Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - 0114-KDIP3-2.4011.861.2024.2.BM

shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 12 lutego 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.861.2024.2.BM

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 listopada 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zwrotu nienależnie pobranej odprawy. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 10 grudnia 2024 r. (data wpływu 12 grudnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Przez okres Pana zatrudnienia w (...), rozliczał się Pan zgodnie z obowiązującymi przepisami podatkowymi, odprowadzając należne zaliczki na podatek dochodowy na podstawie dokumentów PIT wystawianych przez Pana pracodawcę, tj. (...). Podatek ten był odprowadzany bezpośrednio przez (...) – (...) do właściwego Urzędu Skarbowego, a środki nigdy nie trafiły na Pana rachunek bankowy.

Obecnie jednak (...) skierowała bezpośrednio przeciwko Panu roszczenie o zwrot świadczeń, obejmujących m.in. zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenia społeczne, które zgodnie z prawem zostały przekazane przez (...) do odpowiednich organów podatkowych.

Wyrokiem z dnia 11 września 2024 r., Sąd Rejonowy uwzględnił roszczenie (...), zobowiązując Pana do zwrotu środków w wysokości aż 54.639,17 zł, które nigdy nie trafiły do Pana osobistego rozporządzenia, a od momentu ich przekazania spoczywają na właściwym rachunku Urzędu Skarbowego lub innym.

W związku z powyższym, zwraca się Pan z uprzejmą prośbą o wskazanie dalszej procedury, jaką powinien Pan podjąć, aby rozwiązać kwestię rozliczeń podatkowych, uwzględniając decyzję Sądu oraz fakt, że wpłacone zaliczki na podatek dochodowy i składki zdrowotne nigdy nie były w Pana dyspozycji. Prosi Pan o informację, czy istnieje możliwość zwrócenia się do urzędu skarbowego o zwrot nadpłaconego podatku lub dokonania korekty w rozliczeniu, a jeżeli tak to za który rok podatkowy i czy powinien to zrobić Pan, czy (...).

Liczy Pan na pomoc oraz wskazówki dotyczące dalszego postępowania w sprawie.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

W dniu 7 grudnia 2021 r. pełniąc funkcję w (...) został Pan niesłusznie zwolniony ze służby na podstawie rozkazu personalnego wydanego z naruszeniem przepisów prawa, co zostało później stwierdzone przez właściwe organy. W związku z tym (...), działając jako płatnik, wypłacił Panu świadczenia wynikające z rozkazu o zwolnieniu, w tym:

  • Odprawa: 24.023,79 zł netto (35.329,79 zł brutto),
  • Ekwiwalent za niewykorzystany urlop: 42.428,02 zł netto (62.394,02 zł brutto),
  • Nagroda jubileuszowa: 3.917,29 zł netto (5.760,29 zł brutto),
  • Uposażenie za 12 miesięcy po zwolnieniu: 65.436,85 zł netto (92.164,68 zł brutto).

Łączna kwota wyniosła 195.648,78 zł brutto. (...), działając jako płatnik, odprowadził od tych kwot zaliczki na podatek dochodowy oraz składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, co było jego ustawowym obowiązkiem.

W dniu 2 marca 2022 r. (...) uchylił decyzję o Pana zwolnieniu, uznając ją za wydaną z rażącym naruszeniem prawa. W konsekwencji uznano, że wypłacone świadczenia były nienależne. Pan, działając zgodnie z zasadami prawa i dobrymi praktykami, zwrócił (...) część kwoty, natomiast pozostała suma obejmuje środki, które zostały odprowadzone przez (...) na rachunki organów publicznych:

  • Zaliczki na podatek dochodowy: 27.911,34 zł,
  • Zryczałtowany podatek dochodowy od 12 uposażeń: 18.433 zł,
  • Składki zdrowotne: 8.294,83 zł.

Nigdy nie otrzymał ani nie dysponował Pan powyższymi środkami, ponieważ zostały one bezpośrednio odprowadzone przez (...). Oznacza to, że korekta lub zwrot tych kwot leży w gestii odpowiednich jednostek organizacyjnych (...), a nie w gestii wnioskodawcy (tj. Pana).

Pana zdaniem, w niniejszej sprawie należy podkreślić, że:

1.Błędy popełnił (...) jako płatnik — wypłacając Świadczenia przed uprawomocnieniem się decyzji o zwolnieniu oraz nie podejmując odpowiednich działań w celu korekty deklaracji podatkowych po uchyleniu decyzji o zwolnieniu.

2.Rozliczenie nadpłaty w podatku dochodowym oraz składek zdrowotnych powinno zostać zrealizowane w ramach przesunięć finansowych pomiędzy jednostkami (...) (urzędy skarbowe i ZUS), co nie wymaga angażowania Pana środków własnych.

W związku z powyższym wnosi Pan o interpretację przepisów dotyczących możliwości uznania nadpłaty podatkowej wynikającej z zaliczek odprowadzonych przez (...), procedury skorygowania rozliczenia PIT, w tym wskazania odpowiedzialności płatnika (...) za te działania.

Pytania

1.  Czy w świetle art. 75 § 1 Ordynacji Podatkowej, może Pan wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty podatku, biorąc pod uwagę, że zaliczki zostały odprowadzone przez (...), a nie przez Pana?

2.  Jaką procedurę należy zastosować, aby rozliczenie nadpłaty podatku zostało przeprowadzone między jednostkami (...) bez Pana angażowania?

3.  Czy w przypadku zwrotu pełnej kwoty świadczeń brutto do (...) możliwe jest dokonanie korekty zeznania PIT przez (...) jako płatnika?

4.  Czy organ podatkowy może zobowiązać (...) do skorygowania deklaracji PIT i do odzyskania nadpłat podatkowych, w tym składek na ubezpieczenia zdrowotne?

5.  Czy istnieje możliwość, aby wystąpił Pan o odliczenie kwot zwróconych (...), zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT, w sytuacji gdy (...) nie dokonało korekty PIT-11?

Pana stanowisko w sprawie

Uważa Pan, że odpowiedzialność za ewentualne korekty i zwroty spoczywa wyłącznie na (...) jako płatniku.

1.Zasadność zwrotu zaliczek na podatek dochodowy oraz składek na ubezpieczenia społeczne:

Na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT ma Pan niezbywalne prawo do odliczenia zwróconych świadczeń od dochodu, co wyklucza jakiekolwiek roszczenia wobec niego w zakresie zwrotu tych kwot.

Zaliczki na podatek oraz składki na ubezpieczenia społeczne były bezpośrednio odprowadzane przez (...) na rzecz odpowiednich organów publicznych, co oznacza, że Pan nigdy nimi nie dysponował ani nie mógł ich Pan wykorzystać. Dlatego odpowiedzialność za ewentualne korekty i zwroty spoczywa wyłącznie na (...) jako płatniku.

2.  Brak nienależnego wzbogacenia:

Art. 410 § 2 Kodeksu cywilnego wyraźnie wskazuje, że świadczenie uznaje się za nienależne, gdy osoba je otrzymująca nie miała prawa nim dysponować.

Nigdy nie otrzymał Pan spornych kwot, a zatem nie można mówić o Pana wzbogaceniu. Środki te zostały przekazane bezpośrednio przez (...) na rachunki organów publicznych, co wyklucza uznanie ich za świadczenie należne lub Pana wzbogacenie.

3.Obowiązek płatnika do korekty:

Zgodnie z art. 41b ustawy o PIT, płatnik (...) jest zobowiązany do dokonania korekty rozliczeń podatkowych w przypadku zwrotu nienależnych świadczeń. Pan, jako podatnik, nie ma możliwości przeprowadzenia takich działań, co jednoznacznie wskazuje, że odpowiedzialność za rozliczenia leży po stronie (...).

4.Podstawa prawna wznowienia postępowania podatkowego:

Zgodnie z art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej, ujawnienie nowych okoliczności, takich jak uchylenie decyzji o zwolnieniu ze służby (...), daje podstawy do wznowienia postępowania podatkowego. (...) jako płatnik powinien niezwłocznie podjąć działania w celu korekty błędnych rozliczeń.

5.Zasady współżycia społecznego:

Żądanie zwrotu kwot od Pana, który nigdy nimi nie dysponował, stoi w rażącej sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, zgodnie z art. 5 Kodeksu cywilnego, takie żądanie jest nadużyciem prawa i nie może być akceptowane, zwłaszcza że błędy w rozliczeniach wynikają z działań (...).

6.Zwrot nadpłaty podatku:

Wnosi Pan o stwierdzenie nadpłaty podatku w kwotach odprowadzonych przez (...) na rachunki organów publicznych, zgodnie z art. 75 § 1 Ordynacji podatkowej. Nadpłata ta powinna być rozliczona w ramach przesunięć finansowych między jednostkami (...).

7.Możliwość korekty zeznania podatkowego:

Wnosi Pan o uznanie jego prawa do korekty zeznania podatkowego na podstawie art. 26 Ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT, co umożliwi odliczenie zwróconych świadczeń od dochodu.

8.Zobowiązanie płatnika (...) do korekty:

(...), jako płatnik, jest zobowiązany do przeprowadzenia korekty deklaracji podatkowych w celu rozliczenia nienależnych świadczeń, zgodnie z art. 41b ustawy o PIT.

9.Ochrona prawna podatnika:

Wnosi Pan o wydanie interpretacji indywidualnej, która jednoznacznie potwierdzi jego prawo do odliczenia zwróconych świadczeń oraz do uzyskania zwrotu nadpłaty podatkowej, bez konieczności angażowania środków własnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z przepisem art. 31 ww. ustawy (w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2022 r.):

Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej ,,zakładami pracy'', są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Z opisu sprawy wynika, że w 2021 r. został Pan zwolniony z pracy i otrzymał Pan świadczenia wynikające z rozkazu, w tym odprawę w kwocie: 24.023,79 zł netto (35.329,79 zł brutto), ekwiwalent za niewykorzystany urlop: 42.428,02 zł netto (62.394,02 zł brutto), nagrodę jubileuszową: 3.917,29 zł netto (5.760,29 zł brutto), uposażenie za 12 miesięcy po zwolnieniu: 65.436,85 zł netto (92.164,68 zł brutto). Łączna kwota wyniosła 195.648,78 zł brutto.

W dniu 2 marca 2022 r. (...) uchylił decyzję o Pana zwolnieniu, uznając ją za wydaną z rażącym naruszeniem prawa. W konsekwencji uznano, że wypłacone świadczenia były nienależne. Pan, działając zgodnie z zasadami prawa i dobrymi praktykami, zwrócił (...) część kwoty, natomiast pozostała suma obejmuje środki, które zostały odprowadzone przez (...) na rachunki organów publicznych:

  • Zaliczki na podatek dochodowy: 27.911,34 zł,
  • Zryczałtowany podatek dochodowy od 12 uposażeń: 18.433 zł,
  • Składki zdrowotne: 8.294,83 zł.

Nigdy nie otrzymał, ani nie dysponował Pan powyższymi środkami, ponieważ zostały one bezpośrednio odprowadzone przez (...).

Wątpliwości Pana budzi kwestia interpretacji przepisów dotyczących możliwości uznania nadpłaty podatkowej wynikającej z zaliczek odprowadzonych przez (...), procedury skorygowania rozliczenia PIT, w tym wskazania odpowiedzialności płatnika (...) za te działania.

Stosownie zatem do treści art. 410 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061):

Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

Jak wynika z powołanego wcześniej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód podatkowy powstaje w momencie otrzymania pieniędzy lub postawienia ich do dyspozycji podatnika. Jeżeli zatem w 2021 r. otrzymał Pan od pracodawcy świadczenia tj. odprawę, ekwiwalent za niewykorzystany urlop, nagrodę jubileuszową oraz uposażenie za 12 miesięcy po zwolnieniu, to w momencie ich otrzymania (postawienia do dyspozycji, np. przelania na Pana konto) powstawał dla Pana przychód (zatem przez jakiś czas dysponował Pan tymi środkami pieniężnymi).

Fakt, że wypłacone świadczenia były nienależnie wypłacone nie niweluje momentu powstania przychodu. Pracodawca wypłacając we wskazanym okresie ww. świadczenia pobrał i odprowadził z tego tytułu zaliczkę i zryczałtowany podatek.

Tym samym świadczeniem nienależnym jest cała kwota przychodu, zarówno dla płatnika, który poniósł wydatek na rzecz pracownika, jak również dla pracownika, mimo, że ten otrzymał „fizycznie” kwotę po potrąceniu zaliczki i zryczałtowanego podatku.

Należy jednak podkreślić, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawierają postanowienia regulujące zmniejszenie przychodu do opodatkowania (w sytuacji gdy dana kwota przychodu jest zwracana), a tym samym wskazują w jaki sposób można odzyskać podatek w przypadku dokonania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia w kwotach uwzględniających pobrany podatek dochodowy.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie regulują wprost, czy zwrot nienależnie pobranych świadczeń powinien być dokonany w kwotach przed potrąceniami (tzw. kwotach brutto), czy w kwotach uwzględniających potrącenia (tzw. kwotach netto), jednakże precyzują, w jaki sposób można odzyskać podatek od uprzednio opodatkowanego przychodu w sytuacji, gdy dojdzie do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia.

Skutki podatkowe zwrotu nienależnie pobranego świadczenia z tytułu odprawy, ekwiwalentu za niewykorzystany urlop oraz nagrody jubileuszowej

W sytuacji dokonania w roku podatkowym zwrotu nienależnie pobieranych świadczeń, które uprzednio zwiększały dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, rozliczenie tego zwrotu następuje poprzez zastosowanie jednego z dwóch rozwiązań:

1)przez płatnika na podstawie art. 41b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub

2)przez podatnika na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 5 tej ustawy.

W myśl art. 41b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli podatnik dokonał zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, przy ustalaniu wysokości podatku (zaliczek) płatnicy, o których mowa w art. 32, 33, 35 i 41, odejmują od dochodu kwotę dokonanych zwrotów, łącznie z pobranym podatkiem (zaliczką).

Powyższy przepis realizuje zasadę uwzględniania podatnikowi kwot przez niego zwróconych w możliwie najkrótszym czasie, czyli w rozliczeniach związanych z obliczeniem zaliczek na podatek. Zatem, płatnik, któremu podatnik zwrócił na skutek różnych okoliczności kwotę przez niego wcześniej wypłaconą, obowiązany jest pomniejszyć miesięczny dochód ustalany dla celów obliczenia zaliczki, o dokonany przez pracownika zwrot począwszy od miesiąca, w którym on nastąpił. Jeżeli kwota dokonanego zwrotu przekracza dochód danego miesiąca, płatnik może o powstałą różnicę pomniejszyć dochód z miesiąca następnego, aż do pełnego pomniejszenia. Przy czym, powyższe pomniejszenia mogą być stosowane przez płatnika wyłącznie w tym roku podatkowym, w którym podatnik dokonał zwrotu.

Oprócz procedury polegającej na odejmowaniu przez płatnika od dochodu kwoty zwróconej przez podatnika ustawodawca umożliwia dokonywanie takich odliczeń przez podatnika.

Zgodnie z przepisem art. 26 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g i art. 30j-30p, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 23o, art. 23u, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4-4e, 6 i 21 lub art. 24b ust. 1 i 2, po odliczeniu kwot dokonanych w roku podatkowym zwrotów nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, w kwotach uwzględniających pobrany podatek dochodowy, jeżeli zwroty te nie zostały potrącone przez płatnika.

Z kolei, w myśl art. 26 ust. 7h ustawy:

Kwota, o której mowa w ust. 1 pkt 5, przekraczająca kwotę dochodu, o którym mowa w ust. 1, może być odliczona od dochodu uzyskanego w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych.

Jeżeli więc płatnik nie odliczy dokonanego przez podatnika zwrotu od bieżących dochodów podatnika, na skutek upływu roku podatkowego bądź osiągania przez niego niewielkich dochodów lub ustania źródła przychodu, wówczas odliczenia dokonuje sam podatnik na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który dokona tego poprzez odliczenie świadczenia od dochodu w zeznaniu rocznym, składanym za rok podatkowy, w którym dokonał zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. W przypadku zaś, gdy kwota odliczenia przekracza kwotę dochodu uzyskanego w danym roku, kwota ta będzie mogła zostać odliczona od dochodu uzyskanego w najbliższych kolejno następujących po sobie 5 latach podatkowych.

Podkreślam, że zarówno art. 41b, jak i art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczą sytuacji, w której zwracane przez podatnika nienależnie pobrane świadczenia uprzednio zwiększały dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, dlatego też zwrot ten dokonywany powinien być w kwocie brutto, tj. łącznie z pobranymi przez płatnika zaliczkami na podatek dochodowy, co gwarantuje odzyskanie przez podatnika kwoty tych zaliczek.

Odnosząc przedstawione powyżej uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy, stwierdzić należy, że jeśli otrzymany przez Pana przychód okazał się nienależny, to powinien Pan dokonać jego zwrotu w pełnej wysokości. Przychodem Pana była bowiem cała kwota otrzymanych świadczeń, a skoro świadczenia te były nienależne, to jego zwrot powinien dotyczyć łącznej kwoty tego świadczenia. I dopiero wówczas cała kwota zwróconego przychodu (nienależnie pobranego) winna być wykazana do odliczenia.

Zatem, winien Pan zwrócić nienależne świadczenie w całej wysokości przychodu, tj. w kwocie niepomniejszonej o pobraną przez płatnika zaliczkę na podatek dochodowy. Jeżeli jednak jak wynika z treści wniosku nie zwrócił Pan świadczeń w kwocie uwzględniającej pobraną zaliczkę, to odliczyć od dochodu może Pan jedynie taką część świadczenia, którą istotnie zwrócił Pan pracodawcy, jako częściowy zwrot kwoty przychodu, w której zawiera się podatek.

Kwotę zwróconą w danym roku podatkowym, należy wykazać w zeznaniu rocznym lub korekcie zeznania rocznego za rok, w którym dokonano zwrotu tego świadczenia oraz w załączniku PIT/O w pozycji „Zwrot nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększały dochód podlegający opodatkowaniu, jeżeli nie zostały one potrącone przez płatnika”.

Zatem ma Pan możliwość odliczenia w korekcie zeznania rocznego składanego za rok, w którym dokonał Pan zwrotu świadczenia, kwoty nienależnie pobranego świadczenia, które uprzednio zwiększyło dochód podlegający opodatkowaniu.

W przypadku zaś, gdy kwota odliczenia przekracza kwotę dochodu uzyskanego przez Pana w danym roku (rok w którym dokonał Pan zwrotu świadczenia), kwota ta będzie mogła zostać odliczona od dochodu uzyskanego w najbliższych kolejno następujących po sobie 5 latach podatkowych.

W sytuacji, gdy zastosowanie art. 26 ust. 7h wspomnianej ustawy jest niewystarczające bądź niemożliwe, np. z racji nieosiągania żadnych dochodów, wówczas kwota podatku zapłaconego od świadczenia, które zostało zwrócone jako nienależne, przy braku możliwości odliczenia jej na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, staje się nadpłatą, a podatnik ma prawo złożyć wniosek do urzędu skarbowego o jej stwierdzenie w trybie art. 74a ustawy Ordynacja podatkowa.

Skutki podatkowe zwrotu uposażenia opodatkowanego zryczałtowanym podatkiem dochodowym

Stosownie natomiast do art. 30 ust. 1 pkt 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Od dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy z tytułu świadczeń pieniężnych otrzymywanych po zwolnieniu ze służby przez funkcjonariuszy służb mundurowych oraz żołnierzy, w związku ze zwolnieniem tych osób ze służby stałej na podstawie odrębnych ustaw, przez okres roku co miesiąc lub za okres roku jednorazowo albo co miesiąc przez okres trzech miesięcy – w wysokości 20% należności.

W myśl art. 30 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zryczałtowany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, 4-4b, 5a oraz 13-17, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania.

Stosownie do art. 30 ust. 8 ww. ustawy:

Dochodów (przychodów), o których mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27.

W myśl zaś art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a, 13-17 oraz art. 30a ust. 1 pkt 1-11 oraz 11b-13, z zastrzeżeniem ust. 4d, 5, 10, 12 i 21.

Z kolei art. 42 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że:

Płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) - na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jednakże w przypadku gdy podatek został pobrany zgodnie z art. 30a ust. 2a, płatnicy, o których mowa w art. 41 ust. 10, przekazują kwotę tego podatku na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Z powyższych przepisów wynika więc obowiązek pobrania zryczałtowanego podatku i wpłacenia go w określonym terminie na konto urzędu skarbowego. Przy czym obowiązek poboru podatku dotyczy wyłącznie przychodów, które zostały otrzymane przez podatnika lub postawione mu do dyspozycji.

Pana wątpliwość dotyczy odzyskania naliczonego i wpłaconego zryczałtowanego podatku dochodowego od wypłaconych uposażeń.

Wyjaśnienia wymaga, że pojęcie nadpłaty zostało zdefiniowane w ustawie – Ordynacja podatkowa. Definicja nadpłaty zawarta w Ordynacji podatkowej wyczerpująco wylicza, w jakich sytuacjach powstaje nadpłata. Wszelkie inne przypadki, które nie są w ww. ustawie wymienione, nie powodują powstania nadpłaty w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej. Nie każda zatem kwota wpłacona przez płatnika „nienależnie” do organu podatkowego stanowi nadpłatę.

Zgodnie z art. 72 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

Za nadpłatę uważa się kwotę:

1)nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku;

2)podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej;

3)zobowiązania zapłaconego przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji, o której mowa w art. 30 § 4, określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej;

4)zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej.

Z wyżej wymienionego przepisu wynika wprost, że za nadpłatę uważa się kwotę podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej.

Z przepisu art. 73 § 1 ww. ustawy wynika zaś, że:

Nadpłata powstaje, z zastrzeżeniem § 2, z dniem:

1) zapłaty przez podatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej;

2) pobrania przez płatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej;

3) zapłaty przez płatnika lub inkasenta należności wynikającej z decyzji o jego odpowiedzialności podatkowej, jeżeli należność ta została określona nienależnie lub w wysokości większej od należnej;

4) wpłacenia przez płatnika lub inkasenta podatku w wysokości większej od wysokości pobranego podatku;

5) zapłaty przez osobę trzecią lub spadkobiercę należności wynikającej z decyzji o odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy, jeżeli należność ta została określona nienależnie lub w wysokości większej od należnej.

6) (uchylony).

Natomiast z § 2 cyt. powyżej art. 73 wynika, że:

Nadpłata powstaje z dniem złożenia:

1) zeznania rocznego - dla podatników podatku dochodowego;

1a) (uchylony)

2) deklaracji podatku akcyzowego - dla podatników podatku akcyzowego;

3) deklaracji o wpłatach z zysku za rok obrotowy - dla jednoosobowych spółek Skarbu Państwa i przedsiębiorstw państwowych.

4) (uchylony).

Na podstawie art. 75 § 1 Ordynacji podatkowej:

Jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku.

Z kolei art. 75 § 2 Ordynacji podatkowej stanowi, że:

Uprawnienie do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty przysługuje podatnikom, płatnikom i inkasentom oraz osobom, które były wspólnikami spółki cywilnej w momencie rozwiązania spółki w zakresie zobowiązań spółki. Płatnik lub inkasent jest uprawniony do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty, jeżeli wpłacony podatek nie został pobrany od podatnika.

W myśl art. 75 § 3 Ordynacji podatkowej:

Jeżeli z przepisów prawa podatkowego wynika obowiązek złożenia zeznania (deklaracji), to podatnik, płatnik lub inkasent równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty jest obowiązany złożyć skorygowane zeznanie (deklarację).

Stosownie do art. 75 § 4 Ordynacji podatkowej:

Jeżeli prawidłowość skorygowanego zeznania (deklaracji) nie budzi wątpliwości, organ podatkowy zwraca nadpłatę bez wydawania decyzji stwierdzającej nadpłatę. W takim przypadku korekta wywołuje skutki prawne.

Z przedstawionych regulacji wynika jednoznacznie, że płatnik może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty tylko w sytuacjach powodujących uszczerbek w jego majątku, gdy np. na skutek własnych błędów zadeklarował oraz wpłacił podatek z własnych środków w wysokości większej od należnej albo większej od pobranej. Jeżeli wadliwość postępowania płatnika prowadzi do uszczuplenia majątku podatnika, nadpłata powstaje u podatnika, który w takim przypadku jest jedynym podmiotem uprawnionym do otrzymania jej zwrotu.

Powyższe znajduje potwierdzenie m.in. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 maja 2019 r. sygn. akt II FSK 1398/17, gdzie Sąd wskazał, że:

W konsekwencji w razie uznania, że świadczenie publicznoprawne miało charakter nienależny - wyłączne prawo do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty przysługiwało temu podmiotowi, który poniósł na skutek wskazanej powyżej okoliczności, uszczerbek we własnym majątku.

Zgodnie z art. 75 § 6 Ordynacji podatkowej:

Przepisu § 2 nie stosuje się, jeżeli ustawy podatkowe przewidują inny tryb zwrotu podatku.

Szczególna regulacja dotycząca możliwości złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty podatku została uregulowana w art. 31d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

1. Jeżeli płatnik pobrał od podatnika zryczałtowany podatek dochodowy, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-4b, 5a i 13-16, nienależnie lub w wysokości większej od należnej, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty tego podatku.

2. W przypadku wniosku składanego przed złożeniem przez płatnika rocznej deklaracji o zryczałtowanym podatku dochodowym przepisu art. 75 § 3 Ordynacji podatkowej nie stosuje się.

3. Jeżeli prawidłowość wniosku nie budzi wątpliwości, organ podatkowy zwraca nadpłatę bez wydawania decyzji stwierdzającej nadpłatę w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, płatnik uwzględnia w składanej deklaracji lub jej korekcie kwotę nadpłaty zwróconej bez wydawania decyzji.

5. Kwotę nadpłaty zwróconą przez organ podatkowy płatnik niezwłocznie przekazuje podatnikowi.

6. Do oprocentowania nadpłaty przepis ust. 5 oraz przepisy art. 78 § 3 pkt 3 lit. a i b Ordynacji podatkowej stosuje się odpowiednio. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, oprocentowanie przysługuje, jeżeli nadpłata nie została zwrócona w terminie określonym w tym przepisie.

Przepis ten jest przepisem szczególnym w stosunku do przepisów Ordynacji podatkowej i został wprowadzony przez ustawodawcę w celu odzyskania zryczałtowanego podatku dochodowego, w sytuacji gdy doszło do uszczuplenia majątku podatnika, któremu należy zwrócić pobrany podatek, co wynika wprost z treści art. 31d ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skoro zwrócił Pan do (...) część kwoty (tj. kwotę netto), która nie obejmowała zryczałtowanego podatku odprowadzonego przez (...) na rachunek urzędu skarbowego, to nadpłata podatku nie wystąpiła.

W sytuacji, gdy zwróci Pan płatnikowi zapłacony zryczałtowany podatek od wypłaconych uposażeń, wówczas płatnik wystąpi do Urzędu Skarbowego o zwrot nienależnie naliczonego i wpłaconego podatku zgodnie z art. 31d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w celu odzyskania od Urzędu Skarbowego zryczałtowanego podatku. Odzyskany zryczałtowany podatek płatnik (...) następnie zwróci Panu.

Podsumowanie

Zwrot nienależnie pobranych świadczeń z tytułu odprawy, ekwiwalentu za niewykorzystany urlop oraz nagrody jubileuszowej w całości lub w części, które uprzednio zwiększały dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych powoduje, że odzyskanie zapłaconych zaliczek na podatek z tego tytułu może nastąpić poprzez rozliczenie przez płatnika na podstawie art. 41b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub przez Pana na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 5 tej ustawy.

Natomiast zwrot zapłaconego zryczałtowanego podatku od uposażenia jest możliwy tylko w sytuacji, gdy płatnikowi zwróci Pan kwotę uposażenia brutto, tj. wypłacone uposażenie za 12 miesięcy wraz z naliczonym i odprowadzonym podatkiem.

O zwrot zryczałtowanego podatku może zwrócić się wówczas płatnik (...) na podstawie art. 31d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W sytuacji otrzymania przez płatnika zwrotu świadczeń od podatnika nie dokonuje się korekt wynagrodzeń za poprzednie lata i wystawionych za te lata deklaracji, ponieważ odzwierciedlały ówczesny stan faktyczny, a więc wysokość faktycznie wypłaconych dochodów i faktycznie pobranych zaliczek na podatek dochodowy.

Zatem, stanowisko Pana uznano za nieprawidłowe, gdyż możliwość ubiegania się o zwrot zapłaconych zaliczek i zryczałtowanego podatku nie spoczywa wyłącznie na płatniku.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wydając interpretacje indywidualną tutejszy Organ nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym. Dlatego też, tutejszy Organ nie odniósł się do kwot wskazanych we wniosku.

Nie odniosłem się do obowiązku zwrotu przez Pana składek na ubezpieczenie zdrowotne, gdyż kwestia ta nie dotyczy interpretacji przepisów prawa podatkowego. Ponadto nie posiadam uprawnień i kompetencji w powyższej kwestii.

Końcowo wskazuję, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.