Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych zdarzeń przyszłych w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe w odniesieniu do zadanych we wniosku pytań nr: 3, 4 i nieprawidłowe w pozostałej części.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 grudnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzeń przyszłych

Wnioskodawca jest spółką akcyjną prowadzącą działalność w zakresie (…) na terytorium kraju. Spółka chciałaby zrealizować (...) program (…). Celem ww. programu jest w szczególności utworzenie i utrzymanie miejsc pracy dla byłych i aktualnych pracowników Spółki, którzy już stracili lub w perspektywie czasu (…) stracą pracę (…).

Zasady ww. programu określa ustawa (…), (dalej: Ustawa (…)). Wskazany akt prawny określa w szczególności zasady nabycia prawa do urlopu (…) oraz jednorazowej odprawy pieniężnej przez pracowników (…), wypłaty świadczenia socjalnego w okresie korzystania przez pracowników z urlopu (…); wypłaty jednorazowej odprawy pieniężnej oraz źródła ich finansowania.

Zgodnie z ww. ustawą pracownikom zatrudnionym w dniu wejścia w życie ustawy w podmiotach wskazanych w katalogu ustawowym, niespełniającym warunków do nabycia prawa do emerytury, przysługuje, na warunkach określonych w ustawie prawo do urlopu (…), albo jednorazowej odprawy pieniężnej (dalej: „Świadczenia (…)”). Uprawnienia te mogą być przyznane pracownikom tylko raz, bez względu na zmiany zatrudnienia.

Odchodzący z pracy (…) pracownicy (…), którym do nabycia praw emerytalnych zostało nie więcej niż (…) lata, będą mogli przejść na urlopy (…), podczas których będą otrzymywać (…) proc. dotychczasowego wynagrodzenia albo otrzymają jednorazową odprawę pieniężną.

Urlop (…) może zostać przyznany, jeśli wcześniej pracownik spełni łącznie poniższe przesłanki:

(…).

Wnioskodawca udzieli odpowiedniego urlopu po ustaleniu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych okresów uprawniających pracownika do emerytury i okresu tego urlopu niezbędnego do nabycia uprawnień emerytalnych. Urlop (…) jest dla pracownika dobrowolny.

Pracownikowi, który na dzień rozwiązania stosunku pracy na podstawie porozumienia stron nie spełnia warunków do nabycia prawa do urlopu (…), będzie przysługiwać jednorazowa odprawa pieniężna - o ile posiada on co najmniej (…) staż pracy w Spółce. Jednorazowa odprawa pieniężna będzie przyznawana pod warunkiem rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę na mocy porozumienia stron (…). Jednorazowa odprawa pieniężna będzie przysługiwać w wysokości (…) miesięcznego wynagrodzenia pracownika obliczanego jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy, należnego według stanu na dzień rozwiązania umowy o pracę. Wypłata jednorazowej odprawy pieniężnej następuje w dniu rozwiązania umowy o pracę.

Wnioskodawca w formie dotacji (…) będzie otrzymywać środki pieniężne, które będą przeznaczone na pokrycie świadczeń pieniężnych wypłacanych pracownikom. Podstawy przyznania środków przeznaczonych na wypłatę świadczeń socjalnych i jednorazowych odpraw pieniężnych wypłacanych pracownikom będzie umowa zawarta między (…) a Spółką.

Pytania

1)Czy opisane Świadczenia (...) będą podlegać zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na gruncie art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT?

2)Czy opisane jednorazowe odprawy pieniężne będą podlegać zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na gruncie art. 52(zd) Ustawy PIT?

W przypadku uznania stanowiska Spółki za nieprawidłowe w zakresie zapytania nr 1 lub 2, z daleko idącej ostrożności Spółka wnosi o udzielenie odpowiedzi na poniższe zapytania:

3)Czy opisane Świadczenia (...) będą stanowić dla ich beneficjentów przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu, zgodnie z art. 12 ust. 1 Ustawy PIT?

4)Czy w związku z wypłatą Świadczeń (...) Spółka jest zobowiązana do pobrania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych na podstawie art. 32 ust. 1 Ustawy PIT?

5)Czy do ww. Świadczeń (...) należy stosować regulacje dotyczące kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 22 ust. 2 Ustawy PIT (w tym podwyższonych pracowniczych kosztów uzyskania przychodów określonych w art. 22 ust. 2 pkt 3 Ustawy PIT)?

6)Czy dochód do opodatkowania ww. Świadczeń (...), od których składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe będą finansowane z budżetu państwa należy ustalić zgodnie z art. 32 ust. 4 Ustawy PIT?

7)Czy do zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych ustalonych w związku z wypłatą Świadczeń (...) można stosować regulacje dotyczące kwot zmniejszających zaliczki na podatek zgodnie z art. 31b Ustawy PIT?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy, Świadczenia (...) będą podlegać zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na gruncie art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT.

Ad. 2

W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy za nieprawidłowe w zakresie zapytania nr 1, zdaniem Wnioskodawcy jednorazowe odprawy pieniężne będą podlegać zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na gruncie art. 52(zd) Ustawy PIT.

W przypadku uznania stanowiska Spółki za nieprawidłowe w zakresie zapytania nr 1 lub 2, z daleko idącej ostrożności Spółka przedstawia własne stanowisko w zakresie zapytań 3-7.

Ad. 3

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane Świadczenia (...) będą stanowić dla ich beneficjentów przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu, zgodnie z art. 12 ust. 1 Ustawy PIT.

Ad. 4

W przekonaniu Wnioskodawcy w związku z wypłatą Świadczeń (...) Spółka jest zobowiązana do pobrania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych na podstawie art. 32 ust. 1 Ustawy PIT.

Ad. 5

Zdaniem Spółki do ww. Świadczeń (...) Spółka ma prawo stosować regulacje dotyczące kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 22 ust. 2 Ustawy PIT (w tym podwyższonych pracowniczych kosztów uzyskania przychodów określonych w art. 22 ust. 2 pkt 3 Ustawy PIT).

Ad. 6

W przekonaniu Spółki dochód do opodatkowania ww. Świadczeń (...), od których składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe będą finansowane z budżetu państwa należy ustalić zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b Ustawy PIT.

Ad. 7

Zdaniem Wnioskodawcy, do ww. Świadczeń (...) można stosować regulacje dotyczące kwot zmniejszających zaliczki na podatek zgodnie z art. 31b Ustawy PIT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad. 1

Zgodnie z art. 9 ust. 1 Ustawy PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie zaś do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodu są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 Ustawy PIT, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Odnosząc się do kwestii zastosowania w omawianej sprawie zwolnień przedmiotowych wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465), z wyjątkiem:

a)określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b)odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c)odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d)odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g)odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Zauważyć również należy, że w Ustawie PIT ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Podkreślenia wymaga, że to nie nazwa, lecz rzeczywisty charakter świadczenia decyduje o tym, czy przybiera ono cechy odszkodowania/zadośćuczynienia, czy też nie.

Odwołując się do prawa cywilnego stwierdzić należy, że świadczenie odszkodowawcze to najogólniej świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek, jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem „krzywda”. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywnie przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym. Do naprawienia krzywdy odnosi się termin „zadośćuczynienie”, natomiast „odszkodowanie” wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego.

W opisywanym przypadku (…). Decyzja ta nie jest wynikiem działań beneficjentów Świadczeń (...), ale wynika z czynników całkowicie od nich niezależnych, tj. (…).

Co istotne - w wyniku (…) pracownicy poniosą realne szkody majątkowe w postaci utraty miejsc pracy (wynagrodzenia) i możliwości dalszego zarobkowania. Jednorazową odprawę pieniężną otrzymają osoby często posiadające (…) kwalifikacje (…). Niewykluczone, że w wielu przypadkach likwidacja miejsca pracy przyczyni się do uszczerbku niemajątkowego w postaci pogorszenia stanu psychicznego pracowników i członków ich rodzin. Likwidacja miejsca zatrudnienia może przyczynić się do konieczności emigracji zarobkowej, a tym samym generowania dodatkowego stresu dla pracownika i członków rodziny. Tym samym, wspomniane wyżej decyzje (…) stanowią dla pracowników zewnętrzny, negatywny czynnik generujący po stronie pracowników (…) straty zarówno majątkowe jak i społeczne.

Złagodzeniu opisywanych wyżej skutków (…) w ujęciu indywidualnym (dla pojedynczego pracownika), jak i w ujęciu globalnym (dla całej społeczności) służą Świadczenia (...). Przedmiotowe świadczenia pełnią funkcję odszkodowawczą, gdyż mają zrekompensować pracownikom straty poniesione wskutek zmian (…). W opisanym zdarzeniu przyszłym bez znaczenia pozostaje fakt, iż wypłata świadczeń wspomnianych w opisie zdarzenia przyszłego następuje na podstawie zawartego przez strony porozumienia (ugody). Samo porozumienie uznać należy bowiem za przewidzianą Ustawą (…) formalną podstawę do wypłaty Świadczeń (...) na rzecz pracowników poszkodowanych (…). Porozumienia nie należy również traktować jako wyrażenia woli pracownika sensu stricto z uwagi na realny brak alternatywy pracownika (brak opcji przeciwnej polegającej na utrzymaniu miejsca pracy (…)). Tym samym zawarcie porozumienia należy w przekonaniu Wnioskodawcy uznać za quasi-wniosek o wypłatę świadczenia o charakterze odszkodowawczym spowodowanym działaniem Spółki, które to działanie pozostaje sprzeczne z wolą pracowników (gdyby bowiem sami chcieli zrezygnować z zatrudnienia - dokonaliby tego w innej formie/w innym terminie etc.). Podsumowując, Świadczenia (...) mają charakter odszkodowawczy, a ich celem jest naprawienie uszczerbku majątkowego, albowiem pracownicy tracą miejsca pracy (stanowiące źródło ich dochodów) oraz możliwość dalszego zarobkowania w wyniku (…), co prowadzi do bezpośredniej szkody majątkowej. Równocześnie Świadczenia (...) mają na celu kompensację uszczerbku niemajątkowego, ponieważ likwidacja miejsc pracy negatywnie wpływa na kondycję psychiczną pracowników oraz ich rodzin, powodując stres, konieczność zmiany miejsca zamieszkania oraz niepewność co do przyszłości.

Ponadto Świadczenia (...) stanowią rekompensatę szkód (…), co potwierdzają następujące czynniki: (…); brak winy po stronie pracowników (pracownicy ponoszą skutki decyzji, które są całkowicie niezależne od ich woli czy działań, co czyni Świadczenia (...) rekompensatą za poniesioną szkodę); podstawa prawna i charakter świadczenia (wysokość oraz zasady ustalania świadczeń (...) wynikają z przepisów Ustawy (...) oraz zawartych porozumień, co wpisuje się w definicję odszkodowania zawartą w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT). Pamiętać należy, iż porozumienia między pracownikami a Spółką należy traktować jako formalny wymóg realizacji Ustawy (...), a nie jako wyraz swobodnej woli pracowników, którzy w sytuacji likwidacji zakładów pracy nie mają realnej alternatywy.

W świetle powyższego Świadczenia (...) spełniają przesłanki do uznania ich za odszkodowanie i powinny korzystać ze zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy PIT.

Ad. 2

Katalog zwolnień przedmiotowych zawiera co do zasady art. 21 ustawy o PIT. Niemniej, z uwagi na uzasadnione potrzeby ustawodawca wprowadził również przepisy epizodyczne, przewidujące odstępstwa od określonych regulacji podatkowych o ograniczonym czasie obowiązywania, stosownie w sytuacjach, gdy z uwagi na doniosłość stanu faktycznego konieczne jest tymczasowe uregulowanie pewnych kwestii w sposób odmienny niż przewidują to przepisy ogólne.

Taką szczególną regulację stanowi niewątpliwie art. 52(zd) Ustawy PIT dotyczący zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym jednorazowych odpraw pieniężnych dla pracowników likwidowanych kopalń, który stanowi, iż: „Zwalnia się od podatku dochodowego kwoty jednorazowych odpraw pieniężnych, o których mowa w art. 11d ust. 4b ustawy z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego”. W świetle powyższego stwierdzić należy, że (...) zacytowany wyżej przepis powinien mieć analogiczne/odpowiednie zastosowanie dla pracowników (…). Za powyższym stanowiskiem przemawia w szczególności fakt, iż (…).

(…).

Z uwagi na powyższe konieczne wydaje się odpowiednie zastosowanie ww. przepisu do wypłaty jednorazowych odpraw pieniężnych na podstawie Ustawy (...). Takie, działanie pozostaje w zgodzie z zasadami wykładni prawa podatkowego: „Znaczenie zasad w procesie wykładni (...) przejawia się m.in. w możliwości eliminowania za ich pomocą ewentualnych luk w prawie, bądź też przyjęcia, że takie luki nie istnieją, traktowaniu zasad jako kryterium wyboru metody wykładni, a także jako metody służącej wypracowywaniu rozstrzygnięć konkretnych, zaistniałych w rzeczywistości sytuacji w sposób zgodny z wyznawanymi wartościami, a tym samym realizującej ideę sprawiedliwości leżącej u podstaw praw” (cyt. za: E. Skorczyńska, Luka w prawie...).

Przyjęcie odmiennego stanowiska stałoby w sprzeczności z obowiązującą na podstawie art. 2a ustawy Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2023.2383 t.j. z dnia 2023.11.06) zasadą in dubio pro tributario, która stanowi, iż: „Niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika." Zasada in dubio pro tributario jest wyrazem ochrony praw podatnika i ma na celu zapewnienie pewności prawa oraz zaufania do organów podatkowych. Skoro bowiem w określonym stanie faktycznym ustawodawca stosuje zwolnienie z opodatkowania to równoczesny brak takiego zwolnienia w niemalże identycznym stanie faktycznym prowadzi nieuchronnie do braku zaufania zarówno do organów stanowiących prawo jak i organów je stosujących.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie zapytania nr 1 za nieprawidłowe, wypłacane jednorazowe odprawy pieniężne powinny podlegać zwolnieniu na podstawie art. 52(zd) Ustawy PIT.

Ad. 3

W myśl art. 12 ust. 1 Ustawy PIT, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy.

W analizowanym przypadku źródłem wypłaty Świadczeń (...) będą każdorazowo porozumienia zawarte z Wnioskodawcą. W związku z powyższym, w przypadku uznania, iż uzyskane tytułem wypłaty Świadczeń (...) przysporzenia majątkowe podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych - zdaniem Wnioskodawcy powinny zostać zakwalifikowane jako przychody ze stosunku pracy. Faktu tego nie zmienia finansowanie przedmiotowych świadczeń z (…) budżetu państwa.

Ad. 4

Na podmiotach dokonujących świadczeń z tytułów wskazanych w art. 12 ust. 1 Ustawy PIT ciążą obowiązki płatnika, gdyż zgodnie z art. 32 ust. 1 ww. ustawy:

Zakłady pracy będące osobami fizycznymi, osobami prawnymi oraz jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, z pracy nakładczej lub ze spółdzielczego stosunku pracy, z zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakłady pracy lub z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej wypłacanej w spółdzielniach pracy.

Zgodnie z art. 32 ust.2 Ustawy PIT:

Zaliczki za miesiące od stycznia do grudnia wynoszą:

1)za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku od danego płatnika nie przekroczył kwoty 120 000 zł - 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu;

2)za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku od danego płatnika przekroczył kwotę 120 000 zł - 12% od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła tej kwoty, i 32% od nadwyżki ponad kwotę 120 000 zł;

3)za miesiące następujące po miesiącu, o którym mowa w pkt 2 - 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu od danego płatnika.

Płatnicy przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego właściwy naczelnik urzędu skarbowego wykonuje swoje zadania.

W terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnicy są obowiązani przesłać do urzędu skarbowego, którymi kieruje właściwy dla płatnika naczelnik urzędu skarbowego roczną deklarację, według ustalonego wzoru (PIT-4R) (art. 38 ust. 1a ww.).

Z treści art. 39 ust. 1 ww. ustawy wynika, że w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, płatnicy w przypadku gdy nie dokonują rocznego obliczenia podatku, są obowiązani przesłać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którymi mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru, z zastrzeżeniem ust. 5. Informację, o której mowa w zdaniu pierwszym, sporządza się również w przypadku dokonywania wypłaty świadczeń określonych w art. 21 ust. 1 pkt 46 i 74. W informacji tej wykazuje się również dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

Płatnicy są również obowiązani wystawić pracownikowi informację PIT-11, natomiast pracownik ww. kwotę winien opodatkować w zeznaniu podatkowym łącznie z pozostałymi dochodami osiągniętymi w danym roku podatkowym.

Tym samym, w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie zapytania nr 3 za prawidłowe na Spółce ciążyć będą obowiązki płatnika zgodnie z art. 32 ust. 1 i nast. Ustawy PIT.

Ad. 5 i Ad. 6

Zgodnie z brzmieniem art. 32 ust. 4 Ustawy PIT za dochód, o którym mowa w (art. 32) ust. 2 i 3, uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody, o których mowa w (art. 32) ust. 1 (tj. przychody w rozumieniu art. 12 oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika), po odliczeniu kosztów uzyskania w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 pkt 1 albo 3 lub ust. 9 pkt 1-3 oraz po odliczeniu potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenie społeczne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b lub pkt 2a.

Zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Stosownie do art. 22 ust. 2 ww. ustawy, koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej:

Koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej:

1)wynoszą 250 zł miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 3000 zł - w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;

2)nie mogą przekroczyć łącznie 4500 zł za rok podatkowy - w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;

3)wynoszą 300 zł miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 3600 zł - w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę;

4)nie mogą przekroczyć łącznie 5400 zł za rok podatkowy - w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.

Z art. 22 ust. 2 ww. ustawy wynika, że dokonanie odliczenia określonej przez ustawodawcę kwoty kosztów uzyskania przychodów jest uwarunkowane uzyskaniem przez pracownika w danym miesiącu przychodu ze stosunku pracy lub stosunku pokrewnego. Jest to o tyle istotne, że pracownika może z pracodawcą łączyć wymagany stosunek, ale może on w danym miesiącu nie otrzymywać żadnego przychodu lub otrzymywać przychód, który nie jest przychodem ze stosunku pracy, ale niewątpliwie pozostaje w związku z istnieniem tego ostatniego.

Ponadto, zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 2:

Podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g i art. 30j-30p, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 23o, art. 23u, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4-4e, 6 i 21 lub art. 24b ust. 1 i 2, po odliczeniu kwot:

(...) 2) składek określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych:

a)zapłaconych w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących,

b)potrąconych w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika, z tym że w przypadku podatnika osiągającego przychody określone w art. 12 ust. 6, tylko w części obliczonej, w sposób określony w art. 33 ust. 4, od przychodu podlegającego opodatkowaniu

- odliczenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy, oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku;

Decydującym warunkiem zakwalifikowania określonego przychodu do przychodów ze stosunku pracy, jest osiągnięcie przychodu z tytułu istniejącego stosunku pracy. Natomiast nie ma przy tym znaczenia faktyczne świadczenie pracy. Tym samym, do przychodów ze stosunku pracy zalicza się każde świadczenie, które podatnik otrzymał w związku z faktem pozostawania w stosunku pracy z danym pracodawcą. Ponadto, z definicji przychodów ze stosunku pracy wynika wprost, że do tych przychodów zalicza się wszelkie wypłaty i świadczenia uzyskane od pracodawcy bez względu na źródło ich finansowania, o ile źródłem przekazania tegoż świadczenia jest stosunek pracy.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że zgodnie z przepisami Ustawy (...), odchodzący z pracy (…) pracownicy (…), którym do nabycia praw emerytalnych zostało nie więcej niż (…) lata, będą mogli przejść na urlopy (…), podczas których będą otrzymywać (…) proc. dotychczasowego wynagrodzenia albo otrzymają jednorazową odprawę pieniężną. Pracownikowi, który na dzień rozwiązania stosunku pracy na podstawie porozumienia stron nie spełnia warunków do nabycia prawa do (…), będzie przysługiwać jednorazowa odprawa pieniężna - o ile posiada on co najmniej (…) staż pracy w Spółce. Ww. Świadczenia (...) będą finansowane z (…). Co ważne - w okresie urlopu (…), pracownicy nie świadczą pracy.

Tymi niemniej - mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane wyżej przepisy prawa, należy stwierdzić, że w przypadku uznania stanowiska Spółki w zakresie zapytania nr 3 za prawidłowe, Spółka w związku z przekazywaniem pracownikom Świadczeń (...) będzie miała obowiązek ustalać dochód do opodatkowania zgodnie z art. 32 ust. 4 Ustawy PIT w miesiącu przekazania tych świadczeń pomniejszony o koszty uzyskania przychodu zgodnie z art. 22 ust. 2 Ustawy PIT oraz po potrąceniu składek na ubezpieczenie społeczne w myśl art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy o PIT.

Ad. 7

W myśl at. 31b Ustawy PIT:

W przypadkach, o których mowa w art. 32, art. 34 ust. 3, art. 35 ust. 1 pkt 1-4 i 7-9 oraz art. 41 ust. 1, płatnik pomniejsza zaliczki o kwotę stanowiącą nie więcej niż 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, jeżeli podatnik złoży temu płatnikowi oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia.

Zgodnie z art. 31b ust. 3 Ustawy PIT:

W oświadczeniu o stosowaniu pomniejszenia podatnik wskazuje, że płatnik jest uprawniony do pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą:

1)1/12 kwoty zmniejszającej podatek albo

2)1/24 kwoty zmniejszającej podatek, albo

3)1/36 kwoty zmniejszającej podatek.

Jak wynika natomiast z art. 31a ust. 1 ww. ustawy:

Podatnik składa płatnikowi na piśmie albo w inny sposób przyjęty u danego płatnika oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczenie zaliczki.

Jednocześnie, stosownie do art. 31b ust. 2 ww. ustawy: Oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia podatnik może złożyć nie więcej niż trzem płatnikom.

Zgodnie z powyższą regulacją przesłankami uprawniającymi do pomniejszenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych o kwotę/kwoty wskazane w art. 31b ust. 3 Ustawy PIT jest istnienie obowiązku po stronie płatnika (Wnioskodawcy) co do poboru zaliczki na podatek oraz złożenie przez podatnika (pracownika) Spółki oświadczenia o stosowaniu przedmiotowego pomniejszenia na formularzu PIT-2.

Tym samym w sytuacji spełnienia wskazanych wyżej przesłanek - płatnik - Spółka będzie uprawniona do pomniejszenia zaliczki na podatek zgodnie z art. 31b ust. 1 Ustawy PIT. Przedmiotowe pomniejszenie będzie przy tym możliwe bez konieczności dodatkowego składania oświadczeń przez pracowników, z którymi zawarto porozumienia o rozwiązaniu stosunku pracy na mocy Ustawy (...). W przypadku uznania bowiem przez Organ, iż wypłacone Świadczenia (...) będą stanowić przychód ze stosunku pracy - płatnika wiązać będą już uprzednio złożone oświadczenia pracownicze.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ):

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Stosownie do jego treści:

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przy czym, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnymi źródłami przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 1:

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo jest spółką akcyjną prowadzącą działalność w zakresie (…) na terytorium kraju. Chcieliby Państwo zrealizować (...) program (…). Celem ww. programu jest w szczególności utworzenie i utrzymanie miejsc pracy dla byłych i aktualnych pracowników Spółki, którzy już stracili lub w perspektywie czasu (…) stracą pracę (…). Zasady ww. programu określa ustawa (…). Zgodnie z przepisami Ustawy (...), odchodzący z pracy (…) pracownicy (…), którym do nabycia praw emerytalnych zostało (…), będą mogli przejść na urlopy (…), podczas których będą otrzymywać (…) proc. dotychczasowego wynagrodzenia albo otrzymają jednorazową odprawę pieniężną. Pracownikowi, który na dzień rozwiązania stosunku pracy na podstawie porozumienia stron nie spełnia warunków do nabycia prawa do urlopu (…), będzie przysługiwać jednorazowa odprawa pieniężna - o ile posiada on co najmniej (…) staż pracy w Spółce. Ww. Świadczenia (...) będą finansowane z (…). W okresie urlopu (…), pracownicy nie świadczą pracy.

Wątpliwość Państwa w pierwszej kolejności budzi m.in. kwestia, czy opisane Świadczenia (...) będą podlegać zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z (….) Ustawy (...):

W tym miejscu wskazać należy, że użyty w art. 12 ust. 1 ww. ustawy zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Zatem, w niniejszej sprawie Świadczenia (...), o których mowa we wniosku stanowić będą dla nich przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ich przyznanie jest bowiem konsekwencją wcześniej zawartego z Państwem stosunku pracy (gdyby nie łącząca wcześniej z Państwem umowa o pracę Państwa pracownicy po rozwiązaniu stosunku pracy na podstawie porozumienia nie uzyskaliby opisanych w niniejszym wniosku Świadczeń (...), tj. świadczenia z tytułu urlopu (…) czy jednorazowej odprawy pieniężnej).

Tak szerokie zdefiniowanie pojęcia przychodu pracownika wskazuje, że w każdym przypadku, w którym uzyska on realną korzyść, będzie to rodzić obowiązek zwiększenia jego przychodu, z wyjątkiem świadczeń określonych w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu wskazuję, że stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.):

Należy podkreślić, że ww. zwolnienie jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane zgodnie z wykładnią literalną. W związku z tym tylko otrzymanie odszkodowania lub zadośćuczynienia opisanego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

1)otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,

2)odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być przyznane na podstawie:

a)ustawy,

b)przepisów wykonawczych do ustawy,

c)aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów,

d)układów zbiorowych pracy lub innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy,

3)wysokość bądź zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia muszą wprost wynikać z ww. aktów,

4)nie mogą zachodzić wyłączenia, o jakich mowa w lit. a-g art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Jak wynika bowiem z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 kwietnia 2011 r. sygn. akt SK 62/08, jeśli określony sposób rozumienia przepisu ustawy utrwalił się już w sposób oczywisty, a zwłaszcza jeśli znalazł jednoznaczny i autorytatywny wyraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego bądź Naczelnego Sądu Administracyjnego, to należy uznać, że przepis ten - w praktyce swego stosowania - nabrał takiej właśnie treści. Względy spójności systemu prawa uzasadniają, aby kryteria rozumienia pojęć niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, miały w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych. Konieczne staje się zatem zastosowanie wykładni systemowej zewnętrznej i odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Odwołując się zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że świadczenie odszkodowawcze to najogólniej świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli, we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem „krzywda”. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywne przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym. Do naprawienia krzywdy odnosi się termin „zadośćuczynienie”, natomiast „odszkodowanie” wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego.

W Kodeksie cywilnym świadczenie odszkodowawcze wynika głównie z tytułu odpowiedzialności deliktowej (art. 415 i następne) lub odpowiedzialności kontraktowej (art. 471 i następne), a co za tym idzie jest następstwem czynu niedozwolonego lub niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.

Powyższe regulacje mają również zastosowanie do przepisów prawa pracy, choć w ograniczonym zakresie. Jak stanowi bowiem art. 300 Kodeksu pracy:

Oznacza to, że przepisy Kodeksu cywilnego wybrane do zastosowania w prawie pracy (stosunku pracy) nie mogą się sprzeciwiać ogólnym normom prawa pracy, mającym podstawowe znaczenie dla regulacji stosunków pracy.

Przepisy Kodeksu pracy posługują się terminami „odszkodowanie” oraz „zadośćuczynienie” w odniesieniu do konkretnych świadczeń pracowniczych, do których uprawniony jest pracownik lub były pracownik (np. w art. 18^3d, art. 36¹ § 2, art. 45, art. 56, art. 94³ § 3, art. 99, art. 101² Kodeksu pracy).

W kontekście rozwiązania umowy o pracę ustawodawca przewiduje odszkodowanie w sytuacji, gdy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę (art. 45 Kodeksu pracy), bądź rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie (art. 56 Kodeksu pracy).

Należy zatem uznać, że funkcję odszkodowawczą w Kodeksie pracy oraz Kodeksie cywilnym pełnią wyłącznie te świadczenia, których celem jest zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez pracodawcę. Potwierdza to wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 listopada 2007 r., sygn. akt SK 18/05, w którym Trybunał Konstytucyjny uznał, że odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę nie jest odszkodowaniem sensu stricto, lecz sui generis świadczeniem majątkowym, pełniącym funkcję sankcji (ustawowej kary pieniężnej) wobec pracodawcy za bezprawne działanie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się również, że odszkodowanie należne pracownikowi z tytułu bezprawnego rozwiązania stosunku pracy lub bezprawnego wypowiedzenia dotychczasowych warunków pracy i płacy nie pozostaje w żadnej relacji do ewentualnej szkody, co oznacza, że przysługuje za samo bezprawne działanie pracodawcy, niezależnie od tego, czy jakakolwiek szkoda po stronie pracownika powstała. Odszkodowania takie traktowane są bowiem jak szczególny rodzaj odszkodowania ustawowego, należnego bez względu na to, czy pracownik - na skutek niezgodnego z prawem postępowania pracodawcy - poniósł szkodę w ogóle, lub poniósł ją w większym lub mniejszym rozmiarze, niż odszkodowanie przysługujące w kwocie z góry określonej w przepisach Kodeksu pracy. W judykaturze przypisuje się zresztą temu odszkodowaniu charakter kompensacyjno-sankcyjny, wynikający z unormowania zabezpieczającego pracownika przed bezprawnym działaniem pracodawcy.

Przepisy prawa pracy umożliwiają pracodawcom podejmowanie pewnych działań korzystnych dla zwalnianych pracowników (np. w drodze umowy, porozumienia), wykraczających poza unormowania wynikające z przepisów Kodeksu pracy, bądź innych aktów stanowiących źródła prawa pracy. Nie oznacza to jednak, że przyznanie przez pracodawcę różnorodnych dodatkowych świadczeń ma każdorazowo charakter odszkodowawczy, zmierza do naprawienia szkody.

W świetle przytoczonych wyjaśnień, w sytuacji, gdy wypłata określonych świadczeń następuje w związku z zawartym przez strony porozumieniem rozwiązującym umowę o pracę, nie można mówić o bezprawności działania pracodawcy – bez względu na to, czy pracownik poniósł jakąkolwiek szkodę. Takie świadczenie nie jest zatem odszkodowaniem, ani zadośćuczynieniem, czyli naprawieniem szkody lub krzywdy, jaką pracownik poniósł w związku z rozwiązaniem umowy o pracę.

W niniejszej sprawie pracownicy, o których mowa w Państwa zapytaniu nie otrzymają zatem zadośćuczynienia czy odszkodowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lecz otrzymają świadczenie pieniężne w postaci (…) dotychczasowego wynagrodzenia w związku z przejściem na urlopy (…) albo otrzymają jednorazową odprawę pieniężną na podstawie ustawy (…).

W kwestii zastosowania ww. zwolnienia w stosunku do odpraw pieniężnych, należy jeszcze raz podkreślić, że zwolnieniu powyższemu podlegają wyłącznie odszkodowania lub zadośćuczynienia – co wynika wprost z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odprawa jest świadczeniem pracodawcy w razie zaistnienia zdarzeń, które zgodnie z odpowiednimi przepisami powodują niemożliwość, niecelowość lub zbędność kontynuacji stosunku pracy.

Ponadto, ilekroć ustawodawca posługuje się w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określeniem „odprawa”, to za każdym razem dotyczy to wyłączenia od analizowanego zwolnienia przedmiotowego zawartego w lit. a), lit. b) i lit. c) ww. normy prawnej. Taki zapis ma na celu podkreślenie, że odpraw czy innych świadczeń nie należy utożsamiać z odszkodowaniem (co często mylnie jest czynione), jako że te kategorie świadczeń występują często obok siebie. Bezdyskusyjnym jednak jest, że nie są to świadczenia o takim samym charakterze.

Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem odprawa nie może zostać uznana za odszkodowanie za bezprawne działanie pracodawcy polegające na rozwiązaniu stosunku pracy, bo prawo nie zabrania pracodawcy restrukturyzacji zatrudnienia, nawet jeżeli wiąże się ona ze zwolnieniem znacznej części pracowników.

Zatem, odprawy związane ze zwolnieniami grupowymi są swoistą „zapłatą” przez pracodawcę za zgodne z prawem i skuteczne zwolnienie się od zobowiązania zatrudnienia pracownika. Funkcją odprawy nie jest wynagrodzenie szkody za utratę możliwości zarobkowania, bo zakończenie stosunku pracy u dotychczasowego pracodawcy nie jest równoznaczne z utratą możliwości zarobkowania w ogóle (wyrok SN z 1.04.2015 r., II PK 134/14).

Wobec powyższego, stwierdzam, że wskazane we wniosku Świadczenia (...) (tj. świadczenia z tytułu urlopu (…) czy jednorazowej odprawy pieniężnej) nie mieszczą się w pojęciu odszkodowania ani zadośćuczynienia, tym samym nie mogą korzystać ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się natomiast do wskazanego przez Państwa zwolnienia z art. 52zd ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych należy wskazać, że w myśl tego przepisu:

Ww. przepis art. 52zd ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych co prawda odnosi się do jednorazowych odpraw pieniężnych, jednakże uregulowanych w ustawie o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. W niniejszej sprawie natomiast - jak wynika z wniosku - jednorazowe odprawy pieniężne wypłacane będą na podstawie ustawy (…). Zatem mając na uwadze literalne brzmienie treści przepisu art. 52zd ustawy uznać należy, że nie może on mieć zastosowania do wypłaty jednorazowych odpraw pieniężnych, o których mowa we wniosku, skoro nie są odprawami o których mowa w art. 11d ust. 4b ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego.

Wyjaśnić bowiem należy, że w prawie podatkowym wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe stanowią wyjątek od zasady powszechności opodatkowania, a co za tym idzie winny być stosowane i rozumiane literalnie, zatem jakakolwiek wykładnia rozszerzająca czy też zawężająca przepis dotyczący ww. preferencji podatkowej jest niedopuszczalna.

W konsekwencji, w niniejszej sprawie, zarówno wartość wypłaconego Państwa pracownikom świadczenia z tytułu urlopu (…) jak i wartość jednorazowej odprawy pieniężnej będą stanowiły dla ww. pracowników przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, z ww. tytułów będą ciążyły na Państwu obowiązki płatnika związane z obliczeniem, pobraniem i odprowadzeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych na podstawie art. 32 ust. 1 ww. ustawy.

Stosownie bowiem do treści art. 32 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Treść powyższego przepisu zobowiązuje płatnika do obliczania i poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od osób, które uzyskują od płatnika przychody ze stosunku pracy.

W związku z tym, że w związku z rozwiązaniem stosunku pracy wypłacać Państwo będą byłym pracownikom świadczenia z tytułu urlopu (…) i jednorazowych odpraw pieniężnych, o których mowa w ustawie (…) powzięli Państwo również wątpliwości:

·czy do ww. Świadczeń (...) należy stosować regulacje dotyczące kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w tym podwyższonych pracowniczych kosztów uzyskania przychodów określonych w art. 22 ust. 2 pkt 3 ustawy);

·czy dochód do opodatkowania ww. Świadczeń (...), od których składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe będą finansowane z budżetu państwa należy ustalić zgodnie z art. 32 ust. 4 ustawy o PIT;

·czy do zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych ustalonych w związku z wypłatą Świadczeń (...) można stosować regulacje dotyczące kwot zmniejszających zaliczki na podatek zgodnie z art. 31b ustawy o PIT.

Z objaśnień podatkowych opublikowanych przez Ministerstwo Finansów 30 grudnia 2022 r. dot. oświadczeń i wniosków mających wpływ na wysokość zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczanych przez płatników tego podatku wynika, że podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych mogą składać następujące oświadczenia i wnioski mające wpływ na wysokość zaliczki/zaliczek obliczanych przez płatników:

·oświadczenie o stosowaniu/niestosowaniu pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą nie więcej niż 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (art. 31b ust. 1 i 4 ustawy PIT);

·oświadczenie o zamiarze preferencyjnego opodatkowania dochodów z małżonkiem albo jako osoba samotnie wychowująca dziecko (art. 32 ust. 3 ustawy PIT);

·oświadczenie o stosowaniu ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+ oraz ulgi dla pracujących seniorów (art. 31a ust. 8 i 9 ustawy PIT);

·wniosek o stosowanie/niestosowanie ulgi dla młodych (art. 34 ust. 4b i art. 32 ust. 6 ustawy PIT);

·wniosek o stosowanie/niestosowanie kosztów uzyskania przychodów (art. 32 ust. 7 i art. 32 ust. 6 i 8 oraz art. 41 ust. 11 ustawy PIT);

·wniosek o stosowanie wyższej stawki podatku (art. 41a ustawy PIT);

·wniosek o niepobieranie zaliczek (art. 31c ust. 1 i 2 ustawy PIT).

W myśl art. 32 ust. 2 ustawy:

Stosownie do art. 32 ust. 4 ustawy:

Przy czym, jak stanowi art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl natomiast art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 22 ust. 2 ustawy:

Art. 32 ust. 6-7 tejże ustawy stanowi, że:

Wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 31a ust. 1-7 ustawy:

W myśl natomiast art. 31b ust. 1-3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Art. 31c stanowi, że:

Mając na uwadze powyższe przepisy prawne (a w szczególności treść art. 31a ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), odnosząc się zatem do Państwa wątpliwości, zakreślonych zadanymi przez Państwa pytaniami nr 5-7 wyjaśnić należy co następuje.

Z objaśnień podatkowych z 30 grudnia 2022 r. dotyczących oświadczeń i wniosków mających wpływ na wysokość zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczanych przez płatników tego podatku wynika, że złożone oświadczenia i wnioski:

·dotyczą również kolejnych lat podatkowych. Obecnie ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wyjątku od tej reguły. W konsekwencji wszystkie oświadczenia i wnioski są wieloletnie, chyba że uległy zmianie okoliczności mające wpływ na obliczenie zaliczki.

·wygasają po ustaniu stosunku prawnego łączącego podatnika z płatnikiem. Oznacza to, że jeśli w momencie realizacji świadczenia nie istnieje „więź" łącząca podatnika z płatnikiem, płatnik pomija oświadczenia i wnioski uprzednio złożone przez podatnika w odniesieniu do tych świadczeń. Jest to generalna zasada, od której przepisy ustawy PIT przewidują tylko dwa wyjątki. Mianowicie po ustaniu stosunku prawnego płatnik nadal uwzględnia oświadczenia i wnioski podatnika dotyczące:

-niestosowania ulgi dla młodych,

-niestosowania kosztów uzyskania przychodów dla pracowników w wysokości podstawowej (250 zł miesięcznie) lub podwyższonej (300 zł miesięcznie), bądź kosztów uzyskania przychodów według normy 50%.

Po rozwiązaniu stosunku pracy wygasają oświadczenia złożone pracodawcy. Zatem przy wypłacie wynagrodzenia po zakończeniu umowy pracodawca nie będzie stosował kwoty zmniejszającej podatek. Nie ma jednak przeszkód, aby po ustaniu stosunku prawnego (np. rozwiązaniu umowy o pracę), podatnik złożył płatnikowi „nowe" oświadczenie/wniosek, które będzie mogło mieć wpływ na obliczanie zaliczki na podatek od świadczeń dokonywanych po ustaniu ww. stosunku prawnego.

Z okoliczności przedstawionej sprawy wynika, że Państwo chcieliby zrealizować (...) program (…), którego celem jest w szczególności utworzenie i utrzymanie miejsc pracy dla byłych i aktualnych pracowników Spółki, którzy już stracili lub w perspektywie czasu (…) stracą pracę (…). Zasady ww. programu określa Ustawa (...), z której wynika m.in., że na warunkach wskazanych w ustawie, odchodzący z pracy (…) pracownicy (…) będą mogli przejść na urlopy (…), podczas których będą otrzymywać (…) proc. dotychczasowego wynagrodzenia albo otrzymają jednorazową odprawę pieniężną (tzw. świadczenia (...).

Z opisu sprawy wynika zatem, że urlop (…) może zostać przyznany, jeśli wcześniej pracownik spełni łącznie poniższe przesłanki:

(…).

Natomiast wypłata jednorazowej odprawy pieniężnej następuje w dniu rozwiązania umowy o pracę.

Uwzględniając zatem powyższe okoliczności, w przypadku wypłaty świadczeń (...), za czas korzystania z urlopu (…) czego czy jednorazowej odprawy pieniężnej w trakcie trwania stosunku pracy, złożone przez pracownika oświadczenia i wnioski mające wpływ na wysokość kosztów uzyskania przychodów czy stosowania 1/12 kwoty zmniejszającej podatek pozostają w mocy i powinny być brane pod uwagę przez płatnika przy obliczaniu zaliczki za podatek. Zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie korzystania z urlopu (…) pozostaje w tym przypadku bez znaczenia.

Zgodnie bowiem z art. 31a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik składa płatnikowi na piśmie albo w inny sposób przyjęty u danego płatnika oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczenie zaliczki. Oświadczenie i wniosek mające wpływ na obliczenie zaliczki dotyczą co do zasady również kolejnych lat podatkowych. Natomiast po ustaniu stosunku prawnego stanowiącego podstawę dokonywania przez płatnika świadczeń podatnikowi, płatnik przy obliczaniu zaliczki pomija oświadczenia i wnioski złożone uprzednio przez podatnika, z wyjątkiem wniosków, o których mowa w art. 32 ust. 6 i 8 oraz art. 41 ust. 11 ww. ustawy. Zatem gdyby należności ze stosunku pracy były wypłacane po rozwiązaniu umowy o pracę, wówczas uprzednio złożone oświadczenia/wnioski wygasają, jednak podatnik może złożyć płatnikowi „nowe" oświadczenie/wniosek, które będzie miało wpływ na obliczanie zaliczki na podatek od dokonywanych świadczeń (np. zastosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodów lub 1/12 kwoty zmniejszającej podatek).

W odniesieniu natomiast do Państwa stanowiska w zakresie pytania nr 6 należy wskazać co następuje.

Zgodnie (…).

Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wypłacane pracownikom świadczenia stanowią przychód ze stosunku pracy. W konsekwencji Spółka dokonująca wypłaty (Państwo) jako płatnik, ma obowiązek od uzyskanego dochodu pobrać zaliczkę na podatek dochodowy, przy czym dochód należy ustalić na podstawie art. 32 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym, jako przychód pomniejszony o przysługujące koszty uzyskania przychodów i o potrącone przez płatnika ze środków pracownika składki na ubezpieczenia społeczne. Zatem, przy obliczaniu dochodu, zgodnie z art. 32 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uwzględnia się wyłącznie te składki na ubezpieczenia społeczne określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, które zostały faktycznie potrącone przez płatnika ze środków podatnika (pracownika). W takiej sytuacji finansowanie wypłacanych pracownikom świadczeń (...) z otrzymanej przez pracodawcę (…) pozostaje bez znaczenia. Jeżeli jednak składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, będą finansowane bezpośrednio z budżetu państwa, a więc w świetle przepisów ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie będą finansowane przez ubezpieczonego (pracownika) i tym samym nie będą faktycznie potrącane ze środków podatnika (pracownika), to nie mogą również pomniejszać przychodu przy obliczaniu dochodu, o którym w art. 32 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powyższe wynika wprost z treści cytowanego już wyżej art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując, wypłacane uprawnionym pracownikom świadczenia (...) stanowią podlegający opodatkowaniu przychód ze stosunku pracy, od którego Państwo jako płatnik mają obowiązek obliczania, pobierania i odprowadzania zaliczki na podatek. Dochód będący podstawą obliczenia podatku należy ustalić na podstawie art. 32 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym, jako przychód pomniejszony o przysługujące koszty uzyskania przychodów i o potrącone przez płatnika z wynagrodzenia pracownika, zgodnie z odrębnymi przepisami, składki na ubezpieczenia społeczne. W przypadku wypłaty należności w trakcie trwania stosunku pracy, Państwo jako płatnik powinni uwzględniać złożone wcześniej przez pracowników oświadczenia/wnioski dotyczące podwyższonych kosztów uzyskania przychodów czy pomniejszania zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. Natomiast w przypadku dokonania wypłaty po wygaśnięciu/rozwiązaniu umowy o pracę, podatnik może złożyć Państwu jako płatnikowi „nowe" oświadczenie/wniosek, które będzie miało wpływ na obliczanie zaliczki na podatek od dokonywanych świadczeń (np. zastosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodów lub 1/12 kwoty zmniejszającej podatek).

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.