Interpretacja indywidualna

 – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 listopada 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 27 grudnia 2024 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A. A (Pani mąż) w 2005 r. zakupił jako kawaler, do swojego majątku osobistego, lokal mieszkalny. Mieszkanie zostało sfinansowane kredytem denominowanym we franku szwajcarskim na podstawie umowy kredytowej z 27 września 2005 r.

Następnie w 2007 r. A. A dokonał zakupu działki budowlanej, który to z kolei został sfinansowany z kolejnego kredytu – pobranego w polskich złotych.

W roku 2008 A. A wstąpił w związek małżeński z Panią (poprzednio B).

Przez cały okres trwania małżeństwa małżonkowie pozostawali w ustroju wspólności ustawowej małżeńskiej, przy czym ustrój ten nigdy nie był w żaden sposób modyfikowany, a w szczególności nie dokonano jego rozszerzenia.

Wstępując w związek małżeński Pani także pozostawała właścicielką lokalu mieszkalnego nabytego w 2004 r. Transakcja ta została sfinansowana dzięki kredytowi denominowanemu we franku szwajcarskim na podstawie umowy kredytowej z 30 listopada 2004 r.

W roku 2012 małżonkowie wprowadzili się do domu wybudowanego na działce zakupionej przez A. A w 2007 r. W roku 2013 A. A postanowił sprzedać mieszkanie wchodzące w skład jego majątku osobistego, a zakupione w roku 2005. W związku z powyższym bank wyraził zgodę na przeniesienie wpisu hipoteki na zakupioną w roku 2007 działkę budowlaną.

Warunkiem przeniesienia hipoteki było przystąpienie Pani do długu. Finalnie w 2013 r. zawarto aneks do umowy kredytowej z 2005 r., w którym Pani przystąpiła do długu na podstawie „Umowy przystąpienia do długu”, gdzie zobowiązała się do solidarnej spłaty zadłużenia. Zgodnie z treścią aneksu Pani przystąpiła do długu na warunkach „jak Kredytobiorca”.

W roku 2024 na skutek negocjacji z bankiem A. A postanowił zawrzeć z bankiem ugodę, na podstawie której zostanie zwolniony z dalszego spłacania kredytu w łącznej kwocie 160.000 zł.

Nadmienić także należy, iż w sprawie kredytu zaciągniętego osobiście przez Panią także została zawarta stosowna ugoda, umarzająca wierzytelność przysługującą bankowi.

Zgodnie z § 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102) zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.

Kwoty wierzytelności obejmują przy tym: kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału), odsetki oraz opłaty.

Ponadto, zgodnie z treścią Wyroku WSA w Warszawie z 28 listopada 2023 r., III SA/Wa 1474/23, LEX nr 3745173 Dyrektor Krajowej Izby Skarbowej oceniając stanowisko Banku wskazał, że zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1)kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

2)kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3)kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4)kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

W związku z powyższym niejasna pozostaje kwestia, czy Pani jako osoba przystępująca do długu obowiązana będzie do zapłaty podatku dochodowego wskutek ugody zawieranej z bankiem.

Uzupełnienie wniosku

Bank wpisał Panią do projektu ugody, co oznacza, że będzie Pani stroną ugody.

Ugoda w sprawie Pani kredytu została podpisana w styczniu 2024 r. Pani przychód z umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu zaciągniętego przez Panią w 2004 r. podlegał zaniechaniu poboru podatku dochodowego od osób fizycznych.

Pytanie

Czy Pani, jako osoba przystępująca do długu, niebędąca faktycznym kredytobiorcą, obowiązana będzie do zapłaty podatku dochodowego wskutek ugody zawieranej z bankiem?

Pani stanowisko w sprawie

Uważa Pani, że nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego, ponieważ nie powstanie u Pani przychód. Kredyt zaciągnął Pani mąż, będąc stanu wolnego, spłacał go przez cały okres kredytowania (Pani spłacała swój kredyt, zaciągnięty w roku 2004, kiedy była Pani jeszcze stanu wolnego).

Pani mąż jest jedynym pierwotnym kredytobiorcą, a Pani tylko przystąpiła do długu. Byłaby Pani wyłącznie dłużnikiem solidarnym, gdyby Pani mąż przestał spłacać kredyt.

Brak obowiązku zapłaty podatku wynika z tego, że nie wystąpi u Pan żaden przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Przepis art. 10 ust. 1 tej ustawy zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się jednak w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub należnych odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe – nie musi spłacać należności, do spłaty których był pierwotnie zobowiązany. Umorzona kwota wierzytelności na podstawie ugody, którą zamierza Pani zawrzeć z bankiem będzie więc kwalifikowana do przychodów z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Solidarna odpowiedzialność dłużników została natomiast zdefiniowana w art. 366 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2024 poz. 1061 ze zm.). Stosownie do tego przepisu:

Kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników).

Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych. Odpowiednie postanowienie ustanawiające solidarną odpowiedzialność dłużników może być zawarte w umowie tworzącej stosunek zobowiązaniowy lub w odrębnej umowie zawartej przed, w trakcie lub po zawarciu umowy „podstawowej”.

Zupełnie odmienną kwestią jest wzajemne porozumienie dłużników solidarnych, czyli wewnętrzne ustalenie który z dłużników będzie ponosił koszty zaciągniętego zobowiązania. Jeżeli jeden z dłużników spełnił świadczenie, ma prawo żądać od pozostałych dłużników odpowiednich rozliczeń. Jednak jest to wyłącznie stosunek wewnętrzny, który nie ma zaznaczenia ani dla wierzyciela ani dla faktu, że wszyscy dłużnicy są kredytobiorcami w takim samym stopniu odpowiedzialnymi za spłatę zobowiązania kredytowego.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że:

–w 2013 r. na postawie aneksu do umowy kredytowej z 2005 r. przystąpiła Pani jako współkredytobiorca do kredytu pierwotnie zaciągniętego przez Pani małżonka,

–zostanie zawarta ugoda z bankiem w sprawie kredytu, do którego Pani przystąpiła na podstawie aneksu do umowy – będzie Pani jako współkredytobiorca stroną tej ugody.

Wbrew Pani opinii wyrażonej we własnym stanowisku, w związku z umorzeniem przez bank zadłużenia z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2005 r., którego była Pani od 2013 r. współkredytobiorcą, powstanie po Pani stronie przychód na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych. Jest Pani stroną umowy kredytowej, jak również będzie stroną ugody, na podstawie której kredytobiorcy (w tym Pani) zostaną zwolnieni z dalszego spłacania kredytu. Fakt, że tylko Pani małżonek spłacał zadłużenie kredytowe wynika z wzajemnych między Państwem ustaleń, co nie ma żadnego wpływu na zakres Pani odpowiedzialności za zobowiązanie kredytowe.

Wobec powyższego będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu umorzenia Pani wierzytelności kredytowej wynikającej z umowy kredytowej z 2005 r.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.