudnia 2024 r.,

-opłata za wykonanie projektu budowlanego budowy przyłącza wodnokanalizacyjnego do budynku mieszkalnego jednorodzinnego - 17 grudnia 2024 r.,

-materiały do wykonania i zabezpieczenia instalacji elektrycznej w budynku mieszkalnym - 27 grudnia 2024 r.,

-zakup rur pex, zakup materiałów do izolacji piwnicy, tj.: taśmy uszczelniające, folia izolacyjna, mata fundamentowa, powłoka bitumiczna – 30 grudnia 2024 r.

Są to wydatki związane z budową budynku mieszkalnego. Jest Pan w posiadaniu udokumentowanych wydatków. Wszystkie wydatki są udokumentowane rachunkami oraz fakturami.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że nie poniósł wydatków związanych z tyczeniem budynku.

Na pytania Organu: „jakich wydatków poniesionych przez Pana dotyczy pkt 6 „opłaty związane z opłaceniem pracy kierownika budowy?” Jakie usługi i prace zostały wykonane przez kierownika budowy do 31 grudnia 2024 r. oraz jakie dokumenty je potwierdzają? Kiedy ten wydatek został poniesiony i jak jest udokumentowany?” wskazał Pan, że wydatki dotyczą opłacenie wykonania projektu architektoniczno-budowlanego, projektu zagospodarowania terenu z uzgodnieniem, adaptacji projektu powtarzalnego (12 grudnia 2024 r.), udokumentowanego w postaci faktury.

Na pytania Organu: jakich wydatków poniesionych przez Pana dotyczy pkt 7 i pkt 8 wniosku: opłaty administracyjne i inne wynikające z odrębnych przepisów oraz „opłaty związane z dokumentacjami potrzebnymi aby rozpocząć budowę”? Należy wskazać jakiego rodzaju inne opłaty Pan poniósł oraz z tytułu jakich przepisów; kiedy te wydatki poniesiono i jak te wydatki są udokumentowane? Należy wskazać jakiego rodzaju „opłaty związane z dokumentacjami …” Pan poniósł; kiedy te wydatki poniesiono i jak te wydatki są udokumentowane?” wskazał Pan, że wniosek dotyczy opłat administracyjnych: wyrys i wypis z rejestru gruntów (16 listopada 2024 r.), mapa do celów projektowych (12 grudnia 2024 r.). Opłaty inne wynikające z przepisów: poniesienie kosztów notarialnych nabycia działki - opłaty sadowe, taksa notarialna, podatek od czynności cywilnoprawnych (31 października 2024 r.). Wszystkie wydatki są udokumentowane rachunkami oraz fakturami.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że nie poniósł kosztu związanego z przygotowaniem miejsca do zainstalowania przez zakład sieciowy szafki elektrycznej (z licznikiem i złączem) oraz wykonania we własnym zakresie instalacji na terenie posesji.

Na pytania Organu: „jakich wydatków poniesionych przez Pana dotyczy pkt 11 wniosku „koszty związane z zakupem materiałów do wykonania instalacji elektrycznej tj. kable”? Czy te kable dotyczą instalacji w budynku mieszkalnym lub instalacji elektrycznej doprowadzającej prąd do budynku mieszkalnego? Kiedy ten wydatek został poniesiony i jak jest udokumentowany?” wskazał Pan, że materiały potrzebne do wykonania i zabezpieczenia instalacji elektrycznej w budynku mieszkalnym. Wydatek poniesiony został 27 grudnia 2024 r. i udokumentowany fakturą.

Pytanie

Czy ta kwota pozostała (28 500 zł ), którą chce Pan przeznaczyć na wydatki wymienione w opisie stanu faktycznego, stanowi wydatki na cele mieszkaniowe w rozumieniu art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Opierając się na analizie artykułów poniższej ustawy uważa Pan, że wymienione koszty w opisie stanu faktycznego uprawniają do skorzystania z ulgi podatkowej dla wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe. Instalacje takie jak elektryczne oraz przyłącza wodnokanalizacyjne są niezbędne do godnej Pana egzystencji. Niżej wymienione artykuły oraz zawarte w nich punkty definiują, czym jest budowa i jak należy rozumieć jej powiązanie z obiektem budowlanym. Co za tym idzie wymienione jest, co składa się na etapy budowy oraz powiązania prac, dokumentów oraz osób posiadających wymagane uprawnienia, bez których nie jest możliwe jej wykonanie. Nie jest Pan w stanie wykonać, zatwierdzić i zrealizować wstępnych etapów budowy samodzielnie, gdyż nie posiada niezbędnych uprawnień, które pozwoliłyby mu na rozpoczęcie tejże budowy. Musi Pan pozyskać pozwolenia, odpowiednie dokumenty zarówno z zakresu geodezji jak również projektowania budynku oraz nadzór kierownika budowy. W związku z powyższym, jest Pan zmuszony ponieść koszty wymienione w opisie stanu faktycznego, aby spełnić wymogi prawa budowlanego.

Jak stanowi art. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, ilekroć w ustawie jest mowa o:

1)obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych (...);

6)budowie - należy przez to rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu,

7)robotach budowlanych - należy przez to rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu,

9)urządzeniach budowlanych - należy przez to rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki,

12)pozwoleniu na budowę -należy przez to rozumieć decyzję administracyjną zezwalającą na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego,

13)dokumentacji budowy - należy przez to rozumieć pozwolenie na budowę lub zgłoszenie wraz z załączonym projektem budowlanym, dziennik budowy, protokoły odbiorów częściowych i końcowych, rysunki i opisy służące realizacji obiektu, dokumenty geodezyjne i książkę obmiarów,

14)dokumentacji powykonawczej - należy przez to rozumieć dokumentację budowy z naniesionymi zmianami dokonanymi w toku wykonywania robót oraz geodezyjnymi pomiarami powykonawczymi,

14a)mapie do celów projektowych - należy przez to rozumieć mapę do celów projektowych w rozumieniu art. 2 pkt 7a ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2023 r. poz. 1752, 1615,1688 i 1762).

Jak stanowi art. 5 ust. 1 ww. ustawy, obiekt budowlany jako całość oraz jego poszczególne części wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając:

2)warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu, w szczególności w zakresie:

a)zaopatrzenia w wodę i energię elektryczną oraz, odpowiednio do potrzeb, w energię cieplną i paliwa, przy założeniu efektywnego wykorzystania tych czynników,

b)usuwania ścieków, wody opadowej i odpadów,

2a)możliwość dostępu do usług telekomunikacyjnych, w szczególności w zakresie szerokopasmowego dostępu do Internetu.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się działalność związaną z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, a w szczególności działalność obejmującą:

1)projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych i technicznych oraz sprawowanie nadzoru autorskiego,

2)kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi;

4)wykonywanie nadzoru inwestorskiego.

Jak stanowi art. 12 ust. 2 ww. ustawy, samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, określone w ust. 1 pkt 1-5, mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę zawodową, dostosowane do rodzaju, stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań związanych z wykonywaną funkcją, stwierdzone decyzją, zwaną dalej „uprawnieniami budowlanymi”, wydaną przez organ samorządu zawodowego. Jak stanowi art. 12 ust. 3 ww. ustawy, warunkiem uzyskania uprawnień budowlanych jest zdanie egzaminu ze znajomości procesu budowlanego oraz umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy technicznej.

Jak stanowi art. 12 ust. 4c ww. ustawy, w zależności od posiadanego wykształcenia i zakresu odbytej praktyki zawodowej egzamin jest przeprowadzany na uprawnienia budowlane do:

1)projektowania w danej specjalności;

2)kierowania robotami budowlanymi w danej specjalności;

3)projektowania i kierowania robotami budowlanymi w danej specjalności.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy, uprawnienia budowlane są udzielane w specjalnościach:

1)architektonicznej;

2)konstrukcyjno-budowlanej;

4)instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń:

a)telekomunikacyjnych,

b)cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych,

c)elektrycznych i elektroenergetycznych.

W myśl art. 28 ust. 1 ww. ustawy, roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29-31. Jak stanowi art. 28 ust. 1a ww. ustawy, decyzję o pozwoleniu na budowę wydaje organ administracji architektoniczno-budowlanej. Stosownie do treści art. 29a ust. 1 ww. ustawy, budowa przyłączy, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 23, lub stacji ładowania, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 25, wymaga sporządzenia planu sytuacyjnego na kopii aktualnej mapy zasadniczej lub mapy jednostkowej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Jak stanowi art. 29a ust. 2 ww. ustawy, do budowy, o której mowa w ust. 1, stosuje się przepisy prawa energetycznego albo o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Zgodnie z art. 34 ust. 1 ww. ustawy, projekt budowlany powinien spełniać wymagania określone w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, lub w pozwoleniach, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 26 ust. 1, oraz decyzji, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, jeżeli są one wymagane.

W myśl art. 34 pkt 3 ustawy prawo budowlane, projekt budowlany zawiera:

1) projekt zagospodarowania działki lub terenu sporządzony na aktualnej mapie do celów projektowych lub jej kopii, obejmujący:

a)określenie granic działki lub terenu,

b)usytuowanie, obrys i układy istniejących i projektowanych obiektów budowlanych, w tym sieci uzbrojenia terenu, oraz urządzeń budowlanych sytuowanych poza obiektem budowlanym,

c)sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków.

Jak stanowi art. 34b ww. ustawy, mapy do celów projektowych wykorzystywane w procesie budowlanym powinny być opatrzone klauzulą urzędową określoną w przepisach prawa geodezyjnego i kartograficznego, stanowiącą potwierdzenie przyjęcia materiałów lub zbiorów danych, w oparciu, o które mapy te zostały sporządzone, do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego albo oświadczeniem wykonawcy prac geodezyjnych o uzyskaniu pozytywnego wyniku weryfikacji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

‒ jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie skutkuje powstaniem przychodu.

Zatem, sprzedaż przez Pana w 2021 r. nieruchomości gruntowej nabytej w drodze umowy darowizny w 2019 r. stanowi źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ odpłatne zbycie zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy:

Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 19 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć np.: koszty wyceny sprzedawanej nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, koszty pośrednictwa w sprzedaży nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, koszty i opłaty sądowe, o ile były ponoszone przez zbywcę. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy.

Ustalenie kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia odbywa się natomiast zgodnie z art. 22 ust. 6c lub ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zależności od tego, czy zbywaną nieruchomość lub prawo nabyto odpłatnie, czy nieodpłatnie.

W myśl art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku zalicza się również udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę oraz przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika. Przez ciężary spadkowe, o których mowa w zdaniu drugim, rozumie się spłacone przez podatnika długi spadkowe, zaspokojone roszczenia o zachowek oraz wykonane zapisy zwykłe i polecenia, również w przypadku, gdy podatnik spłacił długi spadkowe, zaspokoił roszczenia o zachowek lub wykonał zapisy zwykłe i polecenia po dokonaniu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c.

Zgodnie z art. 22 ust. 6e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Jak wynika z powyższych przepisów, podstawą obliczenia podatku jest dochód, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia określonym zgodnie z art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak obliczony dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści art. 30e ust. 4 ww. ustawy:

Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

1)dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub

2)dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Z kolei, jak stanowi art. 30e ust. 5 ww. ustawy:

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.

W myśl natomiast art. 30e ust. 7 ww. ustawy:

W przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie.

Dochód ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 tej ustawy – może jednak zostać objęty zwolnieniem z opodatkowania przy spełnieniu warunków określonych w tym przepisie.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy stanowi, że:

Wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Dochód zwolniony należy obliczyć według następującego wzoru:

dochód zwolniony = D × W/P

gdzie:

D – dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa,

W – wydatki poniesione na cele mieszkaniowe wymienione w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

P – przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa.

Należy wyjaśnić, że powyższe zwolnienie obejmuje taką część dochodu uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, jaka proporcjonalnie odpowiada udziałowi poniesionych wydatków na własne cele mieszkaniowe w osiągniętych przychodach z odpłatnego zbycia. W sytuacji, gdy przychód z odpłatnego zbycia zostanie w całości przeznaczony na cele mieszkaniowe, to wówczas uzyskany z tego tytułu dochód będzie w całości korzystał ze zwolnienia od podatku dochodowego.

Cele mieszkaniowe, których sfinansowanie przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uprawnia do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania, wymienione zostały w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 21 ust. 25 cytowanej ustawy:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:

1)wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

‒ położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Jak stanowi art. 21 ust. 26 ww. ustawy:

Przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d) i e), rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach. Przez własne budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d) i e), rozumie się również niestanowiące własności lub współwłasności podatnika budynek, lokal lub pomieszczenie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, podatnik nabędzie ich własność lub współwłasność albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach, jeżeli uprzednio prawo takie mu nie przysługiwało.

Stosownie do art. 21 ust. 25a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wydatki, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. a)-c), uznaje się za wydatki poniesione na cele mieszkaniowe, jeżeli przez upływem okresu, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, nastąpiło nabycie własności rzeczy lub praw wymienionych w ust. 25 pkt 1 lit. a)-c), w związku z którymi podatnik poniósł wydatki na nabycie.

Stosownie do art. 21 ust. 28 ww. ustawy:

Za wydatki, o których mowa w ust. 25, nie uważa się wydatków poniesionych na:

1)nabycie gruntu lub udziału w gruncie, prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie, budynku, jego części lub udziału w budynku, lub

2)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, adaptację lub remont budynku albo jego części

- przeznaczonych na cele rekreacyjne.

W związku z tym, tylko wydatkowanie środków uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości i określonych praw majątkowych – w terminie i na cele wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 131, a szczegółowo określone w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – pozwala na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.

Wskazać w tym miejscu należy, że ulgi i zwolnienia są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.) stanowiącego, że:

Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Tym samym podkreślenia wymaga fakt, że tylko określone zdarzenia prawne, bądź spełnienie określonych przesłanek, od których ustawodawca uzależnia prawo do zwolnienia z opodatkowania, skutkuje zwolnieniem przychodu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że w prawie podatkowym w stosunku do wszelkich ulg i zwolnień zabronione jest stosowanie rozszerzającej wykładni przepisów.

Zawarte w przepisie art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyliczenie wydatków mieszkaniowych ma charakter wyczerpujący, w związku z czym tylko realizacja w wymaganym terminie celów w nim wymienionych pozwala na zwolnienie z opodatkowania dochodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych.

Podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia wynikającego z przywołanego wcześniej art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym jest fakt wydatkowania (począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie) przychodu osiągniętego z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych na wskazane w ustawie „własne cele mieszkaniowe” podatnika.

Dodać przy tym należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje ściśle określonego sposobu dokumentowania poniesionego wydatku. W przypadku korzystania z ulg i zwolnień podatkowych wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obowiązek udowodnienia, że określony wydatek został poniesiony przy spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów podatkowych, spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne. Natomiast Organ podatkowy dla celów podatkowych weryfikując możliwość skorzystania ze zwolnienia podatkowego uprawniony jest żądać od podatników udowodnienia poniesienia wydatków poprzez przedłożenie rzetelnych i wiarygodnych dowodów, z których w sposób niebudzący żadnych wątpliwości będzie wynikało kto, kiedy i jaki wydatek poniósł, tj. czy przychód ze sprzedaży nieruchomości faktycznie przeznaczony został przez podatnika na cele mieszkaniowe. Takimi dokumentami mogą być m.in. umowy, faktury VAT bądź też inne dokumenty, które ten fakt mogą potwierdzić – o ile z dokumentów tych jednoznacznie wynika kto, w jakim terminie, jakie wydatki i w jakiej kwocie poniósł. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają wymogu dokumentowania wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe wyłącznie fakturami VAT.

Przy zwolnieniu uwzględnić można tylko takie wydatki, które poniesione zostaną na „własne cele mieszkaniowe”. Przy czym „własne cele mieszkaniowe” należy rozumieć jednoznacznie zgodnie z wykładnią literalną. Podkreślenia wymaga bowiem, że ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wypływa daleko idąca konsekwencja zawarta w stwierdzeniu „własne cele mieszkaniowe”. U podstaw omawianego zwolnienia legło bowiem założenie, że nie powinny być opodatkowane środki wydane na realizację własnego celu mieszkaniowego zbywającego. Powyższy warunek wynika wprost z brzmienia przepisu normującego zwolnienie. Warunkiem zwolnienia podatkowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest wykazanie przez podatnika, że wydatek poniesiony został na zrealizowanie jego własnych celów mieszkaniowych. Wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, według stanowiska prezentowanego w orzecznictwie i doktrynie, że celem podatnika jest realizacja potrzeby zapewnienia sobie tzw. „dachu nad głową”. Ustawodawca wyraźnie wskazał, że nabycie musi być dokonane na własne cele mieszkaniowe, a te realizowane są w dłuższym okresie czasu. Sądy administracyjne podkreślają, że zwolnienie z opodatkowania dochodów opisanych w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma charakter mieszany, podmiotowo-przedmiotowy.

Ustawodawca formułując zwolnienie przedmiotowe w sposób jednoznaczny wskazał realizację celów mieszkaniowych, które pozwalają na skorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania dochodu ze sprzedaży. Jak stanowi art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. c) ww. ustawy, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się m.in. wydatki poniesione na nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego. Intencją ustawodawcy tworzącego to zwolnienie było zachęcenie podatników do nabywania w miejsce zbywanych nieruchomości czy praw majątkowych, innych nieruchomości lub praw majątkowych przeznaczonych do zaspakajania ich indywidualnych potrzeb mieszkaniowych. Świadczy o tym poprzedzenie wyrażenia „cele mieszkaniowe” przymiotnikiem „własne”. Warunkiem zwolnienia podatkowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest więc wykazanie przez podatnika, że wydatek poniesiony został na zrealizowanie jego własnych celów mieszkaniowych.

Z kolei zgodnie z art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym z wydatków na cele mieszkaniowe jest poniesienie wydatków na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym nie definiują pojęcia „budowa”, nie określają również jakiego rodzaju wydatki wchodzą w zakres tego zwolnienia.

Pojęcie budowy zostało zdefiniowane w art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 682 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem:

Ilekroć w ustawie jest mowa o budowie – należy przez to rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego.

Zgodnie z art. 3 pkt 7 ww. ustawy:

Ilekroć w ustawie jest mowa o robotach budowlanych – należy przez to rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego.

Przy czym, zgodnie z art. 28 ust. 1 ww. ustawy:

Roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29-31.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje terminu rozpoczęcia budowy, dlatego na potrzeby analizowanej sprawy przyjąć należy wyjaśnienie tego pojęcia na gruncie przepisów ustawy Prawo budowlane.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy Prawo budowlane:

Rozpoczęcie budowy następuje z chwilą podjęcia prac przygotowawczych na terenie budowy.

Z kolei jak stanowi art. 41 ust. 2 ww. ustawy:

Pracami przygotowawczymi są:

1)wytyczenie geodezyjne obiektów w terenie;

2)wykonanie niwelacji terenu;

3)zagospodarowanie terenu budowy wraz z budową tymczasowych obiektów;

4)wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby budowy.

Jednocześnie podkreślić należy, że zgodnie z art. 41 ust. 3 ww. ustawy:

Prace przygotowawcze mogą być wykonywane tylko na terenie objętym pozwoleniem na budowę lub zgłoszeniem.

Jak wynika z powyższych przepisów prawa, roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę (z zastrzeżeniem art. 29-31 ustawy Prawo budowlane), natomiast z chwilą podjęcia prac przygotowawczych następuje rozpoczęcie budowy, a prace przygotowawcze mogą być wykonywane tylko na terenie objętym pozwoleniem na budowę lub zgłoszeniem – w odniesieniu do robót, w przypadku których nie jest wymagane pozwolenie na budowę, gdy organ administracji architektoniczno-budowlanej nie wniesie sprzeciwu.

Jak stanowi art. 48 ust. 1 ww. ustawy:

Organ nadzoru budowlanego wydaje postanowienie o wstrzymaniu budowy w przypadku obiektu budowlanego lub jego części będącego w budowie albo wybudowanego:

1)bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo

2)bez wymaganego zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia.

W myśl art. 50 ust. 1 ww. ustawy:

W przypadkach innych niż określone w art. 48 ust. 1 lub w art. 49f organ nadzoru budowlanego wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych wykonywanych:

1)bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo zgłoszenia lub

2)w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia lub zagrożenia środowiska, lub

3)na podstawie zgłoszenia z naruszeniem art. 29 ust. 1 i 3, lub

4)w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w decyzji o pozwoleniu na budowę, projekcie zagospodarowania działki lub terenu, projekcie architektoniczno-budowlanym lub w przepisach.

Przez budowę budynku mieszkalnego w rozumieniu przepisu art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy zatem uznać wykonanie robót budowlanych, w tym prac przygotowawczych, prowadzonych na podstawie pozwolenia na budowę zgodnie z przedłożonym projektem budowlanym lub na podstawie zgłoszenia organowi zamiaru prowadzenia prac budowlanych – gdy organ administracji architektoniczno-budowlanej nie wniesie sprzeciwu.

W sytuacji, gdy wymogi formalnoprawne zostały spełnione i na ich podstawie został rozpoczęty proces budowy, można mówić o budowie budynku mieszkalnego.

W konsekwencji, dla skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, niezbędne jest wydatkowanie, począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, na budowę własnego budynku mieszkalnego, dla której to budowy w wymaganym przepisami prawa ww. terminie, podatnik będzie dysponował pozwoleniem na budowę lub dokona zgłoszenia – w odniesieniu do robót, w przypadku których nie jest wymagane pozwolenie na budowę, gdy organ administracji architektoniczno-budowlanej nie wniesie sprzeciwu.

Z treści wniosku wynika, że przychód uzyskany przez Pana ze sprzedaży w 2021 r. nieruchomości w części przeznaczył Pan na budowę budynku mieszkalnego na zakupionych działkach. W budynku tym będzie Pan realizował własne cele mieszkaniowe. W oparciu o Miejski Plan Zagospodarowania Przestrzennego miasta Y działki znajdują się na terenie zabudowy mieszkaniowej, jednorodzinnej z usługami w budynkach o powierzchni maksimum 30% powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego 7MN1 (jednostka A 10.1). Zgodnie z MPZP miasta Y, działki te są przeznaczone częściowo pod zabudowę mieszkalną. Dokumentacja projektowa przygotowana jest do złożenia wniosku o wydanie pozwolenia na budowę.

Uzyskany przychód wydatkował Pan na:

1)opłaty notarialne związane z zakupem działki (wyrys/wypis z rejestru gruntów),

2)opłaty związane z podłączeniem wody i kanalizacji do działki budowlanej (opłata za wykonanie projektu budowlanego budowy przyłącza wodnokanalizacyjnego do budynku mieszkalnego jednorodzinnego),

3)opłaty za mapę do celów projektowych,

4)zakup projektu domu (opłacenie wykonania projektu architektoniczno-budowlanego, projekt zagospodarowania terenu z uzgodnieniem, adaptacja projektu powtarzalnego),

5)opłaty związane z dokumentacjami potrzebnymi, aby rozpocząć budowę (wykonanie ekspertyz, opinii, wyrysy, wypisy, pozwolenia, plany zagospodarowania oraz inne wymagane),

6)zakup materiałów budowlanych do hydroizolacji (rur pex, materiałów do izolacji piwnicy, tj.: taśmy uszczelniające, folia izolacyjna, mata fundamentowa, powłoka bitumiczna),

7)na zakup materiałów do wykonania instalacji elektrycznej (np. kable) - materiały do wykonania i zabezpieczenia instalacji elektrycznej w budynku mieszkalnym,

8)utwardzenie własnej drogi dojazdowej będącej częścią działki budowlanej,

9)opłaty administracyjne i inne wynikające z odrębnych przepisów (poniesienie kosztów notarialnych nabycia działki - opłaty sądowe, taksa notarialna, podatek od czynności cywilnoprawnych).

Będzie Pan posiadał rachunki i faktury potwierdzające wydatkowanie pieniędzy na ww. wydatki. Planuje Pan rozpocząć budowę budynku mieszkalnego w 2026 r. i zakończyć w 2030 r.

Odnosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że wydatkowanie przychodu z odpłatnego zbycia w 2021 r. nieruchomości na budowę budynku mieszkalnego (wydatki wymienione w punktach 2-8) nie stanowi wydatków na własne cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż do końca 2024 r. nie uzyskał Pan pozwolenia na budowę niezbędnego w analizowanej sprawie do rozpoczęcia procesu budowy. Jak wskazał Pan we wniosku, dokumentacja projektowa przygotowana jest do złożenia wniosku o wydanie pozwolenia na budowę, a planuje Pan rozpocząć budowę budynku mieszkalnego w 2026 r.

Wydatkiem niemieszczącym się w definicji wydatków na cele mieszkaniowe jest utwardzenie drogi dojazdowej będącej częścią działki budowlanej. Nie jest to wydatek bezpośrednio związany z budynkiem mieszkalnym, nie spełnia więc dyspozycji zawartej w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Utwardzenie drogi nie jest budową, rozbudową, nadbudową, przebudową czy remontem własnego budynku mieszkalnego, lecz zagospodarowaniem terenu wokół budynku. Ustawodawca nie przewidział zwolnienia dla całej inwestycji, ale dla budowy budynku mieszkalnego, co oznacza, że wydatek taki nie jest wydatkiem uprawniającym do uwzględnienia przy obliczaniu zwolnienia od podatku. Nie ma on charakteru mieszkalnego, a jak już wskazano w niniejszej interpretacji, zawarty w art. 21 ust. 25 ww. ustawy katalog wydatków uprawniających do zwolnienia ma charakter zamknięty i w związku z tym tylko wydatkowanie środków na realizację celów w nim wskazanych pozwala na skorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania.

Natomiast Pana wydatki na: opłaty notarialne związane z zakupem działek (wyrys/wypis z rejestru gruntów) oraz nabycie działek (opłaty sądowe, taksa notarialna, podatek od czynności cywilnoprawnych) położonych na terenie zabudowy mieszkaniowej, jednorodzinnej według Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, spełniają przesłanki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i stanowią wydatki na nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego (wydatki wymienione w puntach 1 i 9). Tym samym wydatki te uprawniają Pana do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, że sprzedaż przez Pana w 2021 r. nieruchomości nabytej w 2019 r. w drodze darowizny, stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z którego dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 30e ww. ustawy.

Jednakże, wydatkowanie przychodu uzyskanego ze sprzedaży ww. nieruchomości na wydatki związane z nabyciem w 2024 r. działek budowlanych położonych na terenie zabudowy mieszkaniowej, jednorodzinnej, należy zakwalifikować do wydatków, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym, dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości w części odpowiadającej wydatkowanemu na ten cel przychodowi korzysta ze zwolnienia wymienionego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy. W związku z tym, Pana stanowisko w tym zakresie uznano za prawidłowe.

Do wydatków mieszkaniowych na podstawie art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może Pan zaliczyć wydatków poniesionych w związku z planowaną od 2026 r. budową budynku mieszkalnego na:

-opłaty związane z podłączeniem wody i kanalizacji do działki budowlanej (opłata za wykonanie projektu budowlanego budowy przyłącza wodnokanalizacyjnego do budynku mieszkalnego jednorodzinnego),

-opłaty za mapę do celów projektowych,

-zakup projektu domu (opłacenie wykonania projektu architektoniczno-budowlanego, projekt zagospodarowania terenu z uzgodnieniem, adaptacja projektu powtarzalnego),

-opłaty związane z dokumentacjami potrzebnymi, aby rozpocząć budowę (wykonanie ekspertyz, opinii, wyrysy, wypisy, pozwolenia, plany zagospodarowania oraz inne wymagane),

-zakup materiałów budowlanych do hydroizolacji (rur pex, materiałów do izolacji piwnicy, tj.: taśmy uszczelniające, folia izolacyjna, mata fundamentowa, powłoka bitumiczna),

-zakup materiałów do wykonania instalacji elektrycznej (np. kable) - materiały do wykonania i zabezpieczenia instalacji elektrycznej w budynku mieszkalnym.

Wydatki te zostały dokonane przed uzyskaniem pozwolenia na budowę i nie spełnią dyspozycji zawartej w tym przepisie. Nie uzyskał Pan do końca 2024 r. decyzji o pozwoleniu na budowę, a w związku z tym nie nastąpiło rozpoczęcie budowy budynku mieszkalnego na podstawie ww. dokumentacji i wykorzystanie do budowy budynku mieszkalnego zakupionych materiałów. Wydatkiem na własne cele mieszkaniowe nie jest również utwardzenie drogi dojazdowej będącej częścią działki budowlanej. Nie jest to wydatek bezpośrednio związany z budynkiem mieszkalnym, nie spełnia więc dyspozycji zawartej w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Oznacza to, że dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości w części odpowiadającej wydatkowanemu na te cele przychodowi nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z ust. 25 pkt 1 lit. d) ww. ustawy.

Zatem we tej części Pana stanowisko uznano za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pana w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pana do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.