Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
1 października 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismami, które wpłynęły 4 grudnia 2024 r. i 8 stycznia 2025 r. – w odpowiedzi na wezwania.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W dniu 18.03.2021 r. został sporządzony akt notarialny … przez notariusza w …, dotyczący umowy zamiany i umowy darowizny pomiędzy AA (mama), a BB - Pani (córka) i CC (córka).
W dniu 1.07.2024 r. zmarła AA. Na podstawie aktu zgonu, w dniu 25.07.2024 r. został sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia nr … przez notariusza …, na podstawie którego córka BB i córka CC, przyjęły spadek po 1/2 każda z nich. Majątek AA – własnościowe mieszkanie spółdzielcze, nabyte w drodze zamiany (akt …) – wartość w akcie 180 000 zł przy ul. E.
W dniu 18.09.2024 r. został sporządzony akt notarialny nr … przez notariusza … – umowa sprzedaży spółdzielczego własnościowego mieszkania przy ul. E. BB i CC otrzymały po 1/2 części na rzecz każdej z nich, tzn. po 100 000 zł. Łączna kwota sprzedaży mieszkania – 200 000 zł.
W złożonych uzupełnieniach, na zadane pytania udzieliła Pani następujących odpowiedzi:
·w związku z jakimi okolicznościami/przyczynami nastąpiła wskazana we wniosku zamiana? Czego ona dotyczyła i jakie były skutki prawne dla każdej ze stron biorącej udział w zamianie? Jakie były zapisy umowy zamiany?
Odpowiedź: została załączona kopia aktu notarialnego do wniosku ORD-IN – akt notarialny … z dnia 18.03.2021 r. pomiędzy AA, BB i CC – Umowa zamiany i Umowa darowizny sporządzony przez Kancelarię Notarialną … Notariusze Spółka Partnerska – przyczyna zamiany pomiędzy AA i BB oraz darowizną swojego udziału części wkładu budowlanego CC na rzecz BB była związana z problemami finansowymi AA.
·Jeżeli umowa zamiany dotyczyła lokali mieszkalnych, proszę wskazać:
-dokładne daty nabycia zamienianych lokali;
-miejsce położenia tych lokali;
-stan prawny ww. lokali mieszkalnych (np. lokal mieszkalny stanowiący odrębną własność, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, inny ‒ jaki?);
-na podstawie jakich czynności prawnych lub zdarzeń prawnych nabyte zostały zamieniane lokale (np. w drodze umowy kupna, darowizny, spadku, zniesienia współwłasności, inny ‒ jaki); w przypadku wskazania, że nabycie nastąpiło w drodze spadku należy wskazać dokładną datę śmierci spadkodawcy, a także czy został przeprowadzony dział spadku, datę jego przeprowadzenia oraz skutki prawne przeprowadzonego działu spadku dla każdego spadkobiercy, czy wartość uzyskanego przez spadkobiercę wskutek działu spadku udziału w nieruchomości mieściła się w wartości pierwotnego udziału w tej nieruchomości, jaki przysługiwał spadkobiercy w spadku po zmarłym, czy też przekraczała wartość dotychczasowego udziału spadkowego; czy czynności, jaką jest dział spadku towarzyszyły spłaty bądź dopłaty między spadkobiercami – w przypadku pozytywnej odpowiedzi należy wskazać jakie osoby były uprawnione i zobowiązane do dopłat i spłat;
-w jaki sposób były wykorzystywane ww. lokale; czy były w nich realizowane własne cele mieszkaniowe?
Odpowiedź: została załączona kopia aktu notarialnego do wniosku ORD-IN – akt notarialny … z dnia 18.03.2021 r. pomiędzy AA, BB i CC – Umowa zamiany i Umowa darowizny sporządzony przez Kancelarię Notarialną … Notariusze Spółka Partnerska:
-data 18.03.2024 r.,
-położenie lokali: D – lokal z zamianą własności BB oraz E – lokal zbyty,
-prawny stan ww. lokali: mieszkania spółdzielcze własnościowe,
-akt notarialny – Umowa zamiany i Umowa darowizny, akt poświadczenia dziedziczenia,
-w lokalach były realizowane cele mieszkaniowe;
·Czego dotyczyła umowa darowizny i jakie były skutki prawne dla każdej ze stron? Jakie były zapisy umowy darowizny?
Odpowiedź: została załączona kopia aktu notarialnego do wniosku ORD-IN – akt notarialny … z dnia 18.03.2021 r. pomiędzy AA, BB i CC – Umowa zamiany i Umowa darowizny sporządzony przez Kancelarię Notarialną … Notariusze Spółka Partnerska, która wskazuje, czego dotyczyła umowa darowizny i jej skutki.
·Miejsce położenia lokalu mieszkalnego, którego udziały nabyła Pani w spadku.
Odpowiedź: zostały załączone kopie aktu notarialnego i poświadczenia dziedziczenia do wniosku ORD-IN – akt notarialny … z dnia 25.07.2024 r. – Protokół dziedziczenia i Protokół z przejęcia oświadczeń sporządzony przez Kancelarię Notarialną … Notariusze Spółka Partnerska oraz Akt poświadczenia dziedziczenia … z dnia 25.07.2024 r. oraz kopia aktu zgonu AA. Lokal przy ul. E.
·Czy został przeprowadzony dział spadku po Pani mamie? Jeśli tak, należy wskazać datę jego przeprowadzenia, pomiędzy jakimi podmiotami został przeprowadzany oraz skutki prawne przeprowadzonego działu spadku dla każdego spadkobiercy; czy wartość uzyskanego przez Panią wskutek działu spadku udziału w lokalu mieszkalnym mieściła się w wartości pierwotnego udziału w tym lokalu, jaki przysługiwał Pani w spadku po zmarłej, czy też przekraczała wartość dotychczasowego udziału spadkowego; czy czynności, jaką jest dział spadku towarzyszyły spłaty bądź dopłaty między Panią i pozostałymi spadkobiercami? – w przypadku pozytywnej odpowiedzi należy wskazać jakie osoby były uprawnione i zobowiązane do dopłat i spłat:
Odpowiedź: zostały załączone kopie aktu notarialnego i poświadczenia dziedziczenia do wniosku ORD-IN – akt notarialny … z dnia 25.07.2024 r. – Protokół dziedziczenia i Protokół z przejęcia oświadczeń sporządzony przez Kancelarię Notarialną … Notariusze Spółka Partnerska oraz Akt poświadczenia dziedziczenia … z dnia 25.07.2024 r., a także zaświadczenie w zakresie podatku od spadku i darowizn z dnia 6.09.2024 r. – UNP: ….
·Czy sprzedaż udziału w lokalu mieszkalnym nastąpiła w wykonywaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.)?
Odpowiedź: sprzedaż nie nastąpiła w wyniku działalności gospodarczej.
·Co było przyczyną sprzedaży udziału w ww. lokalu?
Odpowiedź: wynikiem sprzedaży lokalu przy ul. E była śmierć mamy – AA, która zmarła w ww. lokalu. Sprzedaż mieszkania – akt notarialny … z dnia 18.09.2024 r. sporządzony przez Notariusza … – kopia załączona do wniosku ORD-IN.
·Czego dotyczyła umowa zamiany i jakie były skutki prawne dla każdej ze stron biorącej udział w zamianie? Jakie były zapisy umowy zamiany?
Odpowiedź: umowa zamiany pomiędzy AA (mama) a BB (córka) dotycząca nieruchomości. AA była właścicielem nieruchomości – lokalu przy ul. D, w udziale wynoszącym 4/6 części w spółdzielczym własnościowym prawie wraz z związaną z tym udziałem częścią wkładu budowlanego o wartości 200 000 zł. BB była właścicielem nieruchomości – lokalu przy ul. E; w całości przysługującego spółdzielczego własnościowego prawa wraz z związanym z tym prawem wkładu budowlanego o wartości 180 000 zł. AA cały przysługujący jej udział 4/6 części w spółdzielczym własnościowym prawie wraz z związaną z tym udziałem częścią wkładu budowlanego o wartości 200 000 zł lokalu przy ul. D, przeniosła na BB. BB całość przysługującego jej spółdzielczego własnościowego prawa wraz z związanym z tym prawem wkładem budowlanym o wartości 180 000 zł. przy ul. E, przeniosła na AA. CC (siostra), zamieszkała przy ul. F, cały przysługujący jej udział, wynoszący 1/6 części w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu przy ul. D wraz z związanym z tym udziałem wkładem budowlanym, darowała swojej siostrze BB o wartości darowizny na kwotę 50 000 zł.
·Jeżeli umowa zamiany dotyczyła lokali mieszkalnych, należy wskazać:
-dokładne daty nabycia zamienianych lokali (przed dokonaniem zamiany);
-na podstawie jakich czynności prawnych lub zdarzeń prawnych nabyte zostały zamieniane lokale przed dokonaniem zamiany (np. w drodze umowy kupna, darowizny, spadku, zniesienia współwłasności, inny ‒ jaki); w przypadku wskazania, że nabycie nastąpiło w drodze spadku należy wskazać dokładną datę śmierci spadkodawcy, a także czy został przeprowadzony dział spadku, datę jego przeprowadzenia oraz skutki prawne przeprowadzonego działu spadku dla każdego spadkobiercy, czy wartość uzyskanego przez spadkobiercę wskutek działu spadku udziału w nieruchomości mieściła się w wartości pierwotnego udziału w tej nieruchomości, jaki przysługiwał spadkobiercy w spadku po zmarłym, czy też przekraczała wartość dotychczasowego udziału spadkowego; czy czynności, jaką jest dział spadku towarzyszyły spłaty bądź dopłaty między spadkobiercami – w przypadku pozytywnej odpowiedzi należy wskazać jakie osoby były uprawnione i zobowiązane do dopłat i spłat;
-jaka była wartość rynkowa każdego z zamienianych lokali;
-czy w związku z zamianą były jakieś dopłaty? Jeśli tak, należy wskazać w związku z jakimi okolicznościami wystąpiła dopłata. Kto i na czyją rzecz był zobowiązany do dokonania dopłaty?
Odpowiedź:
-Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przy ul. D, AA nabyła wraz z mężem GG do wspólności ustawowej małżeńskiej w drodze przydziału w dniu 21.01.1993 r.; GG zmarł w dniu 5.12.2016 r., a spadek po nim nabyły: żona AA, oraz córki: BB i CC po 1/3 części każda z nich, na podstawie aktu notarialnego nr … z dnia 10.03.2017 r. i aktu poświadczenia dziedziczenia nr … z dnia 10.03.2017 r., na podstawie aktu zgonu … wydanego przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w … w dniu 6.12.2016 r.;
-Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przy ul. E, BB nabyła na podstawie umowy sprzedaży – akt notarialny nr … z dnia 28.12.2024 r.;
-Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przy ul. D, AA nabyła wraz z mężem GG do wspólności ustawowej małżeńskiej w drodze przydziału w dniu 21.01.1993 r.; GG zmarł w dniu 5.12.2016 r., a spadek po nim nabyły: żona AA, oraz córki: BB i CC, po 1/3 części każda z nich na podstawie aktu notarialnego nr … z dnia 10.03.2017 r. i aktu poświadczenia dziedziczenia nr … z dnia 10.03.2017 r., na podstawie aktu zgonu … wydanego przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w … w dniu 6.12.2016 r.;
-Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przy ul. E, BB nabyła na podstawie umowy sprzedaży – akt notarialny nr … z dnia 28.12.2024 r., spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu zostało ustanowione w dniu 18.12.1989 r.;
-Stosownie do okazanego przy akcie nr … wypisu aktu poświadczenia dziedziczenia, sporządzonego przez czyniącą notariusz w dniu 10.08.2017 r. za REP. A nr …, zarejestrowanego w rejestrze spadkowym pod numerem …, spadek po GG, zmarłym w dniu 5.12.2016 r., na podstawie ustawy nabyły z dobrodziejstwem inwentarza: jego żona AA oraz jego córki CC i BB – po 1/3 części każda z nich;
-AA z domu … córka … urodzona 15.02.1960 r. w …, ostatnio stale zamieszkała i mająca miejsce zwykłego pobytu w … przy ul. E, zmarła w dniu 1.07.2024 r. w … zgodnie z treścią aktu zgonu o oznaczeniu …, wydanego przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w … w dniu 3.07.2024 r., nr …. Akt poświadczenia dziedziczenia nr … z dnia 25.07.2024 r. poświadcza, że po AA na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza nabyły: córka BB urodzona w dniu 4.10.1984 r. oraz córka CC urodzona w dniu 4.12.1993 r., po 1/2 części każda z nich;
-Zgodnie z aktem notarialnym nr … z dnia 18.03.2021 r. strony oświadczyły, że z tytułu niniejszej zamiany nie dokonują między sobą żadnych spłat ani dopłat oraz, że niniejsza umowa wyczerpuje wszelkie ich roszczenia z tytułu tej zamiany. BB oświadczyła, że darowiznę przyjęła;
-AA cały przysługujący jej udział 4/6 części w spółdzielczym własnościowym prawie wraz z związaną z tym udziale częścią wkładu budowlanego o wartości 200 000 zł lokalu przy ul. D;
-BB była właścicielem nieruchomości – lokalu przy ul. E, w całości przysługującego spółdzielczego własnościowego prawa wraz z związanym z tym prawem wkładu budowlanego o wartości 180 000 zł;
-Zgodnie z aktem notarialnym nr … z dnia 18.03.2021 r. strony oświadczyły, że z tytułu niniejszej zamiany nie dokonują między sobą żadnych spłat ani dopłat oraz, że niniejsza umowa wyczerpuje wszelkie ich roszczenia z tytułu tej zamiany. BB oświadczyła, że darowiznę przyjęła;
-AA cały przysługujący jej udział 4/6 części w spółdzielczym własnościowym prawie wraz z związaną z tym udziale częścią wkładu budowlanego o wartości 200 000 zł lokalu przy ul. D, przeniosła na BB; BB w całości przysługującego Jej spółdzielczego własnościowego prawa wraz z związanym z tym prawem wkładu budowlanego o wartości 180 000 zł lokalu przy ul. E, przeniosła na AA. CC (siostra), zamieszkała przy ul. F, cały przysługujący Jej udział, wynoszący 1/6 części w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu przy ul. D wraz z związanym z tym udziałem wkładu budowlanego - darowała swojej siostrze BB, o wartości darowizny na kwotę 50 000 zł;
-AA z domu …, córka …, urodzona 15.02.1960 r. w …, ostatnio stale zamieszkała i mająca miejsce zwykłego pobytu w E, zmarła w dniu 1.07.2024 r. w …, zgodnie z treścią aktu zgonu o oznaczeniu …, wydanego przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w … w dniu 3.07.2024 r., nr …. Akt poświadczenia dziedziczenia nr … z dnia 25.07.2024 r. poświadcza, że po AA na podstawie ustawy o z dobrodziejstwem inwentarza nabyły: córka BB urodzona w dniu 4.10.1984 r. oraz córka CC urodzona w dniu 4.12.1993 r., po 1/2 części każda z nich;
-Z treści zaświadczenia wydanego przez Naczelnika Urzędu … z dnia 6.09.2024 r. wynikało, że podatek od spadków i darowizn z tytułu dziedziczenia po AA udziału wynoszącego 1/2 części w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkaniowego nr E, nabytego przez BB na podstawie zarejestrowanego Aktu poświadczenia dziedziczenia nie należy się, gdyż zastosowano zwolnienie od podatku;
-Stosownie do zaświadczenia wydanego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego … z dnia 3.09.2024 r., podatek od spadków i darowizn z tytułu dziedziczenia po AA udziału wynoszącego 1/2 części w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkaniowego nr E nabytego przez CC, na podstawie zarejestrowanego Aktu poświadczenia dziedziczenia nie należy się, gdyż zastosowano zwolnienie od podatku.
Pytanie
Czy rozliczając PIT-39 za rok 2024, Pani „kosztem uzyskania przychodu” jest nabyta nieruchomość w drodze spadkowej, która została wcześniej nabyta przez osobę zmarłą na podstawie umowy zamiany i umowy darowizny przed upływem pięciu lat od daty śmierci, na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 oraz art. 45 ust. 1a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
Pani stanowisko w sprawie
Pani zdaniem, przy wypełnianiu PIT-39 w rubryce 20, należy wpisać kwotę ze sprzedaży mieszkania – akt notarialny …. W rubryce 21 wpisze Pani kwotę wartości mieszkania w 1/2 części, w związku z Aktem poświadczenia dziedziczenia nr …, które było własnością AA po podpisaniu aktu notarialnego …, na podstawie umowy zamiany i umowy darowizny.
Swoje stanowisko uzasadnia Pani konsultacją w Urzędzie Skarbowym … oraz treściami interpretacji indywidualnych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży mieszkania nabytego w drodze zamiany dostępnych w Internecie.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d)innych rzeczy,
– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Przytoczony przepis formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą nienastępujące w wykonaniu działalności gospodarczej odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu. Zatem, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, co do zasady, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i sposób ich nabycia.
Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.
Natomiast jak stanowi art. 925 ww. Kodeksu:
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
Na mocy art. 926 § 1 ww. Kodeksu:
Powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu.
Stosownie do art. 1025 § 1 ww. Kodeksu:
Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.
Ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2159) dodano art. 10 ust. 5, który stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2019 r.
Przepis art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:
W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Dodany przepis art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi zatem, że w przypadku zbycia nieruchomości nabytych w drodze spadku, 5-letni okres liczony jest od daty nabycia nieruchomości lub praw majątkowych przez spadkodawcę. W świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 i ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku dokonania po dniu 1 stycznia 2019 r. odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w spadku, istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę.
Ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciem nabycia, należy posiłkować się normami prawa cywilnego.
W myśl art. 155 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm.):
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Zgodnie z art. 603 ustawy Kodeks cywilny:
Przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy, co stanowi również odpłatne zbycie rzeczy.
Tym samym „odpłatne zbycie” obejmuje swoim zakresem nie tylko umowę sprzedaży, ale również umowę zamiany. Aby dana czynność miała charakter odpłatnej nie musi jej bowiem towarzyszyć świadczenie pieniężne i przepływ gotówkowy. Forma bezpośredniej wymiany towarów, jaką jest uregulowana w powyższym przepisie umowa zamiany, w wyniku której, każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy, również stanowi odpłatne zbycie rzeczy. Ekwiwalentem w tym wypadku jest inna rzecz, a nie wartości pieniężne. Zamiana jest więc umową o podobnym charakterze co sprzedaż. Świadczy o tym między innymi fakt, że ustawodawca nie reguluje odrębnie tej umowy, a jedynie w art. 604 Kodeksu cywilnego stanowi, że do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Ponadto, zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego − m.in. umowa zamiany rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę. Zasadnicza różnica między umową sprzedaży a umową zamiany polega jedynie na tym, że w umowie zamiany nie występuje świadczenie pieniężne, a formę zapłaty stanowi inna rzecz. Zamiana więc, podobnie jak umowa sprzedaży stanowi formę odpłatnego zbycia. Nie ma przy tym znaczenia, czy zamieniane nieruchomości mają taką samą wartość lub powierzchnie, bowiem niezależnie od tego czy przedmiotem zamiany są nieruchomości mające taką samą wartość lub powierzchnie, czy też nie, zamiana stanowi formę odpłatnego zbycia, przez co wywołuje określone skutki podatkowe.
W następstwie umowy zamiany mają miejsce dwie czynności. Z jednej strony dochodzi u każdej ze stron do odpłatnego zbycia nieruchomości, a z drugiej natomiast, każda ze stron nabywa nową nieruchomość (udział w nieruchomości).
Wobec powyższego wyjaśnienia należy stwierdzić, że uzyskanie prawa własności do nieruchomości w drodze umowy zamiany oznacza nabycie tej nieruchomości. W konsekwencji, data umowy zamiany jest jednocześnie datą nabycia tej nieruchomości.
Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w 2024 r. nabyła Pani spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego przy ul. E, (umowy sprzedaży: akt notarialny nr … z dnia 28 grudnia 2024 r.). Stosownie do zawartej w dniu 18 marca 2021 r. umowy zamiany, Pani mama nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w E. Od tej daty Pani mama była jedynym jego właścicielem. Mama zmarła 1 lipca 2024 r. Na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia z 25 lipca 2024 r., nabyła Pani 1/2 udziału w spadku po zmarłej mamie, w skład którego wchodziło ww. prawo do lokalu mieszkalnego. Pozostały udział w spadku nabyła Pani siostra. Sprzedała Pani swój udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego 19 września 2024 r.
Przystępując do oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia przez Panią 1/2 udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego (znajdującym się przy ul. E), w pierwszej kolejności należy wskazać, że spółdzielcze własnościowe prawo do ww. lokalu mieszkalnego zostało nabyte przez Pani mamę 18 marca 2021 r. na podstawie umowy zamiany. W spadku po zmarłej w 2024 r. mamie nabyła Pani udział 1/2 w ww. prawie, pozostały udział nabyła Pani siostra.
Zatem, stosownie do art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za datę nabycia przez Panią udziału w przedmiotowym spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego należy przyjąć 18 marca 2021 r. – dzień nabycia ww. prawa przez Pani mamę.
Wobec powyższego, dokonane przez Panią w 2024 r. odpłatne zbycie udziału 1/2 w przedmiotowym spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, który został przez Panią nabyty zgodnie z art. 10 ust. 5 ww. ustawy w dniu 18 marca 2021 r., stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego prawa przez Pani mamę.
W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.
Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy:
Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.
Zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 19 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
Zgodnie z art. 19 ust. 2 ww. ustawy:
Przychodem z odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości lub praw majątkowych, a także innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, u każdej ze stron umowy przenoszącej własność jest wartość nieruchomości, rzeczy lub prawa zbywanego w drodze zamiany. Przepisy ust. 1, 3 i 4 stosuje się odpowiednio.
Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć np.: koszty wyceny sprzedawanej nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, koszty pośrednictwa w sprzedaży nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, koszty i opłaty sądowe, o ile były ponoszone przez zbywcę. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy.
Ustalenie kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia odbywa się natomiast zgodnie z art. 22 ust. 6c lub ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zależności od tego, czy zbywaną nieruchomość lub prawo nabyto odpłatnie, czy nieodpłatnie.
W myśl art. 22 ust. 6c ww. ustawy:
Koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.
Natomiast zgodnie z art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku zalicza się również udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę oraz przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika. Przez ciężary spadkowe, o których mowa w zdaniu drugim, rozumie się spłacone przez podatnika długi spadkowe, zaspokojone roszczenia o zachowek oraz wykonane zapisy zwykłe i polecenia, również w przypadku, gdy podatnik spłacił długi spadkowe, zaspokoił roszczenia o zachowek lub wykonał zapisy zwykłe i polecenia po dokonaniu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c.
Zgodnie z art. 22 ust. 6e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.
Jak wynika z powyższych przepisów, podstawą obliczenia podatku jest dochód, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości określonym zgodnie z art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c lub ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak obliczony dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do treści art. 30e ust. 4 ww. ustawy:
Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:
1)dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2)dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
Zgodnie z art. 45 ust. 1 ww. ustawy:
Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym.
Stosownie do art. 45 ust. 1a pkt 3 ww. ustawy:
W terminie określonym w ust. 1 podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e.
Z kolei, jak stanowi art. 30e ust. 5 ww. ustawy:
Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.
W związku z uzyskaniem przez Panią przychodu z odpłatnego zbycia nabytego w drodze spadku 1/2 udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego po zmarłej mamie, należy wyjaśnić, że kwota ceny sprzedaży przedmiotowego udziału w lokalu mieszkalnym nabytego w drodze spadku może być pomniejszona o:
·koszty odpłatnego zbycia, o których mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz
·koszty uzyskania przychodu, o których mowa w art. 22 ust. 6d ww. ustawy.
W przedmiotowej sprawie powzięła Pani wątpliwość, czy koszt wynikający z zawartej przez spadkodawcę (Pani mamę) umowy zamiany, można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu ze sprzedaży przez Panią 1/2 udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego.
Jak już wyżej wskazano, do kosztów odpłatnego zbycia zalicza się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku, a zatem tylko takie wydatki, które są bezpośrednio związane z czynnością sprzedaży.
Natomiast przepis art. 22 ust. 6d ww. ustawy, w sposób jednoznaczny wskazuje, co może stanowić koszt uzyskania przychodu przy sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku. W katalogu kosztów, które podatnik może uwzględnić w rozliczeniu podatkowym sprzedaży nieruchomości nabytej w spadku, należy wymienić cenę nabycia nieruchomości zapłaconą przez spadkodawcę.
Podstawą obliczenia podatku w przypadku sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze zamiany jest dochód, stanowiący różnicę między przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19 ww. ustawy a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Przepis art. 22 ust. 6c ww. ustawy w sposób jednoznaczny stanowi, co w przypadku sprzedaży nieruchomości może być uznane za koszt uzyskania przychodu. Przepis ten posługuje się m.in. pojęciem kosztu nabycia. W przypadku podatników zbywających nieruchomość nabytą w drodze zamiany, kosztem tym jest koszt nabycia zbywanej w drodze sprzedaży nieruchomości.
Z opisu sprawy wynika, że w zamian za udział 4/6 w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego (przy ul. D), Pani mama nabyła od Pani całość prawa w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego (przy ul. E), które było Pani własnością. Umowie zamiany nie towarzyszyły spłaty ani dopłaty. Zatem, w przedmiotowej sprawie kosztem nabycia przez spadkodawcę będzie wartość udziałów w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, jakie spadkodawca (Pani mama) odpłatnie zbyła w zamian za spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.
Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że w analizowanym stanie faktycznym podstawą obliczenia podatku, w związku z odpłatnym zbyciem 1/2 udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego nabytego przez Panią w spadku po mamie, będzie dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia tego udziału w ww. prawie do lokalu mieszkalnego, nabytego przez Pani mamę w drodze umowy zamiany, określonym zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. cena ww. udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia) a kosztem nabycia poniesionym przez spadkodawcę - zgodnie z art. 22 ust. 6d ww. ustawy, tj. określoną w umowie zamiany wartością udziału 4/6 w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego przekazanego przez Pani mamę, proporcjonalnie przypadającą na ww. udział będący przedmiotem sprzedaży.
Zatem, w zeznaniu PIT-39 o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) składanym przez Panią za 2024 r., w poz. 20 należy wykazać przychód z odpłatnego zbycia przez Panią 1/2 udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego. Będzie to wartość wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży przypadająca na sprzedawany przez Panią udział, pomniejszona o poniesione przez Panią koszty odpłatnego zbycia. Natomiast, kosztem uzyskania przychodu (poz. 21 zeznania PIT-39) w omawianej sprawie będzie, przypadająca proporcjonalnie na Panią wartość udziału 4/6 w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, który Pani mama zbyła w drodze umowy zamiany.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Wskazać należy, że w zakresie sformułowanego w drugim uzupełnieniu Pani pytania, które nie dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych, zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku.
Wskazać również należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. Natomiast „zainteresowanym” w rozumieniu art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, jest osoba, która występuje z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej i będąca wnioskodawcą. W związku z tym, niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pani, nie wywołuje skutków prawnych dla Pani siostry.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.