Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - 0113-KDIPT2-2.4011.874.2024.2.MK

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 listopada 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 4 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismami, które wpłynęły 15 stycznia 2025 r. i 20 stycznia 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawczyni od kilkunastu lat przebywa na stałe na terenie Wielkiej Brytanii.

Wnioskodawczyni zawarła umowę kredytu we frankach w celu sfinansowania zakupu mieszkania na cele prywatne. W ramach umowy kredytowej Wnioskodawczyni spłaciła na rzecz Banku kwotę … zł … gr. W związku z nieważnością umowy kredytowej świadczenia wpłacone przez strony powinny być zwrócone. W następstwie zawarcia umowy kredytu Wnioskodawczyni otrzymała od Banku kwotę … zł … gr. Wobec nieważności umowy, Wnioskodawczyni ma roszczenie do Banku o zwrot nadpłaconej kwoty ponad udostępniony kapitał, wynoszącej … zł … gr. Wnioskodawczyni wniosła powództwo o ustalenie nieważności umowy kredytu i zasądzenie zwrotu nadpłaconej kwoty, tzn. różnicy między kwotą otrzymaną od Banku, a kwotą wpłaconą przez Nią w czasie trwania umowy. Odsetki ustawowe za opóźnienie należne od tej kwoty na dzień sporządzenia wniosku wynoszą ok. … zł … gr. Sprawa jest rozpoznawana przez Sąd Okręgowy w …, sygn. akt …. Postępowanie to nie jest jeszcze zakończone.

Strony podjęły negocjacje ugodowe w toku procesu. Pozwany Bank zaproponował zawarcie ugody, na mocy której, zobowiąże się do zapłaty na rzecz Wnioskodawczyni kwoty … zł tytułem zwrotu części nadpłaconego kapitału, połowy uiszczonej opłaty sądowej od pozwu w wysokości … zł i poniesionych kosztów wynagrodzenia pełnomocnika Wnioskodawczyni – w całości. Powódka zrzekłaby się w ramach ugody dochodzenia zwrotu pozostałej części kapitału, odsetek ustawowych za opóźnienie w całości i połowy opłaty sądowej od pozwu. Ugoda nie została zawarta, obecnie strony ustaliły tylko treść przyszłej ugody. Na tle powyższego stanu faktycznego pojawiło się pytanie, czy w razie zawarcia ugody tej treści, Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego.

W analogicznej sprawie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację korzystną dla kredytobiorcy z 1 sierpnia 2024 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.535.2024.3.DJ. W treści tej interpretacji napisano m.in., że: „Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy: Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik - czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów - uzyskuje określone przysporzenie majątkowe. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 - inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy: Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17. Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.”

Jak uzasadniono dalej: „Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).”

Organ konkluduje swoje wywody stwierdzeniem, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego. W związku z tym, że zasądzone na podstawie wyroku świadczenia mają charakter zwrotny, nie mogą być uznane za przychody.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że na chwilę zawarcia ugody (lub rozstrzygnięcia sądowego):

-będzie mieć miejsce zamieszkania w Wielkiej Brytanii dla celów podatkowych (tzw. rezydencję podatkową),

-będzie miała powiązania osobiste oraz majątkowe tylko z Wielką Brytanią, ponieważ mieszka w niej na stałe,

-ośrodkiem interesów życiowych Wnioskodawczyni będzie w całości Wielka Brytania.

Wnioskodawczyni ma certyfikat rezydencji podatkowej w Wielkiej Brytanii i będzie go posiadać w chwili zawarcia ugody.

Umowa kredytu została zawarta w dniu 1 maja 2008 r. Wnioskodawczyni była jedynym kredytobiorcą, który zawarł umowę z bankiem. Umowa kredytu frankowego jest nieważna z uwagi na zastosowanie przez bank klauzul niedozwolonych, które rażąco naruszyły interesy Wnioskodawczyni. Postanowienia te opierały się na stosowaniu niekorzystnego dla kredytobiorców mechanizmu przeliczenia świadczeń w ramach tej umowy z PLN na CHF i na odwrót.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy ww. kredyt został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów?”, Wnioskodawczyni odpowiedziała: tak, kredytu udzielił … S.A.

Umowa kredytu została zawarta w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych (jednego gospodarstwa domowego) Wnioskodawczyni. Prawo odrębnej własności nieruchomości – lokalu nr … w budynku w … przy ul. … – zostało nabyte na mocy aktu notarialnego w dniu … lutego 2008 r., Rep. A nr … .

Wierzytelność banku z tytułu zawartej umowy kredytu została zabezpieczona przez ustanowienie na zakupionej nieruchomości dwóch hipotek na rzecz kredytobiorcy: hipoteki umownej zwykłej na zabezpieczenie roszczenia głównego, oraz hipoteki umownej kaucyjnej na zabezpieczenie roszczeń o odsetki i koszty kredytu.

Lokal nabyty przez Wnioskodawczynię był przez Nią zamieszkiwany od chwili nabycia do czasu jego sprzedaży w dniu … 2020 r. na podstawie aktu notarialnego Rep. A nr … .

Umowa kredytu została zawarta w celu sfinansowania zakupu lokalu, który był przeznaczony na cele mieszkaniowe.

Trudno określić, kiedy dojdzie do zawarcia ugody. Rozmowy ugodowe trwają około roku. W ramach ugody strony wstępnie ustaliły, że na rzecz Wnioskodawczyni zostanie wypłacona kwota … zł tytułem zwrotu środków wpłaconych przez Nią w trakcie wykonywania nieważnej umowy kredytu, ponadto połowa uiszczonej przez Wnioskodawczynię opłaty sądowej od pozwu w wysokości … zł i kwota odpowiadająca kosztom zastępstwa procesowego poniesionym przez Wnioskodawczynię.

Kwoty, jakie Wnioskodawczyni ma otrzymać w ramach ugody z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i opłaty sądowej, zostały faktycznie przez Nią poniesione i nie będą przewyższać rzeczywiście poniesionych przez Nią wydatków z tego tytułu.

Wnioskodawczyni nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r., poz. 592).

Kredyt został całkowicie spłacony w dniu … 2020 r.

Pytania

1)Czy w stosunku do Wnioskodawczyni znajdują zastosowanie polskie przepisy prawa podatkowego w odniesieniu do świadczeń, jakie mogą być uzyskane w wyniku zawarcia powyższej ugody?

2)Czy świadczenie, które Wnioskodawczyni uzyska w wyniku zawarcia ugody z bankiem, mającej na celu uzyskanie zwrotu części kwot nienależnie wpłaconych z tytułu nieważnej umowy o kredyt frankowy, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Wnioskodawczyni uważa, że w Jej sprawie znajduje zastosowanie prawo polskie. Ewentualne daniny publiczne powinny być odprowadzone do polskich organów podatkowych, mimo przebywania na stałe poza granicami kraju. Podkreślenia wymaga, że zdarzenie, które mogłoby w razie odmiennej odpowiedzi na pytanie drugie rodzić obowiązek podatkowy, powstałoby w związku z czynnością prawną dokonaną przez podmioty mające siedzibę w Polsce, podlegającą prawu polskiemu oraz związaną z inną, wcześniej dokonaną czynnością prawną również podlegającą prawu polskiemu. Ponadto, pozostawałoby ono w związku z postępowaniem toczącym się przed polskim sądem.

Wnioskodawczyni uważa, że kwoty, które zostaną Jej wypłacone w wykonaniu ugody zawartej z Bankiem o zwrot części nadpłaconego kapitału uiszczonego w trakcie trwania umowy kredytu frankowego, połowy opłaty sądowej od pozwu oraz całego zapłaconego wynagrodzenia adwokackiego jej pełnomocnika procesowego z tytułu prowadzenia postępowania sądowego, nie są przychodem i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wypłacona kwota nie spowoduje wzrostu majątku Wnioskodawczyni, lecz jedynie będzie stanowić zwrot części uiszczonego nienależnie (bez podstawy prawnej) na rzecz Banku świadczenia. Kwota ta będzie stanowić tylko ekwiwalent części poniesionych z majątku Wnioskodawczyni wydatków w związku z wykonywaniem nieważnej umowy kredytu frankowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1)posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2)przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Natomiast stosownie do art. 3 ust. 2a cytowanej ustawy:

Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Jak wynika z art. 3 ust. 2b ww. ustawy:

Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2a, uważa się w szczególności dochody (przychody) z:

1)pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;

2)działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;

3)działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład;

4)położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, w tym ze zbycia jej w całości albo w części lub zbycia jakichkolwiek praw do takiej nieruchomości;

5)papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, dopuszczonych do publicznego obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach regulowanego rynku giełdowego, w tym uzyskane ze zbycia tych papierów albo instrumentów oraz z realizacji praw z nich wynikających;

5a) umorzenia, odkupienia, wykupienia i unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych utworzonych na podstawie przepisów obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz odpłatnego zbycia tych tytułów uczestnictwa;

6)tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, instytucji wspólnego inwestowania lub innej osobie prawnej i praw o podobnym charakterze lub z tytułu należności będących następstwem posiadania tych udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw - jeżeli co najmniej 50% wartości aktywów tej spółki, spółki niebędącej osobą prawną, tego funduszu inwestycyjnego, tej instytucji wspólnego inwestowania lub osoby prawnej, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości;

6a) tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze w spółce nieruchomościowej;

7)tytułu należności regulowanych, w tym stawianych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych, przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia;

8)niezrealizowanych zysków, o których mowa w art. 30da.

Przepis art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem „lub”, co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a co za tym idzie – podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli opodatkowaniu od wszystkich osiąganych dochodów.

Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Przesłanka ta została skonstruowana w bardzo szeroki sposób, jeśli chodzi o zakreśloną grupę osób, które na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają w Polsce ośrodek interesów życiowych. Wynikać może to z użycia w powołanym powyżej przepisie spójnika „lub” w sformułowaniu „centrum interesów osobistych lub gospodarczych” dla doprecyzowania, kiedy uznaje się daną osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przez „centrum interesów osobistych” należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne, tzn. ognisko domowe, aktywność społeczna, polityczna, kulturalna, obywatelska, przynależność do organizacji/klubów, uprawiane hobby itp. Z kolei „centrum interesów gospodarczych” to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itd.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a ww. ustawy analizowany warunek stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium Polski centrum interesów życiowych.

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast, jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).

Jak stanowi art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić, w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są inne źródła.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i  funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i  art.  17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W związku z tym, świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Z opisu sprawy m.in. wynika, że … maja 2008 r. zawarła Pani z … S.A umowę kredytu we frankach w celu sfinansowania zakupu mieszkania na cele prywatne. Ma Pani roszczenie do Banku o zwrot nadpłaconej kwoty ponad udostępniony kapitał. Wniosła Pani powództwo o ustalenie nieważności umowy kredytu i zasądzenie zwrotu nadpłaconej kwoty, tzn. różnicy między kwotą otrzymaną od Banku, a kwotą wpłaconą przez Nią w czasie trwania umowy. Sprawa jest rozpoznawana przez Sąd Okręgowy. Postępowanie to nie jest jeszcze zakończone. Strony podjęły negocjacje ugodowe w toku procesu. Pozwany Bank zaproponował zawarcie ugody, na mocy której zobowiąże się do zapłaty na Pani rzecz kwoty … zł tytułem zwrotu części nadpłaconego kapitału, połowy uiszczonej opłaty sądowej od pozwu w wysokości … zł i poniesionych kosztów wynagrodzenia Pani pełnomocnika – w całości. Pani zrzekłaby się w ramach ugody dochodzenia zwrotu pozostałej części kapitału, odsetek ustawowych za opóźnienie w całości i połowy opłaty sądowej od pozwu. Ugoda nie została zawarta, obecnie strony ustaliły tylko treść przyszłej ugody.

Ma Pani certyfikat rezydencji podatkowej w Wielkiej Brytanii i będzie go posiadać w chwili zawarcia ugody. Na chwilę zawarcia ugody (lub rozstrzygnięcia sądowego):

-będzie Pani mieć miejsce zamieszkania w Wielkiej Brytanii dla celów podatkowych (tzw. rezydencję podatkową),

-będzie Pani miała powiązania osobiste oraz majątkowe tylko z Wielką Brytanią, ponieważ mieszka w niej na stałe,

-Pani ośrodkiem interesów życiowych będzie w całości Wielka Brytania.

Umowa kredytu została zawarta w dniu … maja 2008 r. Była Pani jedynym kredytobiorcą, który zawarł umowę z bankiem. Umowa kredytu frankowego jest nieważna z uwagi na zastosowanie przez bank klauzul niedozwolonych, które rażąco naruszyły Pani interesy. Umowa kredytu została zawarta w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych Pani jednego gospodarstwa domowego (prawo odrębnej  własności nieruchomości – lokalu nr … w budynku przy ul. … w …). Prawo odrębnej własności nieruchomości zostało nabyte na mocy aktu notarialnego w dniu … 2008 r. Wierzytelność banku z tytułu zawartej umowy kredytu została zabezpieczona przez ustanowienie na zakupionej nieruchomości dwóch hipotek na rzecz kredytobiorcy: hipoteki umownej zwykłej na zabezpieczenie roszczenia głównego, oraz hipoteki umownej kaucyjnej na zabezpieczenie roszczeń o odsetki i koszty kredytu. Lokal nabyty przez Panią był przez Panią zamieszkiwany od chwili nabycia do czasu jego sprzedaży w dniu … 2020 r. na podstawie aktu notarialnego. Umowa kredytu została zawarta w celu sfinansowania zakupu lokalu, który był przeznaczony na cele mieszkaniowe. Trudno określić, kiedy dojdzie do zawarcia ugody. Rozmowy ugodowe trwają około roku. W ramach ugody strony wstępnie ustaliły, że na Pani rzecz zostanie wypłacona kwota tytułem zwrotu środków wpłaconych przez Panią w trakcie wykonywania nieważnej umowy kredytu, ponadto połowa uiszczonej przez Panią opłaty sądowej od pozwu i kwota odpowiadająca kosztom zastępstwa procesowego poniesionym przez Panią. Kwoty, jakie Pani ma otrzymać w ramach ugody z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i opłaty sądowej, zostały faktycznie przez Panią poniesione i nie będą przewyższać rzeczywiście poniesionych wydatków z tego tytułu. Nie korzystała Pani z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r., poz. 592). Kredyt został całkowicie spłacony w dniu 10 stycznia 2020 r.

Posiada Pani miejsce zamieszkania w Wielkiej Brytanii i na chwilę zawarcia ugody (lub rozstrzygnięcia sądowego) będzie Pani:

-mieć miejsce zamieszkania w Wielkiej Brytanii dla celów podatkowych (tzw. rezydencję podatkową),

-miała powiązania osobiste oraz majątkowe tylko z Wielką Brytanią, ponieważ mieszka w niej na stałe,

-ośrodkiem interesów życiowych Wnioskodawczyni będzie w całości Wielka Brytania,

w Polsce posiada i posiadać Pani będzie ograniczony obowiązek podatkowy.

Zatem, kwestie opodatkowania dochodów uzyskanych w związku z planowanym zawarciem ugody, o którym mowa we wniosku należy rozpatrywać z uwzględnieniem Konwencji zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych, podpisanej w Londynie dnia 20 lipca 2006 r. (t. j. Dz. U. z 2006 r. Nr 250, poz. 1840), zmodyfikowanej przez Konwencję wielostronną implementującą środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku, sporządzoną w Paryżu dnia 24 listopada 2016 r., podpisaną w Paryżu dnia 7 czerwca 2017 r.  (Dz. U. z 2018 r., poz. 1369).

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ww. Konwencji:

W rozumieniu niniejszej Konwencji, określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie” oznacza każdą osobę, która według prawa tego Państwa podlega tam opodatkowaniu, z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu, miejsce utworzenia albo inne kryterium o podobnym charakterze, i obejmuje również to Państwo oraz jakąkolwiek jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny. Jednakże, określenie to nie obejmuje osoby, która podlega opodatkowaniu w tym Państwie tylko dlatego, że osiąga ona dochód lub zyski majątkowe ze źródeł w nim położonych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 Konwencji polsko-brytyjskiej:

Części dochodu, inne niż dochód wypłacany przez trust lub z majątku spadkowego w wyniku zarządzania tym majątkiem, bez względu na to gdzie powstają, osiągane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, które nie zostały objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej Konwencji, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

W myśl art. 21 ust. 2 Konwencji:

Postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu nie mają zastosowania do dochodu, nie będącego dochodem z majątku nieruchomego, o którym mowa w artykule 6 ustęp 2 niniejszej Konwencji, jeżeli osoba osiągająca taki dochód, posiadająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, prowadzi w drugim Umawiającym się Państwie działalność poprzez zakład w nim położony i gdy prawo lub majątek, z tytułu których dochód jest wypłacany, są faktycznie związane z działalnością takiego zakładu. W takim przypadku, stosuje się postanowienia artykułu 7 niniejszej Konwencji.

Przytoczone przepisy wskazują, że podatnik, który uzyskuje przychód z innych źródeł i posiada miejsce zamieszkania w Wielkiej Brytanii, podlega z tego tytułu opodatkowaniu tylko w kraju miejsca zamieszkania, a więc w Wielkiej Brytanii.

Przenosząc powyższe na grunt opisanej sprawy stwierdzić należy, że w związku z tym, że posiada Pani i będzie posiadać miejsce zamieszkania w Wielkiej Brytanii, to wskazane świadczenia jakie uzyska Pani w wyniku zawarcia ugody z bankiem (z tytułu zwrotu części nadpłaconego kapitału, połowy uiszczonej opłaty sądowej od pozwu, całych poniesionych kosztów wynagrodzenia pełnomocnika), podlegać będą opodatkowaniu tylko w tym państwie, tj. Wielkiej Brytanii. Tym samym, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Polsce.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanej przez Panią interpretacji indywidualnej wskazać należy, że zapadła ona w indywidualnej sprawie, i nie jest wiążąca dla organu wydającego niniejszą interpretację, ponadto zapadła w odmiennym stanie faktycznym. Interpretacje organów podatkowych wydawane są w indywidualnych sprawach podatników na podstawie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez podatnika. Powołana interpretacja nie stanowi źródła powszechnie obowiązującego prawa, więc zawartego w niej stanowiska organu podatkowego nie można wprost przenosić na grunt innej sprawy. Każdą sprawę tutejszy Organ jest zobowiązany rozpatrywać indywidualnie w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ... . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.