Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 grudnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 17 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca był stroną umowy kredytu mieszkaniowego zwartej z X. Umowę kredytową zawarto w celu zakupu lokalu mieszkalnego w Y w kwocie (…) CHF. Kredyt wypłacony został w walucie polskiej przy zastosowaniu kursu kupna dla dewiz (aktualna Tabela kursów) obowiązującego w X w dniu realizacji zlecenia płatniczego (§ (…) Umowy). Wypłata następowała w transzach. Kwota kredytu końcowo udostępniona i wypłacona Kredytobiorcy wyniosła (…) zł.

Zgodnie z treścią umowy, zabezpieczeniem spłaty kredytu były m.in. hipoteka zwykła w kwocie (…) CHF oraz hipoteka kaucyjna do kwoty (…) CHF na kredytowanej nieruchomości, weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową oraz cesję wierzytelności na rzecz Banku z polisy ubezpieczenia ww. nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych.

Kredytobiorca w dniu (…) maja 2019 r. dokonał całkowitej spłaty kredytu. Od dnia zawarcia umowy do dnia (…) maja 2019 r. wpłacił na rzecz Banku łącznie (…) zł oraz (…) CHF. Przeliczając wpłaconą kwotę w CHF na dzień (…) sierpnia 2023 r. (dzień poprzedzający skierowanie pozwu) na walutę złotego polskiego Wnioskodawca wpłacił (…) zł. Łącznie Wnioskodawca wpłacił (…) zł. Nadpłata ponad wypłacony kapitał kredytu wynosi (…) zł.

Z uwagi na powzięcie przez Kredytobiorcę wiedzy o tym, że zawarta przez niego umowa o kredyt mogła zawierać niedozwolone klauzule umowne (w rozumieniu art. 3851 k.c.), postanowił wystąpić do sądu z wnioskiem o zapłatę na jego rzecz kwoty (…) zł oraz (…) zł (kwota wpłacona przez Kredytobiorcę na poczet spłaty rat kredytu, stanowiących w ocenie Wnioskodawcy świadczenia nienależne (art. 410 k.c. w zw. z art. 405 k.c.) na skutek nieważnej umowy kredytu.

Postępowanie prowadzone było przed Sądem Okręgowym. W toku postępowania sądowego wobec dokonania przez Kredytobiorcę nadpłaty ponad kwotę udostępnionego mu kapitału, Strony podjęły rozmowy mające na celu wypracowanie warunków ugody, w efekcie której potwierdzona została ważność umowy.

W dniu (…) sierpnia 2024 r. Kredytobiorca oraz Bank zawarli ugodę sądową. Istotą ugody było rozliczenie się tak, jakby strony zawarły od samego początku umowę kredytu Złotowego. W wyniku przeliczenia powstała nadwyżka, którą Bank zgodnie z § (…) Ugody zobowiązał się zwrócić: „Bank zobowiązuje się do zwrotu na rzecz Kredytobiorcy kwoty (…) złotych w tym: kapitał (…) złotych, odsetki (…) złotych, w terminie 21 dni od dnia zawarcia Ugody”.

Jednocześnie, zgodnie z § (…) ugody „Bank, w terminie 21 dni od daty podpisania Ugody, wypłaci Kredytobiorcy kwotę dodatkową w wysokości (…) PLN na rachunek Kredytobiorcy (...). Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w związku z wypłatą ww. kwoty powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11)”. Zawarcie ugody zgodnie z § (…) nie stanowiło odnowienia w rozumieniu art. 506 KC.

Ugoda została zawarta na zasadach ogólnych – swobody umów i kształtowania kontraktu z kodeksu cywilnego. W treści ugody nie wpisano konkretnych przepisów prawa, strony uznały za istotny istniejący między nimi spór co do ewentualnej nieważności umowy o kredyt i postanowiły go rozwiązać w drodze ugody i kompromisu. Bank jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym i jest uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Ugoda z bankiem została podpisana w dniu (…) sierpnia 2024 r.

Pytania

1)Czy kwota dodatkowa (…) zł stanowiąca w istocie częściowy zwrot spłaconych przez Kredytobiorcę rat wynikająca z tytułu umowy ugody dot. kredytu frankowego otrzymanego na potrzeby mieszkaniowe podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

2)Czy w przypadku uznania, że wypłacana przez Bank kwota, o której mowa w pytaniu 1 nie podlega opodatkowaniu to w sytuacji wystawienia przez Bank PIT-11 na tę kwotę, Kredytobiorca może pominąć ją w rocznym zeznaniu podatkowym (z uwagi na fakt, że kwota ta nie stanowi dla niego przychodu)?

Pana stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, wypłacona kwota dodatkowa, stanowi częściowy zwrot rat pobranych od Kredytobiorcy i nie może być uznana za przysporzenie majątkowe, a co za tym idzie, nie można zaliczyć do żadnej kategorii przychodów, które wynikają z art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazać należy, iż Bank poprzez zapłatę ww. kwoty de facto dokonał zwrotu części środków uprzednio wpłaconych na rzecz Banku przez Wnioskodawcę, w związku z wykonaniem umowy.

Nienależne świadczenie, o którym mowa w art. 410 w zw. z art. 405 Kodeksu cywilnego nie zostało wymienione jako odrębne źródło przychodów w art. 10 ust. 1 pkt 1-6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca nie osiągnął przychodu a jedynie otrzymał zwrot nienależnie pobranych pieniędzy w wyniku stosowania przez Bank nieuczciwych zasad tzw. klauzul niedozwolonych, o zwrot których wystąpił Pełnomocnik procesowy (w imieniu strony) z powództwem do Sądu Okręgowego. Kwota ta nie stanowi dodatkowego wynagrodzenia za odstąpienie od dalszych roszczeń.

Kwota dodatkowa (…) zł została ustalona w wyniku negocjacji prowadzonych przed zawarciem ugody, stanowi ona kompromis pomiędzy roszczeniem Wnioskodawcy o zwrot spłaconych rat, a stanowiskiem Banku o bezpodstawności dochodzonych przez Wnioskodawcę kwot. Kwota (…) zł mieści się w sumie wpłat tytułem rat kapitałowo-odsetkowych, bowiem kredytu udzielono w kwocie (…) zł, zaś na dzień (…) maja 2019 r. zgodnie z zaświadczeniem Banku Wnioskodawca spłacił tytułem rat kapitałowo-odsetkowych łącznie (…) zł oraz (…) CHE Przeliczając wpłaconą kwotę w CHF na dzień (…) sierpnia 2023 r. (dzień poprzedzający skierowanie pozwu) na walutę złotego polskiego Wnioskodawca wpłacił (…) zł. Łącznie Wnioskodawca wpłacił (…) zł.

W związku z tym, w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranych przez Bank rat kapitałowo-odsetkowych. Należy więc uznać, że zwrot ten nie stanowi dla Wnioskodawcy przychodu. Nie ma zatem podstaw, aby zwróconą kwotę uznać za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo. W przypadku zwrotu świadczenia klient otrzymuje z powrotem swój kapitał – zwrot zapłaconych bankowi kwot, które co miesiąc w ratach kapitałowo odsetkowych przekazywał na rzecz Banku Wnioskodawca podkreśla jeszcze raz, że Jego zdaniem nie ma zatem podstaw, aby zwróconą kwotę uznać za dochód podlegający opodatkowaniu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy kredytobiorcy osiągają konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W przypadku Wnioskodawcy zwrot przez Bank ww. kwot (niezależnie od nazewnictwa użytego przez Bank tj. „nadpłaty” lub „kwoty dodatkowej”) będzie niczym innym niż zwrotem własnych pieniędzy Wnioskodawcy, które wcześniej wpłacił do Banku.

Jak już wyżej wskazano, w ocenie Wnioskodawcy, otrzymane przez niego środki pieniężne na mocy zawartej ugody, nie będą stanowiły dla niego żadnej dodatkowej korzyści (przysporzenia majątkowego, wartości wchodzącej do ich majątku), a jedynie prowadzić będą do rozliczeń, które zgodne są z prawem, tj. stanowią następstwo pozbawienia umowy kredytu abuzywnych postanowień. Tym samym Wnioskodawcy – w przypadku zawarcia ugody – nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty (…) zł.

Skoro nie wystąpi przychód do opodatkowania, to w opisanej sprawie nie będą miały zastosowania żadne zwolnienia od podatku dochodowego wynikające z art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ani przepisy dotyczące zaniechania poboru podatku dochodowego na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz.U. z dnia 14 marca 2022 r. poz. 592). Wnioskodawca uważa swoją ocenę za słuszną, ponieważ zwrot nienależnie pobranych środków przez Bank zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie będzie stanowił przychodu po stronie Wnioskodawcy. W związku z tym nie będzie zobowiązany do zapłacenia podatku od osób fizycznych od tej kwoty.

W ocenie Wnioskodawcy kwota zwrócona przez Bank w wyniku zawarcia umowy ugody dot. kredytu frankowego, nie jest dochodem, lecz zwrotem niesłusznie zapłaconych rat, które były płacone z opodatkowanych dochodów Wnioskodawcy i pozostanie ona obojętna podatkowo.

Należy zauważyć, że podobne stanowisko zajął m.in.:

a)Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 5 grudnia 2024 r. 0112-KDIL2-1.4011.816.2024.2.MKA,

b)Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 27 listopada 2024 r. 0112-KDIL2-1.4011.782.2024.1.KF,

c)Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 19 listopada 2024 r. 0115-KDIT2.4011.401.2024.2.KC,

d)Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 18 października 2024 r. 0112-KDIL2-1.4011.665.2024.1.MKA.

W opisywanym przypadku, zgodnie z ugodą, nastąpić ma zwrot dodatkowej kwoty (…) PLN stanowiącej w istocie część wpłaconych przez Kredytobiorcę rat.

Wobec powyższego wskazać należy, że dodatkowe świadczenie pieniężne, które zwrócił Bank w wysokości (…) zł, zdaniem Wnioskodawcy, nie stanowi przychodu. Czynność ta nie spowoduje uzyskania przysporzenia majątkowego, wzrostu majątku. Otrzymana przez Wnioskodawcę kwota stanowi zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłacił wcześniej do Banku. Pieniądze te nie są przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ich uzyskanie nie będzie skutkować po stronie Wnioskodawcy powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego należy uznać, że dodatkowe świadczenie pieniężne, które Bank wypłacił Wnioskodawcy z tytułu zawartej ugody sądowej, nie będzie stanowić przychodu, a jego uzyskanie nie będzie skutkować powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłacana przez Bank kwota dodatkowa (…) PLN stanowi częściowy zwrot wpłaconych przez Kredytobiorcę rat i nie stanowi przychodu, a w związku z tym nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W takiej sytuacji zdaniem Wnioskodawcy na Banku, wbrew zapisom ugody, nie ciąży obowiązek informacyjny w postaci sporządzenia PIT-11 na kwotę stanowiącą zwrot.

W przypadku wystawienia przez Bank informacji PIT-11, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do wykazania ww. kwoty tj. (kwoty dodatkowej stanowiącej częściowy zwrot rat wpłaconych przez Kredytobiorcę (wnioskodawcę)) w zeznaniu rocznym podatkowym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy:

Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) – mają definitywny, a nie zwrotny charakter.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wobec powyższego, skoro kwota dodatkowa, którą otrzymał Pan od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Pana podczas spłaty kredytu to jej otrzymanie nie powoduje po Pana stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie są Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pana stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego. Zatem z uwagi na fakt, że otrzymana kwota nie stanowi Pana przychodu, nie musi Pan jej wykazywać w zeznaniu rocznym.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wydając interpretacje indywidualne organ nie odnosi się do kwot i nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek określenia podstawy opodatkowania, a prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pan sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.