Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 listopada 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 20 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Uzupełnił go Pan pismem z 9 stycznia 2025 r. (wpływ 13 stycznia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Stan faktyczny nie uległ istotnej zmianie w stosunku do tego wskazywanego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej z 29 maja 2024 r. (interpretacja indywidualna nr 0112-KDIL2-1.4011.459.2024.2.DJ, z wyjątkiem:

1)Pana córka przeszła już planowaną operację w tamtym wniosku a stan jej nie uległ znaczącej zmianie.

2)Pana była żona, mierzy się z problemami zdrowotnymi i finansowymi (niedawno zakończone leczenie onkologiczne, obecnie w leczeniu psychiatrycznym co skutkowało znaczącą redukcją możliwości zarobkowania) skutkujące tym, że zdecydowana większość kosztów utrzymania dzieci przeszła na Pana. Opłaca Pan wszystkie znaczące wydatki związane z dziećmi, wizyty u lekarzy, zakupy, edukacja, obiady szkolne, itp.

3)Nie dopuszcza Pan sytuacji, że wystąpi Pan do Sądu o zmianę zasad opieki i pozbawienie byłej żony praw rodzicielskich, gdyż doprowadziłoby to do dalszego pogorszenia sytuacji psychicznej zarówno dzieci jak też ich matki, Pana byłej żony.

4)Dnia 9 lipca 2024 r. (tj. krótko po wydaniu opinii do Pana poprzedniego wniosku) zapadł wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, sygn. akt. I SA/ Gd 378/24, w którym to wystąpiła łudząco podobna sytuacja, do tej w której Pan się znajduje, co więcej w tamtym przypadku nie miały miejsca zdarzenia losowe, które w Pana przypadku wystąpiły i z którymi musi Pan sobie radzić.

Treść stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego opisanego przez Pana wówczas, wskazuje Pan niżej celem poprawnej interpretacji aktualnego wniosku w wyżej opisanym kontekście.

„W listopadzie 2023 r. po 13 latach małżeństwa został orzeczony rozwód między Panem a A. Owocem małżeństwa była 2 dzieci, obecnie córka w wieku 13 i syn w wieku 9 lat. W wyroku rozwodowym z listopada 2023 r. Sąd pozostawił wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, nie orzekał o sposobie kontaktów z małoletnimi, kosztami utrzymania małoletnich obciążył obie strony, jednocześnie zobowiązując do płacenia alimentów na każde z dzieci Pana, ojca dzieci, po 500 zł na każde z nich ze względu na mniejsze możliwości zarobkowe matki dzieci. W wyroku nie zawarto żadnego postanowienia w zakresie tego pod czyją opieką i w jakim zakresie dzieci mają się znajdować, także nie została ustanowiona opieka naprzemienna. Już kilka miesięcy przed rozwodem (luty 2023) matka dzieci wyprowadziła się ze wspólnego mieszkania pozostawiając dzieci z Panem, ich ojcem w dotychczasowym miejscu zamieszkania. Sprawował Pan w tym czasie pełną opiekę nad dwójką dzieci i ponosił Pan pełne koszty z tym związane. Matka dzieci zamieszkiwała wówczas w innej dzielnicy (…). Po wyprowadzce matki, dzieci regularnie odwiedzały ją w wynajętym przez nią mieszkaniu, a ich częstość i czas trwania wizyt był różny od kilku godzin do kilku dni. W końcu 2023 r. sytuacja zdrowotna córki B uległa znacznemu pogorszeniu. Przeszła od tego czasu 2 nieudane zabiegi kardiologiczne ze względu na wrodzoną wadę serca, kolejny zabieg kardiochirurgiczny jest zaplanowany na wczesną jesień 2024 r. Jednocześnie bardzo pogłębiły się jej problemy psychologiczne, wychowawcze i szkolne, w związku z czym jest objęta ciągłą opieką psychologiczną i psychiatryczną i istnieje duże zagrożenie, że nie dostanie promocji do kolejnej klasy. Znaczącym problemem jest także jej zła relacja z młodszym bratem. Ze względu na to, że córka dotąd była bliżej związana z matką, jako rodzice uznaliście, że wymaga ona szczególnej opieki i uwagi, w związku z czym będzie pod wyłączną opieką matki, która to poświęcać będzie jej swoją maksymalną uwagę do czasu unormowania sytuacji zdrowotnej i wychowawczej. Jednocześnie zdecydowaliśmy, że syn, 9 letni C, który to jest blisko związany emocjonalnie ze Panem, będzie pod Pana wyłączną opieką do czasu ustabilizowania sytuacji z siostrą. Takie też ustne porozumienie rodzicielskie zostało zawarte między rodzicami w końcu 2023 r., po zaistnieniu tych okoliczności. Aby zrealizować powyższe, matka wynajęła inne, położone bliżej szkoły mieszkanie. Obecnie mieszkania rodziców dzieci są położone w tej samej dzielnicy (…), w związku z czym rodzeństwo ma możliwość utrzymywać kontakt, a także odwiedzać drugiego rodzica. Są to okresy i terminy nieregularne, zależne od woli dzieci. Wart uwagi jest fakt, że w (…) nie zamieszkuje nikt inny z rodziny któregokolwiek z rodziców dzieci, kto mógłby wesprzeć was w opiece nad dziećmi w tym okresie. W praktyce od kilku miesięcy wszelkie wydatki na córkę ponosi jej matka, z kolei na syna Pan, jego ojciec. Będąc świadom szczególnych potrzeb córki w obecnym czasie i wysokich kosztów leczenia, wspiera Pan matkę finansowo w tym zakresie w stopniu wyższym niż wynika to z wyroku sądu. Całość wydatków na syna (obiady szkolne, wycieczki, zajęcia sportowe, wyżywienie, ubrania, itd.) ponosi Pan wyłącznie samodzielnie, jednak nie podważał Pan zasądzonej przez Sąd wysokości alimentów na niego 500 PLN ze względu na ich niewielką wysokość a także na fakt, że w rzeczywistości pieniądze te są przeznaczane na potrzeby córki. Świadczenie rodzicielskie „800+” dla córki, 13 letniej B przyznane zostało wyłącznie jej matce, z kolei świadczenie dla syna, 9 letniego C przyznane zostało wyłącznie Panu, jego ojcu.”

Uzupełnienie zdarzenia przyszłego

Przedmiotem Pana zapytania jest ewentualne przyszłe rozliczenie dochodów za 2024 r. podatkowy w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

W roku podatkowym będącym przedmiotem zapytania podlega Pan nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Uzyskuje Pan dochody opodatkowane według skali podatkowej z umowy o pracę.

Orzeczenie sądu o rozwodzie uprawomocniło się 13 grudnia 2023 r.

Od początku 2024 r., tj. w całym okresie rozliczeniowym posiada Pan stan cywilny „rozwiedziony”.

W ww. okresie nie będą miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a także ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym w odniesieniu do Pana, a także Pana dzieci w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, kosztów uzyskania przychodów (...) lub odliczeń.

W ww. okresie Pan ani Pana dzieci nie będą podlegały opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym (...) i przemysłów komplementarnych.

W ww. okresie w odniesieniu do syna:

a)władza rodzicielska wyrokiem sądu została pozostawiona do wykonywania obojgu rodzicom, jednakże jak wymieniono we wniosku o interpretację ze względu na okoliczności (problemy zdrowotne córki i konieczność poświęcenia jej szczególnej uwagi) podzielił się Pan z matką dzieci obowiązkami w ten sposób, że Pan będzie sprawować pieczę nad synem a ona nad córką. Pan ponosi podstawowe koszty, jak np. zakupy ubrań, finansowanie zajęć sportowych, wycieczek szkolnych, zajęć dodatkowych, wyżywienia w tym szkolnego, Pan uczestniczy w wywiadówkach, pomaga w odrabianiu lekcji, Pan jest na wizytach lekarskich z synem, odwozi na treningi sportowe po lekcjach, dba o kontakt syna z dalszą rodziną. Jednocześnie jest Pan w tym zakresie w bieżącym kontakcie z matką syna, która jest o wszystkich istotnych sprawach na bieżąco informowana a punkty krytyczne, jak np. opieka zdrowotna są uzgadniane wspólnie. Syn także nie ma żadnych ograniczeń w zakresie kontaktu ze swoją mamą, zarówno telefonicznie jak też osobiście ze względu na jej bliskie miejsce zamieszkania, zatem mają miejsce sytuacje, że syn przebywa u matki czy zostaje u niej na noc i to ona w tym czasie zapewnia mu wyżywienie, miejsce do spania, itd. Mają miejsce sytuacje, że mama Pana syna kupuje mu upominki czy realizuje inne spontaniczne wydatki. Mają miejsce także sytuacje, że mama syna jest obecna na zawodach sportowych syna, czy odwiedza wspólnie z nim swoich rodziców, czy spędza czas wspólnie z nim poza miejscem zamieszkania, itp. Co do zasady ciężar opieki nad nim jednak spoczywa na Panu, w szczególności w zakresie finansowym. Nie jest Pan w stanie aktualnie określić jak długo będzie trwać taki stan, tj. faktyczne sprawowanie opieki nad synem przez Pana. Najprawdopodobniej potrwać to może kolejne kilkanaście miesięcy;

b)władza rodzicielska jest pozostawiona sądownie zarówno Panu, jak też matce syna, żadnemu z rodziców władza nie została ograniczona. Nie została także zasądzona opieka naprzemienna. Syn ma częste kontakty z mamą i siostrą (czasem weekend, czasem pojedyncze dni w ciągu tygodnia, czasem 2-3 dni ciągiem), jednak okresy jego przebywania w miejscu zamieszkania matki nie są regularne i stałe, najczęściej mające charakter spontaniczny. Syn uczęszcza do szkoły podstawowej położonej w okolicy miejsca zamieszkania obojga jego rodziców, także ma ten sam krąg znajomych. Wyprowadzka jego matki z wspólnego mieszkania nic w tym zakresie nie zmieniła;

c)była Pana żona ma pozostawioną pełną władzę rodzicielską przez sąd i jej zdanie naturalnie bierze Pan pod uwagę w każdej istotnej kwestii dotyczącej syna, pomimo tego, że generalnie syn jest pod Pana opieką. Wykonywanie władzy rodzicielskiej przez nią polega, jak Pan opisał w poprzednim punkcie na przygotowaniu synowi posiłków w czasie, który spędza u niej. To samo dotyczy innych podstawowych potrzeb w tym czasie (spanie, kąpiel, zabawa, drobne zakupy, itd.). W pewnym zakresie była żona zapewnia część potrzeb emocjonalnych czy rozwojowych syna, jak wspomniane wyżej, gdyż syn ma kontakt z mamą i trudno uznać, że to nie ma wpływu na jego rozwój. Nie ponosi ona jednak istotnych wydatków ani nie odpowiada aktualnie za wszystkie inne bardziej istotne kwestie (jak np. wizyty u lekarzy zajęcia sportowe, wydatki na ubrania, wyżywienie, w tym szkolne, wywiadówki, odrabianie lekcji, itd.).

W ww. okresie w odniesieniu do córki:

a)władza rodzicielska wyrokiem sądu została pozostawiona do wykonywania obojgu rodzicom, jednakże jak wymieniono we wniosku o interpretację ze względu na aktualne okoliczności (problemy zdrowotne córki i konieczność poświęcenia jej szczególnej uwagi podzielił się Pan obowiązkami z matką dzieci w ten sposób, że przez najbliższe co najmniej kilkanaście miesięcy, to Pana była żona będzie sprawować pieczę nad córką a Pan nad synem. W zasadzie to ona ponosi większość obowiązków związanych z wychowaniem córki, jak np. zakupy ubrań, kontakty ze szkołą, organizacja nauki zdalnej, wizyty u lekarzy jednak na ile pozwala Panu na to opieka nad synem, wspiera Pan ją w tym zakresie (np. dalsze dojazdy do szpitala czy lekarzy). Jednocześnie Pan jest w tym zakresie informowany na bieżąco, istotne kwestie związane z córką są uzgadniane wspólnie, np. te dotyczące leczenia czy sytuacji szkolnej. Córka nie ma żadnych ograniczeń w zakresie kontaktu z Panem i ze względu na bliskie miejsce zamieszkania, odwiedza Pana i brata we wspólnym mieszkaniu. W tym czasie mają miejsce sytuacje, że córka przebywa u Pana czy zostaje na noc i wówczas to Pan zapewnia jej wyżywienie, miejsce do spania, itd. Wspomaga Pan także matkę córki finansowo w zakresie wyższym niż wynika to z wyroku sądu, ze względu na znaczne wydatki związane z jej leczeniem. Nie jest Pan w stanie aktualnie określić jak długo będzie trwać taki stan, tj. faktyczne sprawowanie opieki nad córką przez byłą żonę. Najprawdopodobniej potrwać to może kolejne kilkanaście miesięcy;

b)Pan, jak też była żona macie pozostawioną pełną władzę rodzicielską przez sąd i także w tym przypadku, pomimo faktu przebywania córki generalnie pod kuratelą matki, Pana zdanie jest brane pod uwagę w każdej istotnej kwestii. Nie została także zasądzona opieka naprzemienna. Córka ma częste kontakty z Panem (czasem weekend, czasem pojedyncze dni w ciągu tygodnia, czasem 2-3 dni ciągiem), jednak okresy jej przebywania w Pana miejscu zamieszkania nie są regularne i stałe, najczęściej mające charakter spontaniczny. Córka miała orzeczenie dotyczące nauki zdalnej w trybie indywidualnym ze względu na swój stan zdrowia, stąd z zasady zdecydowaną większość czasu spędza w mieszkaniu z matką. Córka pozostaje jednak w starym kręgu znajomych sprzed czasu rozwodu rodziców, gdyż mieszka niedaleko starego adresu;

c)wykonywanie władzy rodzicielskiej przez Pana polega, jak Pan opisał w poprzednim punkcie na zapewnieniu córce posiłków w czasie, który spędza u Pana. To samo dotyczy innych podstawowych potrzeb w tym czasie (zakupy, wyżywienie, rozrywka, itd. ). W pewnym zakresie także zapewnia Pan część potrzeb emocjonalnych czy rozwojowych córki, gdyż ma Pan z córką kontakt, czy to osobisty, czy telefoniczny. Pomimo, że ponosi Pan wydatki mające na celu m.in. zapewnienie opieki zdrowotnej córce, czy opłacenie większych wydatków, przekazując środki mamie dzieci, to była żona opiekuję się nią, jest w kontakcie ze szkołą i lekarzami, czy robi jej zakupy. Pan ją wspomaga w sytuacjach szczególnych, jak np. przewiezienie córki do oddalonego ponad 100km szpitala i w innych bardziej wymagających kwestiach logistycznych.

Jak opisano częściowo wyżej, co do zasady córka mieszka obecnie ze swoją mamą, a syn z Panem, jednak w żadnym stopniu wizyty u drugiego rodzica nie są ograniczone ani limitowane czasowo. Jest to spowodowane stanem córki i taka sytuacja będzie trwać, zakłada Pan, co najmniej jeszcze kolejne kilkanaście miesięcy (operacja serca córki była we wrześniu 2024 r., kłopoty szkolne/ psychologiczne trwają od kilku/kilkunastu miesięcy i nie zakłada Pan, że zostaną szybko rozwiązane - aktualnie córka ma indywidualną ścieżkę kształcenia. Nie zakłada Pan, że uda wam się sytuację unormować przed końcem 2025 r. pomimo opieki psychologa/psychiatry). Jak wyżej wskazano, syn aktualnie mieszka/będzie mieszkać z Panem. Jednak ma bieżący kontakt z mamą i siostrą i bywa w ich mieszkaniu średnio 1-2, czasem 3 razy w tygodniu, czasem z noclegiem, czasem bez (np. po szkole kilka godzin, kiedy odwiedza mamę i siostrę i kolegów w tamtej okolicy, po czym wraca do Pana), czasem nie bywa u mamy ponad tydzień. Bywają także sytuacje, że syn spędza weekend u mamy lub u którychś dziadków, jednak z zasady mieszka z Panem i u Pana ma stałe miejsce pobytu (swoje ubrania, pokój, zabawki, książki, itd.). Córka zamieszkuje generalnie z mamą i tam ma od kilku miesięcy swoje centrum życia (pokój, ubrania, książki, itd.), jednak odwiedza Pana i brata w Pana mieszkaniu nieregularnie i spontanicznie, 1-2 czasem 3 dni w tygodniu. Także bywają weekendy, które spędza u Pana, a także sytuacje, kiedy w weekend odwiedza dziadków poza (…). Tak jak w przypadku syna, odwiedziny drugiego rodzica mają charakter spontaniczny. Nie jest Pan w stanie aktualnie określić jak długo będzie trwać taki stan, tj. faktyczne sprawowanie opieki nad córką przez byłą żonę a Pana nad synem. Najprawdopodobniej potrwać to może kolejne kilkanaście miesięcy, jednak zależne jest od stanu zdrowia córki. Ważne odnotowania jest, że oboje dzieci są zameldowane od urodzenia w Pana miejscu zamieszkania, w bliskiej odległości od szkoły, do której uczęszczają.

Sposób rozgraniczenia „świadczenia rodzicielskiego 800+” był kwestią uzgodnień między Panem a byłą żoną, ze względu na faktyczny udział każdego z rodziców w wydatkach na 13 letnią córkę i 9 letniego syna. Uznaliście, że skoro to była żona ponosi zdecydowaną większość kosztów na bieżące utrzymanie nad córką, to ona powinna o to świadczenie wystąpić. Z kolej w przypadku syna to Pan wystąpił o te środki, gdyż praktycznie całość wydatków na niego ponosi Pan.

Nie posiada Pan innych dzieci niż te opisane powyżej.

Pytanie

Czy wobec przedstawionej powyżej sytuacji w kontekście samodzielnej opieki nad synem, a także przejęcia opieki nad drugim dzieckiem, w tym w zakresie finansowym ze względu na stan zdrowia matki, a ponadto mając na uwadze wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 9 lipca 2024 r., sygn. akt I SA/Gd 378/24, może Pan rozliczać podatek PIT w 2024 r. jako osoba samotnie wychowująca dziecko?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, biorąc pod uwagę obiektywne przesłanki, które niestety w sposób nieplanowany zaistniały, tj. choroba córki i konieczność zajęcia się w tym okresie synem, a także stan zdrowia i sytuacja osobista Pana byłej żony, świadczą o tym, że preferencja rozliczenia podatku PIT jako osoby samotnie wychowującej dziecko jest uzasadniona. Opiekę nad synem sprawuje Pan bowiem samodzielnie i bez wsparcia innych osób, jednocześnie wspomagając finansowo matkę dzieci w ponoszeniu wysokich wydatków na leczenie córki. Taki sposób interpretacji przepisu potwierdza także Wyrok Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 9 lipca 2024 r., sygn. akt I SA/Gd 378/24.

Według Pana opinii, rozliczenie jako rodzica samotnego w Pana sytuacji jest prawnie poprawne. Jednak zostało to podważone przez KIS w odpowiedzi do Pana poprzedniego wniosku w tej sprawie (w interpretacji indywidualnej nr 0112-KDIL2-1.4011.459.2024.2.DJ), gdzie zasugerowano, że Pana sytuacja wyczerpuje definicję opieki naprzemiennej, która to jednakże nie została przez Sąd orzeczona.

Jednocześnie w podobnej sytuacji do Pana, zapadł wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, sygn. akt I SA/ Gd 378/24, w którym to wystąpiła łudząco podobna sytuacja, do tej w której Pan się znajduje, co więcej, w tamtym przypadku nie miały miejsca zdarzenia losowe, które w Pana przypadku wystąpiły i z którymi musi Pan sobie radzić.

Ostatecznie wystąpił Pan z wnioskiem o ponowną interpretację skutków podatkowych ze wskazaniem na powyższe, nie chcąc się narażać na konsekwencje karno-skarbowe w przypadku gdyby Pana subiektywna ocena Pana sytuacji nie była poprawna.

Stanowisko w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego oparł Pan na art. 6 ust. 4c i ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Stosownie do art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Na podstawie art. 6 ust. 4d wskazanej ustawy:

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W świetle art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Należy jednak wskazać, że przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym, określonym w tym przepisie, jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny.

Przepis art. 6 ust. 4c ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

Natomiast, kiedy każdy rodzic jest zaangażowany w proces wychowawczy dziecka/dzieci (co ma miejsce w niniejszej sprawie) oznacza, że w roku podatkowym dziecko/dzieci wychowywane jest/są wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich.

Przy wychowywaniu dziecka należy wziąć pod uwagę całokształt działań i czynności wykonywanych przez każdego z rodziców, w tym także tych o charakterze niewymiernym jak kształtowanie osobowości, światopoglądu, systemu wartości, postaw emocjonalnych. W sytuacji, gdy każdy z rodziców aktywnie uczestniczy w wychowywaniu dziecka – co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa – nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka przez któregokolwiek z rodziców.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do preferencyjnego rozliczenia powinny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Dla zastosowania rozliczenia, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych istotny jest m.in. warunek, że w trakcie roku podatkowego rzeczywiście samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców, wychowuje się dziecko/dzieci, który wobec sytuacji przedstawionej we wniosku nie został spełniony. Preferencja ta uzależniona jest nie tylko od stanu cywilnego, ale przede wszystkim od faktycznego samotnego wychowywania dziecka/dzieci. Jak już wskazano, wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu i systemu wartości oraz postaw emocjonalnych. Natomiast w przedstawionej przez Pana sytuacji nie można uznać, że w okresie 2024 r. jest Pan osobą samotnie wychowująca dziecko w rozumieniu przepisu art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak wskazał Pan m.in. w opisie sprawy, w wyroku rozwodowym z 2023 r. Sąd pozostawił wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dziećmi (synem i córką) obojgu rodzicom (Panu i Pana byłej żonie), nie orzekał o sposobie kontaktów z małoletnimi, kosztami utrzymania małoletnich obciążył obie strony, jednocześnie zobowiązując do płacenia alimentów na każde z dzieci Pana, ojca dzieci, po 500 zł na każde z nich ze względu na mniejsze możliwości zarobkowe matki dzieci. W wyroku nie zawarto żadnego postanowienia w zakresie tego, pod czyją opieką i w jakim zakresie dzieci mają się znajdować, także nie została ustanowiona opieka naprzemienna.

W okresie, będącym przedmiotem wniosku z uwagi na sytuację zdrowotną córki, złe relacje z bratem oraz fakt, że była bardziej związana z matką jako rodzice zdecydowali Państwo, że córka zamieszka z matką i będzie pod opieką matki, która to poświęcać będzie jej swoją maksymalną uwagę do czasu unormowania sytuacji zdrowotnej i wychowawczej. Jednocześnie zdecydowali Państwo, że syn, który to jest blisko związany emocjonalnie z Panem zamieszka z Panem i będzie pod Pana opieką do czasu ustabilizowania sytuacji z siostrą. Aby zrealizować powyższe, matka wynajęła położone bliżej szkoły mieszkanie. Obecnie mieszkania rodziców dzieci są położone w tej samej dzielnicy (…), w związku z czym rodzeństwo ma możliwość utrzymywać kontakt, a także odwiedzać drugiego rodzica. W praktyce wszelkie wydatki w tym okresie na córkę ponosi jej matka, z kolei na syna Pan, jego ojciec. Jednocześnie, ze względu na szczególne potrzeby córki w obecnym czasie i wysokie koszty leczenia, wspiera Pan matkę finansowo w tym zakresie w stopniu wyższym niż wynika to z wyroku sądu. Całość wydatków na syna ponosi samodzielnie Pan.

Ponadto jak Pan wskazuje, to Pan ponosi podstawowe koszty, jak np. zakupy ubrań, finansowanie zajęć sportowych, wycieczek szkolnych, zajęć dodatkowych, wyżywienia w tym szkolnego, Pan uczestniczy w wywiadówkach, pomaga w odrabianiu lekcji, Pan jest na wizytach lekarskich z synem, odwozi na treningi sportowe po lekcjach, dba o kontakt syna z dalszą rodziną. Jednocześnie jest Pan w tym zakresie w bieżącym kontakcie z matką syna, która jest o wszystkich istotnych sprawach na bieżąco informowana, a sprawy istotne, jak np. opieka zdrowotna są uzgadniane wspólnie. Syn także nie ma żadnych ograniczeń w zakresie kontaktu ze swoją mamą, zarówno telefonicznie jak też osobiście ze względu na jej bliskie miejsce zamieszkania, zatem mają miejsce sytuacje, że syn przebywa u matki, czy zostaje u niej na noc i to matka w tym czasie zapewnia mu wyżywienie, miejsce do spania, itd. Są też sytuacje, że matka kupuje synowi upominki czy realizuje inne spontaniczne wydatki. Matka jest obecna na zawodach sportowych syna, czy odwiedza wspólnie z nim swoich rodziców, a także spędza czas wspólnie z nim poza miejscem zamieszkania itp. Była żona zapewnia część potrzeb emocjonalnych czy rozwojowych syna, gdyż syn ma kontakt z mamą i trudno uznać, że to nie ma wpływu na jego rozwój.

W odniesieniu do córki natomiast, w zasadzie to matka ponosi większość obowiązków związanych z jej wychowaniem, jak np. zakupy ubrań, kontakty ze szkołą, organizacja nauki zdalnej, wizyty u lekarzy, jednak (na ile pozwala Panu na to opieka nad synem), wspiera Pan ją w tym zakresie (np. dojazdy do szpitala czy lekarzy). Jednocześnie Pan jest w tym zakresie informowany na bieżąco, istotne kwestie związane z córką są uzgadniane wspólnie, np. te dotyczące leczenia czy sytuacji szkolnej. Córka nie ma żadnych ograniczeń w zakresie kontaktu z Panem i ze względu na bliskie miejsce zamieszkania, odwiedza Pana i brata we wspólnym mieszkaniu. W tym czasie mają miejsce sytuacje, że córka przebywa u Pana, czy zostaje na noc i wówczas to Pan zapewnia jej wyżywienie, miejsce do spania, itd. Wspomaga Pan także matkę córki finansowo w zakresie wyższym niż wynika to z wyroku sądu, ze względu na znaczne wydatki związane z jej leczeniem. Pana zdanie jest brane pod uwagę w każdej istotnej kwestii wychowania córki. W pewnym zakresie, także zapewnia Pan część potrzeb emocjonalnych czy rozwojowych córki, gdyż ma Pan z córką kontakt, czy to osobisty czy telefoniczny. Wspomaga Pan byłą żonę w sytuacjach szczególnych, jak np. przewiezienie córki do szpitala i w innych kwestiach logistycznych.

Pana była żona, mierzy się z problemami zdrowotnymi i finansowymi, skutkujące tym, że zdecydowana większość kosztów utrzymania dzieci przeszła na Pana. Opłaca Pan wszystkie znaczące wydatki związane z dziećmi, wizyty u lekarzy, zakupy, edukacja, obiady szkolne, itp.

Sposób rozgraniczenia „świadczenia rodzicielskiego 800+” był kwestią uzgodnień między Panem a byłą żoną, ze względu na faktyczny udział każdego z rodziców w wydatkach na córkę i syna. Uznali Państwo, że skoro to była żona ponosi zdecydowaną większość kosztów na bieżące utrzymanie nad córką, to ona powinna o to świadczenie wystąpić. Z kolei w przypadku syna to Pan wystąpił o te środki, gdyż praktycznie całość wydatków na niego ponosi Pan.

Zatem mając na uwadze powyższe – niezależnie od tego, że syn mieszka z Panem, a córka z matką – oboje, tj. Pan wraz z byłą żoną sprawują opiekę nad synem i córką, a to oznacza, że proces wychowawczy zarówno syna, jak i córki prowadzony jest przez Pana i Pana byłą żonę wspólnie. Nie sposób uznać, że w przedstawionym przez Pana opisie sprawy – w tak zorganizowanym trybie wykonywania władzy rodzicielskiej przez obojga rodziców (na podstawie porozumienia, w którym ustalił Pan z byłą żoną sposób wykonywania władzy rodzicielskiej w odniesieniu do syna i córki mając na uwadze dobro dzieci) – zachodzą dwa odrębne procesy wychowania, tj. osobny samotny proces przeprowadza Pan w stosunku do syna, bowiem syn u Pana zamieszkuje, a zupełnie inny proces wychowywania wykonuje matka tylko z tego powodu, że dziecko z nią nie mieszka (mimo, że matka czynnie uczestniczy w jego wychowywaniu). Analogiczna sytuacja ma miejsce w stosunku do córki, tj. nie można uznać, że jedynie matka ją wychowuje z uwagi na fakt, że zamieszkuje z matką, ponieważ również Pan jako ojciec bierze czynny udział w procesie wychowawczym córki. Wychowania dzieci nie da się „podzielić”, bowiem jest to ciągły i długotrwały rozwój, na który w tym przypadku składa się wspólna praca Państwa jako obojga rodziców.

Dlatego też, okoliczność, że dwie osoby wychowują to samo dziecko/te same dzieci zgodnie z porozumieniem wyklucza możliwość uznania, że którakolwiek z tych osób wychowuje dziecko/dzieci samotnie.

Z literalnego brzmienia art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że ww. preferencyjne opodatkowanie nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Zatem osoba, która wspólnie z drugim rodzicem wychowuje dziecko/dzieci nie może skorzystać z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Prawo do omawianej preferencji podatkowej przysługuje zatem jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który mając określony stan cywilny (będąc np. osobą rozwiedzioną) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Zatem, nie można w okresie 2024 r. uznać Pana za osobę samotnie wychowującą dziecko/dzieci w myśl przepisu art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak wyjaśnił Pan we wniosku, Sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dziećmi (tj. synem i córką) obojgu rodzicom, nie orzekał o sposobie kontaktów z małoletnimi, kosztami utrzymania dzieci obciążył obie strony jednocześnie zobowiązując do płacenia alimentów na każde z dzieci Pana, ze względu na mniejsze możliwości zarobkowe matki dzieci. Poza tym w wyroku nie zawarto żadnego postanowienia w zakresie tego pod czyją opieką i w jakim zakresie dzieci mają się znajdować, także nie została orzeczona opieka naprzemienna. Z powyższego wynika zatem, że Sąd uprawnił i zobowiązał zarówno Pana, jak i matkę dzieci do współdecydowania we wszystkich kwestiach ich dotyczących, zapewniając obojgu rodzicom prawo do kontaktów z dziećmi. Współdecydowanie we wszystkich kwestiach dotyczących dziecka wskazuje też na jego wspólne wychowywanie. Z opisu przedstawionego we wniosku wynika, że zarówno Pan, jak i matka biorą czynny udział w szeroko rozumianym wychowywaniu dzieci, zajmują się ich rozwojem osobistym, dbają o ich codzienne potrzeby, zdrowie, nadzorują edukację, itp. Mając na uwadze całokształt sytuacji stwierdzić należy, że dzieci wychowywane były wspólnie przez dwoje rodziców.

Zatem, nie będzie Pan miał prawa do skorzystania z preferencyjnej formy opodatkowania przewidzianej w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako osoba samotnie wychowująca dziecko/dzieci w rozliczeniu podatkowym za 2024 r.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu zaistnienia zdarzenia.

Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę.

Odnosząc się do powołanego wyroku sądu administracyjnego wskazać należy, że niewątpliwie rozstrzygnięcia kształtują pewną linię wykładni obowiązującego prawa, jednak dotyczą wyłącznie konkretnej sprawy, w danym stanie prawnym. Należy podkreślić, że rozstrzygnięcie to zapadło w indywidualnej sprawie i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie jest źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie może być wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.