Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
16 grudnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 16 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 10 lutego 2025 r. (wpływ 10 lutego 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W roku 2010 r. zawarła Pani z bankiem umowę kredytu hipotecznego nr (…), mocą której Bank udzielił Pani jako kredytobiorcy kredytu w wysokości (…) PLN (słownie: (…)) indeksowanego do waluty EUR.
Umowa kredytowa, jak się okazało, zawierała klauzule abuzywne.
Zważywszy, że Pani Kredyt:
a) został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej realizującej Pani własne cele mieszkaniowe – co niniejszym Pani oświadcza,
b) został udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez Bank, który jest podmiotem uprawnionym do udzielania kredytów, i którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, tj. Komisji Nadzoru Finansowego,
c)był zabezpieczony w postaci Hipoteki ustanowionej na nieruchomości,
d) oświadcza Pani jednocześnie, iż środki z Kredytu w wysokości (…) PLN przeznaczyła Pani na potrzeby mieszkaniowe jednego gospodarstwa domowego, nie korzystała Pani z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu żadnego innego kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej niż opisana w umowie kredytowej i ugodzie z bankiem,
wobec powyższego niniejszym wnioskuje Pani o możliwość skorzystania z zaniechania pobrania podatku w związku ze spełnieniem warunków opisanych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
W dniu (…) 2024 r. zawarła Pani z bankiem (…) umowę ugody, przedmiotem której Bank zwolnił Panią jako kredytobiorcę z długu co do umorzonej części kwoty Kredytu w wysokości (…) EUR (słownie euro: (…)), co po przeliczeniu tej kwoty na złote według średniego kursu EUR w Narodowym Banku Polskim z dnia (…) 2024 r. wynoszącego (…) stanowi (…) PLN (słownie: (…)).
W wyniku dokonanego zwolnienia z długu (umorzenia) Bank zwrócił Pani kwotę części umorzonego kapitału Kredytu, która została wypłacona Pani w PLN w wysokości (…) PLN (słownie: (…)). Oświadcza Pani, że ww. kwota wpłynęła na Pani konto bankowe w dniu (…) 2024 r.
W uzupełnieniu wniosku wyjaśniła Pani co następuje.
W roku 2010 zawarła Pani z Bankiem (…) Umowę Kredytu hipotecznego nr (…), mocą której Bank udzielił Pani – Kredytobiorcy kredytu w wysokości (…) PLN. Umowa kredytowa, jak się później okazało, zawierała klauzule abuzywne, przez lata składała Pani kilkukrotnie reklamacje w tej sprawie, jednakże bank nie przychylił się do Pani roszczeń, dlatego ostatecznie w roku 2021 spłaciła Pani kredyt całkowicie wg naliczonymi spread'ów walutowych, dokładnie wg oczekiwań banku.
W roku 2024 Bank sam zaproponował umowę ugody, aby uniknąć potencjalnych przyszłych roszczeń. Po wzajemnych negocjacjach nastąpiło polubowne rozstrzygnięcie sporu, Bank umorzył część spłaconych już w roku 2021 rat kapitałowo-odsetkowych wypłacając na Pani rzecz częściową kwotę nadpłaconego kredytu. W wyniku dokonanego umorzenia Bank zwrócił Pani kwotę części umorzonego kapitału Kredytu (rat kapitałowo-odsetkowych), która została Pani wypłacona w wysokości (…) PLN - ww. kwota wpłynęła na Pani konto bankowe w dniu (…) 2024 r.
Ponadto, w uzupełnieniu wskazała Pani również, że:
a)Bank umorzył część rat kapitałowo-odsetkowych;
b)była Pani jedynym kredytobiorcą w tej umowie kredytowej;
c)kredyt hipoteczny został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, lokal mieszkaniowy, w budynku mieszkalnym przy ul. (…) na terenie Polski;
d) kwota jaką otrzymała Pani od Banku jest zwrotem na Pani rzecz środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy kredytowej przekazała Pani na rzecz banku w ramach spłat rat kapitałowo-odsetkowych. Nie jest to żadna inna kwota, z jakiegokolwiek innego tytułu;
e) kwota zwrócona przez Bank nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczane tytułem kredytu hipotecznego i mieści się w kwocie wpłacanej przez Panią podczas spłaty kredytu.
Pytanie
Czy ww. kwota wypłacona przez Bank podlega opodatkowaniu?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, dokonany przez Bank zwrot części kwoty nadpłaty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego, wypłacony przez bank po zawarciu Ugody, nie stanowi dla Pani, jako kredytobiorczyni, przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Uważa Pani, że nie powstaje tu obowiązek zapłaty podatku od wypłaconej przez Bank kwoty zwrotu części nadpłaconego kredytu. Bank nie wystawił dla Pani PIT-11 w związku z zawartą ugodą w oparciu o uzyskaną indywidualną interpretację podatkową o sygn. (...) z dnia 22 listopada 2024 r.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.
Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) – mają definitywny, a nie zwrotny charakter.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061):
Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.
Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.
Odnosząc się do skutków podatkowych wypłaty ustalonej w ugodzie kwoty wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Jednakże jak wyżej wyjaśniłem definicja przychodu podatkowego zawarta w art. 11 ust. 1 wskazuje, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
Wobec powyższego, skoro kwota, którą otrzymała Pani od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Panią podczas spłaty kredytu hipotecznego to jej otrzymanie nie powoduje po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie są Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pani stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.