Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 października 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 18 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 11 grudnia 2024 r. (wpływ 13 grudnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i jego uzupełnienie

A.  jest spółką akcyjną (zwana dalej: „Wnioskodawcą” bądź „Spółką”), która na podstawie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzi działalność deweloperską w zakresie budowy osiedli domów jednorodzinnych oraz budynków wielorodzinnych wraz z lokalami użytkowymi. Jest z tego tytułu zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT.

W latach 2018-2019 Spółka realizowała przedsięwzięcie deweloperskie polegające na budowie budynku wielorodzinnego wraz lokalami usługowymi oraz wielostanowiskowym garażem podziemnym w (A) przy ul. (…) (zwanym dalej: „Budynkiem”). Budowa budynku zakończyła się w dniu 18 października 2019 r., zgodnie z wpisem w dzienniku budowy.

Podczas odbiorów lokali mieszkalnych, nabywcy (dalej: „Nabywcy”) zgłaszali jedynie drobne usterki, które zostały niezwłocznie usunięte, co umożliwiło im przeprowadzenie prac wykończeniowych oraz wprowadzenie się do zakupionych lokali mieszkalnych.

Pojawiające się po tym czasie spękania na parterze Budynku ujawniły wadę konstrukcyjną, będącą wynikiem błędu projektu konstrukcji wykonanego przez pracownię architektoniczną. Konieczne okazały się natychmiastowe prace naprawcze wzmacniające strop pomiędzy podziemną kondygnacją Budynku, w której znajduje się garaż podziemny a pierwszą kondygnacją Budynku - parterem. Wada konstrukcyjna skutkowała licznymi spękaniami na ścianach w lokalach mieszkalnych, które wymagają naprawy.

Wszystkie działania wynikające z obowiązków leżących po stronie Spółki zostały należycie wykonane. Spółka w swych działaniach nie przyczyniła się do powstałych wad. Wady konstrukcji nie były wynikiem zaniedbania z jej strony. Na etapie realizacji inwestycji, tj. na etapie nadzoru inwestorskiego, Spółka nie miała też technicznej możliwości wykrycia powyższych wad, zostały one uwidocznione dopiero w momencie rozpoczęcia naturalnego osiadania się budynku i obciążeń użytkowych, co przypadło na czas po uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie i po zakończeniu odbiorów lokali mieszkalnych i miejsc postojowych. Ekspertyzy techniczne jednoznacznie wskazują, że odpowiedzialnymi za powstałe wady jest Pracownia Architektoniczna i pracujący w jej ramach projektanci konstrukcji, sporządzający projekt architektoniczny.

Prace naprawcze wymagały znacznej ingerencji w strukturę Budynku, również w zamieszkałych już lokalach mieszkalnych. W związku z tym mocą zawieranych z Nabywcami porozumień Spółka wykona prace naprawcze (dalej: „Prace naprawcze”) polegające na usunięciu powstałych w lokalu mieszkalnym wad, a skuteczne wykonanie przez Spółkę Prac naprawczych w lokalu mieszkalnym wyczerpie w pełni roszczenia Nabywcy związane i wynikające z usunięciem wad w lokalu. Wartość któregokolwiek lokalu mieszkalnego w wyniku Prac naprawczych w żadnym wypadku nie zostanie zwiększona. Przeprowadzenie przez Spółkę powyższych Prac naprawczych w części lokali mieszkalnych wymaga opuszczenia przez Nabywców lokali mieszkalnych wytypowanych do prac naprawczych. W związku z tym Spółka zawiera z Nabywcami porozumienia, mocą których wypłaca im kwotę stanowiącą odszkodowanie za lokal zastępczy (dalej: „Odszkodowanie za lokal zastępczy”) w wysokości obliczonej jako iloczyn zaakceptowanej przez obie strony ryczałtowej kwoty za każdą dobę korzystania z lokalu zastępczego oraz liczby dni, w których wystąpiła konieczność skorzystania przez Nabywcę z lokalu zastępczego. Celem zawieranych porozumień jest wyrównanie strat finansowych jakie Nabywca musi ponieść w celu zapewnienia sobie lokalu zastępczego. Zgodnie z zawieranymi porozumieniami:

• w przypadku gdy Prace naprawcze wykonywane przez Spółkę będą trwać dłużej niż pierwotnie ustalono, odszkodowanie płatne będzie za cały okres wykonywania przez Spółkę prac wyłączających możliwość korzystania z Lokalu,
• Spółka nie ingeruje w żadne kwestie związane z wyborem przez Nabywcę lokalu zastępczego,
• Spółka nie ponosi i nie będzie ponosić żadnej odpowiedzialności w zakresie związanej z doborem przez Nabywcę lokalu zastępczego, z korzystaniem przez Nabywcę z lokalu zastępczego oraz rozliczeniem opłat za korzystanie z takiego lokalu,
• zapłata przez Spółkę ustalonej kwoty wyczerpuje w pełni dotychczasowe i przyszłe roszczenia Nabywcy związane z brakiem możliwości korzystania ze swojego Lokalu podczas prowadzonych Prac naprawczych i koniecznością czasowego zamieszkania w lokalu zastępczym.

Przewidywana jest również sytuacja, w której Spółka wskaże Nabywcy lokal zastępczy a Nabywca będzie mógł z niego skorzystać.

W lokalach mieszkalnych, w których powstały wady, do usunięcia których nie jest konieczne opuszczenie lokalu przez nabywców i wady te nie wymagają poważnej naprawy, Spółka również zobowiązała się do przeprowadzenia Prac naprawczych we własnym zakresie, jednak w przypadkach gdy Nabywca nie wyraził zgody na wykonanie przez Spółkę Prac naprawczych, Nabywcy zostaje wypłacona kwota pieniężna (dalej: „Rekompensata”) ustalona w oparciu o wycenę sporządzoną przez głównego wykonawcę. Wypłata Rekompensaty następuje na postawie zawieranych z Nabywcami porozumień, zgodnie z postanowieniami których wypłata ustalonej kwoty wyczerpuje wszelkie dotychczasowe i przyszłe roszczenia Nabywcy w stosunku do Spółki związane z powstaniem wad budynku i związanymi z tymi wadami w lokalu. Ponadto, w niektórych przypadkach pojawiła się konieczność opróżnienia lokali mieszkalnych z mebli i prywatnych rzeczy Nabywców celem umożliwienia pracownikom Spółki przeprowadzenia kompleksowych Prac Naprawczych. W związku z tym Spółka zawiera z Nabywcami porozumienia, mocą których wypłaca im odszkodowanie z tytułu konieczności usunięcia znajdujących się w lokalach rzeczy ruchomych i przechowania ich przez określony czas w magazynach (dalej: „Odszkodowanie za miejsce magazynowe”). Na podstawie ww. porozumień:

• Spółka dokonuje zapłaty na rzecz Nabywcy ryczałtowej kwoty tytułem odszkodowania za koszt miejsca magazynowego za każdą dobę korzystania z ww. miejsca,
• Nabywca oświadcza, iż zapewni sobie miejsce magazynowe we własnym zakresie,
• Spółka nie ingeruje w żadne kwestie związane z wyborem przez nabywcę miejsca magazynowego,
• Spółka nie ponosi i nie będzie ponosić żadnej odpowiedzialności w zakresie i związanej z doborem przez Nabywcę miejsca magazynowego, z korzystaniem przez Nabywcę z miejsca magazynowego oraz rozliczenie opłat za korzystanie z takiego miejsca.

Podsumowując, występują następujące sytuacje, których skutki podatkowe Spółka zamierza ustalić w ramach niniejszego wniosku o interpretację:

1)Przeprowadzenie Prac naprawczych w lokalu mieszkalnym,

2)Wypłaty Nabywcy Rekompensaty o równowartości naprawy zidentyfikowanych w lokalu mieszkalnym wad,

3)Wypłata Nabywcy Odszkodowania za lokal zastępczy,

4)Wypłata Nabywcy Odszkodowania za miejsce magazynowe.

W świetle tak przedstawionego stanu faktycznego, Spółka zamierza ustalić czy występuje ona w roli płatnika i jest obowiązana do obliczenia, poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy oraz do wykazania ww. kwot w rocznej informacji PIT-11, stosownie do art. 42a ust. 1 ustawy o PIT.

Spółka wskazuje, że wnioskiem o interpretację z dnia 11 lipca 2022 r. pytała o to, czy wystąpi w roli płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych w przypadku gdy zapewni i sfinansuje nabywcom zastępcze lokale mieszkalne i miejsca postojowe oraz ewentualne pokryje koszty związane z ingerencją w prace wykończeniowe w lokalach mieszkalnych (przywróci je do stanu sprzed prac naprawczych bądź wypłaci nabywcom środki przeznaczone na przywrócenie lokali do stanu sprzed prac naprawczych we własnym zakresie). Spółka nadmienia jednak, że dopiero teraz, gdy rozpoczęła zawieranie z Nabywcami porozumień, które opisała powyżej, ostatecznie ustaliła jakie obowiązki będą leżały po jej stronie. Z uwagi na istotne różnice w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku z dnia 11 lipca 2022 r. a tym, który Spółka przedstawiła w niniejszym wniosku, Wnioskodawca zdecydował się złożyć nowy wniosek o interpretację. Różnice te przejawiają się w tym, że:

1) Spółka nie będzie sama zapewniała Nabywcom lokali zastępczych, a jedynie wypłaci Nabywcom odszkodowanie za lokal zastępczy i nie będzie ingerować w wybór tych lokali,

2) Spółka nie będzie pokrywać Nabywcom kosztów związanych z ingerencją w prace wykończeniowe w lokalach mieszkalnych (przywracać ich do stanu sprzed prac naprawczych bądź wypłacać Nabywcom środków przeznaczonych na przywrócenie lokali do stanu sprzed prac naprawczych we własnym zakresie), a przeprowadzi jedynie stosowne Prace Naprawcze bądź gdy wady są kosmetyczne - a nabywcy w miejsce wykonania drobnej naprawy wybiorą rekompensatę - wypłaci Nabywcom Rekompensatę.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że:

1. Odszkodowanie za lokal zastępczy zostało wypłacone na rzecz nabywców na podstawie art 560 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 Kodeks cywilny, tj. Dz. U. 2024 poz. 1061 ze zm., zwana dalej: „k.c.” w zw. z art. 566 §1 k.c. w zw. z art. 471 k.c.

2. Odszkodowanie za miejsce magazynowe zostało wypłacone na rzecz nabywców na podstawie art. 560 § 1 w zw. z art 566 § 1 k.c. w zw. z art. 471 k.c.

3. Rekompensata została wypłacona na rzecz nabywców na podstawie art. 560 § 1 k.c.

Pytania

1.Czy w związku z prowadzonymi Pracami Naprawczymi w lokalu mieszkalnym Nabywcy, Spółka występuje w roli płatnika i obowiązana jest do obliczenia, poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy oraz do wykazania wartości przeprowadzonych Prac Naprawczych w rocznej informacji PIT-11, stosownie do art. 42 ustawy o PIT?

2.Czy w związku z wypłatą Nabywcy Rekompensaty Spółka występuje w roli płatnika i obowiązana jest do obliczenia, poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy oraz do wykazania ww. kwot w rocznej informacji PIT-11, stosownie do art. 42 ustawy o PIT?

3.Czy w związku z wypłatą Odszkodowania za lokal zastępczy, Spółka występuje w roli płatnika i obowiązana jest do obliczenia, poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy oraz do wykazania ww. kwot w rocznej informacji PIT-11, stosownie do art. 42 ustawy o PIT?

4.Czy w związku z wypłatą Odszkodowania za miejsce magazynowe, Spółka występuje w roli płatnika i obowiązana jest do obliczenia, poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy oraz do wykazania ww. kwot w rocznej informacji PIT-11 , stosownie do art. 42 ustawy o PIT?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1 W Państwa ocenie w związku z prowadzonymi Pracami Naprawczymi w lokalu mieszkalnym Nabywcy, Spółka nie występuje w roli płatnika i nie jest obowiązana do obliczenia, poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy oraz do wykazania wartości przeprowadzonych Prac Naprawczych w rocznej informacji PIT-11, stosownie do art. 42 ustawy o PIT. W świetle art. 556 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tj. Dz. U. 2024 poz. 1061 ze zm., dalej: „Kodeks cywilny”) sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia). W myśl art. 556¹ § 1 Kodeksu cywilnego, wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:

1)Nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia,

2)Nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór,

3)Nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia,

4)Została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

Rzecz sprzedana ma wadę fizyczną także w razie nieprawidłowego jej zamontowania i uruchomienia, jeżeli czynności te zostały wykonane przez sprzedawcę lub osobę trzecią, za którą sprzedawca ponosi odpowiedzialność, albo przez kupującego, który postąpił według instrukcji otrzymanej od sprzedawcy (art. 556¹ § 3 Kodeksu cywilnego). Powyższe regulacje wskazują, że sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia). Tym samym Spółka jest obowiązana do przeprowadzenia Prac Naprawczych zmierzających do przywrócenia lokali do stanu wolnego od wad.

Państwa zdaniem przeprowadzenie opisanych w stanie faktycznym Prac Naprawczych nie generuje po stronie Nabywców żadnego przysporzenia majątkowego, a więc nie należy w tym wypadku również rozpoznawać po ich stronie przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o PIT. Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21 , 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów. Na mocy art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 1 9, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi w punkcie 9 wymienia się: inne źródła. Za przychody z innych źródeł, o których mowa w poprzedni zdaniu uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega zatem dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia, osiągniętym przysporzeniem majątkowym mającym konkretny wymiar finansowy. W wyniku przeprowadzonych Prac Naprawczych Nabywca nie uzyskuje żadnego wymiernego przysporzenia majątkowego. Po pierwsze nie uzyskuje z tego tytułu żadnych środków finansowych. Po drugie, Prace Naprawcze obejmują swym zakresem jedynie te elementy konstrukcyjne budynku (lokalu), które tego wymagają i które znacznie obniżyły jego wartość. Prace Naprawcze miały na celu przywrócenie lokalu do stanu wolnego od wad, a więc do uzyskania wartości określonej w cenie zakupu. W wyniku Prac Naprawczych aktywa Nabywcy nie uległy zwiększeniu. Można nawet stwierdzić, że zmniejszeniu w wyniku konieczności poniesienia dodatkowych kosztów związanych z przygotowaniem lokalu mieszkalnego do udostępnienia pracownikom Spółki celem przeprowadzenia Prac Naprawczych, tj. m.in. wyniesienia mebli, wywiezienia cennych rzeczy czy zapewnienia hotelu dla zwierząt domowych. Nie można zatem uznać, że Nabywca uzyskuje jakąkolwiek korzyść kosztem Spółki mającą konkretny wymiar finansowy. Ponadto przeprowadzenie Prac Naprawczych jest, po pierwsze, obowiązkiem Spółki w świetle przepisów dotyczących rękojmi i nie jest wykonywane z inicjatywy Nabywców i po drugie - jest niezależne od woli Nabywców. Nabywca nie ma możliwości odmowy przeprowadzenia Prac Naprawczych, z uwagi iż ich zaniechanie zagraża konstrukcji całego budynku. Zauważyć należy, że nigdy naprawa rzeczy z tytułu rękojmi nie wiąże się z powstaniem po stronie kupującego przychodu podatkowego, nie ma przy tym znaczenia czy rzeczą tą jest suszarką do włosów, telewizorem czy mieszkaniem.

Mając powyższe na względzie w związku z prowadzonymi Pracami Naprawczymi w lokalu mieszkalnym Nabywcy, Spółka nie występuje w roli płatnika i nie jest obowiązana do obliczenia, poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy oraz do wykazania wartości przeprowadzonych Prac Naprawczych w rocznej informacji PIT-11, stosownie do art. 42 ustawy o PIT.

Ad. 2. W Państwa ocenie w związku z wypłatą Nabywcy Rekompensaty Spółka nie występuje w roli płatnika i nie jest obowiązana do obliczenia, poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy oraz do wykazania ww. kwot w rocznej informacji PIT-11 , stosownie do art. 42 ustawy o PIT.

W Państwa ocenie wypłacona Rekompensata nie będzie stanowiła dla Nabywcy żadnego przysporzenia majątkowego. Nie należy jej zatem traktować jako przychód w rozumieniu przepisów ustawy o PIT. W zgodzie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21 , 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Jak wskazuje art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W art. 10 ust. 1 ustawy o PIT, zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi w punkcie 9 wymienia się: inne źródła. Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

O przychodzie podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych można mówić wyłącznie gdy w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych występuje przyrost mienia przekładający się na wzrost aktywów w posiadaniu, których znajduje się podatnik. Nie bez znaczenia jest tu wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. K 7113 wydany w stosunku do świadczeń na rzecz pracownika, dający jednak wskazówki interpretacyjne również w sprawach niezwiązanych ze stosunkiem pracy. TK wskazał w nim, że przychód może stanowić tylko te świadczenie, które leży w interesie pracownika a jest tak wtedy, gdy stanowią one realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego efekt jest uchwytny w jego majątku. Świadczenia, aby podlegały opodatkowaniu, muszą zatem prowadzić do pojawienia się po stronie drugiej strony dochodu, czyli korzyści majątkowej, która może wystąpić w dwóch postaciach: powiększenie aktywów, co jest zwykłym skutkiem wypłaty pieniądza, albo zaoszczędzenie wydatków, co może być następstwem świadczenia rzeczowego lub w formie usługi. W wyniku takiego świadczenia w majątku podatnika nie pojawia się w wprawdzie realny dochód (w znaczeniu ekonomicznym), ale zaoszczędzenie wydatków musi być traktowane na równi z przyrostem majątku.

W świetle powyższego, w ocenie Spółki nie wystąpi warunek trwałego przysporzenia po stornie Nabywcy determinujący powstanie przychodu. Co prawda w wyniku wypłaty Rekompensaty Nabywca wszedł w posiadanie określonych środków pieniężnych, niemniej nie po jego stronie przysporzenie majątkowe warunkujące powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu. Wypłata Rekompensaty miała na celu wyrównanie strat jakich Nabywca doznał w wyniku wystąpienia wad konstrukcyjnych budynku i zakupionego przez niego lokalu. W związku z powstałą wadą wartość lokalu mieszkalnego Nabywcy spadła. Miała ona zostać przywrócona do poziomu na jakie obie strony transakcji umówiły się zawierając umowę sprzedaży tego lokalu poprzez przeprowadzenie stosownych Prac Naprawczych, jednakże Nabywca mógł nie wyrazić zgody na ich przeprowadzenie i w konsekwencji otrzymać przedmiotową Rekompensatę.

W świetle powyższego, w ocenie Spółki nie wystąpi warunek trwałego przysporzenia determinujący postawnie przychodu. Zgodnie z powszechną zasadą „Przychodem jest tylko takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały (definitywny), a przez to - prawnie uchwytny.” (wyrok NSA z dnia 16 marca 2022 r., sygn. akt Il FSK 1695/19). Wskazać również należy, że Nabywca otrzymane środki finansowe będzie zmuszony przeznaczyć na przywrócenie lokalu mieszkalnego do stanu wolnego od wad. Natomiast jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 12 marca 2020 r., sygn. Akt I SA/GI 1196/19 „O zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika, którymi może on rozporządzać.” Aktywa nabywcy w związku z wypłatą Rekompensaty nie zostają zwiększone, Nabywca musi bowiem ponieść koszty związane z przeprowadzeniem prac naprawczych lokalu mieszkalnego we własnym zakresie. Jak natomiast wskazał WSA w Łodzi w wyroku z dnia 21 marca 2024 r. sygn. akt I SA/Łd 72/24 „Za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotu wydatków. Przychód jest bowiem w istocie określonym przyrostem majątkowym, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.” Rekompensata ma na celu wyrównanie strat jakie Nabywca poniesie na naprawę lokalu mieszkalnego we własnym zakresie, co z kolei nie pozwala na uznanie jej za korzyść majątkową.

W efekcie, w związku z wypłatą Nabywcy Rekompensaty Spółka nie występuje w roli płatnika i nie jest obowiązana do obliczenia, poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy oraz do wykazania ww. kwot w rocznej informacji PIT-11 , stosownie do art. 42 ustawy o PIT.

Ad.3. W Państwa ocenie w związku z wypłatą Odszkodowania za lokal zastępczy, Spółka nie występuje w roli płatnika i nie jest obowiązana do obliczania, poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy oraz do wykazania ww. kwot w rocznej informacji PIT-11 , stosownie do art. 42 ustawy o PIT.

Państwa zdaniem wypłata Odszkodowania za lokal zastępczy nie generuje po stronie Nabywców żadnego przysporzenia majątkowego, a więc nie należy w tym wypadku również rozpoznawać po ich stronie przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o PIT. Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Na mocy art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W art. 10 ust. 1 ustawy o PIT, zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi w punkcie 9 wymienia się: inne źródła. Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega zatem dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia, osiągniętym przysporzeniem majątkowym mającym konkretny wymiar finansowy. Co prawda w wyniku wypłaty Odszkodowania za lokal zastępczy Nabywca wszedł w posiadanie określonych środków pieniężnych, niemniej nie można tutaj mówić o jakimkolwiek przysporzeniu majątkowym. Nabywca w związku z zaistniałą sytuacją zmuszony został do opuszczenia swojego mieszkania oraz do zapewniania sobie odpowiedniego zastępczego lokalu mieszkalnego, co z kolei wiąże się z nieprzewidzianymi wydatkami po jego stronie. Wydatki te mają być wyrównane Odszkodowaniem za lokal zastępczy, które zostało ustalone w wysokości obliczonej jako iloczyn zaakceptowanej przez obie strony ryczałtowej kwoty za każdą dobę korzystania z lokalu zastępczego oraz liczby dni, w których wystąpiła konieczność skorzystania przez Nabywcę z lokalu zastępczego.

W ocenie Spółki nie wystąpi w świetle powyższego warunek trwałego przysporzenia determinujący postawnie przychodu. Zgodnie z powszechną zasadą „Przychodem jest tylko takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały (definitywny), a przez to - prawnie uchwytny.” (wyrok NSA z dnia 16 marca 2022 r., sygn. akt Il FSK 1695/19). O tej definitywności nie można mówić w kontekście wypłaty Odszkodowania za lokal zastępczy. Jak wyżej wskazano, Nabywca zmuszony został do poniesienia kosztów związanych z zapewnieniem sobie lokalu zastępczego. Natomiast jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 12 marca 2020 r., sygn. Akt I SAGI 1196/19 „O zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika, którymi może on rozporządzać.” Aktywa nabywcy w związku z wypłatą Odszkodowania za lokal zastępczy nie zostają zwiększone, Nabywca musi bowiem ponieść koszty związane z zapewnieniem sobie zastępczego lokalu. Odszkodowanie za lokal zastępczy ma więc na celu wyrównanie strat jakie Nabywca poniesie, co z kolei nie pozwala na uznanie go za korzyść majątkową. Mając powyższe na względzie, w związku z wypłatą Odszkodowania za lokal zastępczy, Spółka nie występuje w roli płatnika i nie jest obowiązana do obliczenia, poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy oraz do wykazania ww. kwot w rocznej informacji PIT-11, stosownie do art. 42 ustawy o PIT.

Ad. 4 W Państwa ocenie, w związku z wypłatą Odszkodowania za miejsce magazynowe, Spółka nie występuje w roli płatnika i nie jest obowiązana do obliczenia, poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy oraz do wykazania ww. kwot w rocznej informacji PIT-11, stosownie do art. 42 ustawy o PIT.

Na mocy art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W art. 10 ust. 1 ustawy o PIT, zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi w punkcie 9 wymienia się: inne źródła. Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega zatem dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia, osiągniętym przysporzeniem majątkowym mającym konkretny wymiar finansowy. Jak wskazano w treści stanu faktycznego, w niektórych przypadkach Spółka zawiera porozumienia, mocą których wypłaca im Odszkodowanie za miejsce magazynowe. Wynika to z konieczności opróżnienia przez Nabywców swoich mieszkań z mebli i prywatnych rzeczy umożliwiając tym samym przeprowadzenie stosownych Prac Naprawczych.

Zdaniem Spółki takie okoliczności nie powodują, że po stronie Nabywców wystąpi jakiekolwiek przysporzenie majątkowe. Wypłata ww. odszkodowań ma na celu wyrównanie Nabywcom strat finansowych, które muszą ponosić na wynajęcie miejsc magazynowych i nie wpływa na realne zwiększenie majątku Nabywców. Nie występuje zatem przysporzenie majątkowe warunkujące powstanie przychodu. Nabywca w związku z wypłatą mu Odszkodowania za miejsce magazynowe nie staje się bogatszy. Cały czas należy pamiętać, że Nabywca jest w całej sytuacji osobą pokrzywdzoną, która ponosi straty nie tylko finansowe, ale i też moralne. W ocenie Spółki w żadnym wypadku nie można mówić o wzroście aktywów Nabywcy. Jak skonstatował Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 12 marca 2020 r., sygn. Akt I SA/GI 1196/19 „O zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika, którymi może on rozporządzać.” Aktywa Nabywcy w związku z wypłatą Odszkodowania za miejsca magazynowe nie zostają zwiększone, Nabywca musi bowiem ponieść koszty związane z zapewnieniem sobie takiego miejsca. WIW odszkodowanie ma więc na celu wyrównanie strat jakie Nabywca poniesie, co z kolei nie pozwala na uznanie go za korzyść majątkową.

Mając powyższe na względzie w związku z wypłatą Odszkodowania za miejsce magazynowe, Spółka nie występuje w roli płatnika i nie jest obowiązana do obliczenia, poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy oraz do wykazania ww. kwot w rocznej informacji PIT-11, stosownie do art. 42 ustawy o PIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Z powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Na podstawie art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania w szczególności, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. Katalog przychodów zaliczanych do innych źródeł nie stanowi katalogu zamkniętego, zawiera bowiem jedynie przykładowe wskazanie przychodów zaliczanych do tego źródła. Zatem, o przychodzie można mówić wtedy, gdy ma on charakter trwałego przysporzenia majątkowego, tj. ma konkretny wymiar finansowy, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

W myśl art. 11 ust. 2 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 11 ust. 2a cytowanej ustawy:

W świetle przytoczonych powyżej przepisów za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym częściowo odpłatne bądź nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w latach 2018-2019 Spółka realizowała przedsięwzięcie deweloperskie polegające na budowie budynku wielorodzinnego wraz lokalami usługowymi oraz wielostanowiskowym garażem podziemnym. Pojawiające się po tym czasie spękania na parterze Budynku ujawniły wadę konstrukcyjną, będącą wynikiem błędu projektu konstrukcji wykonanego przez pracownię architektoniczną. Konieczne okazały się natychmiastowe prace naprawcze wzmacniające strop pomiędzy podziemną kondygnacją Budynku, w której znajduje się garaż podziemny a pierwszą kondygnacją Budynku - parterem. Wada konstrukcyjna skutkowała licznymi spękaniami na ścianach w lokalach mieszkalnych, które wymagają naprawy.

Wszystkie działania wynikające z obowiązków leżących po stronie Spółki zostały należycie wykonane. Spółka w swych działaniach nie przyczyniła się do powstałych wad. Wady konstrukcji nie były wynikiem zaniedbania z jej strony.

Prace naprawcze wymagały znacznej ingerencji w strukturę Budynku, również w zamieszkałych już lokalach mieszkalnych. W związku z tym mocą zawieranych z Nabywcami porozumień Spółka wykona prace naprawcze (dalej: „Prace naprawcze”) polegające na usunięciu powstałych w lokalu mieszkalnym wad, a skuteczne wykonanie przez Spółkę Prac naprawczych w lokalu mieszkalnym wyczerpie w pełni roszczenia Nabywcy związane i wynikające z usunięciem wad w lokalu. Wartość któregokolwiek lokalu mieszkalnego w wyniku Prac naprawczych w żadnym wypadku nie zostanie zwiększona. Przeprowadzenie przez Spółkę powyższych Prac naprawczych w części lokali mieszkalnych wymaga opuszczenia przez Nabywców lokali mieszkalnych wytypowanych do prac naprawczych. Występują następujące sytuacje, których skutki podatkowe Spółka zamierza ustalić w ramach niniejszego wniosku o interpretację:

1) Przeprowadzenie Prac naprawczych w lokalu mieszkalnym,

2) Wypłaty Nabywcy Rekompensaty o równowartości naprawy zidentyfikowanych w lokalu mieszkalnym wad,

3) Wypłata Nabywcy Odszkodowania za lokal zastępczy,

4) Wypłata Nabywcy Odszkodowania za miejsce magazynowe.

Spółka nie będzie sama zapewniała Nabywcom lokali zastępczych, a jedynie wypłaci Nabywcom odszkodowanie za lokal zastępczy i nie będzie ingerować w wybór tych lokali,

Spółka nie będzie pokrywać Nabywcom kosztów związanych z ingerencją w prace wykończeniowe w lokalach mieszkalnych (przywracać ich do stanu sprzed prac naprawczych bądź wypłacać Nabywcom środków przeznaczonych na przywrócenie lokali do stanu sprzed prac naprawczych we własnym zakresie), a przeprowadzi jedynie stosowne Prace Naprawcze bądź gdy wady są kosmetyczne - a nabywcy w miejsce wykonania drobnej naprawy wybiorą rekompensatę - wypłaci Nabywcom Rekompensatę.

W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061): nie ma szczegółowych unormowań dotyczących rękojmi za wady wykonanego obiektu (robót budowlanych).

Art. 656 § 1 Kodeksu cywilnego wskazuje, że:

Zgodnie natomiast z art. 638 Kodeksu cywilnego,

Zgodnie z art. 556 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi art. 556¹ § 1 Kodeksu cywilnego:

Zgodnie z art. 556¹ § 2 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 556¹ § 3 ww. Kodeksu:

Stosownie do art. 560 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Z treści art. 561 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że:

Zgodnie z art. 561 § 2 Kodeksu:

W myśl art. 561 § 3 ww. Kodeksu:

Zgodnie z art. 577 § 1 ww. Kodeksu:

Stosownie do art. 577 § 3 cyt. Ustawy:

Ustawa o rękojmi – zgodnie z art. 556 Kodeksu cywilnego – zobowiązuje dewelopera do naprawy wad znalezionych w lokalu mieszkalnym i jest on odpowiedzialny zarówno za wady fizyczne, jak i prawne. W ramach rękojmi deweloper ma obowiązek naprawić każdą wadę i usterkę.

Wątpliwość Państwa budzi kwestia, czy w związku z prowadzonymi Pracami Naprawczymi w lokalu mieszkalnym Nabywcy, wypłatą Nabywcy Rekompensaty, wypłatą Odszkodowania za lokal zastępczy, wypłatą Odszkodowania za miejsce magazynowe, Spółka występuje w roli płatnika i obowiązana jest do obliczenia, poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy oraz do wykazania kwot w rocznej informacji PIT-11.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje, co należy rozumieć przez „nieodpłatne świadczenie” czy „świadczenia częściowo odpłatne” ograniczając się jedynie do wskazania, w art. 11 ust. 2 i 2a, sposobu i kryteriów ustalania wartości nieodpłatnych i częściowo odpłatnych świadczeń.

W związku z powyższym wyjaśnieniem zasadne staje się sięgnięcie do prawa cywilnego, gdzie pojęcia te związane są przede wszystkim ze stosunkami prawnymi o charakterze zobowiązaniowym.

W cywilistycznym ujęciu świadczenie nieodpłatne cechuje niewątpliwie brak po stronie świadczącego jakiejkolwiek korzyści majątkowej (zarówno in valuta, jak i in natura) w zamian za dokonane przez niego przysporzenie innej osobie. Odmiennie rzecz się przedstawia przy świadczeniu odpłatnym, gdyż w takim wypadku dokonujący przysporzenia otrzymuje lub ma otrzymać w zamian korzyść majątkową stanowiącą odpowiednik jego świadczenia.

Zatem, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe. Dla celów podatkowych za nieodpłatne świadczenia należy przyjmować te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy. Warunkiem uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód jest jego otrzymanie przez podatnika. Aby mówić o otrzymaniu świadczenia przez świadczeniobiorcę, świadczeniodawca musi wyrazić pozytywną wolę tego świadczenia poprzez zobowiązanie się do jego spełnienia. Nie wystarczy samo zawarcie umowy o nieodpłatne świadczenie, lecz konieczne jest jej wykonanie.

W kwestii „nieodpłatnego świadczenia” zasadniczego znaczenia nabrał wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 (Dz. U. z 2014 r., poz. 947), w którym Trybunał Konstytucyjny dokonał ustalenia, jakie kryteria statuują nieodpłatne świadczenie do zakwalifikowania go jako przychodu. Na tym tle wskazano, że: za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

• po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
• po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
• po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Ww. wyrok Trybunału Konstytucyjnego nie ma zastosowania do świadczeń pieniężnych.

Powyższy wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczy wprawdzie świadczeń uzyskiwanych przez pracowników, jednak zawiera wskazówki interpretacyjne, jak należy rozumieć nieodpłatne świadczenia i przywołane ustalenia pozostają aktualne również do sytuacji innych osób, tak więc należy odnieść go także do sytuacji przedstawionej w analizowanej sprawie.

Podkreślam, że ustawowe pojęcie nieodpłatnych świadczeń musi być zawsze interpretowane w konkretnym kontekście, a nie w oderwaniu od niego z pominięciem okoliczności realizacji pewnych uprawnień, zjawisk gospodarczych i zdarzeń prawnych.

W kontekście pierwszego warunku, Trybunał Konstytucyjny pokreślił, że „inne nieodpłatne świadczenia” na rzecz pracownika mogą być uznane za jego dochód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tylko pod warunkiem, że rzeczywiście spowodowały zaoszczędzenie przez niego wydatków. Ustalenie tej okoliczności zależy od tego, czy pracownik skorzystał ze świadczenia oferowanego przez pracodawcę w pełni dobrowolnie. Zgoda na skorzystanie ze świadczenia wyraża bowiem ocenę pracownika, że świadczenie - z punktu widzenia jego sytuacji zawodowej, życiowej, rodzinnej - jest celowe i przydatne, leży w jego interesie. Oznacza to, że w braku świadczenia ze strony pracodawcy pracownik musiałby ponieść wydatek. W konsekwencji, przyjęcie świadczenia oferowanego przez pracodawcę oznacza uniknięcie tego wydatku.

Formułując drugi warunek Trybunał Konstytucyjny wyjaśnił, że dla oceny czy świadczenie leżało w interesie pracownika, istotne jest czy stanowi ono realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego efekt jest uchwytny w jego majątku. Trybunał Konstytucyjny - w ślad za uchwałami NSA - uznał, że w zakres nieodpłatnego świadczenia, jako przychodu wchodzą wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, „których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”. W konsekwencji, aby wartość świadczenia uzyskanego od pracodawcy podlegała opodatkowaniu, po stronie pracownika musi pojawić się dochód, czyli korzyść majątkowa. Korzyść ta może wystąpić w dwóch postaciach: prowadzi do powiększenia aktywów, co jest zwykłym skutkiem wypłaty pieniędzy, albo do zaoszczędzenia wydatków, co może być następstwem świadczenia rzeczowego lub w formie usługi. W wyniku takiego świadczenia w majątku pracownika nie pojawia się wprawdzie realny dochód (w znaczeniu ekonomicznym), ale ponieważ znaczenie dochodu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest szersze, zaoszczędzenie wydatków musi być traktowane na równi z przyrostem majątku.

Jednocześnie Trybunał Konstytucyjny zauważył, że w sytuacji, gdy nieodpłatne świadczenie zostało przyjęte jako warunek niezbędny do zgodnego z prawem wykonania pracy - po stronie pracownika nie pojawia się korzyść, która mogłaby być objęta podatkiem dochodowym.

Odnosząc się natomiast do trzeciego warunku, Trybunał Konstytucyjny wskazał, że przychód powstaje, gdy można zindywidualizować świadczenie, określić jego wartość pieniężną oraz skonkretyzować odbiorcę. Mając powyższe na uwadze Trybunał Konstytucyjny zauważył, że w sytuacji gdy otrzymane przez pracownika nieodpłatne świadczenie stanowi świadczenie pracodawcy, na które pracownik wyraził zgodę, które zostało spełnione w jego interesie i oznacza realne przysporzenie mu korzyści, problem ustalenia podstawy opodatkowania w zasadzie ulega rozwiązaniu.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy, należy wyjaśnić, że pierwszy warunek został spełniony, bowiem skorzystanie z oferowanych przez Spółkę prac naprawczych zależeć będzie od woli nabywcy lokalu mieszkalnego.

Odnosząc się do drugiego warunku Trybunału Konstytucyjnego – otrzymane przez nabywcę lokalu mieszkalnego świadczenie w postaci wykonania prac naprawczych stanowi dla niego realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego efekt jest uchwytny w jego majątku.

Jak wyjaśniono już wcześniej, korzyść ta może wystąpić w dwóch postaciach:

• prowadzi do powiększenia aktywów, co jest zwykłym skutkiem wypłaty pieniędzy,
• albo do zaoszczędzenia wydatków, co może być następstwem świadczenia rzeczowego lub w formie usługi.

Taka też sytuacja ma miejsce w przedmiotowym przypadku – nabywca lokalu mieszkalnego uzyskuje dochód w postaci zaoszczędzenia wydatków, które poniósłby, gdyby nie otrzymał nieodpłatnego świadczenia (tu: wykonania prac naprawczych) od Spółki.

Istotne znaczenie ma trzeci warunek opisany w wyroku Trybunału Konstytucyjnego. W ww. wyroku Trybunał orzekł, że aby nieodpłatne świadczenie stanowiło przychód podatkowy, powinna być to korzyść przypisana konkretnej osobie (indywidualnemu nabywcy lokalu mieszkalnego), w ustalonej dla niej indywidualnie wysokości. Tym samym, nie można mówić o przychodzie podatkowym, w sytuacji gdy przypisana wartość świadczenia byłaby jedynie wartością statystyczną, a nie odzwierciedlałyby rzeczywistej korzyści odniesionej przez daną osobę.

W przedmiotowej sprawie Spółka jest w stanie zindywidualizować świadczenia – może bowiem jednoznacznie określić, kto korzystał z prac naprawczych oferowanych przez Spółkę. W sytuacji gdy Spółka nie ma możliwości ustalenia wartości świadczenia przypadającego na konkretnego nabywcę lokalu mieszkalnego, nie sposób uznać, że nabywca ten uzyskuje przychód podlegający opodatkowaniu.

Zatem, z uwagi, że zostaną spełnione wszystkie przesłanki wynikające z powołanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, przeprowadzenie praw naprawczych w lokalu mieszkalnym będzie stanowić po stronie nabywcy lokalu przychód.

Wobec powyższego w przypadku, gdy Spółka przeprowadzi prace naprawcze, po stronie nabywców powstanie przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Nabywcy uzyskają przysporzenie w postaci wymiernego zaoszczędzenia wydatku, tj. przeprowadzenia prac naprawczych. Dojdzie w tym przypadku do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot (Spółka) dokona określonego świadczenia, natomiast drugi (nabywca) to świadczenie przyjmuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób stan swojego posiadania. W ramach rękojmi Spółka nie jest zobowiązana do zapewnienia ww. świadczeń, a jedynie do usunięcia usterek i wad.

Tym samym, w sytuacji mającej miejsce w niniejszej sprawie, tj. w przypadku przeprowadzenia prac naprawczych na rzecz nabywców, niewątpliwie z tego tytułu po stronie nabywców powstaje przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Do wypłaty Rekompensaty i Odszkodowań nie ma zastosowania wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Jak wcześniej wyjaśniono nie ma on zastosowania do wypłaconych do środków pieniężnych.

Zatem wypłata Rekompensaty i Odszkodowań stanowi przychód nabywcy z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, przeprowadzenie prac naprawczych w lokalu mieszkalnym, wypłaty Nabywcy Rekompensaty o równowartości naprawy zidentyfikowanych w lokalu mieszkalnym wad, wypłata Nabywcy Odszkodowania za lokal zastępczy, wypłata Nabywcy Odszkodowania za miejsce magazynowe stanowi dla nabywców przychód, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Mają Państwa obowiązek sporządzenia i wysłania do podatnika i urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania podatnika informacji PIT-11. Nie występują Państwo w roli płatnika, tj. nie ciąży na Państwu obowiązek obliczenia, poboru i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy.

Wskazany przez Państwa art. 42 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zastosowania w sprawie.

Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.