Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
19 grudnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 15 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 14 stycznia 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
21 maja 2009 r. zawarła Pani z (…) S.A. umowę nr (…) o kredyt mieszkaniowy (…) na równowartość w złotych kwoty (...) CHF, jednak nie więcej niż (...) zł. (...). Kredyt był przeznaczony na finansowanie przedpłat na poczet nabycia od firmy deweloperskiej lokalu mieszkalnego oraz komórki lokatorskiej, a także miejsca postojowego.
W wyniku ww. umowy otrzymała Pani (...) PLN.
W związku z uznaniem, że umowa kredytowa zawiera niedozwolone klauzule umowne i jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, 21 września 2023 r. Pani Pełnomocnik złożył w Sądzie Okręgowym (…) pozew przeciwko (…), o ustalenie nieważności umowy oraz zapłatę.
Pełnomocnik (…) zaproponował ugodę, do podpisania której doszło 21 października 2024 r.
Spełnia Pani wymagania zapisane w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022r., poz. 592 ze zm.) pozwalające na zaniechanie poboru podatku od kwoty zapisanej w § 1 ust. 9 ugody.
§ 1 ust. 9 Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie (...) złotych stanowiącej różnicę między kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 3, a kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 8, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje (…).
W ww. ugodzie znajduje się jeszcze jeden zapis, w którym Bank informuje o sporządzeniu informacji PIT-11.
§ 5.1. Bank, w terminie 21 dni od daty podpisania Ugody, wypłaci Kredytobiorcy kwotę dodatkową w wysokości (...) PLN (słownie: (...)) na rachunek należący do (…) prowadzony przez (…) S.A. o numerze (…). Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w związku z wypłatą ww. kwoty powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11).
Ponadto uzupełniła Pani wniosek o następujące informacje:
Wzór Ugody został stworzony przez Bank i nie podlegał negocjacji. W Ugodzie nie ma informacji dotyczącej sumy wpłat dokonanych przez Panią.
W związku z powyższym obliczeń dokonała Pani na podstawie innych dokumentów otrzymanych z Banku:
-Zaświadczenia z 29 sierpnia 2023 r.,
-Zestawienia transakcji spłaty kredytu dla wpłat dokonanych po terminie 29 sierpnia 2023 r.
We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przedstawiła Pani obliczenia potwierdzające, że suma wpłat, których dokonała Pani na rzecz banku z tytułu umowy kredytu mieszkaniowego pomniejszona o kwotę otrzymaną z banku (na podstawie Ugody) jest większa o (...) PLN niż kwota uzyskanego przez Panią kapitału z tytułu umowy kredytu mieszkaniowego zaciągniętego 21 maja 2009 r.
Ugoda nie zawiera informacji, których dokonanych przez Panią wpłat dotyczy zwrot dokonany przez Bank zgodnie z § 5.1. Ugody.
W Ugodzie Bank nie wskazał podstawy wypłacenia ww. zwrotu.
Negocjacjom podlegała cała kwota, którą Pani wpłaciła. W wyniku negocjacji Bank zgodził się wypłacić kwotę wskazaną w § 5.1, czyli (...) PLN.
Nawet w przypadku uwzględnienia tylko spłat kapitału i odsetek bez uwzględnienia innych opłat suma wpłat, których dokonała Pani na rzecz banku z tytułu umowy kredytu mieszkaniowego pomniejszona o kwotę otrzymaną z banku (na podstawie Ugody) jest większa niż kwota uzyskanego przez Panią kapitału z tytułu umowy kredytu mieszkaniowego i wynosi (...) PLN.
W każdym przypadku otrzymane pieniądze nie stanowią przysporzenia majątkowego.
Pytanie
Czy kwota wymieniona w § 5.1. ugody podlega opodatkowaniu?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, otrzymana kwota (...) PLN nie jest przychodem w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Otrzymane pieniądze nie stanowią przyrostu majątkowego. Świadczenie to nie jest przychodem ponieważ ma charakter zwrotny. Takie stanowisko zostało również zawarte przez Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w innych interpretacjach podatkowych, przykładowo interpretacje indywidualne: z 28 kwietnia 2023 r. nr 0114-KDIP3-2.4011.243.2023.1 .MN, z 28 sierpnia 2023 r. nr 0114-KDIP3-2.4011.607.2023.2.MN, z 29 lipca 2024 r. nr 0112-KDIL2-1.4011.514.2024.2.DJ, z 1 sierpnia 2024 r.nr 0112-KDIL2-1.4011.535.2024.3.DJ.
Kwota (...) PLN stanowi część sumy Pani wpłat na poczet umowy kredytowej, którą zakwestionowała Pani jako nienależną ze względu na fakt, że umowa kredytowa zawierała niedozwolone klauzule umowne i była sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
W przypadku, gdyby doszło do ustalenia nieważności umowy kredytowej przez Sąd, Bank byłby zobowiązany do zwrotu zapłaconych rat kredytowych oraz opłat i prowizji jako nienależnie przez Panią zapłaconych. Wpłaciła Pani na poczet umowy kredytowej kwotę o (...) PLN wyższą niż kwota, którą wypłacił Pani Bank.
Poniżej przedstawia Pani obliczenia potwierdzające fakt, że jest to zwrot wcześniej wpłaconej kwoty. Obliczenia na podstawie oświadczenia banku z 29 sierpnia 2023 r.
Suma wpłat na poczet spłaty kredytu: (...) PLN.
Suma wpłat na poczet spłaty kredytu: (...) CHF po przeliczeniu po kursie 4,5852: (...) PLN. Do przeliczenia (CHF) na (PLN) przyjęła Pani kurs, który przyjął Bank do obliczeń dokonanych do ugody. Na podstawie tego kursu Bank obliczył kwotę umorzenia długu, od której byłaby Pani zobowiązana zapłacić podatek gdyby nie spełnienie przez Panią wymagań zapisanych w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022r., poz. 592 ze zm.).
Prowizja z tytułu udzielenia kredytu: (...) PLN.
Całkowita suma Pani wpłat na dzień 29 sierpnia 2023 r.: (...) PLN.
Wpłaty po terminie 29 sierpnia 2023 r.: (...) PLN.
Całkowita kwota wpłat: (...) PLN.
Kwota otrzymanego kredytu: (...) PLN.
Różnica pomiędzy kwotą wpłat a kwota wypłaconą: (...) PLN.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.
Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) – mają definitywny, a nie zwrotny charakter.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
W opisie sprawy wskazała Pani, że złożyła Pani pozew przeciwko bankowi, o ustalenie nieważności umowy oraz zapłatę. Bank zaproponował ugodę, do podpisania której doszło 21 października 2024 r. Bank zobowiązał się między innymi do wypłaty na Pani rzecz kwoty dodatkowej w wysokości (...) PLN. Wyjaśniła Pani, że w przypadku uwzględnienia tylko spłat kapitału i odsetek bez uwzględnienia innych opłat suma wpłat, których dokonała Pani na rzecz banku z tytułu umowy kredytu mieszkaniowego pomniejszona o kwotę otrzymaną z banku (na podstawie Ugody) jest większa niż kwota uzyskanego przez Panią kapitału z tytułu umowy kredytu mieszkaniowego. W każdym przypadku otrzymane pieniądze nie stanowią przysporzenia majątkowego.
Wobec powyższego, skoro kwota, którą otrzymała Pani od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Panią podczas spłaty kredytu hipotecznego jej otrzymanie nie powoduje po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo.
Dlatego stwierdzam, że wypłacona przez bank w ramach ugody kwota wymieniona w § 5.1. ugody, nie będzie stanowiła dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem kwota ta nie podlega opodatkowaniu.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
W odniesieniu do powołanych przez Panią we wniosku interpretacji indywidualnych, stwierdzam, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania, ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.
Wydając interpretacje indywidualne nie odnoszę się do kwot i nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek określenia podstawy opodatkowania, a prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.
Ponadto informuję, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej nie przeprowadzam postępowania dowodowego, w związku z czym nie jestem obowiązany, ani uprawniony, do oceny dokumentów załączonych do wniosku; jestem związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Panią i Pani stanowiskiem.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.