Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 grudnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 2 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 2 stycznia 2025 r. (wpływ 9 stycznia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

(...) 2022 r. zmarł Pana brat, w związku z tym 19 października 2023 r. zostało przeprowadzone postępowanie sądowe dotyczące nabycia spadku po nim. W wyniku tego postępowania został Pan właścicielem działek o numerach: 111, 112, 113, 114. Działki te zostały wywłaszczone przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad pod budowę drogi ekspresowej zgodnie z decyzją Wojewody (...) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej nr (...) z dnia (...) 2023 r. Odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia wyżej wymienionych nieruchomości zostało wypłacone w całości w 2024 r.

W uzupełnieniu wniosku z 2 stycznia 2025 r. doprecyzowuje Pan, że spadkodawca, czyli Pana brat wszedł w posiadanie działek bardzo dawno temu, dokładna data nie jest Panu znana, w granicach 45 lat temu, zostały mu one przekazane przez rodziców. Także był ich właścicielem przez bardzo długi okres.

Spadkobiercą po Pana bracie był Pan wraz z Pana matką w udziałach po ½ zgodnie z postanowieniem sądowym o stwierdzenie nabycia spadku z dnia 20 kwietnia 2023 r.

Następnie 19 października 2023 r. było przeprowadzone postępowanie o zgodny podział spadku po Pana bracie, w którym działki opisane we wniosku zostały przydzielone na Pana wyłączną własność. Dziedziczenie było ustawowe, nie było testamentu po Pana bracie.

Sprawy spadkowe zostały przeprowadzone w sądzie rejonowym w A.. W pierwszej kolejności zostało przeprowadzone postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku, które zostało wydane 20 kwietnia 2023 r. Zgodnie z tym postanowieniem nabył Pan spadek po bracie wraz z matką w udziale po 1/2. Cały spadek po bracie nabył w połowie Pan a w drugiej połowie Pana matka.

Następnie dnia 19 października 2023 r. zostało wydane postanowienie o zgodny dział spadku, na podstawie, którego spadek po Pana bracie przydzielony został na Pana wyłączną własność. Nie były dokonywane spłaty, cały spadek po Pana bracie został przydzielony na wyłączną Pana własność bez orzekania o spłatach na podstawie postanowienia sądowego o zgodny dział spadku z dnia 19 października 2023 r.

Postępowania sądowe odbyły się przed przyznaniem odszkodowania z tytułu wywłaszczenia. Decyzja o wypłacie odszkodowania z tytułu wywłaszczenia została wydana na Pana rzecz dnia 15 maja 2024 r., a następnie 15 czerwca 2024 r. odszkodowanie zostało wypłacone.

Decyzja wywłaszczeniowa z dnia (...) 2023 r. była decyzją związaną z zajęciem działek na rzecz budowy drogi ekspresowej (...), była to pierwsza decyzja informująca o zajęciu działek wymienionych we wniosku o interpretację indywidualną, natomiast procedura wywłaszczeniowa trwała dłużej i ostateczna decyzja o przyznaniu odszkodowania dla Pana została wydana dnia 15 maja 2024 r., a wypłata odszkodowania nastąpiła 15 czerwca 2024 r.

Pytanie

Czy w zaistniałej sprawie przysługuje Pan prawo do skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie nabycie nieruchomości niezabudowanych w drodze spadku po bracie, który zmarł w 2022 r. miało charakter nieodpłatny. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zaistniała sytuacja, w której cena nabycia nieruchomości byłaby o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania.

Tak więc, nie został spełniony jeden z warunków wyłączających możliwość zwolnienia. W związku z powyższym uważa Pan, że z tytułu wypłaconego odszkodowania za zajęcie nieruchomości niezabudowanych pod realizację inwestycji drogowej może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania i z tego tytułu nie jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r., poz. 163):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego. Jednakże korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Na podstawie art. 128 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1145 ze zm.):

Wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

W myśl art. 132 ust. 1a tej ustawy:

W sprawach, w których wydano odrębną decyzję o odszkodowaniu, zapłata odszkodowania następuje jednorazowo w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o odszkodowaniu stała się ostateczna.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Warunkiem niezbędnym do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest zatem otrzymanie m.in. odszkodowania, które przyznane zostało stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Zwolnienie nie przysługuje jednak, jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

•nabycie nieruchomości nastąpi w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem oraz

•cena jej nabycia będzie o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.

Zatem w przypadku, gdy spełniony zostanie jeden z warunków albo niespełniony żaden z nich, uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

Z opisu sprawy wynika, że (...) 2022 r. zmarł Pana brat. Spadkobiercą po Pana bracie był Pan wraz z Pana matką w udziałach po ½ zgodnie z postanowieniem sądowym o stwierdzenie nabycia spadku z dnia 20 kwietnia 2023 r. W skład spadku po Pana bracie wchodziły działki o numerach: 111, 112, 113, 114. Na skutek przeprowadzonego 19 października 2023 r. działu spadku, bez orzekania o spłatach na rzecz Pana matki, działki opisane we wniosku zostały przydzielone na Pana wyłączną własność.

W międzyczasie, działki te zostały wywłaszczone przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad pod budowę drogi ekspresowej zgodnie z decyzją Wojewody (...) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej nr N – (...) z dnia (...) 2023 r.

Zauważam więc, że na podstawie art. 112 ustawy o gospodarce nieruchomościami przepisy dotyczące wywłaszczenia nieruchomości stosuje się między innymi do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Natomiast zgodnie z art. 6 pkt 1 tej ustawy, celem publicznym (a więc celem uzasadniającym wywłaszczenie stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) jest między innymi wydzielanie gruntów pod drogi publiczne.

Reasumując, skoro przedmiotowa nieruchomość (działki) zostały nabyte przez Pana nieodpłatnie, tj. w drodze spadku i działu spadku i brak było ceny przy ich nabyciu, to oznacza, że nie została spełniona jedna z przesłanek wyłączających zastosowanie omawianego zwolnienia przedmiotowego.

Skoro zatem, w rozpatrywanej sprawie nie został spełniony jeden z warunków wykluczający możliwość zastosowania omawianego zwolnienia, a odszkodowanie zostało przyznane na podstawie decyzji Wojewody (...) o zezwoleniu na rywalizację inwestycji drogowej, a więc w zgodzie z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami, to przysługuje Panu prawo do skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z uzyskaniem przedmiotowego odszkodowania.

W konsekwencji, nie ciąży na Panu obowiązek uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od otrzymanego odszkodowania.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.