Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 listopada 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 18 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu 29 listopada 2013 r. zmarła Pani mama, która była członkiem spółdzielni mieszkaniowej i posiadała mieszkanie na warunkach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Był to jedyny składnik majątku jaki pozostał po zmarłej.

Na podstawie orzeczenia sądu rejonowego z 4 czerwca 2014 r. (uprawomocnionego) odziedziczyła Pani spadek w 3/15 częściach z dobrodziejstwem inwentarza. Zgłoszenie SD-Z2 złożyła Pani w urzędzie skarbowym 15 grudnia 2014 r. – zgłaszając udział we wkładzie lokatorskim powyższego lokalu mieszkalnego.

Postanowieniem sądu rejonowego z 25 kwietnia 2018 r. o dziale spadku po zmarłej, stwierdzono, że przedmiotem spadku jest wkład mieszkaniowy związany ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu mieszkalnego, znajdującego się w zasobach spółdzielni mieszkaniowej i przydzielono Pani ww. wkład mieszkaniowy w całości, bez spłat i dopłat na rzecz pozostałych uczestników spadku.

Tak więc, nabyła Pani w całości udział w spółdzielczym lokatorskim prawie do powyższego lokalu mieszkalnego.

Z uwagi na sytuację życiową Pani zmarłej mamy, jak również Pani, powstały wobec spółdzielni zaległości, zarówno za życia Pani mamy, jak i po jej śmierci (data śmierci – 2013 r., data dokonania działu spadku – 2018 r.) – między innymi z powodu niepłacenia czynszu za lokal mieszkalny.

Wobec rosnących zaległości, w związku z posiadaniem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego odziedziczonego po Pani mamie, powzięła Pani decyzję o zwrocie lokalu do spółdzielni mieszkaniowej.

Według zaświadczenia wydanego przez spółdzielnię mieszkaniową 6 listopada 2024 r.:

·nominalna wartość wniesionego wkładu na dzień śmierci, tj. 29 listopada 2013 r., wynosiła 22,83 zł i nie uległa zmianie na dzień powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn, tj. 26 czerwca 2014 r. – uprawomocnienia się postanowienia sądu rejonowego z 4 czerwca 2013 r. o nabyciu spadku;

·6 października 2023 r. został sporządzony operat szacunkowy przez rzeczoznawcę majątkowego – wartość lokalu została oszacowana na 215 000 zł – na ten dzień dokonano zwaloryzowania wkładu mieszkaniowego.

Z kwoty zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego w wysokości 215 000 zł zostały dokonane potrącenia:

·pomoc uzyskana ze środków publicznych w kwocie 63 575,50 zł, która pomniejszyła wkład mieszkaniowy oraz

·dług obciążający członka SM w kwocie 96 163,53 zł (pobrany z wkładu mieszkaniowego).

SM wystawiła PIT-11 jako informację z kwotą dochodu 151 401,67 zł, od szacowanej kwoty 215 000 zł została odjęta kwota środków publicznych oraz kwota 22,83 zł, jako kwota nominalna wartości odziedziczonego wkładu mieszkaniowego.

Kwota wpłacona na Pani rzecz to 55 260,97 zł – kwota po potrąceniu długów jakie obciążały członka SM w kwocie 96 163,53 zł.

Pytania

1)Czy należność wypłacona Pani jako spadkobiercy z tytułu rozliczenia wartości rynkowej lokalu (zwrot wniesionego wkładu lokatorskiego) w związku z oddaniem do SM spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł?

2)Jeżeli będzie jakiś podatek od osób fizycznych, to obliczy go Pani:

·od kwoty 151 401,67 zł,

·czy od wartości udziału we wkładzie, który nabyła Pani tylko w dziale spadku?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, wypłacone należności z tytułu rozliczenia wartości rynkowej lokalu mieszkalnego nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni do wysokości wniesionych wkładów w spółdzielni.

Tym samym, uzyskany przez Panią jako spadkobiercę zwrot wkładu mieszkaniowego do wysokości uprzednio wniesionego wkładu przez spadkobiercę korzysta ze zwolnienia z opodatkowania.

W związku ze zwrotem do SM lokalu (spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego) otrzymała Pani wkład mieszkaniowy zwaloryzowany wg wartości rynkowej lokalu po potrąceniach.

Uważa Pani, iż SM w sposób niewłaściwy i niezgodny z prawem podatkowym wystawiła Pani informację o przychodzie z innych źródeł PIT-11, pomijając wspomniany już art. 21 ust. 1 pkt 50.

Tym samym, na SM nie ciążył obowiązek wystawienia informacji PIT-11, a tym samym zapłata podatku przez Panią jest bezpodstawna.

Jednocześnie stwierdza Pani, że wkład mieszkaniowy podlega dziedziczeniu, tak więc do wszystkich praw majątkowych związanych z członkostwem w SM, które przysługiwały byłemu członkowi, nie stosuje się przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż należą do masy spadkowej.

Jednak, jeśli okaże się, że Pani stanowisko jest błędne, to podatek powinien być zapłacony od nabytego udziału w spadku w drodze dziedziczenia, tj. od 3/15 części wkładu mieszkaniowego.

W momencie śmierci głównego najemcy mieszkania lokatorskiego jakim była Pani mama, nabyła ona roszczenie o wypłatę zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, w chwili jej śmierci to roszczenie przeszło na Panią, jako spadkobiercę, w udziale 3/15 części, jako składnik masy spadkowej.

Skoro roszczenie o wypłatę wartości rynkowej lokalu jest przedmiotem spadku i podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, to w takiej sytuacji powyższy udział nie podlega przepisom PIT – art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 11 ust. 2¹ ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 558 ze zm.):

W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

W myśl zaś art. 11 ust. 2² tej ustawy:

Z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu.

Stosownie do art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

§ 1. Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

§ 2. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Z cytowanego przepisu wynika zasada dziedziczności praw majątkowych.

Zatem, z chwilą śmierci członka spółdzielni następuje swoiste przekształcenie przysługującego mu wkładu mieszkaniowego w prawo majątkowe, którego wartość odpowiada wartości rynkowej lokalu po stosownych pomniejszeniach wynikających z art. 11 ust. 2¹ i ust. 2² ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Wierzytelność ta wchodzi w skład masy spadkowej.

Przechodząc na grunt ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163) należy zauważyć, że stosownie do art. 9 ust. 1:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednakże na mocy art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837 ze zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego.

Skoro zatem – jak wynika z ww. przepisów – przedmiotowa wierzytelność w postaci prawa majątkowego, którego wartość odpowiada wartości rynkowej lokalu po stosownych pomniejszeniach wynikających z art. 11 ust. 2¹ i ust. 2² ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wchodzi w skład masy spadkowej i jej nabycie tytułem dziedziczenia przez spadkobierców podlega podatkowi od spadków i darowizn, stwierdzam, że wypłata przez spółdzielnię mieszkaniową spadkobiercy wartości rynkowej lokalu w związku z rozliczeniem oddziedziczonej wierzytelności z tytułu wkładu mieszkaniowego nie wywołuje żadnych skutków na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z wypełnieniem dyspozycji art. 2 ust. 1 pkt 3 tej ustawy.

W przypadku bowiem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu przedmiotem spadku nie jest to prawo, ale wkład mieszkaniowy z nim związany. Oznacza to, iż w przedmiotowej sprawie zastosowanie będą miały uregulowania zawarte w ustawie o podatku od spadków i darowizn, a nie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzam, że do kwoty wypłaconej Pani jako spadkobiercy tytułem zwrotu wkładu mieszkaniowego, do której mają zastosowanie uregulowania zawarte w ustawie o podatku od spadków i darowizn (3/15 części), nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Oznacza to, że wypłata odziedziczonej wierzytelności (3/15 części) z tytułu wkładu mieszkaniowego (lokatorskiego), odpowiadającej wartości rynkowej lokalu, po pomniejszeniach wynikających z art. 11 ust. 2² ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, nie wywołuje żadnych skutków na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w części, w której stanowiła ona przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. W związku z tym, w tejże części nie będzie Pani zobowiązana do uwzględnienia przedmiotowej kwoty wykazanej w PIT-11 w zeznaniu podatkowym, ani odprowadzenia z tego tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych.

W odniesieniu zaś do pozostałej części (nabytej w drodze działu spadku), wskazuję, że w myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użyty we wskazanym przepisie zwrot „w szczególności” oznacza, że katalog przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty, co oznacza, że do tej kategorii przychodów można zaliczyć również inne niż te, które zostały w nim wymienione. Z powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

W świetle powyższego, otrzymana przez Panią kwota w części niepodlegającej przepisom o podatku od spadków i darowizn stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże, w myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy:

Wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Tym samym, uzyskany przez Panią przychód odpowiadający wartości rynkowej lokalu w części niepodlegającej przepisom o podatku od spadków i darowizn (czyli części nabytej w drodze działu spadku) stanowi co do zasady przychód podatkowy, przy czym, do wysokości uprzednio wniesionego wkładu przychód ten korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na mocy ww. przepisu.

Zwracam uwagę, że precyzując zakres ustanowionego przepisem art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnienia, ustawodawca wskazał wyraźnie, że obejmuje ono uzyskane ze wskazanego wyżej tytułu przychody, jedynie do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni. Użyty w art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy zwrot: „do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów” określa bowiem zakres opisanego zwolnienia przedmiotowego. Przepis ten wskazuje wprost, że zwolnieniu podlega nie cała kwota przychodu uzyskanego przez uprawnionego w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, tj. uzyskana przez niego kwota odpowiadająca „wartości rynkowej tego lokalu” (art. 11 ust. 2¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych), ale jedynie ta jego część, która odpowiada kwocie faktycznie wniesionego wkładu.

Stwierdzam zatem, że zwolnieniem na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy, objęta jest tylko ta część przysługującej uprawnionemu wartości rynkowej lokalu, która odpowiada wysokości faktycznie wniesionego udziału lub wkładu do spółdzielni w rozumieniu ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

W konsekwencji – w części niepodlegającej przepisom o podatku od spadków i darowizn (tj. w części nabytej w drodze działu spadku) i stanowiącej przychód – otrzymana przez Panią kwota od spółdzielni mieszkaniowej w związku z wygaśnięciem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego (tj. wartość rynkowa lokalu), do wysokości wniesionego wkładu do spółdzielni mieszkaniowej korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy. Natomiast ewentualna nadwyżka pomiędzy uzyskanym tak jak wyżej rozumianym przychodem, tj. kwotą odpowiadającą wartości rynkowej lokalu mieszkalnego określoną przez spółdzielnię mieszkaniową w części niepodlegającej przepisom o podatku od spadków i darowizn a nominalną wartością wniesionego wkładu, stanowi przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu łącznie z innymi przychodami uzyskanymi przez Panią w roku podatkowym.

Nadmieniam, że jeśli wkład mieszkaniowy wniesiony został do spółdzielni mieszkaniowej przed rokiem 1995, to w chwili obecnej ustalając wartość wniesionego wkładu należy uwzględnić ją w kwocie odpowiadającej kwocie po denominacji.

Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (t. j. Dz.U. Nr 84, poz. 386):

Wszelkie prawa majątkowe, a także zobowiązania i należności pieniężne powstałe przed datą określoną w art. 1 ust. 1, a płatne po tej dacie - podlegają przeliczeniu w stosunku określonym w art. 2 ust. 2. W szczególności przeliczeniu, o którym mowa w zdaniu poprzednim, podlegają: wynagrodzenia za pracę, emerytury, renty, inne należności wynikające z praw i zobowiązań majątkowych (publicznych i prywatnych) bez względu na tytuł ich powstania, wartości materiałów i surowców, wkładów oszczędnościowych lokat i depozytów bankowych.

W myśl art. 2 ust. 2 ww. ustawy o denominacji złotego:

Nowa jednostka pieniężna, o której mowa w art. 1, będzie miała wartość równą 10 000 starych złotych.

W konsekwencji, nieprawidłowe jest Pani stanowisko, zgodnie z którym wypłacone należności z tytułu rozliczenia wartości rynkowej lokalu mieszkalnego nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Zastrzegam, że weryfikacja prawidłowości wyliczeń kwotowych nie mieści się w obszarze właściwości rzeczowej organu interpretacyjnego i podlega weryfikacji przez właściwe rzeczowo organy podatkowe, które mają umocowanie do prowadzenia postępowania dowodowego na podstawie dokumentów źródłowych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.