Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

-nieprawidłowe w części dotyczącej sposobu ustalenia kosztów uzyskania przychodu i podstawy opodatkowania (podstawy obliczenia podatku);

-prawidłowe w pozostałej części.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 grudnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 25 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 13 stycznia 2025 r. (wpływ 16 stycznia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

(...) 2024 r. przed notariuszem (…) aktem notarialnym Rep. A Nr (…) zbyła Pani na rzecz kupujących stanowiącą Pani wyłączną własność nieruchomość będącą samodzielnym lokalem mieszkalnym położonym w (...) o powierzchni (…) m² (lokal objęty księgą wieczystą Sądu Rejonowego w (...)), z własnością lokalu związany jest udział (...) części w nieruchomości wspólnej objętej księgą (...), tj. gruncie, części budynku i urządzeniach, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali. Lokal zbyty został za cenę (…) zł.

Przedmiotowy lokal otrzymała Pani w ½ w spadku po matce, a pozostałe ½ otrzymała Pani w drodze sądowego działu spadku przy uczestnictwie Pani brata.

Jak wynika z ogólnodostępnego w sieci Internet odpisu zupełnego księgi wieczystej (...) Pani spadkodawczyni nabyła ww. nieruchomość na mocy aktu notarialnego Rep. A Nr (…) z (...) 2004 r., a zatem była jej właścicielką już ponad 13 lat przed śmiercią.

Pani matka zmarła (...) 2017 r., a Sąd Rejonowy w (...) wydał (...) 2018 r. postanowienie w sprawie o sygn. akt (...) o stwierdzeniu nabycia spadku, zgodnie z którym jedyne dzieci spadkodawczyni nabyły spadek w częściach po ½: córka (Pani) oraz syn. Postanowienie uprawomocniło się (...) 2018 r.

W skład spadku po matce weszły następujące składniki majątkowe:

1)opisany wyżej lokal mieszkalny w stanie do remontu o wartości (...) zł,

2)gotówka w kwocie (...) zł,

3)udział ½ w prawie własności nieruchomości zabudowanej starym domem, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgę wieczystą pod numerem (...) - udział o wartości (...) zł.

Łącznie wartość spadku wyniosła (...) zł (lokal, udział w domu i gotówka).

Początkowo proponowała Pani bratu dokonanie działu spadku po matce w formie aktu notarialnego przed notariuszem, jednakże - ponieważ nie wyraził on na takie rozwiązanie zgody - po przeprowadzonych (…) 2018 r. rozmowach strony zdecydowały się zainicjować postępowanie sądowe.

Jeszcze przed skierowaniem na drogę sądową sprawy o dział spadku spadkodawcy (Pani wniosek datowany na dzień (...) 2028 r.) w formie pisemnej porozumiała się Pani z bratem co do warunków podziału spadku i zgodnie ustalili, że:

a)lokal mieszkalny w (...) oraz kwota (...) zł przypadną Pani na własność, a

b)udział ½ w domu w (...) oraz kwota (...) zł przypadną na wyłączną własność Pani brata.

Potwierdzeniem tych ustaleń jest pismo Pani brata z (...) 2018 r. Pani brat z uwagi na trudną sytuację materialną naciskał na rozliczenie finansowe przed prawomocnym zakończeniem postępowania sądowego, dlatego na poczet umówionej spłaty w łącznej wysokości (...) zł przekazała Pani bratu przy świadkach kwotę (...) zł w gotówce, co potwierdza porozumienie podpisane przez obu spadkobierców i świadków (...) 2018 r.

Opisana powyżej sekwencja zdarzeń została skrupulatnie przedstawiona we wniosku o zgodny dział spadku z (...) 2018 r.

We wniosku tym doszło do omyłki rachunkowej, albowiem wskazano, że łączna wartość spadku wynosi (...) zł, choć w rzeczywistości wynosiła (...) zł.

(...) 2019 r. Sąd Rejonowy w (...), uwzględniając zgodny wniosek stron, wydał postanowienie działowe w sprawie rozpoznawanej pod sygn. akt (...). Wbrew jednak ustnym ustaleniom stron, że kwota (...) zł ulega fizycznemu podziałowi na (...) zł na rzecz Pani i (...) zł na rzecz Pani brata - Sąd przyjął formułę, zgodnie z którą na rzecz Pani brata przypada kwota (...) zł, a zatem pomniejszył ją już o zapłatę w kwocie (...) zł uczynioną (...) 2018 r. Sąd zasugerował Pani, aby w sekwencji postanowienia działowego wpisać wyłącznie tę kwotę, która nie została jeszcze do rąk drugiego spadkobiercy uiszczona. Z tej przyczyny kwota zapisana w postanowieniu z (...) 2019 r. wynosi (...) zł, jednakże w rzeczywistości środki pieniężne przekazane Pani bratu wyniosły (...) zł ((...) zł (...) 2018 r. oraz (...) zł (...) 2019 r.). Postanowienie działowe uprawomocniło się (…) 2019 r.

Dodatkowo, Pani jako jedyna poniosła wszystkie koszty związane z organizacją pochówku spadkodawczyni, albowiem brat od razu zaznaczył, że go na takie wydatki nie stać i nie będzie w nich uczestniczył, to jest:

1)kwota (…) zł (nagrobek -(...));

2)kwota (…) zł (opłata za korzystanie z cmentarza komunalnego -(...));

3)kwota (…) zł (otwarcie grobowca -(...)).

Roszczenie o wypłatę zasiłku pogrzebowego zostało scedowane przez Panią na rzecz domu pogrzebowego, który wystawił za swoje usługi fakturę VAT (…) z (…) 2017 r. (…) na kwotę (…) zł (oraz FV (…)).

Udokumentowane i poniesione wyłącznie przez Panią „koszty pochówku” (których w rzeczywistości było więcej, typu: ofiara na mszę świętą itp.) zamknęły się kwotą (…) zł.

W piśmie z 13 stycznia 2025 r. stanowiącym uzupełnienie wniosku, udzieliła Pani następujących odpowiedzi na zawarte w wezwaniu pytania:

1.Czy posiada Pani nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w myśl art. 3 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.)?

Odpowiedź: Posiada Pani nieograniczony obowiązek podatkowy na terenie RP w myśl art. 3 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

2.Czy prowadzi Pani działalność gospodarczą w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w szczególności w zakresie obrotu nieruchomościami?

W przypadku odpowiedzi twierdzącej proszę wskazać, czy sprzedaż lokalu mieszkalnego, o którym mowa we wniosku, nastąpiła w ramach wykonywania tej działalności?

Odpowiedź: Nigdy nie prowadziła i nadal nie prowadzi Pani działalności gospodarczej.

3.Czy dziale spadku towarzyszyły spłaty i dopłaty? A jeśli tak, to proszę wskazać jakie podmioty (osoby) były uprawnione i zobowiązane do dopłat i spłat?

Odpowiedź: Działowi spadku towarzyszyła spłata od Pani na rzecz brata w kwocie (...) zł.

4.Czy wartość majątku nabytego przez Panią w drodze działu spadku przekroczyła wartość majątku jaki przysługiwał Pani pierwotnie w całej masie spadkowej po spadkodawcy, o którym mowa we wniosku (Pani matce) (należy wziąć pod uwagę wszystkie składniki jakie wchodziły w skład masy spadkowej)?

Proszę wyjaśnić powyższą kwestię bez wskazywania kwot. Organ nie wylicza na podstawie podanych kwot, czy wartość majątku nabytego przez Panią mieści się w udziale jaki przysługiwał Pani pierwotnie w całej masie spadkowej po spadkodawcy, o którym mowa we wniosku.

Odpowiedź: Tak, w dziale spadku uzyskała Pani korzyść majątkową przenoszącą wartość przysługującego Pani w spadku udziału, w związku z czym zobowiązana była Pani tę dysproporcję wyrównać spłatą, o której mowa w pkt 3, a na skutek spłaty ostatecznie majątek, który uzyskała Pani w dziale spadku, miał wartość mniejszą niż wynikający z Pani udziału w spadku.

Z uzupełnieniem ponownie przesłała Pani uzupełniony formularz ORD-IN z tym jednak zastrzeżeniem, że - poza usunięciem braków - dopatrzyła się Pani jednej nieścisłości w stanie faktycznym sprawy i sprostowała go Pani, a mianowicie powzięła Pani wiadomość, że środki, które otrzymała na skutek dyspozycji właściciela rachunku bankowego wkładem na wypadek śmierci nie weszły w skład spadku, w związku z czym w skład spadku na dzień śmierci Pani matki był mniejszy, aniżeli pierwotnie we wniosku założono.

Przedstawiła Pani w uzupełnieniu następujący opis stanu faktycznego.

(...) 2017 r. zmarła Pani matka, a Sąd Rejonowy w (...) wydał (...) 2018 r postanowienie w sprawie o sygn. akt (...) o stwierdzeniu nabycia spadku, zgodnie z którym jedyne dzieci spadkodawczyni nabyły spadek w częściach po ½: Pani (córka) oraz syn. Postanowienie uprawomocniło się (...) 2018 r.

Pani matka od (...) 2004 r. do dnia śmierci (jak wynika z ogólnodostępnego w sieci Internet odpisu zupełnego księgi wieczystej (...)) była wyłączną właścicielką samodzielnego lokalu mieszkalnego położonego w (...) o powierzchni (…) m², z własnością którego związany jest udział (...) części w nieruchomości wspólnej objętej księgą (...), tj. gruncie, części budynku i urządzeniach, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali.

Przedmiotowy lokal na wyłączną własność (ponad przysługujący Pani w nim udział ze spadkobrania wynoszący ½) otrzymała Pani w drodze sądowego działu spadku przy uczestnictwie brata.

W skład spadku po matce weszły następujące składniki majątkowe:

1)opisany wyżej lokal mieszkalny w stanie do remontu - o wartości (...) zł,

2)gotówka w kwocie (...) zł (a nie (...) zł - jak błędnie wskazano we wniosku inicjującym przedmiotowe postępowanie),

3)udział ½ w prawie własności nieruchomości zabudowanej starym domem, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgę wieczystą pod numerem (...) - o wartości (...) zł.

Łączna wartość spadku wyniosła (…) zł, zatem Pani udział w spadku wart był (…) zł.

Uzupełniająco podaje Pani, że w ramach dyspozycji wkładem na wypadek śmierci Pani matka upoważniła córkę (Panią) do środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym prowadzonym dla Pani matki przez (…). Na dzień śmierci środki na rachunku wynosiły (...) zł.

Dowód: potwierdzenie wypłaty środków z rachunku bankowego Pani matki przez Panią.

Przed zainicjowaniem sprawy o dział spadku (wniosek o dział spadku z (...) 2018 r.) spadkodawcy w formie pisemnej porozumieli się co do warunków podziału spadku i zgodnie ustalili, że:

a)lokal mieszkalny w (...) oraz kwota (...) zł przypadną Pani na własność, a

b)udział ½ w domu w (...) oraz kwota (...) zł przypadną na wyłączną własność Pani brata, jednakże podaje Pani uzupełniająco, że spadkobiercy pozostawali w błędnym przekonaniu, że kwota (...) zł weszła do spadku.

Intencją spadkobierców było takie uregulowanie stanu prawnego, by Pani otrzymała mieszkanie w (...) i kwotę (...) zł, a Pani brat udział w domu w (…) oraz kwotę (...) zł.

Co do zasady, potwierdzeniem powyższych ustaleń jest pismo Pani brata z (...) 2018 r. Na poczet płatności w łącznej wysokości (...) zł przekazała Pani bratu przy świadkach kwotę (...) zł w gotówce (porozumienie podpisane przez obu spadkobierców i świadków (...) 2018 r.).

Opisana powyżej sekwencja zdarzeń została przedstawiona we wniosku o zgodny dział spadku z (...) 2018 r., jednakże uzupełniająco podaje Pani, że treść wniosku była obarczona dwoma błędami:

1)niezgodnie z prawem założono, że kwota ok. (...) zł ((...) zł w gotówce oraz ok. (...) zł z rachunku bankowego) stanowi majątek spadkowy po Pani matce, podczas gdy w spadku po niej pozostało jedynie (...) zł środków pieniężnych (a ponadto 2 nieruchomości),

2)w konsekwencji przyjęto, że wartość spadku wynosi (...) zł (na skutek błędu rachunkowego), bo gdyby dokładnie zsumować wartość wszystkich należących do Pani matki składników majątkowych w dniu jej śmierci - przy założeniu, że wszystkie one wchodzą w skład spadku po niej, to byłaby to kwota (…) zł (kwota (...) zł nigdy nie weszła w skład spadku).

(...) 2019 r. Sąd Rejonowy w (...), uwzględniając zgodny wniosek spadkobierców, wydał postanowienie działowe w sprawie rozpoznawanej pod sygnaturą akt (...) i pomijając w jego treści, że uregulowała Pani już na rzecz brata kwotę (...) zł, zasądził od Pani kwotę aktualną na dzień zamknięcia rozprawy, tj. dalsze (...) zł. Postanowienie działowe uprawomocniło się (...) 2019 r.

Reasumując, poza mieszkaniem w (...) otrzymała Pani w spadku dodatkowo środki pieniężne w kwocie (...) zł, za co miała Pani obowiązek wypłacić Pani bratu kwotę (...) zł, przy czym kwota ta stanowiła Pani majątek osobisty, a nie majątek spadkowy. Wypłaciła Pani bratu: (...) zł (...) 2018 r. i (...) zł (...) 2019 r.

Dodatkowo, jako jedyna poniosła Pani wszystkie koszty związane z organizacją pochówku spadkodawczyni. Łącznie wydała Pani na ten cel (…) zł (mowa o wydatkach udokumentowanych), ale na część z nich przeznaczyła zasiłek pogrzebowy w kwocie (…) zł, zatem Pani „czysty” koszt z tego tytułu wyniósł ostatecznie (…) zł.

(...) 2024 r. zbyła Pani należący do Pani lokal w (...) w drodze sprzedaży za kwotę (…) zł.

Pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

1.Czy dokonana z końcem 2018 r. zaliczka na poczet spłaty, która dotyczyła postępowania o dział spadku wszczętego i zakończonego prawomocnie w 2019 r., stanowi koszt uzyskania przychodu z działu spadku?

2.Czy dokonana na rzecz drugiego spadkobiercy w ramach działu spadku spłata w całości stanowi koszt nabycia mieszkania w (...), skoro stanowiła spłatę za nabyte przez Wnioskodawczynię środki pieniężne (w ¼ części) i za mieszkanie (w ¾ części)?

3.Czy Wnioskodawczyni ma prawo do odliczenia pełnego wydatku na organizację pogrzebu spadkodawczyni w sytuacji, gdy spadkobierców było dwoje, czy też może odliczyć wyłącznie połowę tych kosztów i czy co do zasady zachowuje to prawo mimo pokrycia kosztów pogrzebu przed 2019 r.?

4.Czy wyliczenie podstawy opodatkowania stanowi różnicę między całkowitym uzyskanym w dziale spadku przychodem a wszystkimi poniesionymi kosztami nabycia z tytułu spłaty uczynionej w ramach działu spadku i pokrycia kosztów pochówku?

5.Czy w wyniku sprzedaży lokalu mieszkalnego położonego w (...), do jakiej doszło (...) 2024 r., Wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?

6.Czy w przypadku, jeśli podatek dochodowy od osób fizycznych od Wnioskodawczyni nie należy się, ma ona obowiązek złożyć deklarację podatkową i jaki urząd skarbowy jest właściwy do złożenia tej deklaracji?

Pani stanowisko w sprawie (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku)

Zasadą wyrażoną w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest opodatkowanie dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie. Jednakże zgodnie z art. 10 ust. 5 tej ustawy w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Pani zdaniem, podatek dochodowy należny będzie co najwyżej w zakresie potencjalnego przychodu ze sprzedaży tego udziału w prawie własności lokalu, który nabyła Pani w drodze działu spadku, o ile jednak koszty tego nabycia nie były równe lub nie przekroczyły wartości owego udziału.

Zgodnie z art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (...).

Po myśli natomiast z art. 22 ust. 6d zdanie drugie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku zalicza się również udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę oraz przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika. Przez ciężary spadkowe, o których mowa w zdaniu drugim, rozumie się spłacone przez podatnika długi spadkowe, zaspokojone roszczenia o zachowek oraz wykonane zapisy zwykłe i polecenia, również w przypadku, gdy podatnik spłacił długi spadkowe, zaspokoił roszczenia o zachowek lub wykonał zapisy zwykłe i polecenia po dokonaniu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c.

Zgodnie z art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d.

W kontekście powyższych zapisów, stoi Pani na stanowisku, że nabyte przez Panią w dziale spadku mieszkanie w (...), z uwagi na poniesione przez Panią w celu tego nabycia koszty, nie odpowiada wartości jej udziału w spadku po matce, lecz jest niższe niż przypadający na Panią udział w spadku, stąd też jego zbycie w 2024 r. nie powinno być traktowane w kategorii przychodu, który generuje obowiązek podatkowy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Do kosztów nabycia, zgodnie z art. 22 ust. 6d ustawy, zalicza Pani wartość spłaty uczynionej na rzecz drugiego spadkobiercy w dwóch transzach (jednej (…) 2018 r. na poczet działu spadku i jednej z (…) 2019 r. po prawomocnym zakończeniu postępowania działowego).

Już sama spłata prowadzi do faktycznej finansowej nierówności w zakresie wartości majątku, który ostatecznie przypadł w dziale spadku każdemu ze spadkobierców, choć ich udziały w odziedziczonym spadku były równe (proporcja 50:60 na korzyść Pani brata w miejsce oczekiwanej 55:55).

Zatem zarówno mieszkanie, jak i gotówka, które przypadły Pani, są po spłacie mniej warte aniżeli powinien być wart Pani udział spadkowy, który otrzymała Pani na skutek spadkobrania. Mówiąc inaczej - w dziale spadku Pani stan posiadania uległ zmianie na niekorzyść względem stanu z dnia stwierdzenia nabycia spadku, wobec czego brak jest podstaw do przyjęcia, że zbywając składniki majątku, które Pani nabyła w dziale spadku, osiągnęła jakikolwiek dochód.

Pani zdaniem, zważywszy, że postępowanie o dział spadku prawomocnie zakończyło się (…) 2019 r., a wcześniejsze wpłaty uiszczone na rzecz Pani brata czynione były na poczet postanowienia działowego, nadal należy klasyfikować je w kategorii kosztu uzyskania potencjalnego przychodu.

Dodatkowo podstawę opodatkowania należy, w Pani ocenie, pomniejszyć o koszty spłaconych długów spadkowych, do których z mocy art. 922 § 3 Kodeksu cywilnego w związku z art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym, należą także ciężary spadkowe rozumiane tutaj jako koszty pogrzebu spadkodawcy w takim zakresie, w jakim pogrzeb ten odpowiada zwyczajom przyjętym w danym środowisku (...). Biorąc pod uwagę ponadto brzmienie art. 1034 § 1 k.c., zgodnie z którym do chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe, a jeżeli jeden ze spadkobierców spełnił świadczenie, może on żądać zwrotu od pozostałych spadkobierców w częściach, które odpowiadają wielkości ich udziałów, przyjmuje Pani, że nabycie przez Panią majątku w drodze działu spadku obarczone było dodatkowym kosztem wynoszącym połowę faktycznie uiszczonych przez Panią kosztów pogrzebu.

Z uwagi na wysokość poniesionych przez Panią kosztów nabycia w toku postępowania o dział spadku oraz pokrycia kosztów pogrzebu spadkodawczyni, które doprowadziły do przyznania Pani w dziale spadku majątku o wartości mniejszej niż wysokość odziedziczonego udziału w spadku, sprzedaż mieszkania w (...) w 2024 r. nie powinna generować po Pani stronie obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Próbując ustalić wartość przychodu, pomniejszyła Pani wartość przyznanych Pani w toku działu spadku składników majątkowych o spłatę na rzecz Pani oraz swój udział w kosztach pochówku, a uzyskana w ten sposób wartość była mniejsza niż wartość połowy spadku.

Zgodnie z art. 45 ust. 1b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, urzędem skarbowym, o którym mowa w ust. 1-1 aa, jest urząd skarbowy, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika w dniu składania zeznania wykonuje swoje zadania, zatem urzędem właściwym dla Pani będzie US (…). Pani zdaniem, ma Pani obowiązek złożyć zeznanie podatkowe nawet w sytuacji, w której nie osiągnęła Pani dochodu ze sprzedaży - na podstawie art. 45 ust. 1a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy:

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa nastąpiło po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze zbycia nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie, według art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że jeżeli nieruchomości lub prawa majątkowe określone przez art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c tej ustawy zostały nabyte w drodze spadku, to ich odpłatne zbycie (dokonane poza działalnością gospodarczą) stanowi przychód podlegający opodatkowaniu, jeżeli nastąpiło ono przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Do wyliczenia 5-letniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest zatem nie tylko okres własności nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę, który dokonuje sprzedaży, ale także okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkodawcy. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło 5 lat – to sprzedaż nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c w związku z art. 10 ust. 5 ww. ustawy (czyli nabytych w drodze spadku), decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma forma prawna ich nabycia oraz moment nabycia przez spadkodawcę.

Natomiast na podstawie art. 10 ust. 7 ww. ustawy:

Wobec powyższego w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, nabytej w drodze spadku istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę oraz czy w wyniku dokonania działu spadku nie następuje nabycie majątku przekraczające pierwotnie posiadany udział w spadku.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „spadek” ani też „nabycie w drodze spadku”, dlatego też zasadnym jest odwoływanie się do regulacji zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego:

Na podstawie art. 925 Kodeksu cywilnego:

Stosownie do treści art. 931 § 1 Kodeksu cywilnego:

Według art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:

Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Stosownie do art. 1035 Kodeksu cywilnego:

Zgodnie z art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 1038 § 2 Kodeksu cywilnego:

Na podstawie art. 195 Kodeksu cywilnego:

Współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, nigdy o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy.

W świetle art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego:

Według art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego:

Stosownie zaś do art. 211 Kodeksu cywilnego:

Zgodnie z art. 212 Kodeksu cywilnego:

Z powyższych przepisów wynika, że zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Jeżeli zniesienie współwłasności następuje przez podział rzeczy wspólnej, to co do zasady dokonuje się jej podziału na tyle części ilu jest współwłaścicieli z uwzględnieniem wartości udziałów posiadanych przed zniesieniem współwłasności. W przypadku różnicy pomiędzy wartością utworzonych części rzeczy a wielkością udziałów, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne.

Co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy – w wyniku tego zniesienia – podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału, jaki pierwotnie mu przysługiwał.

Podobne wnioski wynikają z ukształtowanej już linii orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego, który twierdzi, że nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku dokonanego zniesienia współwłasności, jeśli:

a)podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty, lub

b)wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki przysługiwał tej osobie we współwłasności.

Analogicznie sytuacja kształtuje się przy dziale spadku, bowiem za datę nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego – w przypadku ich sprzedaży, które przypadły danej osobie w wyniku działu spadku, należy przyjąć datę ich pierwotnego nabycia, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa majątkowego w wyniku działu mieści się w udziale, jaki przysługuje tej osobie w majątku objętym współwłasnością oraz dział spadku został dokonany bez spłat i dopłat. Natomiast, gdy w wyniku działu spadku udział danej osoby ulega powiększeniu, mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego.

Z instytucją działu spadku mamy więc do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Nie zmienia to faktu, że dział spadku jest zawsze konsekwencją wcześniejszego nabycia spadku. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Dział spadku, w wyniku którego udział w nieruchomości lub prawie majątkowym nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. Jednakże nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego w drodze działu spadku (nawet jeżeli działu spadku dokonano bez spłat lub dopłat) w części przekraczającej udział spadkowy stanowi w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego w tym udziale, który przekracza udział nabyty w spadku. Wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem majątkowym. Bezsprzeczne jest, że udziały, jakie otrzymuje spadkobierca powyżej swojego udziału (jeżeli nabywa majątek w dziale spadku o wartości większej od swojego udziału w spadku) były własnością pozostałych spadkobierców. Spadkobierca nie miał do nich żadnych praw aż do momentu działu spadku. Nabycie w wyniku działu spadku części majątku, który należał do innych spadkobierców, należy więc traktować jako nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Za datę nabycia tej części nieruchomości, która przekracza dotychczasowy udział w spadku, należy przyjąć datę dokonania działu spadku, tj. dzień zawarcia umowy bądź uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli dział spadku dokonany był na drodze postępowania sądowego.

Powyższe znajduje potwierdzenie w cytowanym wcześniej art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że (...) 2017 r. zmarła Pani matka, a w skład spadku po niej weszły następujące składniki majątkowe: lokal mieszkalny, który nabyła Pani matka w 2004 r. - o wartości (...) zł, gotówka w kwocie (...) zł oraz udział ½ w prawie własności nieruchomości zabudowanej starym domem - o wartości (...) zł. W ramach dyspozycji wkładem na wypadek śmierci Pani matka upoważniła Panią do środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym prowadzonym dla Pani matki. Środki te nie weszły w skład spadku. W wyniku postanowienia sądu z 2018 r. o nabyciu spadku, Pani wraz z bratem nabyliście spadek po zmarłej matce w częściach po ½. Natomiast postanowienie sądu o dziale spadku uprawomocniło się w 2019 r. W wyniku działu spadku otrzymała Pani ww. lokal mieszkalny oraz (...) zł, natomiast Pani brat otrzymał udział ½ w prawie własności nieruchomości zabudowanej starym domem oraz spłatę od Pani w łącznej wysokości (...) zł. W wyniku działu spadku uzyskała Pani korzyść majątkową przewyższającą wartość przysługującego Pani w spadku udziału.

W przedmiotowej sprawie kluczowe jest ustalenie, kiedy nastąpiło faktyczne nabycie przez Panią zbywanej nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 i ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Użyty w ww. przepisie termin „nabycie” oznacza każde uzyskanie tytułu własności (nabycie własności) lub każde uzyskanie określonego prawa (nabycie prawa) bez względu na fakt czy jest to nabycie w części ułamkowej, czy w całości. Poprzez „nabycie” należy rozumieć każde zwiększenie aktywów podatnika.

Moment przeniesienia prawa własności w prawie podatkowym określony jest zgodnie z normami prawa cywilnego.

Stosownie do art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego:

Nabyć nieruchomość lub prawo majątkowe można więc, np. w drodze zakupu, bądź uzyskując pod tytułem darmym (w formie darowizny, spadku), a w przypadku zaś ograniczonych praw rzeczowych również zawierając umowę o ustanowieniu tego prawa.

Przystępując do oceny skutków podatkowych sprzedaży w 2024 r. opisanej we wniosku nieruchomości, zauważyć należy, że do nabycia przez Panią ½ udziału w lokalu mieszkalnym, o którym mowa we wniosku, doszło najpierw w drodze spadku po zmarłej matce. Zatem datą nabycia przez Panią ½ udziału w lokalu mieszkalnym po zmarłej matce, jest data nabycia tej nieruchomości przez Pani matkę, czyli 2004 r. Zatem – w odniesieniu do ww. części nabytej w drodze spadku po Pani matce – pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych niewątpliwie upłynął.

Natomiast postanowieniem sądu o dziale spadku, które uprawomocniło się w 2019 r., nabyła Pani na własność lokal mieszkalny, o którym mowa we wniosku, w wyniku czego otrzymała Pani przysporzenie majątkowe kosztem pozostałego współwłaściciela – Pani brata. Oznacza to, że w dacie dokonanego działu spadku – w odniesieniu do tej części majątku, która należała do drugiego współwłaściciela – doszło do nowego nabycia, o którym mowa w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem skoro w wyniku dokonanego w 2019 r. działu spadku wartość nabytego przez Panią majątku przekroczyła wartość udziału jaki pierwotnie przysługiwał Pani w całej masie spadkowej i otrzymała Pani przysporzenie majątkowe kosztem innego współwłaściciela – to sprzedaż nieruchomości w tej części stanowi źródło przychodu na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem termin, o którym mowa w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 i ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy w tym przypadku liczyć od końca 2019 r. Wobec powyższego pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 i ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dla ww. nieruchomości upłynąłby dopiero z końcem 2024 r.

Wobec powyższego, odpłatne zbycie w 2024 r. przez Panią nieruchomości - lokalu mieszkalnego - w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w spadku po matce, nie stanowi dla Pani źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ terminu, o którym mowa w tym przepisie i tym samym nie skutkuje dla Pani obowiązkiem uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych.

Natomiast odpłatne zbycie w 2024 r. ww. nieruchomości w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w 2019 r. w drodze działu spadku ponad udział jaki pierwotnie przysługiwał Pani w spadku po zmarłej matce, stanowi dla Pani źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 i 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dochód uzyskany z tego źródła podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z postanowieniami art. 30e i następnych ww. ustawy.

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Art. 30e ust. 2 przywołanej ustawy stanowi, że

Stosownie do art. 19 ust. 1 cyt. ustawy:

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością).

Do wydatków takich można zaliczyć przykładowo koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, koszty i opłaty sądowe itp. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym odpłatnym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy. Koszty te nie są kosztami nabycia, lecz jako koszty odpłatnego zbycia pomniejszają przychód.

Ustalenie kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia odbywa się natomiast zgodnie z art. 22 ust. 6c lub 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zależności od tego, czy zbywaną nieruchomość lub prawo nabyto odpłatnie, czy nieodpłatnie.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6c ww. ustawy:

Stosownie do art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 22 ust. 6e ww. ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że podstawą obliczenia podatku jest dochód, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości określonym zgodnie z art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak obliczony dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku udziałów w nieruchomości nabytych odpłatnie w drodze działu spadku, tj. z obowiązkiem spłaty pozostałych spadkobierców, zastosowanie znajduje art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pojęcie kosztów nabycia, o których mowa w art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczy tych wydatków, które zbywca musiał ponieść, aby nabyć zbywaną przez siebie nieruchomość lub prawo.

We wskazanej kategorii kosztów mieszczą się zatem udokumentowane (faktyczne) kwoty spłat na rzecz pozostałych współwłaścicieli, które można uwzględnić przy ustalaniu podstawy opodatkowania.

Podkreślenia wymaga, że w sytuacji gdy ugoda sądowa stanowiąca dział spadku obejmowała również inne niż nieruchomości składniki majątku spadkowego, wówczas spłaty te mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu w części proporcjonalnie przypadającej na nieruchomości bądź udziały w nich.

Jak wynika z opisu sprawy, w wyniku działu spadku otrzymała Pani własność lokalu mieszkalnego oraz (...) zł, natomiast Pani brat otrzymał udział ½ w prawie własności nieruchomości zabudowanej starym domem oraz spłatę od Pani w łącznej wysokości (...) zł. Dokonała Pani spłaty brata w dwóch ratach po (...) zł w 2018 r. i 2019 r.

Wskazuję, że w momencie przeprowadzenia działu spadku i zawarcia ugody nabyła Pani udział w nieruchomości (lokalu mieszkalnym), który wcześniej należał do drugiego spadkobiercy, tj. Pani brata. Spłata dokonana na rzecz Pani brata jest zatem dla Pani ceną nabycia udziału ww. nieruchomości, który należał do Pani brata.

Zatem wypłacona faktycznie kwota tytułem spłaty na jego rzecz, w części proporcjonalnie przypadającej na udział w lokalu mieszkalnym, który został przez Panią zbyty w 2024 r., a który Pani nabyła w 2019 r. może być uznana jako koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego.

Wobec powyższego, udokumentowane i faktycznie wypłacone przez Panią kwoty spłat na rzecz Pani brata nie mogą być uznane jako koszty uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia w całości a jedynie w części proporcjonalnie przypadającej na udział w nieruchomości, nabyty przez Panią w wyniku działu spadku w 2019 r. ponad udział jaki pierwotnie przysługiwał Pani w spadku po zmarłej matce.

Zatem Pani stanowisko w powyższym zakresie jest nieprawidłowe.

Jak wskazała Pani w opisie sprawy, Pani jako jedyna poniosła koszty związane z organizacją pochówku Pani matki udokumentowane fakturami VAT, tj.: koszt nagrobku, opłata za korzystanie z cmentarza komunalnego i koszt otwarcia grobowca. Roszczenie o wypłatę zasiłku pogrzebowego zostało scedowane przez Panią na rzecz domu pogrzebowego, który wystawił za swoje usługi fakturę VAT.

Definicję kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku ustawodawca precyzuje przez bezpośrednie wskazanie, że koszty takie stanowią:

·udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania,

·kwota zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn,

·udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę,

·przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika.

Wyjaśniam jednocześnie, że ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2159) została zmieniona treść art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przepis ten po nowelizacji ma zastosowanie do stanów faktycznych zaistniałych od dnia 1 stycznia 2019 r., tj. do dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości, które zostały uzyskane przez podatników począwszy od 1 stycznia 2019 r.

Odnosząc się do kwestii uwzględnienia przez Panią w kosztach uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości długów spadkowych w postaci kosztów związanych z organizacją pochówku Pani matki należy stwierdzić, że stosownie do cytowanego już art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do kosztów tych można zaliczyć przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw nabytych przez podatnika. Przy czym przez wskazane w tym przepisie ciężary spadkowe rozumie się m.in. spłacone przez podatnika długi spadkowe.

Zgodnie z cytowanym już art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego:

Stosownie zaś do art. 922 § 3 Kodeksu cywilnego:

Kwestię odpowiedzialności za długi spadkowe regulują przepisy Kodeksu cywilnego. I tak, zgodnie z art. 1034 Kodeksu cywilnego:

Z powyższych przepisów wynika, że obowiązek rozliczenia długów spadkowych, w tym kosztów pogrzebu i nagrobka spoczywa na spadkobiercach. Rozmiar tego wydatku ograniczony został w art. 922 § 3 Kodeksu cywilnego przyjętym w danym środowisku zwyczajem. Ponadto jeżeli jeden ze spadkobierców w poczuciu moralnego obowiązku uczczenia spadkodawcy poniósł koszty organizacji pochówku i wzniósł nagrobek odpowiadający miejscowym zwyczajom, to wydatki z tym związane obciążają wszystkich spadkobierców i podlegają rozliczeniu tak, jak każde inne zobowiązanie pieniężne.

Warto w tym miejscy przywołać też uchwałę Sądu Najwyższego z 22 listopada 1988 r. sygn. akt III CZP 86/88 która stanowi, że:

Do kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym do długów spadkowych, należy zaliczyć koszty faktycznie poniesione przez podatnika, stanowiące uszczuplenie w jego majątku. Do kosztów tych nie można zaliczyć natomiast wydatków, które zostały sfinansowane zasiłkiem pogrzebowym. W tym bowiem zakresie wydatki te są pokryte nie majątkiem osobistym podatnika, ale środkami przyznanymi przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast pozostałe wydatki sfinansowane własnymi środkami finansowymi mogą zostać uwzględnione w kosztach uzyskania przychodów w części, w jakiej przypadają one na podatnika.

Kluczowe bowiem, dla rozstrzygnięcia omawianej kwestii jest wskazanie w art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, że do kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku, w którym nastąpiło jej nabycie zalicza się również przypadające na podatnika ciężary spadkowe w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika.

Zatem, nie może Pani zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu długów spadkowych, które obciążały udział w spadku nabyty przez Pani brata, gdyż udział ten nabyła Pani od brata w dziale spadku, a nie w spadku. Nie zmienia tego fakt, że w dziale spadku uzyskała Pani prawo własności całej nieruchomości (lokalu mieszkalnego).

W związku z powyższym, do kosztów uzyskania przychodów z tytułu zbycia lokalu mieszkalnego, nie może Pani zaliczyć całości poniesionych udokumentowanych kosztów związanych z organizacją pochówku Pani matki. Stosownie do treści art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia ww. nieruchomości może Pani zaliczyć ciężary spadkowe (długi spadkowe w postaci udokumentowanych kosztów organizacji pochówku Pani matki) obciążające jedynie Pani udział (½) nabyty w spadku - w takiej części, w jakiej wartość zbywanej nieruchomości odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez Panią w spadku.

Podstawą obliczenia Pani dochodu do opodatkowania z tytułu sprzedaży lokalu mieszkalnego, o którym mowa we wniosku, jest różnica między:

1)Pani przychodem ze sprzedaży lokalu mieszkalnego w części nabytej w drodze działu spadku ponad Pani pierwotny udział w spadku, tj. wartością wyrażoną w cenie określonej w umowie sprzedaży lokalu mieszkalnego w części nabytej w drodze działu spadku ponad Pani pierwotny udział w spadku, pomniejszonym o koszty odpłatnego zbycia, a

2)kosztami uzyskania przychodu, ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d ww. ustawy.

Zatem Pani stanowiska w powyższym zakresie są nieprawidłowe.

Dochód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8  lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym. Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 tej ustawy – dochód ten może jednak zostać objęty zwolnieniem z opodatkowania przy spełnieniu warunków określonych w tym przepisie.

Z wniosku nie wynika, by po sprzedaży w 2024 r. lokalu mieszkalnego, o którym mowa we wniosku, miały zaistnieć okoliczności uprawniające Panią do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Zatem obowiązek zapłaty 19% podatku z tytułu sprzedaży przez Panią lokalu mieszkalnego, o którym mowa we wniosku, zależny jest od uzyskania dochodu ustalonego na zasadach określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi nadwyżkę pomiędzy przychodem z tytułu ww. transakcji, określonym zgodnie z art. 19, a kosztami uzyskania przychodu, o których mowa w art. 22 ust. 6c i 6d ww. ustawy.

Wobec powyższego, skoro sprzedaż w 2024 r. przez Panią lokalu mieszkalnego, o którym mowa we wniosku, w części w jakiej został przez Panią nabyty w drodze działu spadku ponad udział jaki pierwotnie przysługiwał Pani w spadku po zmarłej matce, skutkuje dla Pani powstaniem przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to dochód ze sprzedaży tej części nieruchomości podlega – stosownie do art. 30e ust. 1 wskazanej ustawy – opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym. W sytuacji, gdy przysługujące Pani do odliczenia koszty uzyskania przychodu, dotyczące sprzedaży lokalu mieszkalnego w części nabytej w drodze działu spadku ponad Pani pierwotny udział w spadku, są równe lub przekraczają wartość uzyskanego przez Panią przychodu – określonego zgodnie z art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – ze sprzedaży tej nieruchomości w części nabytej w drodze działu spadku ponad pierwotny udział w spadku, dochód stanowiący podstawę obliczenia podatku wyniesie 0 zł.

Zatem Pani stanowisko w powyższym zakresie jest prawidłowe.

Z art. 30e ust. 4 cytowanej ustawy wynika, że:

Według art. 30e ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 45 ust. 1a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie natomiast z art. 45 ust. 1b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W celu rozliczenia przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości dokonanego przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej nieruchomości należy złożyć zeznanie podatkowe PIT-39. Zeznanie podatkowej należy złożyć niezależnie od tego czy z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości podatnik osiągnął dochód, czy poniósł stratę.

Wobec powyższego, w związku ze sprzedażą w 2024 r. lokalu mieszkalnego, o którym mowa we wniosku, jest Pani zobowiązana do złożenia zeznania podatkowego PIT-39 o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej stracie) w myśl art. 45 ust. 1a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w terminie do 30 kwietnia 2025 r. do urzędu skarbowego, którego naczelnik jest właściwy według Pani miejsca zamieszkania w dniu składania zeznania.

Zatem Pani stanowisko w powyższym zakresie jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Końcowo wyjaśniam, że w przedmiotowej sprawie konieczne jest odróżnienie zakresu norm określających sposób ustalania dochodu w związku ze zbyciem nieruchomości od sposobu jego obliczania. Zarówno weryfikacja prawidłowości przyjętych wartości przychodu i kosztów uzyskania przychodu oraz dokonanych obliczeń nie jest elementem zastosowania przepisu – może być ona dokonana dopiero na etapie ewentualnych, późniejszych postępowań podatkowych lub kontrolnych, które nie jest możliwe w ramach wydawania interpretacji indywidualnych na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej. Wówczas, zgodnie z ogólną zasadą prawną, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie wywodzącej z tego tytułu skutki prawne, podatnik będzie musiał wykazać, że prawidłowo obliczył i wykazał w złożonym zeznaniu przychody i koszty ich uzyskania.

Tym samym, przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej nie jest ocena wartości liczbowych zawartych w przedmiotowym wniosku. Rozstrzygnięcie w zakresie konkretnych kwot stanowiących podstawę opodatkowania – zgodnie z treścią art. 21 ustawy Ordynacji podatkowej – może być zawarte jedynie w decyzji podatkowej, która jest wydawana po przeprowadzeniu postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej przez właściwy w tej sprawie organ podatkowy.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.