Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 grudnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 9 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 4 lutego 2025 r. (wpływ 4 lutego 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie oraz pismem z 11 lutego 2025 r. (wpływ 12 lutego 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Pan Ł.H. (dalej jako: Wnioskodawca) wraz ze swoją żoną K.H. (dalej jako: P. H. lub Kredytobiorcy) jako małżeństwo posiadają ustawową wspólność majątkową małżeńską. Obydwoje są polskimi rezydentami podatkowymi - podlegają w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 1a ustawy PIT.

Dnia 5 czerwca 2008 roku P. H. zawarli umowę nr …. o kredyt mieszkaniowy … (kredyt budowlano-hipoteczny przeznaczony na finansowanie inwestycji budowlanej), (dalej jako: Umowa kredytowa) z bankiem ... z siedzibą w .... Bank (…) został przejęty (...) roku przez bank - ... (dalej jako: … lub Bank). Wobec tego stroną Umowy kredytowej w miejsce Bank … stał się ... jako następca prawny.

Zgodnie z Umową kredytową P. H. zaciągnęli kredyt w walucie obcej (franki szwajcarskie) w wysokości … CHF, co Bank przeliczył po odpowiednim kursie waluty obcej na kapitał w wysokości … zł (dalej jako: Kredyt). Kredyt miał charakter zwrotny - P. H. zobowiązani byli do jego zwrotu wraz z odsetkami zgodnie z harmonogramem spłat wynikającym z Umowy kredytowej. Kredyt zatem stanowił umowę kredytową regulowaną przez art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe.

Wnioskodawcy zaciągnęli Kredyt w całości na realizację własnych celów mieszkaniowych, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. c) i d) ustawy PIT, tj. na:

a)spłatę kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w Banku (...) na nabycie gruntu położonego w Polsce, w miejscowości (...) oraz budowę własnego budynku mieszkalnego (domu jednorodzinnego) na tym gruncie;

b)wykończenie i remont ww. własnego budynku mieszkalnego.

Kredyt był zabezpieczony ustanowioną na rzecz Banku do kwoty … hipoteką kaucyjną na ww. nieruchomości - (...).

W 2024 roku pomiędzy P. H. a Bankiem zaistniał spór dotyczący skuteczności poszczególnych postanowień umownych i całej Umowy kredytowej, który zawisł w sprawie o sygn. akt … przed Sądem Okręgowym w (...).

W celu polubownego załatwienia sporu między Kredytobiorcami a Bankiem, w dniu 28 listopada 2024 roku P. H. zawarli z Bankiem ugodę pozasądową (dalej jako: Ugoda). Bank zaproponował zawarcie Ugody na warunkach przewidujących przeliczenie Kredytu od początku obowiązywania Umowy kredytowej tak, jakby Kredyt ten został zaciągnięty w walucie polskiej, oprocentowany stopą procentową właściwą dla kredytów udzielanych w PLN (WIBOR 3M + marża Banku).

Zgodnie z Ugodą:

a)zadłużenie Kredytobiorców z tytułu Umowy kredytowej w przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie NBP z dnia poprzedzającego dzień zawarcia Ugody - 4,6408 wynosi łącznie … zł, w tym:

·kapitał pozostały do spłaty: … zł (dalej jako: Zadłużenie);

·odsetki bieżące: … zł;

b)Bank na mocy Ugody z dniem jej podpisania, tj. 28 listopada 2024 roku zwolnił Kredytobiorców z obowiązku zwrotu Zadłużenia w wysokości … zł - nastąpiło umorzenie Zadłużenia;

c)po zmianie waluty zadłużenia z CHF na PLN, strony uzgodniły, że kredyt udzielony na podstawie Umowy kredytowej został spłacony i powstała nadpłata należna Kredytobiorcom, która wynosi wraz z odsetkami … zł, w tym:

·kapitał: … zł;

·odsetki bieżące: … zł;

- dalej jako: Nadpłata;

d)Bank zobowiązał się do zwrotu Nadpłaty w terminie 21 dni od dnia zawarcia Ugody;

e)Bank zobowiązał się także do wypłaty na rzecz Kredytobiorców kwoty dodatkowej w wysokości … zł (dalej jako: Dodatkowa kwota) w terminie 21 dni od dnia zawarcia Ugody.

Do dnia zawarcia Ugody P. H. spłacili na rzecz Banku kwotę kapitału i odsetek w ramach Kredytu w wysokości … zł (dalej jako: Spłata).

Wobec tego suma Nadpłaty i Dodatkowej kwoty nie przekracza kwoty Spłaty, której dokonali wcześniej Kredytobiorcy na rzecz Banku. Wobec tego zarówno Nadpłata jak i Dodatkowa kwota stanowią zwrot środków wcześniej wpłaconych na rzecz Banku, będących ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z własnych środków Kredytobiorców.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że Bank ... z którym Wnioskodawca zawarł umowę kredytową na nabycie gruntu oraz budowę budynku mieszkalnego (domu jednorodzinnego) jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, tj. na podstawie ustawy Prawo bankowe.

Kredyt mieszkaniowy zaciągnięty przez Wnioskodawcę w Banku … został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości położonej w miejscowości (...).

Całość środków uzyskanych w związku z ww. kredytem mieszkaniowym (zaciągniętym w Banku ...) została przeznaczona na własne cele mieszkaniowe, tj. na budowę własnego budynku mieszkalnego (domu jednorodzinnego) na gruncie położonym w (...).

Bank umorzył zadłużenia wszystkim współkredytobiorcom, tj. Wnioskodawcy i jego żonie. Wnioskodawca wraz z żoną wspólnie zawarli umowę kredytową i wspólnie zawarli ugodę z Bankiem na takich samych warunkach.

Wnioskodawca był solidarnie wraz z pozostałymi kredytobiorcami (tj. ze swoją małżonką) zobowiązany do spłaty kredytu.

Pan Ł.H. nie korzystał dotychczas z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację jakiejkolwiek innej inwestycji mieszkaniowej.

Pytania

1.Czy kwota Nadpłaty i Dodatkowej kwoty, które P. H. otrzymają od Banku na mocy Ugody stanowi dla nich przychód z innych źródeł, opodatkowany podatkiem PIT?

2.Czy kwota Zadłużenia, która została umorzona P. H. przez Bank na mocy Ugody stanowi dla nich przychód z innych źródeł, od którego należy zaniechać poboru podatku PIT na mocy przepisów Rozporządzenia PIT?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, w odniesieniu do pytania 1, kwota Nadpłaty i Dodatkowa kwota, które P. H. otrzymają od Banku na mocy Ugody nie stanowi dla nich przychodu z innych źródeł i tym samym nie podlega opodatkowaniu PIT.

Natomiast w odniesieniu do pytania 2 uważa Pan, że kwota Zadłużenia, która została umorzona P. H. przez Bank na mocy Ugody stanowi dla nich przychód z innych źródeł, od którego należy zaniechać poboru podatku PIT na mocy przepisów Rozporządzenia PIT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy do pytania nr 1.

Zgodnie z art. 9 ustawy PIT:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11. ust. 1 ustawy PIT:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z powyższych przepisów wynika, że opodatkowaniu PIT zasadniczo podlegają wszelkiego rodzaju dochody osiągnięte przez osobę fizyczną, rozumiane jako przychody pomniejszone o koszty uzyskania przychodów.

Jednakże za przychody podatkowe mogą być uznane wyłącznie takie świadczenia, które stanowią przysporzenie majątkowe dla podatnika, tj. zwiększają jego aktywa lub zmniejszają jego pasywa. Przysporzenie to musi mieć charakter definitywnego, tj. niemającego charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy PIT można zatem mówić w sytuacji, gdy podatnik otrzymuje określoną wartość majątkową (środki pieniężne, świadczenia w naturze czy też inne nieodpłatne świadczenia) lub też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów - uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

W celu ustalenia zasad opodatkowania danego przychody, należy go przypisać do określonego źródła przychodów. Katalogi źródeł przychodów znajduje się w art. 10 ust. 1 ustawy PIT.

Jednym ze źródeł przychodów są tzw. inne źródła, na co wskazuje art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy PIT:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użyte w powyższym przepisie sformułowanie „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty. Przyjęło się zatem, że do innych źródeł zalicza się wszelkiego rodzaju przychody, które nie zostały wymienione w innych źródłach przychodów wskazanych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ustawy PIT.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu w całości lub w części lub do umorzenia odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy PIT).

Mając na uwadze przestawione powyżej regulacje stwierdzić należy, że skoro suma Nadpłaty i Dodatkowej kwoty, którą Państwo H. otrzymają z … nie przekracza kwoty Spłaty, której dokonali wcześniej na rzecz Banku, to po ich stronie nie powstaje przychód podatkowy. Zarówno Nadpłata jak i Dodatkowa kwota stanowią zwrot środków wcześniej wpłaconych do Banku. Nie otrzymają oni zatem żadnego przysporzenia majątkowego w związku z otrzymanymi środkami - Nadpłaty i Dodatkowej kwoty. Środki te uznać należy za ekwiwalent wydatków, które były uprzednio poniesione ze własnych środków Kredytobiorców.

Powyższe stanowisko potwierdzają interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wydawane w podobnych stanach faktycznych, np.:

·Pismo z dnia 18 października 2024 r., 0112-KDIL2-1.4011.665.2024.1.MKA, w którym organ wskazał, że:

W opisie sprawy wskazała Pani, że zgodnie z projektem ugody Bank przeliczy kredyt od początku w taki sposób, jakby był kredytem złotówkowym, oprocentowanym stopą procentową właściwą dla kredytów w PLN. Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, powstanie nadpłata, którą Bank zobowiązał się wypłacić Wnioskodawcom. Ponadto Bank wypłaci na rzecz Wnioskodawców „kwotę dodatkową”. Jak Pani wskazała Bank poprzez zapłatę kwoty wymienionej w pytaniu de facto dokona zwrotu części środków uprzednio wpłaconych na rzecz Banku przez Wnioskodawców, w związku z wykonaniem umowy.

Wobec powyższego, skoro kwota dodatkowa, którą otrzymała Pani od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Panią podczas spłaty kredytu hipotecznego jej otrzymanie nie powoduje po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo.

Dlatego stwierdzam, że wypłacona przez Bank w ramach ugody kwota (...) zł, na którą składa się kwota (...) zł tytułem zwrotu "nadpłaty" oraz kwota (...) zł tytułem "kwoty dodatkowej", nie będzie stanowiła dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie ma Pani obowiązku zapłaty podatku od wypłaconej przez bank kwoty.

·Pismo z dnia 2 lipca 2024 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.464.2024.2.MKA, w którym organ wskazał, że:

W opisie sprawy wskazała Pani, że w związku z zawarciem ugody bank zwrócił Pani kwotę określoną jak nadpłata oraz dodatkową kwotę 277 618,97 zł. Przy czym suma wpłat tytułem spłaty kredytu pomniejszona o zwrot proponowany przez bank jest wyższa niż kwota otrzymanego kapitału kredytu.

Zatem w analizowanej sprawie po Pani stronie nie doszło do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzymała Pani zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazała Pani na rzecz banku w ramach spłaty rat udzielonego kredytu hipotecznego. A zatem otrzymała Pani środki będące ekwiwalentem wydatków, które byty uprzednio poniesione z Pani własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Pani majątku. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo.

Dlatego stwierdzam, że zwrot przez bank części kwoty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego, tj. kwoty nadpłaty i kwoty dodatkowej nie będzie stanowił dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie ma Pani obowiązku zapłaty podatku od zwróconej przez bank kwoty. Nie ma Pani również obowiązku składania jakichkolwiek informacji do urzędu skarbowego o otrzymanej od banku kwocie.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy do pytania nr 2.

Mając na uwadze regulacje ustawy PIT, wskazane w uzasadnieniu stanowiska Wnioskodawcy do pytania nr 1, stwierdzić należy, że umorzona przez Bank kwota Zadłużenia Kredytu stanowi przychód podatkowy P. H. w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy PIT z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła przychodów - inne źródła w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy PIT. Niewątpliwie bowiem, umorzenie części Kredytu stanowi dla nich przysporzenie majątkowe.

Jednak wskazać należy, że przepisy Rozporządzenie PIT wprowadzają szczególne zasady zaniechania poboru podatku PIT od umorzonego kredytu udzielonego na własne cele mieszkaniowe.

Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia PIT:

Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.

Zgodnie z § 1 ust. 2 pkt 1 Rozporządzenia PIT, kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują m.in. kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału) - w przypadku P. H. umorzony przez Bank został kapitał Zadłużenia.

Zgodnie z § 2 ust. 1 Rozporządzenia PIT:

Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób prawnych od dochodu odpowiadającego równowartości umorzonych kwot wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych, od tej części kapitału tych kredytów, od której następuje zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie § 1 ust. 1 pkt 1, w przypadku gdy:

1)umorzenia dokonuje podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów;

2)równowartość umorzonych kwot wierzytelności nie pomniejszyła w jakiejkolwiek innej formie przychodu, dochodu, podstawy opodatkowania ani podatku podmiotu udzielającego kredytu mieszkaniowego lub umarzającego kwoty wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem rezerw i odpisów utworzonych na te wierzytelności, które zostały rozwiązane w związku z tym umorzeniem, i w następstwie ich rozwiązania ustalony został przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Kredyt mieszkaniowy rozumiany jest jako (§ 3 Rozporządzenia PIT):

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa wart. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku P. H. powyższe warunki, o których mowa w Rozporządzeniu PIT są spełnione. Zaciągnęli oni Kredyt na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, której celem było zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego (stworzonego przez małżeństwo P. H.), tj. na:

·spłatę kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w Banku ... na nabycie gruntu położonego w Polsce, w miejscowości (...) oraz budowę własnego budynku mieszkalnego (domu jednorodzinnego) na tym gruncie

oraz

·wykończenie i remont ww. własnego budynku mieszkalnego.

Mając na uwadze regulacje ustawy PIT wprawdzie umorzona przez Bank kwota Zadłużenia Kredytu stanowi przychód podatkowy P. H., ale nie będą oni zobowiązani do zapłaty podatku PIT na mocy szczególnych regulacji Rozporządzenia PIT, tj. ma miejsce zaniechanie poboru PIT od kwoty Zadłużenia. Spełniają oni bowiem wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania.

Powyższe stanowisko potwierdzają interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wydawane w podobnych stanach faktycznych, np.: w piśmie z dnia 18 października 2024 r., 0112-KDIL2-1.4011.665.2024.1.MKA, w którym organ wskazał, że:

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że umorzona przez Bank część kwoty kredytu (kapitału), stanowić będzie dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Jednocześnie należy wskazać, że w przypadku uzyskania przez Pana do 31 grudnia 2024 r. przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu zaciągniętego w 2008 r. kredytu hipotecznego (na jedną inwestycję mieszkaniową), zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będzie bowiem Pan spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania.

Podkreślić należy, że wobec treści § 4 cytowanego rozporządzenia, zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych będzie miało zastosowanie tylko wówczas, gdy ugoda z Bankiem, na mocy której dojdzie do ww. umorzenia wierzytelności, zostanie zawarta w okresie obowiązywania rozporządzenia, tj. do 31 grudnia 2024 r.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie zajętego stanowiska.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności od kredytu hipotecznego, zaciągniętego przez Pana, wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu wskazuję na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:

Natomiast z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że:

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w przypadku umorzenia kredytu refinansowego - aby został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z opisu sprawy wynika, że zaciągnął Pan kredyt w Banku ... na budowę własnego budynku mieszkalnego (domu jednorodzinnego) na gruncie położonym w miejscowości (...). Całość środków uzyskanych w ramach tego kredytu mieszkaniowego została przeznaczona na własne cele mieszkaniowe. Kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na ww. nieruchomości. W 2008 r. zaciągnął Pan kolejny kredyt hipoteczny w Bank (…) . Kredyt ten został w całości przeznaczony na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. c i d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. na spłatę kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w Banku ... na nabycie gruntu oraz na budowę własnego budynku mieszkalnego na tym gruncie oraz na wykończenie i remont ww. własnego budynku mieszkalnego.

Zatem, umorzenie przez Bank ww. kwoty z tytułu kredytu zaciągniętego przez Pana w 2008 r., stanowić będzie dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 tej ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, w analizowanym przypadku w związku z uzyskaniem przez Pana przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu zaciągniętego w 2008 r. kredytu hipotecznego, znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Spełnia Pan bowiem przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania. Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Odnosząc się natomiast do skutków podatkowych wypłaty ustalonej w ugodzie nadpłaty w kwocie … zł oraz kwoty dodatkowej wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Jednakże definicja przychodu podatkowego zawarta w art. 11 ust. 1 wskazuje, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

W opisie sprawy wskazał Pan, że Bank w zawartej ugodzie zobowiązał się do zapłaty na Pana rzecz nadpłaty w kwocie … zł oraz kwoty dodatkowej w wysokości … zł. Nadpłata jak i kwota dodatkowa stanowią zwrot środków wcześniej wpłaconych na rzecz Banku, które uprzednio były poniesione z Pana własnych środków.

Wobec powyższego, skoro nadpłata oraz kwota dodatkowa, którą otrzyma Pan od Banku w wyniku zawartej ugody, mieszczą się w kwocie wpłacanej przez Pana podczas spłaty kredytu hipotecznego to ich otrzymanie nie powoduje po Pana stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie są Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pana stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.

Podsumowując, w analizowanej sprawie wypłata przez Bank ww. kwot nie spowoduje u Pana powstania przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Nie będzie więc miał Pan obowiązku zapłaty podatku od wypłaconych Panu przez Bank ww. kwot.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia;

-zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie ze wskazaniem we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Pan jest wnioskodawcą w niniejszej sprawie. Tym samym wystąpił Pan o interpretację przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako jeden ze współkredytobiorców. Dlatego niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź na pytania w niej zawarte tylko w odniesieniu do Pana osoby. Nie wywiera ona skutku prawnego dla drugiego współkredytobiorcy (Pana małżonki).

Wydając interpretacje indywidualne nie odnoszę się do kwot i nie dokonuję wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek określenia podstawy opodatkowania, a prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111, ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.