Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe - Interpretacja - 0112-KDIL2-1.4011.853.2024.6.JK 0111-KDIB2-3.4015.284.2024.5.MD

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 24 stycznia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.853.2024.6.JK 0111-KDIB2-3.4015.284.2024.5.MD

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego:

·w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych – jest nieprawidłowe,

·w części dotyczącej podatku od spadków i darowizn – jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

6 listopada 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 października 2024 roku o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 8 stycznia 2025 r. (wpływ 13 stycznia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1.Zainteresowana będąca stroną postępowania:

     (…)

2.Zainteresowani niebędący stroną postępowania:

(…)

Opis stanu faktycznego

7 lipca 2023 r. (…) zawarł w (…) w stanie (…) Stanów Zjednoczonych Ameryki umowę trustu, na mocy której (…) jako powiernik przejął tytuł prawny/prawo własności do nieruchomości położonej w (…), szczegółowo opisanej w umowie Trustu. Natomiast wymienione w umowie Trustu osoby były uprawnione do przychodów, korzyści i wpływów z tej nieruchomości, zgodnie z odpowiednimi udziałami, tj. (…) z pełnym prawem do sprzedaży, cesji lub przeniesienia dowolnego lub wszystkich praw, tytułów lub udziałów w przedmiotowej nieruchomości lub do innego dysponowania którymkolwiek z tych praw lub ich częścią, a w przypadku jego śmierci w trakcie trwania tego trustu, wszystkie takie prawa, tytuły lub udziały, które nie zostały wcześniej scedowane, lub w inny sposób zbyte, przysługiwały jego dzieciom: (…) w równych częściach.

Prawo do kierowania, o którym mowa w paragrafie 4 umowy trustu, posiadał (…), a (…) był uprawniony do wykonywania tego prawa do kierowania na podstawie pełnomocnictwa.

Zgodnie z trustem, udział każdego beneficjenta i każdej osoby, która może stać się uprawniona do jakichkolwiek korzyści/pożytków na podstawie trustu, składa się wyłącznie z:

1)uprawnienia do nakazania powiernikowi, aby ten zajmował się tytułem własności nieruchomości;

2)uprawnienia do zarządzania, posiadania, użytkowania i kontrolowania nieruchomości;

3)prawa do otrzymania zarobków, korzyści i wpływów z dzierżaw i innych wpływów z hipotek, nieruchomości, sprzedaży oraz innych rozporządzeń nieruchomością.

Żaden beneficjent w żadnym momencie nie posiadał żadnych praw, tytułów ani udziałów w jakiejkolwiek części tytułu prawnego do nieruchomości lub tytułu wynikającego z prawa słuszności. Śmierć któregokolwiek z beneficjentów nie powodowała wygaśnięcia trustu ani nie wpływała na prawa lub uprawnienia powiernika lub beneficjentów, z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach prawa.

W dalszej kolejności, zgodnie z paragrafem 15 trustu, beneficjenci posiadający udziały mieli wyłączne posiadanie, zarządzanie i kontrolę nad sprzedażą, wynajmem, naprawą, utrzymaniem i obsługą nieruchomości, a powiernik nie miał żadnych praw ani obowiązków w odniesieniu do takich spraw. Beneficjenci mieli również prawo do zawierania umów najmu i pobierania czynszów we własnym imieniu lub za pośrednictwem swoich przedstawicieli.

(…), syn (…) i (…), urodzony (…) r. w Polsce, zmarł 5 sierpnia 2023 r. w (…) w Stanach Zjednoczonych Ameryki, gdzie stale zamieszkiwał aż do śmierci.

Po śmierci (…), ustanowiony umową trustu powiernik (…) zbył nieruchomość wchodzącą w skład trustu. Następnie dzieci (…) (winno być: (….)), tj. (…), otrzymały 5 września 2024 r. przelewem na rachunek bankowy środki pieniężne pochodzące ze sprzedaży nieruchomości wchodzącej w skład trustu, stosownie do wysokości udziałów, tj. po 32750 dolarów.

Ww. dzieci (…) uiściły w Stanach Zjednoczonych Ameryki podatek do Urzędu Skarbowego w (…) w wysokości 1547 dolarów oraz na rzecz Departamentów Przychodów w (…) kwotę 263 dolary z tytułu nabycia ww. środków pieniężnych.

Zainteresowana będąca stroną postępowania – (…), jak i jej rodzeństwo (…) (Zainteresowani niebędący stroną postępowania) są obywatelami polskimi oraz ich stałym miejscem zamieszkania jest Polska, jak również posiadają przychody w Polsce z tytułu innych źródeł, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Pytania

1)Czy nabycie przez Zainteresowanych środków pieniężnych w wyniku dokonania ich wypłaty na rachunek bankowy przez Trust, który uzyskał je ze sprzedaży nieruchomości w Stanach Zjednoczonych Ameryki będzie podlegało opodatkowaniu na zasadach określonych w ustawie o podatku od spadków i darowizn, a jeżeli tak, to czy Zainteresowanym przysługuje prawo złożenia w terminie 6 miesięcy liczonych od dnia wpływu środków pieniężnych na konto bankowe deklaracji SD-Z2 w celu skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ustawy o spadkach i darowiznach (winno być: o podatku od spadków i darowizn)?

2)Czy nabycie przez Zainteresowanych środków pieniężnych w wyniku dokonania ich wypłaty na rachunek bankowy przez Trust, który uzyskał je ze sprzedaży nieruchomości w Stanach Zjednoczonych Ameryki będzie podlegało opodatkowaniu na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, a jeżeli tak, to czy Zainteresowanym przysługuje prawo do skorzystania ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 157b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie, trust jest instytucją prawną wykształconą w systemach prawnych typu „common law” (w szczególności anglosaskich) nieznaną prawu polskiemu, zarówno cywilnemu, jak i podatkowemu. Trust nie posiada osobowości prawnej, kształtuje się jako wydzielona pula zasobów (aktywów) zarządzanych przez powiernika na podstawie wiążącej umowy prawnej. Trust zostaje powołany przez założyciela poprzez pisemną umowę, sporządzoną w oparciu o przepisy miejscowego prawa powierniczego. Głównymi uczestnikami trustu są: założyciel (powierzający środki finansowe lub inny majątek na przechowanie na warunkach powiernictwa), powiernik (otrzymujący tytuł własności powierzonego majątku w momencie ustanowienia trustu i przekazania do niego aktywów) oraz beneficjent (uprawniony do czerpania korzyści z majątku powierzonego w ramach trustu). Majątek trustu może obejmować wszelkie formy majątku – majątek osobisty, nieruchomości, dobra materialne i niematerialne.

Stosownie do treści art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1)dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;

2)darowizny, polecenia darczyńcy;

3)zasiedzenia;

4)nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

5)zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

6)nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ww. ustawy).

Jak wynika z powyżej przywołanych przepisów, ustawa o podatku od spadków i darowizn ściśle określa granice przedmiotu opodatkowania, tj. nabycie według określonych tytułów, wyczerpująco wymieniając tytuły, na podstawie których nabycie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Zatem opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega tylko takie nabycie, które zostało w nim wymienione w sposób wyraźny.

Z uwagi na fakt, ze trust został utworzony przez (…) 7 lipca 2023 r., a na jego mocy nieruchomość położona w Stanach Zjednoczonych Ameryki, stanowiąca własność (…) została przekazana do trustu jeszcze za jego życia, to w chwili jego śmierci prawo to nie weszło do masy spadkowej, tym bardziej do masy spadkowej nie weszły środki pieniężne otrzymane z tytułu sprzedaży nieruchomości dokonanej już po śmierci (…), wypłacone jego dzieciom przez trust przelewem. Zatem przekazanie na rzecz Zainteresowanych jako beneficjentów trustu środków pieniężnych z tytułu sprzedaży nieruchomości stanowiącej własność trustu nie nastąpi tytułem dziedziczenia, zapisu czy polecenia testamentowego, pomimo tego, że trust został powołany do życia w celu uregulowania kwestii związanych z przysługującym (…) prawem własności nieruchomości po jego śmierci.

Jednocześnie, w przypadku przyjęcia odrębnej interpretacji sprowadzającej się do uznania, że przekazane przez trust beneficjentom środki pieniężne z tytułu sprzedaży nieruchomości położonej w Stanach Zjednoczonych podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, należy uznać, że Zainteresowanym przysługuje prawo do złożenia deklaracji SD-Z2 w celu skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ustawy o spadkach i darowiznach (winno być: o podatku od spadków i darowizn), a termin do złożenia ww. deklaracji należy liczyć od dnia wpływu środków pieniężnych na konto bankowe beneficjentów. Datą powstania obowiązku podatkowego jest bowiem dzień wpływu środków pieniężnych na rachunek bankowy beneficjentów, tj. 5 września 2024 r.

Zgodnie z art. 4a ustawy o spadkach i darowiznach (winno być: ustawy o podatku od spadków i darowizn):

1.zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

2.Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.

Mając na uwadze fakt, że w przypadku nabycia środków pieniężnych wypłaconych na podstawie zawartej umowy trustu, nie zostaje wydany akt poświadczenia dziedziczenia ani postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, termin do złożenia deklaracji SD-Z2 należy liczyć od dnia wpływu środków pieniężnych na konto bankowe beneficjentów, bo to właśnie w tym momencie dowiadują się oni o ich nabyciu.

Z kolei w przypadku przyjęcia, tak jak wskazują Zainteresowani, że wypłacone beneficjentom przez trust środki pieniężne nie podlegają opodatkowaniu na gruncie ustawy o spadkach i darowiznach, należy rozważyć czy podlegają one opodatkowaniu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Zainteresowanych, przedmiotowe środki pieniężne należy zaliczyć do źródeł przychodów, wskazanych w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do innych źródeł. Zgodnie z art. 20 ust. 1g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się również przychody z tytułu otrzymania lub postawienia do dyspozycji świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej oraz mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej. Jak zostało wskazane powyżej, trust jest instytucją prawną wykształconą w systemach prawnych typu „common law” (w szczególności anglosaskich) nieznaną prawu polskiemu, zarówno cywilnemu, jak i podatkowemu. Jednocześnie trust, w ocenie Zainteresowanych, jest najbardziej zbliżony do instytucji fundacji rodzinnej, wprowadzonej ustawą z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej. Fundacja rodzinna jest bowiem osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej. Celem działania fundacji rodzinnej jest zatem posiadanie i gromadzenie majątku, a następnie jego inwestowanie oraz dystrybucja na rzecz wskazanych osób. Fundacja rodzinna może być ustanawiana na czas określony albo na czas nieokreślony. Fundacja rodzinna posiada osobowość prawną, co oznacza, że jest ona odrębnym podmiotem i może ona samodzielnie nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. W szczególności, fundacja rodzinna może być właścicielem składników majątku które zostaną do niej wniesione lub które zostaną samodzielnie zakupione przez fundację rodzinną – takich jak np. udziały w spółkach czy nieruchomości.

W fundacji rodzinnej możemy wyróżnić dwie główne kategorie osób:

1.Fundator – osoba, która ustanawia fundację, wnosi do niej majątek i nadaje jej statut, w którym określa zasady zarządu majątkiem fundacji;

2.Beneficjent – osoba, która zgodnie ze statutem fundacji jest uprawniona do otrzymania świadczeń z fundacji rodzinnej. Beneficjentami fundacji rodzinnej mogą być np. członkowie najbliższej rodziny fundatora, natomiast może być nim również sam fundator.

Zdaniem Zainteresowanych, przepisy podatkowe dotyczące fundacji rodzinnej, winny być zatem stosowane w drodze analogii do rozliczenia podatkowego trustu, którego beneficjentami są członkowie najbliższej rodziny założyciela trustu, gdyż jest to instytucja prawna najbardziej zbliżona w polskim porządku prawnym do instytucji trustu. Beneficjenci są zatem uprawnieni do skorzystania ze zwolnienia z podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 157b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są przychody, o których mowa w art. 20 ust. 1g beneficjenta fundacji rodzinnej z tytułu świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej, jeżeli beneficjentem jest fundator albo osoba będąca w stosunku do fundatora osobą, o której mowa w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn – z zastrzeżeniem ust. 49.

Z kolei art. 21 ust. 49 przedmiotowej ustawy wskazuje, że zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 157, stosuje się do części przychodów:

1)fundatora albo osoby będącej w stosunku do fundatora osobą, o której mowa w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, uprawnionych do otrzymania mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej,

2)beneficjenta będącego fundatorem albo osobą będącą w stosunku do fundatora osobą, o której mowa w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn

– odpowiadającej proporcji, o której mowa w art. 27 ust. 4 ustawy i dnia 26 stycznia 2023 r. o rodzinnej, według stanu na dzień uzyskania przychodu.

Zainteresowani, z uwagi na zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 157b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w rocznym zeznaniu podatkowym nie mają obowiązku wykazywać przychodów uzyskanych z tytuły wypłaty środków na konto bankowe przez trust, składając roczną deklarację podatkową wykazują wyłącznie pozostałe uzyskiwane przez nich przychody z innych podstaw.

Z kolei w przypadku przyjęcia przez organ interpretacji, zgodnie z którą wypłacone beneficjentom środki podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w Polsce, wysokość podatku jest ustalana przy zastosowaniu metody odliczenia proporcjonalnego wynikającej z Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu z 8 października 1974 r.

Środki pieniężne wypłacone Zainteresowanym przez trust nie są dochodami z nieruchomości w rozumieniu art. 7 ww. Umowy, gdyż beneficjenci (dzieci (…) nie byli nigdy właścicielami nieruchomości, gdyż właścicielem nieruchomości był trust. Wypłacone beneficjentom środki pieniężne będą zatem poddane opodatkowaniu zarówno w Stanach Zjednoczonych Ameryki, jak i w Polsce, a Zainteresowani mogą zastosować wyłącznie metodę odliczenia proporcjonalnego w rozumieniu art. 20 ust. 1 Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu z 8 października 1974 r., w celu ustalenia wysokości podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce.

Reasumując, zdaniem Zainteresowanych, środki pieniężne wypłacone Zainteresowanym przez trust przelewem bankowym, podlegają podatkowi dochodowemu od osób fizycznych, gdyż należy je zaliczyć do źródeł przychodów, wskazanych w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do innych źródeł w postaci przychodów z tytułu otrzymania lub postawienia do dyspozycji świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej oraz mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej. Jak również Zainteresowanym przysługuje uprawnienie do skorzystania ze zwolnienia z podatku, o którym mowa w art . 21 ust. 1 pkt 157b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych oraz prawidłowe w części dotyczącej podatku od spadków i darowizn.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej ,,podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1)dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;

2)darowizny, polecenia darczyńcy;

3)zasiedzenia;

4)nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

5)zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

6)nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn ściśle określa granice przedmiotu opodatkowania, tj. nabycie według określonych tytułów, wyczerpująco wymieniając tytuły, na podstawie których nabycie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Powyższy katalog czynności ujęty w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn ma charakter zamknięty. Zatem, opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega tylko nabycie i to takie, które zostało w nim wymienione w sposób wyraźny.

Jak wynika z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Art. 968 § 1 cyt. Kodeksu stanowi natomiast, że:

Spadkodawca może przez rozrządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby (zapis zwykły).

W myśl art. 9811 § 1 ww. Kodeksu:

W testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku (zapis windykacyjny).

Jak wynika z opisu stanu faktycznego, 7 lipca 2023 r. (…) zawarł w Stanach Zjednoczonych Ameryki umowę trustu, na mocy której powiernik przejął tytuł prawny/prawo własności do nieruchomości. Natomiast wymienione w umowie Trustu osoby były uprawnione do przychodów, korzyści i wpływów z tej nieruchomości, zgodnie z odpowiednimi udziałami, tj. (…) z pełnym prawem do sprzedaży, cesji lub przeniesienia dowolnego lub wszystkich praw, tytułów lub udziałów w przedmiotowej nieruchomości lub do innego dysponowania którymkolwiek z tych praw lub ich częścią, a w przypadku jego śmierci w trakcie trwania tego trustu, wszystkie takie prawa, tytuły lub udziały, które nie zostały wcześniej scedowane, lub w inny sposób zbyte, przysługiwały jego dzieciom, tj. Państwu (Zainteresowanym) w równych częściach. (…) zmarł 5 sierpnia 2023 r. Po śmierci (…), ustanowiony umową trustu powiernik zbył nieruchomość wchodzącą w skład trustu. Następnie dzieci (…), tj. Państwo, otrzymały 5 września 2024 r. przelewem na rachunek bankowy środki pieniężne pochodzące ze sprzedaży nieruchomości wchodzącej w skład trustu, stosownie do wysokości udziałów.

Wskazują więc Państwo, że na dzień śmierci (…) nie był już właścicielem nieruchomości, ponieważ została ona przekazana do dyspozycji powiernika – na własność trustu. Nieruchomość ta nie stanowiła więc masy spadkowej. Skoro nieruchomość nie stanowiła już własności (…), to nie mógł już rozporządzić jej własnością na wypadek śmierci.

Podkreślić należy, że nie otrzymali Państwo od powiernika udziałów w tej nieruchomości, a środki, które zostały uzyskane ze sprzedaży tej nieruchomości. Środki pieniężne uzyskane w ten sposób tym bardziej nie mogą stanowić ani przedmiotu dziedziczenia, ani żadnego z zapisów, ponieważ w dniu śmierci (…) nie był właścicielem środków pieniężnych. Środki te zostały uzyskane ze sprzedaży nieruchomości już po jego śmierci.

Z tego względu, w tej sprawie nie są Państwo opodatkowani podatkiem od spadków i darowizn, gdyż nie otrzymali Państwo środków pieniężnych żadnym z wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn tytułów.

Analiza Państwa stanowiska dotyczącego zwolnienia z opodatkowania na mocy art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn nie jest konieczna, ponieważ opisany przez Państwa tytuł nabycia w ogóle nie jest tytułem określonym w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Przechodząc do ustaleń na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Natomiast art. 3 ust. 2a cytowanej ustawy stanowi, że:

Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Na podstawie art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1)posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2)przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Na podstawie art. 4a ustawy:

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Z opisu sprawy wynika, że Państwo (polscy rezydenci podatkowi) jako beneficjenci trustu założonego według prawa Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej uzyskali środki pieniężne, które trust posiadł w wyniku sprzedaży nieruchomości (położonej w USA) wniesionej do niego przez założyciela. Państwo jako beneficjenci w żadnym momencie nie posiadali żadnych praw, tytułów ani udziałów w jakiejkolwiek części tytułu prawnego do nieruchomości lub tytułu wynikającego z prawa słuszności.

W ty miejscu wskazać należy, że w Polsce trust nie został w żaden sposób uregulowany jako instytucja prawna ani w prawie cywilnym, ani w prawie podatkowym. Jak wynika z literatury, instytucja trustu jest jedną z form powiernictwa. Trusty prawie zawsze działają w oparciu o pisemną umowę i przepisy miejscowego prawa powierniczego (w przedmiotowej sprawie w oparciu o prawo obowiązujące w Stanach Zjednoczonych). Z tego też względu nie ma możliwości, aby przepisy, którymi uregulowane jest działanie trustu można było wprost przełożyć do polskiego porządku prawnego i tak też zastosować. Jedyną możliwością, jaką pojawia się w opisywanej sytuacji, jest porównanie działania Trustów do najbardziej zbliżonych mu instytucji w prawie polskim. Powiernictwo może być oparte na różnego rodzaju stosunkach powiernictwa, najczęściej jednak wiąże się z przeniesieniem na trust własności aktywów będących przedmiotem zarządzania. Założyciel w momencie założenia trustu przekazał na własność powiernika swoje aktywo, wydając dyspozycje w jaki sposób środki uzyskane przez trust mają być rozdysponowane na rzecz beneficjentów.

W niniejszej sprawie zastosowanie znajdą uregulowania umowy zawartej między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu podpisanej w Waszyngtonie z dnia 8 października 1974 r. (Dz. U. z 1976 r., Nr 31, poz. 178).

Z uwagi na fakt, że jak wskazano w opisie sprawy Państwo nie posiadali prawa do opisanej nieruchomości – a posiadał ją trust – to środki uzyskane z jej zbycia przez trust nie mogą być traktowane jako środki ze zbycia nieruchomości. Powyższa Umowa nie zawiera odrębnego artykułu dotyczącego opodatkowania świadczeń wypłacanych z trustu. Oznacza to, że tego rodzaju dochód podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, zgodnie z postanowieniami art. 5 ww. Umowy („Ogólne zasady opodatkowania”).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ww. Umowy:

Osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie może być opodatkowana przez drugie Umawiające się Państwo z tytułu dochodu pochodzącego ze źródeł tego drugiego Umawiającego się Państwa i tylko z tytułu takiego dochodu, zgodnie ze wszystkimi ograniczeniami zawartymi w niniejszej Umowie.

Stosownie do art. 5 ust. 2 ww. Umowy:

Postanowienia niniejszej Umowy nie będą w żaden sposób stwarzały ograniczenia wobec wyłączeń, zwolnień, zmniejszeń, zaliczeń lub innych przywilejów, przyznanych obecnie lub w przyszłości przez:

a) prawo jednego z Umawiających się Państw przy określeniu podatków pobieranych przez to Umawiające się Państwo lub

b) przez każdą inną umowę zawartą pomiędzy Umawiającymi się Państwami.

W myśl art. 5 ust. 3 ww. Umowy:

Bez względu na postanowienia niniejszej Umowy, z wyłączeniem ustępu 4, Umawiające się Państwo może opodatkować obywatela tego Umawiającego się Państwa lub osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym Umawiającym się Państwie (zgodnie z zasadami artykułu 4), tak jakby niniejsza Umowa nie weszła w życie.

Jak wynika z art. 5 ust. 4 lit. a) Umowy:

Postanowienia ustępu 3 nie mają zastosowania w stosunku do korzyści przyznanych przez Umawiające się Państwo w artykułach 20, 21 i 22.

Opisana we wniosku środki pieniężne otrzymane przez osoby mającą miejsce zamieszkania w Polsce stosownie do art. 5 umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku podlega opodatkowaniu zarówno w Polsce, jak i w USA.

W sprawie znajduje zastosowanie metoda proporcjonalnego odliczenia, o której mowa w art. 20 ust. 1 ww. Umowy. Zgodnie tym przepisem:

Podwójnego opodatkowania dochodów będzie się unikać w następujący sposób:

Zgodnie z postanowieniami prawa polskiego i z zachowaniem przewidzianych w nim ograniczeń (z uwzględnieniem dokonywanych zmian bez naruszenia podstawowych zasad) Polska zezwoli osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce na zaliczanie na poczet należnych w Polsce podatków odpowiednich kwot podatków, zapłaconych w Stanach Zjednoczonych.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14–15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł przychodów zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl pkt 9 tego przepisu:

Źródłem przychodów są m.in. inne źródła.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 powołanej ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12–14 i art. 17.

Sformułowanie „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i zasadnym jest, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść), tzn. zarówno pieniężna, jak i niepieniężna.

W konsekwencji płatność, którą otrzymali Państwo jako beneficjenci od Trustu stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie będzie on jednak podlegał zwolnieniu przedmiotowemu na podstawie wskazanego przez Państwo art. 21 ust. 1 pkt 157 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z ww. przepisem:

Wolne od podatku dochodowego są przychody, o których mowa w art. 20 ust. 1g:

a) fundatora albo osoby będącej w stosunku do fundatora osobą, o której mowa w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843), uprawnionych do otrzymania mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej,

b) beneficjenta fundacji rodzinnej z tytułu świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej, jeżeli beneficjentem jest fundator albo osoba będąca w stosunku do fundatora osobą, o której mowa w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn

– z zastrzeżeniem ust. 49.

Zauważyć bowiem należy, że mimo – jak Państwo wskazali – podobieństw między trustem a fundacją rodzinną, ten pierwszy nie stanowi jednak tejże fundacji, a co za tym idzie nie można rozciągać rzeczonego zwolnienia na wypłaty z trustu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pani (…) (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.