Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 listopada 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 22 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 14 lutego 2025 r. (wpływ 19 lutego 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Wnioskodawca w dniu 21 grudnia 2005 r. podpisał umowę kredytu bankowego z Bankiem … (dalej: Bank) na sfinansowanie zakupu mieszkania. Wnioskodawca zaciągnął kredyt jako konsument i umowa kredytu ani cel finansowania nie miały żadnego związku z prowadzoną działalnością Wnioskodawcy. Kredyt bankowy był denominowany we frankach szwajcarskich.

Wnioskodawca złożył przeciwko Bankowi pozew, w którym zawarł roszczenia w związku z zawarciem, wykonywaniem i treścią umowy o kredyt bankowy, w którym dochodził roszczeń o uznanie postanowień umowy o kredyt bankowy (w tym dotyczących zasad ustalania kursu waluty, klauzuli ryzyka walutowego i zasad indeksacji) za niewiążące na podstawie art. 385¹ i nast. Kodeksu cywilnego lub stwierdzenia nieważności umowy o kredyt bankowy, lub o zapłatę z ww. tytułów. Jednocześnie Wnioskodawca podnosił zarzut nieważności całej umowy o kredyt bankowy.

W dniu 4 listopada 2024 r. Wnioskodawca zawarł z Bankiem ugodę, w którym obydwie strony wyraziły zamiar polubownego zakończenia postępowania sądowego. W wyniku tejże ugody Bank zobowiązał się m.in. do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy kwoty pieniężnej w wysokości 175 000 zł, stanowiącej częściowy zwrot spłaconych przez Wnioskodawcę rat kredytowych. W ramach ugody Wnioskodawca zobowiązał się do odstąpienia od dochodzenia nieważności umowy o kredyt bankowy zawartej w Bankiem. Wnioskodawca otrzymał od Banku kwotę wynikającą z zawartej ugody, a otrzymana kwota była konsekwencją zawartych w pozwie przeciwko Bankowi zarzutów dotyczących m.in. abuzywności postanowień umowy przewidujących dowolny i nieskonkretyzowany sposób ustalania kursu walutowego, klauzuli ryzyka walutowego i zasad indeksacji. Tym samym zwrócona kwota miała charakter zwrotu nienależnie otrzymanego świadczenia.

W uzupełnieniu wniosku, na zadane pytania, udzielił Pan następujących odpowiedzi:

a)na jaki okres czasu została zawarta w grudniu 2005 r. umowa o kredyt hipoteczny?

Odpowiedź: na 420 miesięcy.

b)czy był Pan jedynym kredytobiorcą zawierającym umowę o w/w kredyt? W przypadku współkredytobiorców prosimy wskazać, czy wszyscy kredytobiorcy odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie, a więc w pełnej wysokości?

Odpowiedź: Dnia 21 grudnia 2005 r. umowa zawarta była pomiędzy Bankiem, a Panem … i jego ówczesną żoną. Dnia 19 października 2010 r. został zawarty aneks nr 1 do umowy - umowa zwolnienia z długu jednego kredytobiorcy oraz przystąpienie do długu. W wyniku tegoż aneksu przystąpiła do kredytu partnerka Pana … w miejsce byłej żony. Dnia 15 października 2018 r. został zawarty kolejny aneks do umowy - umowa zwolnienia z długu Kredytobiorcy i przejęcia praw i obowiązków wynikających z umowy kredytowej przez pozostałego Kredytobiorcę, tj. Pana …. Kredytobiorcy solidarnie odpowiadali za zobowiązania wynikające z umowy. W chwili zawierania ugody Pan … był jedynym kredytobiorcą i całość wypłaty z ugody przypadła Jemu.

c)jaki dokładnie cel zaciągnięcia kredytu hipotecznego został wpisany w umowie kredytu z bankiem?

Odpowiedź: Jedynym celem zaciągnięcia kredytu był zakup domu jednorodzinnego od developera.

d)datę nabycia, miejsce położenia oraz tytuł prawny jaki przysługuje Panu do lokalu mieszkalnego sfinansowanego ze środków uzyskanych z kredytu (np. lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, inny - jaki?).

Odpowiedź: Dom został nabyty aktem notarialnym z dnia 12 czerwca 2006 r. Położony jest w … przy ul. …. Jedynym właścicielem tego domu jest Pan ….

e)czy we wskazanym wyżej lokalu realizuje Pan własne cele mieszkaniowe?

Odpowiedź: Tak.

f)czy ww. kredyt hipoteczny jest to kredyt mieszkaniowy zaciągnięty na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.)?

Odpowiedź: Tak.

g)czy kredyt hipoteczny został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej?

Odpowiedź: Tak.

h)na jakiej konkretnie nieruchomości (prawie majątkowym) ustanowiono zabezpieczenie hipoteczne w związku z zaciągniętym kredytem hipotecznym?

Odpowiedź: Zabezpieczenie hipoteczne ustanowione było wyłącznie na tym właśnie domu.

i)czy jest Pan właścicielem bądź współwłaścicielem lokalu mieszkalnego, na który zaciągnięto ww. kredyt hipoteczny?

Odpowiedź: Tak.

j)na podstawie jakich przepisów prawa została podpisana ugoda z bankiem oraz kto był stroną zawartego porozumienia?

Odpowiedź: art. 917 Kodeksu cywilnego.

k)wobec wskazania, że w ramach ugody z bankiem, bank zobowiązał się do wypłaty na Pana rzecz środków pieniężnych w kwocie 175 000 zł, prosimy wskazać:

-jaką kwotę stanowiła różnica między wpłaconym kapitałem, a wypłaconą kwotą kredytu? Czy kwota ta stanowi kwotę nadwyżki (nadpłaty) powstałej w wyniku zmiany waluty z franka szwajcarskiego na polski złoty (przewalutowania ) i czy z zawartej ugody z bankiem wynika, że bank zwróci Panu określoną kwotę pieniężną tytułem nadpłaty (nadwyżki)? Czy w wyniku przewalutowania powstała nadpłata wpłaconych przez Pana środków pieniężnych w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych, które bank zobowiązał się Panu zwrócić?

Odpowiedź: Kwota 175 000 zł stanowiła różnicę między wpłaconym kapitałem, a wypłaconą kwotą kredytu. Podpisany wzór ugody nie zawiera konstrukcji przewalutowania kredytu na PLN;

-jeśli odpowiedź na powyższe pytanie będzie negatywna, proszę wskazać z jakiego tytułu (tytułów) zostanie Panu wypłacona przez bank konkretna kwota pieniężna (proszę wskazać osobno do każdej kwoty, którą bank zobowiąże się Panu wypłacić)?

Odpowiedź: Wobec zawarcia Ugody Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy następujących kwot:

·10 800 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego, na rachunek bankowy Pełnomocnika Wnioskodawcy,

·1 000 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego, na rachunek bankowy Wnioskodawcy,

·175 000 zł tytułem dodatkowej kwoty pieniężnej stanowiącej częściowy zwrot spłaconych przez Wnioskodawcę rat kredytowych na rachunek bankowy Kredytobiorcy.

-czy poza wypłatą na Pana rzecz kwoty nadpłaty (nadwyżki) bank zobowiąże się do wypłaty na Pana rzecz jeszcze innej kwoty ( z jakiego tytułu)?

Odpowiedź:

·10 800 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego, na rachunek bankowy Pełnomocnika Wnioskodawcy,

·1 000 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego, na rachunek bankowy Wnioskodawcy,

·175 000 zł tytułem dodatkowej kwoty pieniężnej stanowiącej częściowy zwrot spłaconych przez Wnioskodawcę rat kredytowych na rachunek bankowy Kredytobiorcy.

-czy ugoda z bankiem będzie wyodrębniała kwotę inną niż nadpłata jako odrębne świadczenie banku na Pana rzecz (czyli świadczenie inne niż np. zwrot nadpłaconego kredytu i odsetek)? — jeśli tak, czy ugoda będzie określała charakter przedmiotowego świadczenia (jeśli tak, w jaki sposób)? Czy inna kwota niż nadpłata, którą bank zobowiąże się Panu wypłacić będzie stanowiła zwrot uiszczonych przez Pana kwot tytułem spłaty zadłużenia na rzecz banku, zawartych w ratach kredytu ?

Odpowiedź: Nie.

-czy z zawartej ugody z bankiem będzie wynikać, że ww. kwota inna niż kwota nadpłaty, którą bank zobowiąże się Panu wypłacić będzie zwrotem na Pana rzecz środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy finansowania kredytu mieszkaniowego, przekazał Pan na rzecz banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych od otrzymanego finansowania?

Odpowiedź: jak wyżej.

-czy ww. kwota inna niż kwota nadpłaty, którą bank zobowiąże się Panu wypłacić będzie stanowić przysporzenie ponad kwoty uiszczane przez Pana tytułem spłaty kredytu mieszkaniowego?

Odpowiedź: jak wyżej.

-na jakiej podstawie (w oparciu o jakie wartości lub wskaźniki) zostanie w ugodzie ustalona ww. kwota inna niż kwota nadpłaty?

Odpowiedź: jak wyżej.

Pytanie

Czy Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłacenia podatku dochodowego od osób fizycznych od otrzymanej od Banku kwoty w wysokości 175 000 zł?

Pana stanowisko w sprawie

Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od otrzymanej od Banku kwoty w wysokości 175 000 zł. Wynika to z tego, że otrzymana kwota nie jest przychodem, które mogłoby zostać zaliczone do jakiegokolwiek źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zaznaczyć należy, że podobne sprawy były już przedmiotem indywidualnych interpretacji, np.: 0112-KDIL2-1.4011.535.2024.3.DJ.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

• dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
• dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. I tak zgodnie z ww. przepisem:

Przychody z poszczególnych źródeł przychodów i zasady ich ustalania zostały uregulowane w art. 12-20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Na mocy art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Skutki podatkowe wypłaty przez bank na Pana rzecz kwoty pieniężnej

Jak stanowi art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody. W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Z kolei instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Wobec powyższego, skoro jak Pan wskazał w uzupełnieniu wniosku – kwota pieniężna, którą bank zobowiązał się Panu wypłacić stanowiła różnicę między wpłaconym kapitałem, a wypłaconą kwotą kredytu, to stwierdzam, że zwrot ten nie będzie stanowił dla Pana przychodu.

Czynność ta nie spowodowała uzyskania przez Pana przysporzenia majątkowego, wzrostu Pana majątku. Otrzymana przez Pan kwota stanowi zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłacił Pan wcześniej do banku.

Pieniądze te nie są dla Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanym do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, Pana stanowisko w tym zakresie, należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wyjaśniam również, że wydając interpretacje w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111) nie odnoszę się do kwot i nie dokonuję wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w .... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.