Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 grudnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 18 stycznia 2025 r. - w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu 29 maja 2007 r. zawarła Pani z Bankiem (A) umowę o kredyt konsolidacyjny Nr (…) na kwotę 95.880 zł - indeksowany do franka szwajcarskiego. Celem kredytu konsolidacyjnego była spłata innej pożyczki hipotecznej, innego kredytu mieszkaniowego oraz pożyczki na inne potrzeby i cele konsumpcyjne, nie związane z mieszkaniowymi. W dniu 12 września 2016 r. powyższy kredyt konsolidacyjny został przez Panią spłacony w całości (wraz z odsetkami w kwocie 169.787 zł ) i w księgach rachunkowych Banku (A), nie figuruje żadne zobowiązanie z tytułu ww. umowy kredytowej. W marcu 2024 r. pełnomocnik złożył w Pani imieniu pozew do Sądu Okręgowego w (…) o ustalenie nieważności ww. umowy kredytowej i o zapłatę z uwagi na zawarte w umowie klauzule niedozwolone. Sprawie nadano sygn. akt (…). Po złożeniu pozwu, otrzymała Pani z Banku propozycję polubownego zakończenia sprawy i zawarcia ugody z Bankiem (A). Bank (A) w treści ugody zawarł zapis w paragrafie 2 ust. 2 „…iż zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Kredytobiorcy kwoty 57.000 zł tytułem kwoty pieniężnej stanowiącej częściowy zwrot spłaconych przez Kredytobiorcę rat kredytowych. W ust. 3 zapisał: „ Zapłata należności nastąpi w ciągu 14 dni…” Jednocześnie w Ugodzie, Bank wskazuje, że „umowa jest ważna i nie uznaje za zasadne roszczeń o uznanie postanowień umowy za niewiążące na podstawie art. 385 (1) i nast. Kc.” Jednocześnie Bank oświadczył, że według jego najlepszej wiedzy, na moment podpisania ugody, zwracana kwota pieniężna, o której mowa w par. 2 ust. 2 Ugody, nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT ), zgodnie z wydanymi interpretacjami indywidualnymi Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, nie ma więc obowiązku wystawienia względem Kredytobiorcy i właściwego dla niego urzędu skarbowego, informacji podatkowej PIT, zgodnie z ar. 42a w zw. z art. 20 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podobną informację otrzymała Pani dwukrotnie dzwoniąc na informację KIS - ma Pani więc nadzieję, że znajdzie ona potwierdzenie w wydanej indywidualnej interpretacji.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Wypłata przez Bank (A) świadczenia w wysokości 57.000 zł jest zwrotem na rzecz Pani (A.A.) środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy finansowania hipotecznego walutowego, przekazała Pani na rzecz Banku (A) w ramach spłaty rat kapitałowo - odsetkowych.

Pytanie

Czy kwota zwrotu, wynikająca z tytułu umowy Ugody dot. spłaconego kredytu frankowego, otrzymanego na inne cele niż mieszkaniowe, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, przy zapisie w Ugodzie „ …Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Kredytobiorcy kwoty 57.000 zł tytułem kwoty pieniężnej stanowiącej częściowy zwrot spłaconych przez Kredytobiorcę rat kredytowych”?

Pani stanowisko w sprawie

Uważa Pani, że zwracana przez Bank kwota w wyniku Ugody dot. kredytu frankowego na inny dowolny cel (nie mieszkaniowy ) - nie jest Pani dochodem/przychodem, lecz zwrotem niesłusznie zapłaconych rat, co potwierdza liczne już orzecznictwo sądowe. Raty były płacone z Pani opodatkowanych dochodów, wobec czego można przyjąć, że konieczność ponownego płacenia podatku dochodowego od tej kwoty, porównywalna byłaby do konieczności płacenia podatku od zwrotu podatku z poprzedniego roku. W tym miejscu przywołuje Pani również art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który potwierdza, że pojęcie przychodu wiąże się z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika z wartością do jego majątku. Przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. W Pani przypadku jest zwrot spłaconych rat, a nie umorzenie należności, co należy wyraźnie podkreślić. Informację zgodną z Pani myślami otrzymała Pani telefonicznie na infolinii KIS, nr tel. 22 3300330 w dniu 16 grudnia 2024 r. i w dniu ok. 27 września 2024 r., gdzie Pani powiedziała, że w przypadku zwrotu spłaconych rat, nie powstaje przychód i nie ma podatku. Natomiast przychód byłby jeśli byłby zapis o umorzeniu należności. Pani na infolinii powiedziała również, że dla pewności i potwierdzenia najlepiej zwrócić się o indywidualną interpretację do KIS - co niniejszym Pani czyni. Powyższe jest tym bardziej uzasadnione, że nie ma w całości zastosowanie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów związanych z kredytem hipotecznym na cele mieszkaniowe. Jeśli KIS potwierdzi w wydanej indywidualnej interpretacji, że kwota otrzymana od Banku (A), nie jest Pani dochodem/przychodem - lecz zwrotem spłaconych rat kredytowych i podatek dochodowy nie jest należny, będzie możliwa ugoda z Bankiem i polubowne zakończenie sprawy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika - tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika - tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń.

Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z informacji przedstawionych przez Panią wynika, że:

1.w 2007 r. zawarła Pan z bankiem umowę kredytu konsolidacyjnego;

2.złożyła Pani do sądu pozew o unieważnienie umowy i zapłatę na Pana rzecz rat kapitałowo-odsetkowych wpłacanych na poczet umowy kredytu;

3.bank zaproponował Pan zawarcie ugody i zapłaty kwoty 57.000 zł tytułem kwoty pieniężnej stanowiącej częściowy zwrot spłaconych przez Panią rat kredytowych.

Powzięła Pani wątpliwość, czy wypłacona kwota będzie stanowić przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Skutki podatkowe wypłaty kwoty przez bank

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Zatem w analizowanej sprawie po Pani stronie nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzyma Pani zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazała Pani na rzecz banku w ramach spłaty części rat udzielonego kredytu. A zatem otrzyma Pani środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Pani własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Pani majątku. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo.

W konsekwencji, zwrot przez bank części kwoty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętego kredytu nie będzie stanowił dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będzie Pani miała obowiązku zapłaty podatku od zwróconej przez bank kwoty.

Pani stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), ul. (…), (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.