Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe - Interpretacja - 0113-KDIPT2-3.4011.700.2024.2.MS

Shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 19 lutego 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.700.2024.2.MS

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych w części dotyczącej sprzedaży:

  • Udziału w nieruchomości – jest prawidłowe,
  • Udziału w spółce z o.o. – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 listopada 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 24 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismami z dnia 5 lutego 2025 r. (data wpływu 10 lutego 2025 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

X oraz Y jako małżonkowie zakupili nieruchomość – spółdzielcze prawo do lokalu przy… na zasadzie współwłasności małżeńskiej majątkowej. Innymi słowy spadkodawcy nabyli nieruchomość w …r. na zasadzie małżeńskiej wspólności ustawowej. X w trakcie związku małżeńskiego zakupiła z majątku wspólnego udziały w spółce z o.o. z dniem… r. - wpis w KRS. X zmarła … 2021 r., a po X spadek nabyli po 1/3 syn A, syn B oraz Y mąż – postanowieniem o stwierdzenie nabycia spadku z dnia… 2022 r. wraz z klauzulą prawomocności z dnia … 2022 r.

Y zmarł … 2021 r., a po Y spadek nabyli po 1/3 wnukowie C, D oraz Wnioskodawca postanowieniem o stwierdzenie nabycia spadku z dnia… 2022 r. wraz z klauzulą prawomocności z dnia …2022 r.

Między małżonkami X i Y istniała wspólność małżeńska majątkowa, nigdy nie zawierali intercyzy itp., a ponadto również nie doszło nigdy do działu spadku.

Uzupełnienie wniosku

Pytanie nr 1: Czy prowadzi Pan zarejestrowaną działalność gospodarczą? - Jeśli tak - to w jakim zakresie?

Odpowiedź: Nie. Nie prowadzi Pan działalności gospodarczej.

Pytanie nr 2: Czy nabył Pan spadek po Y w wyniku dziedziczenia ustawowego czy na podstawie testamentu?

Odpowiedź: Spadek po Y nabył Pan na podstawie testamentu.

Pytanie nr 3: Czy przedmiotem spadku po zmarłym Y jak i zmarłej X były wyłącznie nieruchomość oraz udziały w sp. z o.o., o których mowa we wniosku, czy też może również inne składniki - jakie?

Odpowiedź: Przedmiotem spadku po zmarłym Y były:

  •   jednostki uczestnictwa w funduszach ..,
  • akcje…,
  • akcje …,
  • jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym…,
  • samochód osobowy …,
  • część nieruchomości …,
  • część z 1 udziału w spółce …Sp. z o.o.,

Przedmiotem spadku po zmarłej X była:

  • część nieruchomości …,
  • część z 1 udziału w spółce … Sp. z o.o.,
  • samochód osobowy ….

Pytanie nr 4: Czy w omawianej sprawie wystąpiły czynności mające na celu podział majątku nabytego w drodze spadku po zmarłym Y jak i zmarłej X? Jeżeli tak, należy wyjaśnić na czym polegały oraz kiedy zostały dokonane oraz kto był stroną tych czynności?

Odpowiedź: Nie wystąpiły czynności mające na celu podział majątku nabytego w drodze spadku po zmarłym Y jak i po zmarłej X.

Pytanie nr 5: W związku z informacją:

(...) a ponadto również nie doszło nigdy do działu spadku.

Czy w tej sprawie miało miejsce zniesienie współwłasności?

Jeśli tak - to:

a)Kiedy zostało dokonane i kto był stroną przeprowadzonego zniesienia współwłasności?

b)Jakie były główne ustalenia przeprowadzonego zniesienia współwłasności?

c)Czy Pana udział w wyniku dokonania tych czynności mieścił się w udziale jaki przysługiwał Panu w spadku, czy też przekraczał dotychczasowe udziały, tj. sprzed dokonania tych czynności?

d)Czy zniesienie współwłasności było odpłatne, czy też nieodpłatne?

e)Czy ww. czynnością towarzyszyły spłaty lub dopłaty? - Jeżeli tak, to na rzecz kogo były/będą te spłaty, bądź dopłaty?

f)Czy w związku z dokonanymi czynnościami wystąpiło u Pan przysporzenie majątkowe?

Odpowiedź: Nie miało miejsce zniesienia współwłasności.

Pytanie nr 6: Jakie udziały w sp. z o.o. oraz kiedy - prosimy żeby podał Pan datę - Pan sprzedał?

Odpowiedź: Dokonał Pan sprzedaży 4/18 z 1 udziału nabytego na podstawie testamentu po Y. Części przedmiotowego udziału zostały sprzedane umową zbycia udziałów z dnia …2024 r. - podpisy notarialnie poświadczone repertorium A ….

Pytanie nr 7: Jakiej wielkości udział w nieruchomości oraz kiedy - prosimy żeby podał Pan datę - Pan sprzedał?

Odpowiedź: 4/18 na podstawie umowy sprzedaży oraz oświadczenia o rezygnacji z prawa pierwokupu z dnia …2024 r. repertorium A ….

Pytanie nr 8: Czy dokonał Pan również odpłatnego zbycia innych udziałów w nieruchomości oraz udziałów w spółce z o.o., niż te, które nabył Pan w spadku po Y? Jeżeli tak, prosimy, żeby Pan wskazał:

a)jakie udziały w nieruchomości oraz sp. z o.o. Pan sprzedał?

b)kiedy i na jakiej podstawie prawnej nabył Pan te udziały?

c)kiedy i na jakiej podstawie prawnej doszło do zbycia tych udziałów?

Odpowiedź: Nie, nie nabył Pan innych udziałów w nieruchomości oraz udziałów w spółce z o.o. niż te, które nabył Pan w spadku po Y.

Pytanie nr 9: Na jakiej podstawie prawnej dokonał Pan zbycia udziału w nieruchomości oraz udziałów w sp. z o.o.?

Odpowiedź: 4/18 nabyte w spadku po Y, oraz łącznie nabyty 1 udział w spółce przez wszystkich spadkobierców po Y i X.

Sprzedaży nieruchomości dokonał Pan na podstawie aktu notarialnego z dnia …2024 r. repertorium A nr …, natomiast sprzedaży części z 1 udziału w spółce z o.o. dokonał Pan na podstawie umowy zbycia udziałów z dnia …2024 r. z podpisami notarialnie poświadczonymi repertorium A nr ….

Pytanie nr 10: Czy posiadał Pan zgodę pozostałych spadkobierców do rozporządzenia udziałem w przedmiocie należącym do spadku?

Odpowiedź: Wszyscy spadkobiercy byli zgodni w zakresie rozporządzenia przedmiotem należącym do spadku.

Pytanie nr 11: Czy odpłatne zbycie opisanego we wniosku udziału w nieruchomości nie nastąpi/nastąpiło w wykonaniu zarejestrowanej działalności gospodarczej?

Odpowiedź: Nie nastąpiło. Nie prowadzi Pan działalności gospodarczej.

Pytanie nr 12: Czy w przeszłości dokonywał Pan nabycia innych nieruchomości i odpłatnego ich zbycia? Jeżeli tak - prosimy żeby Pan podał daty zakupu, sprzedaży i celu w jakim były nabywane i zbywane?

Odpowiedź: Nie, nigdy nie dokonywał Pan nabycia i odpłatnego zbycia innych nieruchomości.

Pytanie nr 13: Czy posiada Pan jeszcze inne nieruchomości przeznaczone w przyszłości do sprzedaży? Jeśli tak - to ile i jakie?

Odpowiedź: Aktualnie posiada Pan 1/4 udziału do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (odziedziczonego po ojcu) na chwilę obecną nie może Pan wykluczyć sprzedaży przedmiotowej nieruchomości w przyszłości.

Pytanie nr 14: Czy w przyszłości zamierza Pan kupować nieruchomości w celu ich zbycia? Jeśli tak - to jaka będzie skala tych działań?

Odpowiedź: Na dzień dzisiejszy nie jest Pan zainteresowany kupowaniem i zbywaniem nieruchomości na cele zarobkowe.

Pytanie nr 15: Jaki rodzaj działalności wykonuje spółka, której udziały Pan nabyła w spadku?

Odpowiedź: Działalność wykonywana przez spółkę to:

Rubryka 1 Przedmiot działalności:

1.Przedmiot przeważającej działalności przedsiębiorcy 1 41.20.Z, roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych.

2.Przedmiot pozostałej działalności przedsiębiorcy:

3.(…)

Pytanie

Czy Pan będący spadkobiercą po Y w całości będzie zwolniony z podatku dochodowego przy sprzedaży 4/18 części udziału w nieruchomości oraz 4/18 części z 1 udziału w spółce z o.o.?

Pana stanowisko w sprawie (po uzupełnieniu)

W Pana ocenie taki stan rzeczy nie będzie miał miejsca albowiem na zasadzie art. 31 § 1 Kodeksu Rodzinnego w skład spadku po X weszły prawa nabyte w trakcie trwania wspólności małżeńskiej majątkowej i dla Y chwila nabycia spadku nie będzie właściwą dla chwili nabycia składników majątkowych w trakcie trwania małżeństwa, co uzasadniać będzie według Pana brak możliwości naliczenia podatku dochodowego, gdyż w takim wypadku upłynął 5 letni termin związany z nabyciem przez spadkodawców nieruchomości i innych praw majątkowych takich jak udział w spółce, co wyłączy możliwość naliczenia podatku dochodowego, gdyż zastosowanie dla spadkobierców Y będzie miał art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i art. 10 ust. 5 ustawy o PIT.

Przepis art. 31 § 1 ww. Kodeksu stanowi, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa), która obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. Konsekwentnie, w przypadku sprzedaży tego prawa, każdy z małżonków zbywałby je w całości, a nie w określonym udziale.

Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu tego przepisu są wszelkie prawa majątkowe zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich.

X oraz Y jako małżonkowie zakupili nieruchomość – spółdzielcze prawo do lokalu przy …na zasadzie współwłasności małżeńskiej majątkowej. A zatem upłynął ewentualny 5 letni termin do sprzedaży nieruchomości bez konieczności naliczenia podatku dochodowego, albowiem spadkodawcy nabyli nieruchomość w … r. Analogicznie spadkodawcy nabyli udział w spółce. W wyroku z … 2011 r. wskazane zostało, że nie ma możliwości określenia, w jakiej części nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. przez małżonków nabywających razem tę nieruchomość a pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej z art. 31 k.r.o. Nie jest też możliwe nabycie w określonym udziale nieruchomości przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. NSA uznał za wadliwy pogląd, zgodnie z którym, w wyniku śmierci jednego małżonków znajdującego się w ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej z art. 31 k.r.o., drugi małżonek nabywa w drodze spadku po pierwszym małżonku, po raz drugi, udział w tej samej nieruchomości, ponieważ, z uwagi na istotę wspólności majątkowej małżeńskiej, nie było możliwe wyodrębnienie przypadającego każdemu z małżonków udziału w nieruchomości już podczas pierwotnego, wspólnego jej nabycia. W uzasadnieniu cytowanego wyroku wyjaśniono następnie, że wspólność małżeńska jest szczególnym rodzajem współwłasności i spotyka się poglądy, że trafniejsze jest używanie dla jej określenia terminu, zamiast „współwłasność łączna” – „wspólność małżeńska”. Jest to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Wspólność ta jest wspólnością masy majątkowej, to znaczy obejmuje cały zbiór praw majątkowych takich jak własność i inne prawa rzeczowe czy wierzytelności. W małżeństwie, w którym obowiązuje ustrój wspólności majątkowej ustawowej, występują trzy masy majątkowe: majątek wspólny małżonków oraz dwa majątki osobiste każdego z małżonków. Majątki te zwykle w trakcie trwania wspólności ustawowej nie są wyodrębnione i stanowią jedną całość gospodarczą a ich podział następuje dopiero po ustaniu wspólności. Majątek wspólny ma istotne cechy funkcjonalne i ekonomiczne. Przede wszystkim stanowi podstawę bieżącej egzystencji rodziny oraz realizacji jej dalekosiężnych celów, związanych z kolejnymi fazami rozwoju rodziny (jest to osiem faz od małżeństwa przed urodzeniem dzieci aż do wdowieństwa). Umożliwia spełnienie podstawowych funkcji rodziny, nie tylko ekonomicznej, ale także innych funkcji, zwłaszcza funkcji społecznych oraz socjopsychicznych, w tym kulturowej i rekreacyjno-towarzyskiej. Składnikami majątku wspólnego są majątkowe prawa podmiotowe o charakterze zarówno bezwzględnym, jak i względnym, a w szczególności prawa rzeczowe i wierzytelności (Tomasz Sokołowski, Komentarz do art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zawarty w programie Lex).

Naczelny Sąd Administracyjny wskazał dalej, że współwłasność łączna, w tym wypadku wspólność majątkowa, różni się od ułamkowej tym, że nie można w niej określić ilości udziałów każdego współwłaściciela. Obu współwłaścicielom przysługuje pełne prawo do całej masy majątkowej w niej zawartej i dlatego żaden ze współwłaścicieli nie może korzystać z praw własności przez cały czas trwania współwłasności łącznej (Edward Gniewek, Komentarz do art. 196 Kodeksu cywilnego, Lex).

Z dalszej części uzasadnienia wyroku NSA wynika, że uproszczeniem jest przyjęcie, że małżonek spadkobierca dwukrotnie nabywa nieruchomość, w której, z uwagi na ustrój majątkowy, niemożliwe było określenie jej udziałów: pierwszy raz w chwili zakupu nieruchomości lokalowej wraz małżonkiem, z którym łączył go wspólność majątkowa, drugi raz w wyniku dziedziczenia po śmierci współmałżonka. Skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku (sygn. akt III SA/Wa 1177/13 wyrok Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie z 2013-11-07).

Dodatkowo NSA w uchwale z dnia 15 maja 2017 r. sygn. akt II FPS 2/17 stwierdził, że nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska łączna to wspólność bez udziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.

Innymi słowy Y nabywając spadek po X nie był zobligowany do odprowadzenia podatku dochodowego gdyż, zastosowanie znajdzie przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i art. 10 ust. 5 ustawy o PIT.

Wskazał Pan, że nie prowadzi działalności gospodarczej. Spadek po Y nabył na podstawie testamentu.

Przedmiotem spadku po zmarłym Y były:

  •   jednostki uczestnictwa w funduszach …,
  • akcje …,
  • akcje …,
  • jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym…,
  • samochód osobowy …,
  • część nieruchomości …,
  • część z 1 udziału w spółce …Sp. z o.o.,

Przedmiotem spadku po zmarłej X była:

  • część nieruchomości …,
  • część z 1 udziału w spółce …Sp. z o.o.,
  • samochód osobowy ….

Nie wystąpiły czynności mające na celu podział majątku nabytego w drodze spadku po zmarłym Y jak i po zmarłej X. Nie miało miejsce zniesienia współwłasności. Wszyscy spadkobiercy byli zgodni w zakresie rozporządzenia przedmiotem należącym do spadku. Nie prowadzi Pan, ani nie prowadził w przeszłości działalności gospodarczej. Posiada Pan ¼ udziału do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (odziedziczonego po ojcu). Na chwilę obecną nie może Pan wykluczyć sprzedaży przedmiotowej nieruchomości w przyszłości. Na dzień dzisiejszy nie jest Pan zainteresowany kupowaniem i zbywaniem nieruchomości na cele zarobkowe.

Działalność wykonywana przez spółkę to:

Rubryka 1 Przedmiot działalności:

1.Przedmiot przeważającej działalności przedsiębiorcy:

(…)

W Pana ocenie będzie Pan w całości zwolniony z podatku dochodowego przy sprzedaży udziału w nieruchomości oraz części z 1 udziału w spółce z o.o. nabytego na podstawie spadku po Y.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w części dotyczącej sprzedaży:

  • udziału w nieruchomości – jest prawidłowe,
  • udziału w spółce z o.o. – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powyższy przepis ustanawia generalną zasadę opodatkowania podatkiem dochodowym, zgodnie z którą opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkie uzyskane przez podatnika w danym roku korzyści majątkowe, z wyjątkiem tych, które na mocy ustawy wyłączone zostały z tego opodatkowania (np. przez wprowadzenie ustawowego zwolnienia z opodatkowania, czy też zaniechanie poboru podatku).

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy:

Źródłem przychodu są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Odrębnym źródłem przychodu, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy jest:

odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d)innych rzeczy

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8  ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. wymienionych w lit. b) – c) przepisu praw majątkowych przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz wskazanych praw majątkowych następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości i praw majątkowych w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W konsekwencji, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i wymienionych w tym przepisie praw istotne znaczenie ma ustalenie daty ich nabycia.

Stosownie natomiast do art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Do wyliczenia pięcioletniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest zatem nie tylko okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkobiercy, który dokonuje sprzedaży, ale także okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkodawcy. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu nienastępującego w wykonaniu działalności gospodarczej odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło 5 lat – to sprzedaż nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu wskazał Pan, że:

  • Nabył Pan na podstawie testamentu 1/3 udziału w spadku po zmarłym 2021 r. Y…).
  • Przedmiotem spadku było m.in. spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego oraz udział w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.
  • X oraz Y jako małżonkowie zakupili ww. nieruchomość w 1979 r. na zasadzie współwłasności małżeńskiej majątkowej.
  • X w trakcie związku małżeńskiego zakupiła z majątku wspólnego udziały w spółce z o.o. z dniem 2002 r.
  • X zmarła … 2021 r., a po X spadek nabyli po 1/3 syn A, syn B oraz Y mąż.
  • Nie wystąpiły czynności mające na celu podział majątku nabytego w drodze spadku po zmarłym Y jak i po zmarłej X.
  • Nie miało miejsce zniesienie współwłasności, ani dział spadku.

Pana wątpliwości dotyczą ustalenia czy sprzedaż udziałów we wskazanych we wniosku składnikach majątku, które nabył Pan w spadku po zmarłym dziadku będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciem nabycia w drodze spadku, należy posiłkować się normami prawa cywilnego.

Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

Natomiast jak stanowi art. 925 ww. Kodeksu:

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Na mocy art. 926 § 1 ww. Kodeksu:

Powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu.

Stosownie do art. 1025 § 1 ww. Kodeksu:

Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

Z kolei w myśl art. 1036 Kodeksu Cywilnego:

Spadkobierca może za zgodą pozostałych spadkobierców rozporządzić udziałem w przedmiocie należącym do spadku. W braku zgody któregokolwiek z pozostałych spadkobierców rozporządzenie jest bezskuteczne o tyle, o ile naruszałoby uprawnienia przysługujące temu spadkobiercy na podstawie przepisów o dziale spadku.

Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej.

Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Zatem, aby ustalić, czy w przedmiotowej sprawie dokonana … 2024 r. sprzedaż przez Pana udziału w nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, istotne jest ustalenie daty nabycia tego prawa przez spadkodawcę, czyli Pana dziadka.

Zważywszy na fakt, że ww. nieruchomość została nabyta przez Pana dziadków do wspólności majątkowej małżeńskiej, należy odnieść się również do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Przedmiotami majątkowymi, w rozumieniu tego przepisu, są wszelkie prawa majątkowe, zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności).

Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Wspólność ta jest wspólnością masy majątkowej i obejmuje cały zbiór praw majątkowych, takich jak własność i inne prawa rzeczowe czy wierzytelności.

Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków, nabycie nieruchomości do majątku objętego małżeńską wspólnością ustawową, oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. Wskutek tego, małżonek w momencie śmierci drugiego z nich, nie mógł ponownie nabyć udziału w tej nieruchomości.

Zaprezentowane stanowisko znajduje odzwierciedlenie w podjętej przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwale z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której Sąd stwierdził, że: „Dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków”.

W opisie stanu faktycznego wskazał Pan, że spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego zostało nabyte przez Pana dziadków w 1979 r. do ich majątku wspólnego oraz że Pana dziadkowie przez cały okres trwania małżeństwa związani byli ustrojem wspólności majątkowej.

Zatem pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku Pana niewątpliwie minął, bowiem od końca roku kalendarzowego, w którym ww. nieruchomość została nabyta przez spadkodawcę (Pana dziadka) do momentu sprzedaży przez Pana udziału w tym prawie, upłynęło ponad pięć lat.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, że sprzedaż przez Pana … 2024 r. udziału 4/18 części w nieruchomości, nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ ww. sprzedaż nastąpiła po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego prawa przez Pana spadkodawcę.

Zatem, Pana stanowisko w zakresie sprzedaży udziału w wysokości 4/18 części w opisanej we wniosku nieruchomości należało uznać za prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do zbycia przez Pana udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wskazać należy, że ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów są wymienione w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przypisanie uzyskanego przychodu do określonego, jednego źródła przychodów następuje w oparciu o okoliczności faktyczne sprawy i treść przepisów ustawy.

Jak już wcześniej wskazano źródłami przychodów są m.in. wskazane w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych,

W myśl art. 17 ust. 1ab pkt 1 ww. ustawy:

Przychód określony w ust. 1 pkt 6 z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych powstaje w momencie przeniesienia na nabywcę własności udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych.

Przychody, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają opodatkowaniu w szczególnym trybie określonym w art. 30b ww. ustawy.

Zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Od dochodów uzyskanych:

1) z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających,

2) z odpłatnego zbycia udziałów (akcji),

3) z odpłatnego zbycia udziałów w spółdzielni,

4) z tytułu objęcia udziałów (akcji) albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny,

5) z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych

- podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Odnosząc się do wskazanych przepisów prawidłowa klasyfikacja źródła przychodów w przypadku sprzedaży udziałów w spółce z o.o. to przychód z kapitałów pieniężnych – a nie jak Pan wskazuje przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego, w wyniku dokonanego … 2024 r. odpłatnego zbycia 4/18 części z 1 udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, po Pana stronie powstał przychód zaliczany do źródła kapitały pieniężne (art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy) podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 30b ust. 1 ww. ustawy.

Zatem, Pana stanowisko w zakresie sprzedaży części udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.