Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 grudnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 18 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu (…) lipca 2005 r. Wnioskodawca – (dalej: „Kredytobiorca”) zawarł z Bankiem (dalej: „Bank”) umowę kredytu mieszkaniowego hipoteczny nr (…). Zgodnie z zawartą przez strony umową, kredyt ten był kredytem denominowanym i udzielony został w równowartości kwoty (…) CHF.

Zgodnie z § 2 ust. 1 umowy kredyt hipoteczny został zaciągnięty na zakup prawa do części udziału lokalu mieszkalnego (…), z przeznaczeniem na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.

Zgodnie z § 5 umowy, wypłata kredytu została dokonana jednorazowo. Stosownie do § 5 ust. 3 pkt 2 umowy, kredyt był wypłacany w walucie polskiej co do finansowania zobowiązań w kraju. Kredyt został wypłacony (…) sierpnia 2005 r. w kwocie (…) zł. Kredyt został wypłacony przez Bank i spożytkowany zgodnie z celem umowy kredytowej.

Zgodnie z § 11 ust. 1 umowy, zabezpieczenie hipoteczne zostało ustanowione na nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą nr (…).

W okresie od września 2005 r. do września 2020 r. Kredytobiorca, dokonał spłaty kredytu w całości, wpłacając na rzecz Banku łącznie kwotę w wysokości (…) zł.

Kredytobiorca (…) stycznia 2022 r. wniósł do Sądu Okręgowego pozew o zapłatę zwrot uiszczonych kwot na poczet nieważnej umowy kredytu. Postępowanie przed sądem prowadzone było pod sygn. akt: (…).

W konsekwencji wytoczonego powództwa Kredytobiorca (…) września 2024 r. zawarł z Bankiem ugodę sądową.

Zamiarem Banku i Kredytobiorcy było polubowne zakończenie Sporu i uchylenie stanu niepewności co do roszczeń wynikających ze spłaconej w dniu (…) lipca 2020 r., Umowy, poprzez przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym rozliczenia zakończonej Umowy w ten sposób, jakby Strony dokonały zmiany Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej.

Szczegółowe rozliczenie określał § 1 ugody, zgodnie z którym: (…).

1.Przedmiotem Ugody jest zakończenie Sporu oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, między innymi poprzez zmianę zasad rozliczenia Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z Umowy. Strony dokonują rozliczenia w oparciu o założenie zmiany waluty zadłużenia, określonej w Umowie, na walutę polską na zasadach określonych w § 1 ust. 5 i nast.

2.Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia na dzień (…) lipca 2020 r. Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia (…) lipca 2005 r., stanowił kredyt Złotowy udzielony na warunkach, o których mowa w § 1 ust. 6, z zachowaniem: (1) pozostałych parametrów kredytu wynikających z Umowy tj. okresu kredytowania 15 lat licząc od daty zawarcia Umowy oraz formy spłaty kredytu w ratach malejących, z uwzględnieniem § 1 ust. 7, (2) poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych.

3.Warunki udzielenia kredytu Złotowego, o których mowa w § 1 ust. 5, zostały określone w sposób następujący:

1)kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła (…) PLN; jeśli jakakolwiek część wypłaty nastąpiła w CHF, Bank przeliczył ją na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty,

2)oprocentowanie kredytu według zmiennej stopy procentowej zostało ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego (…),

3)wysokość marży, o której mowa w pkt 2), odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym została zawarta Umowa; informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli (…),

4)informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M, o którym mowa w pkt 2), dostępna jest w tabeli (…).

8.W dniu (…) lipca 2020 r. Kredytobiorca dokonał zgodnie z harmonogramem spłaty swoich zobowiązań z tytułu Umowy spłacając ostatnią ratę uiścił kwotę (…) PLN, o której mowa w pkt 3) preambuły.

9.W celu zakończenia wszelkich sporów dotyczących abuzywności klauzul umownych i ważności Umowy, uwzględniając przyjęty przez Strony w niniejszej Ugodzie sposób rozliczenia Umowy opisany w § 1 ust. 5-7 powyżej oraz wpłatę dokonaną przez Kredytobiorcę w dniu (…) lipca 2020 r., o której mowa w § 1 ust. 8 powyżej, Bank zobowiązuje się do zwrotu na rzecz Kredytobiorcy kwoty (…) złotych w tym:

-kapitał (…) złotych,

-odsetki (…) złotych,

w terminie 14 dni od dnia zawarcia Ugody. Bank dokona zapłaty na rachunek Kredytobiorcy prowadzony przez (…). W przypadku braku spłaty tej kwoty w tym terminie zostaną naliczone odsetki za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych od następnego dnia po bezskutecznym upływie tego terminu”.

Ponadto, zgodnie z §4 ugody: §4.

1.Strony oświadczają, że w związku z zawarciem Ugody Bank, tytułem rozliczenia poniesionych przez Kredytobiorcę kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, zobowiązuje się zapłacić na rzecz Kredytobiorcy kwotę (…) złotych. Zapłata nastąpi w terminie 21 dni kalendarzowych od dnia podpisania Ugody na rachunek: (…).

2.Bank, w terminie 21 dni od daty podpisania Ugody, wypłaci Kredytobiorcy kwotę dodatkową w wysokości (…) na rachunek Kredytobiorcy prowadzony przez (…). Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w związku z wypłatą ww. kwoty powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11).

3.Strony oświadczają, że poza kwotą wskazaną w ust. 1 każda z nich ponosi koszty procesu we własnym zakresie i nie będą dochodzić od siebie ich zwrotu”.

Wskazane w ugodzie kwoty stanowią ostateczne rozliczenie między Kredytobiorcą a Bankiem. Ww. kwoty stanowią różnicę pomiędzy wypłaconą kwotą kredytu (kapitałem) a wysokością wpłat dokonanych przez Kredytobiorcę. W przeszłości Kredytobiorca nie korzystał z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe.

Pytanie

Czy kwoty wskazane w ugodzie tj. (…) złotych i (…) złotych uzyskane przez Kredytobiorcę od Banku, z uwagi na zawarcie ugody, w celu ostatecznego rozliczenia kredytu hipotecznego denominowanego w CHF spełniają warunki konieczne do zaniechania poboru podatku na podstawie rozporządzeniu Ministra Finansów w z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

Pana stanowisko w sprawie

Kredytobiorca spełnia warunki uprawniające do zaniechania poboru podatku, ponieważ:

1)zaciągnięty kredyt służył realizacji wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, której celem było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego;

2)Kredytobiorca nie korzystał z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej niż określona w punkcie wyżej;

3)kredyt mieszkaniowy zaciągnięty został przed dniem 15 stycznia 2015 r.;

4)kredyt mieszkaniowy został zabezpieczony hipotecznie na jednym z praw do nieruchomości;

5)zaciągnięty kredyt mieszkaniowy w całości przeznaczony był na wydatki, o których mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy), tj. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu;

6)umorzenie kredytu mieszkaniowego dotyczy: kwoty kredytu (kapitału), odsetek (w tym odsetek skapitalizowanych), prowizji oraz poniesionych opłat, niezbędnych do zawarcia umowy kredytu (z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń).

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że otrzymane przez Kredytobiorcę kwoty, stanowić będą dla Kredytobiorcy przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Jednocześnie jednak należy wskazać, że w uzyskany przez Kredytobiorcę przychód związany z ostatecznym rozliczeniem kredytu hipotecznego zaciągniętego (…) lipca 2005 r. (na jedną inwestycję mieszkaniową), zastosowanie znaleźć powinno zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Kredytobiorca spełnia wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania.

Istotne jest bowiem to, że Kredytobiorca uzyskał od banku kwotę odpowiadającą różnicy pomiędzy kwotą wpłaconą przez niego na rzecz Banku (w wykonaniu nieważnej umowy kredytu) a kwotą kapitału wypłaconą przez Bank.

Niemniej jednak niezbędne jest potwierdzenie przez Organ podatkowy powyższego stanowiska, co czyni niniejszy wniosek koniecznym i w pełni uzasadnionym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych zwrotu przez bank na podstawie zawartej ugody części wpłaconej przez Pana kwoty tytułem spłat rat kredytu hipotecznego zaciągniętego przez Pana, wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Zgodnie z § 1 powołanego przez Pana rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102):

Powyższy przepis wskazuje, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego lub otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

W opisie sprawy wskazał Pan, że w związku z zawarciem ugody bank zobowiązał się zapłacić na Pana rzecz kwoty (…) zł, (kapitał i odsetki) oraz (…) zł, (kwota dodatkowa). Przy czym kwoty te stanowią ostateczne rozliczenie między Panem a Bankiem. Ww. kwoty stanowią różnicę pomiędzy wypłaconą kwotą kredytu (kapitałem) a wysokością wpłat dokonanych przez Pana.

Zatem w analizowanej sprawie po Pana stronie nie doszło do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzymał Pan zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazał Pan na rzecz banku w ramach spłaty rat udzielonego kredytu hipotecznego. A zatem otrzymał Pan środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Pana własnych środków. Kwoty otrzymane na podstawie ugody z bankiem nie spowodują więc faktycznego przyrostu w Pana majątku. Wypłata ta będzie dla Pana neutralna podatkowo.

Dlatego stwierdzam, że zwrot przez bank części kwot uiszczonych tytułem spłaty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego nie będzie stanowił dla Pana przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie ma Pan obowiązku zapłaty podatku od zwróconych przez bank kwot.

Pana stanowisko uznałem za nieprawidłowe, ponieważ zwrot przez bank części kwot dokonanych przez Pana spłat nie spowodują powstania przychodu, więc w Pana sprawie nie będzie miało zastosowania ww. rozporządzenie, na którym oparł Pan swoje stanowisko.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.