Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe w części dot. zaliczenia wynagrodzenia za opinię wykonaną na rzecz sądu lub prokuratury przez biegłego sądowego do przychodów osoby prawnej i nieprawidłowe w pozostałej części.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
16 października 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 16 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej.
Treść wniosku jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowany będący stroną postępowania:
A.A.
2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
B.B.
Opis zdarzenia przyszłego
Obaj Wnioskodawcy są osobami fizycznymi - biegłymi sądowymi wpisanymi na listę biegłych sądowych przy różnych Sądach Okręgowych w Polsce.
Wnioskodawca będący stroną postępowania prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, w ramach której m.in. sporządza opinie i ekspertyzy na rzecz sądów. Przeważającą działalnością gospodarczą Wnioskodawcy będącego stroną postępowania jest działalność prawnicza (PKD 69.10.Z), ponadto wykonywana działalność gospodarcza obejmuje również m.in. działalność rachunkowo-księgową; doradztwo podatkowe (PKD 69.20.Z), pozostałą działalność profesjonalną, naukową i techniczną, gdzie indziej niesklasyfikowaną (PKD 74.90.Z) czy pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKD 74.90.Z).
Ponadto Wnioskodawca będący stroną postępowania, po spełnieniu warunków wpisu na listę doradców podatkowych, o których mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 5 lipca 1996 roku o doradztwie podatkowym (t. j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2117 z późn. zm., dalej: „ustawa o doradztwie podatkowym”), planuje wykonywać czynności doradztwa podatkowego w ramach spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Wnioskodawca niebędący stroną postępowania nie prowadzi działalności gospodarczej, sporządzane przez niego opinie i ekspertyzy na rzecz sądów są kwalifikowane do źródła przychodów jako działalność wykonywana osobiście.
W celu rozszerzenia działalności usługowej oraz uzyskania efektu synergii z połączenia posiadanych przez obu Wnioskodawców kompetencji, w szczególności z zakresu opiniowania i ekspertyz nie tylko na rzecz sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury, ale również na rzecz uczestników postępowań sądowych poprzez tzw. opinie prywatne, obaj Wnioskodawcy zamierzają zawiązać spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
W planowanej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wyłącznie obaj Wnioskodawcy będą wspólnikami, przy czym Wnioskodawca będący stroną postępowania będzie wspólnikiem posiadającym większość głosów w zgromadzeniu wspólników. Obaj Wnioskodawcy będą również członkami zarządu przyszłej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, uprawnionymi do samodzielnego reprezentowania spółki.
Ukształtowanie struktury własnościowej przyszłej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podyktowane jest zakresem planowanej działalności oraz wnoszonym wkładem kapitałowym przez poszczególnych wspólników, jak również wymogami formalnymi wynikającymi z przepisów art. 4 ust. 1 ustawy o doradztwie podatkowym.
Po podpisaniu umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Wnioskodawca będący stroną postępowania planuje złożyć wniosek o wykreślenie prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, zaś wszelkie usługi dotychczas świadczone w ramach tej jednoosobowej działalności gospodarczej będzie świadczył w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez przyszłą spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
W wyniku opisanych powyżej działań, opinie i ekspertyzy będą sporządzane na rzecz sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury przez obu Wnioskodawców jako biegłych sądowych wpisanych na listę biegłych sądowych, w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez planowaną spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, której wspólnikami i członkami zarządu będą Wnioskodawcy, zaś faktury za sporządzane opinie na rzecz sądów (powszechnych, administracyjnych, wojskowych) lub prokuratury wystawiane będą właśnie przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Wraz z opinią i fakturą, Wnioskodawcy - jako biegli sądowi - będą składać oświadczenie, z którego będzie wynikać, iż opinia sporządzona została przez biegłego sądowego w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez spółkę wraz z wnioskiem, aby nie potrącać z przyznanego wynagrodzenia zaliczki na podatek dochodowy.
Pytania
1)Czy wynagrodzenie za opinię wykonaną na rzecz sądu (powszechnego, administracyjnego, wojskowego) lub prokuratury przez biegłego sądowego będącego większościowym wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, który wcześniej wykonywał takie opinie w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej, i w przypadku złożenia przez takiego biegłego sądowego oświadczenia, iż opinię sporządził w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez taką osobę prawną, należy kwalifikować jako przychód z działalności gospodarczej prowadzonej przez taką osobę prawną?
2)Czy w przypadku wynagrodzenia za opinię wykonaną na rzecz sądu (powszechnego, administracyjnego, wojskowego) lub prokuratury przez biegłego sądowego będącego mniejszościowym wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, który wcześniej wykonywał takie opinie uzyskując przychód kwalifikowany do źródła przychodów jako działalność wykonywana osobiście, i w przypadku złożenia przez takiego biegłego sądowego oświadczenia, iż opinię sporządził w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez taką osobę prawną, należy kwalifikować jako przychód z działalności gospodarczej prowadzonej przez taką osobę prawną?
3)Czy w obu przypadkach wskazanych w pytaniu nr 1 i 2, Sąd zobowiązany jest zaniechać naliczenia, potrącenia i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i potraktować złożoną przez biegłego opinię, jako sporządzoną w ramach prowadzonej przez biegłego działalności gospodarczej?
Stanowisko Zainteresowanych w sprawie
W ocenie Wnioskodawców, w przypadku wynagrodzenia za opinię wykonaną na rzecz sądu (powszechnego, administracyjnego, wojskowego) lub prokuratury przez biegłego sądowego, który jest członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością uprawnionym do samodzielnego reprezentowania spółki oraz jednocześnie wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (niezależnie od ilości głosów posiadanych na zgromadzeniu wspólników, a więc niezależnie od tego, czy jest wspólnikiem większościowym czy mniejszościowym), niezależnie również od tego, czy wcześniej uzyskiwał przychód z działalności gospodarczej (jednoosobowej) albo z działalności wykonywanej osobiście, i w przypadku złożenia przez takiego biegłego sądowego oświadczenia, iż opinię sporządził w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez taką spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, to wynagrodzenie takie należy kwalifikować jako przychód z działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę prawną - spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
W pierwszej kolejności Wnioskodawca wskazuje, że prawo do wykonywania funkcji biegłego sądowego nabywane jest w określonym trybie i po spełnieniu ściśle określonych warunków wynikających z przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych (Dz.U. Nr 15, poz. 133).
Biegły sądowy jest osobą, która posiada teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne w danej dziedzinie, niezbędne do wydania opinii na potrzeby określonego postępowania np. sądowego lub prokuratorskiego.
Biegłemu powołanemu przez sąd lub prokuratora, stosownie do art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 959 z późn. zm.), albo do art. 618f § 1 Kodeksu postępowania karnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 37 z późn. zm.) przysługuje wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz zwrot poniesionych przez niego wydatków niezbędnych dla wydania opinii.
Wynagrodzenie biegłego sądowego za opinię wykonaną na zlecenie sądu może zostać wypłacone:
a)w ramach jego działalności osobistej, kiedy to sąd nalicza i odprowadza podatek dochodowy od osób fizycznych lub
b)w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez biegłego.
Na podstawie przepisu art. 9 ust. 1 ustawy o PIT:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o PIT:
Źródłami przychodów są m.in.:
pkt 2 - działalność wykonywana osobiście,
pkt 3 - pozarolnicza działalność gospodarcza.
Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o PIT:
Ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej oznacza to działalność zarobkową:
wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ustawy o PIT.
Definicję powyższą uzupełnia regulacja zawarta w art. 5b ust. 1 ustawy o PIT:
Zgodnie z którą za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,
są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności,
wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
Zatem, co do zasady nie są przychodami z działalności gospodarczej takie przychody, które zostały zaliczone przez ustawodawcę do pozostałych źródeł przychodów znajdujących się w katalogu źródeł przychodów (art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ustawy o PIT), tj.m.in. do przychodów z działalności wykonywanej osobiście.
Zgodnie z art. 13 pkt 6 ustawy o PIT:
Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów o których mowa w pkt 9.
Jak z powyższego wynika ustawodawca wyraźnie rozróżnia działalność wykonywaną osobiście i działalność, jako dwa różne źródła przychodu. Dokonany przez ustawodawcę podział ma charakter rozłączny. Na gruncie powołanych wyżej przepisów prawa wielokrotnie pojawiły się wątpliwości w zakresie kwalifikacji przychodów do właściwego źródła w sytuacji, gdy przychody uzyskiwane przez podatnika są wymienione w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście i jednocześnie działalność prowadzona przez podatnika spełnia warunki określone w definicji działalności gospodarczej, jak to ma miejsce w prezentowanym zdarzeniu przyszłym w niniejszym wniosku.
Odnośnie podobnego zdarzenia, tj. kwalifikacji do źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu należy wskazać na wydaną przez Ministra Finansów w dniu 21 listopada 2013 roku interpretację ogólną, znak: DD3/033/181/CRS/13/RD-90955/13. W interpretacji tej uznał, iż kwalifikacja przychodu do odpowiedniego źródła jest zależna od formy prawnej wykonywania przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu zawodu adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego, czy rzecznika patentowego. Zatem przychody uzyskiwane z tego tytułu mogą zostać zaliczone do źródła przychodów - działalność gospodarcza, pomimo iż są wymienione w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Interpretacja ta dotyczy co prawda wyłącznie wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu, niemniej jednak należy ją odnieść również do innych kategorii podmiotów świadczących usługi na rzecz sądów lub prokuratury, w tym do biegłych sądowych.
Podobne stanowisko wyraził Minister Finansów w interpretacji ogólnej z dnia 22 maja 2014 roku znak: DD2/033/30/KBF/14/RD-47426, w której wskazał, iż podatnik może, jeżeli uzyskuje przychody w warunkach spełniających przesłanki działalności gospodarczej, zakwalifikować te przychody do źródła - działalność gospodarcza, nawet w sytuacji gdy wymienione są w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Do takiego wniosku doprowadziła organ interpretujący analiza przepisu art. 13 pkt 8 i 9 oraz art. 41 ust. 2 ustawy o PIT. Tylko w art. 13 pkt 9 ustawy o PIT ustawodawca wyraźnie zastrzegł, że przychody w nim wymienione zawsze będą kwalifikowane do źródła przychodów - "działalność wykonywana osobiście", nawet jeżeli będą uzyskiwane w ramach działalności gospodarczej. Ustawodawca dopuszcza więc możliwość zaliczenia przychodów - z działalności wykonywanej osobiście do działalności gospodarczej, jeżeli są uzyskiwane w warunkach spełniających przesłanki działalności gospodarczej.
W związku z powyższym ustawa o PIT nie wyklucza, aby przychody uzyskiwane z działalności wykonywanej osobiście zaliczyć do przychodów z działalności gospodarczej, jeśli wykonywane są one właśnie w warunkach spełniających przesłanki "działalności gospodarczej". Powyższy sposób kwalifikacji należy stosować wobec wszystkich grup zawodowych wymienionych w art. 13 pkt 2-8 ustawy o PIT, a zatem także wobec biegłych sądowych, tłumaczy przysięgłych, mediatorów, kuratorów czy innych osób działających na zlecenie podmiotów wymienionych w art. 13 pkt 6 ustawy o PIT.
W okolicznościach prezentowanego zdarzenia przyszłego kwestią mogącą budzić wątpliwość jest forma prawna planowanej przez Wnioskodawców - biegłych sądowych - działalności gospodarczej, tj. fakt wskazania przez Wnioskodawców-biegłych, iż prowadzą działalność gospodarczą w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i że opinia sporządzona będzie w ramach właśnie tej działalności. Biegli sądowi, podobnie zresztą jak inne podmioty świadczące usługi na rzecz sądów, mogą prowadzić i prowadzą działalność gospodarczą w różnych formach prawnych. Są to jednoosobowe działalności gospodarcze, spółki osobowe, jak również spółki kapitałowe, w prezentowanym zdarzeniu przyszłym w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
W ocenie Wnioskodawców forma prowadzenia działalności przez biegłego sądowego nie ma z przedmiotowego punktu widzenia żadnego znaczenia, co potwierdza m.in. stanowisko z dnia 5 maja 2015 roku Izby Skarbowej w Katowicach, znak: IBPBI1/1/4511-91/15/DP W świetle stanowiska wynikającego z przywołanej interpretacji nie powinno budzić wątpliwości, iż biegły sądowy - będący osobą fizyczną wpisaną na listę biegłych sądowych może sporządzać opinie w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a co za tym idzie faktury za sporządzane opinie wystawiane są przez spółkę, w ramach której taka działalność jest wykonywana. Jak wynika wprost z treści przedmiotowej interpretacji - dotyczy ona również biegłych sądowych, którzy prowadzą działalność gospodarczą, co zostało wskazane, w różnych formach prawnych - tj. w ramach jednoosobowych działalnościach gospodarczych, w spółkach osobowych, czy też nawet w ramach spółek kapitałowych.
Jak wyżej wskazano, na gruncie prawa podatkowego nie ma przeszkód, aby dochody z działalności wykonywanej osobiście kwalifikować do przychodów z działalności gospodarczej, jeżeli są uzyskiwane w warunkach spełniających przesłanki działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o PIT. Takim prowadzeniem działalności gospodarczej jest, w szczególności, sytuacja opisana w zdarzeniu przyszłym niniejszego wniosku, a mianowicie związana z wydawaniem przez biegłego sądowego opinii w ramach działalności gospodarczej wykonywanej w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, której wspólnikiem i zarazem członkiem zarządu biegły pozostaje. Nie ma również znaczenia okoliczność, że Wnioskodawcy dotychczas sporządzali opinie w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej czy też w ramach działalności wykonywanej osobiście, gdyż motywy stojące za planowanym powołaniem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są uzasadnione większym potencjałem konkurencyjnym takiej spółki, wynikającym z efektu synergii, gdzie współpraca zespołowa dwóch biegłych z różnych dziedzin ale przy uzupełniających się zagadnieniach oraz przy skomplikowaniu sytuacji faktycznej opiniowanych zdarzeń, wygeneruje dodatkową wartość przewyższającą sumę indywidualnych wysiłków każdego z biegłych, tj. gdyby działali osobno, co z kolei pozytywnie wpłynie na przychody, rozpoznawalność i markę nie tylko biegłych, ale również prowadzonej przez nich działalności w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Ponadto nie ma znaczenia także struktura własnościowa planowanej spółki kapitałowej, uzasadniana okolicznościami zewnętrznymi, m.in. wymogami formalnymi przy prowadzeniu działalności także w innych branżach. W okolicznościach zdarzenia przyszłego każdy z Wnioskodawców będzie nie tylko wspólnikiem, ale także będzie miał takie same uprawnienia do samodzielnego reprezentowania spółki z racji pełnienia funkcji w organie zarządczym (w zarządzie).
Fakt, iż w opisywanym zdarzeniu przyszłym mamy do czynienia ze spółką będącą osobą prawną rozliczającą się na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zmienia nic w przedmiotowym zakresie. Dochody w ten sposób osiągane spełniają przesłankę uznania ich za dochody uzyskiwanie w ramach planowanej przez Wnioskodawców - biegłych pozarolniczej działalności gospodarczej. Forma prawna w jakiej prowadzona będzie przez Wnioskodawców - biegłych działalność gospodarcza nie ma w przedmiotowym zakresie znaczenia.
Jeżeli biegli swoją działalność zawodową, jak to ma miejsce w okolicznościach sprawy, wykonywać będą w formie organizacyjnej, w ramach której planują osiągać dochody kwalifikowane do źródła przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (tu: w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością), a czynności w charakterze biegłego podejmowane przez każdego ze wspólników i członków zarządu takiej spółki są wykonywane w ramach tej działalności, to nie ma podstaw, aby przychody takich osób kwalifikować do innego źródła niż działalność gospodarcza.
Co za tym dalej idzie, w przypadku złożenia przez biegłego sądowego stosownego oświadczenia, iż opinia sporządzona została w ramach prowadzonej przez biegłego działalności gospodarczej i wnosi on tym samym o niepotrącanie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, sąd lub prokurator jest związany takim oświadczeniem i wypłata wynagrodzenia, bez potrącania takiej zaliczki, winna nastąpić na rzecz wskazanego przez biegłego podmiotu, w okolicznościach zdarzenia przyszłego na rzecz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, której wspólnikiem oraz członkiem zarządu pozostawać będzie biegły i w ramach to której działalności sporządzona będzie przez biegłego opinia.
Należy wskazać, że podobne zagadnienie było już przedmiotem interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 24 czerwca 2022 roku przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, znak 0112-KDIL2-1.4011.359.2022.1.KF, przy czym niniejszy wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej - w przeciwieństwie do tego, którego wynikiem jest wydana w 2022 roku interpretacja, jest wnioskiem wspólnym, przedstawione zdarzenie przyszłe dotyczy obu Wnioskodawców, obaj będą uczestniczyć w tym samym zdarzeniu przyszłym i obaj są zainteresowani w otrzymaniu interpretacji przepisów prawa podatkowego z zakresu podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż rozstrzygnięcie organu interpretacyjnego będzie odnosić się do praw i obowiązków podatkowych każdego z Wnioskodawców.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 powołanej ustawy:
Źródłami przychodów są m.in.:
- działalność wykonywana osobiście,
- pozarolnicza działalność gospodarcza.
Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej oznacza to działalność zarobkową:
a)wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
b)polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c)polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ustawy o PIT.
Zatem nie są przychodami z działalności gospodarczej takie przychody, które zostały zaliczone przez ustawodawcę do pozostałych źródeł przychodów znajdujących się w katalogu źródeł przychodów (art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ww. ustawy), tj. m.in. do przychodów z działalności wykonywanej osobiście.
Ustawodawca wyraźnie bowiem rozróżnił w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródła przychodu m.in. z działalności wykonywanej osobiście oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej; dokonany podział ma charakter rozłączny.
Z kolei zgodnie z art. 13 pkt 6 ww. ustawy:
Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów o których mowa w pkt 9.
Stosownie do art. 41 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Płatnicy nie są obowiązani do poboru zaliczek od należności z tytułów, o których mowa w art. 13 pkt 2 i 8, jeżeli podatnik złoży oświadczenie, że wykonywane przez niego usługi wchodzą w zakres prowadzonej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wyklucza, aby przychody uzyskiwane z działalności wykonywanej osobiście zaliczyć do przychodów z działalności gospodarczej, jeśli wykonywane są one właśnie w warunkach spełniających przesłanki „działalności gospodarczej”. Zależy to od warunków w jakich osoba je uzyskująca wykonuje daną działalność.
Z wniosku wynika, że Wnioskodawcy są osobami fizycznymi - biegłymi sądowymi wpisanymi na listę biegłych sądowych przy różnych Sądach Okręgowych w Polsce. Wnioskodawca będący stroną postępowania prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, w ramach której m.in. sporządza opinie i ekspertyzy na rzecz sądów. Wnioskodawca niebędący stroną postępowania nie prowadzi działalności gospodarczej, sporządzane przez niego opinie i ekspertyzy na rzecz sądów są kwalifikowane do źródła przychodów jako działalność wykonywana osobiście. Obaj Wnioskodawcy zamierzają zawiązać spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, w której będą wspólnikami oraz członkami zarządu. Przez obu Wnioskodawców jako biegłych sądowych wpisanych na listę biegłych sądowych będą sporządzane opinie i ekspertyzy na rzecz sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury. Wraz z opinią i fakturą, Wnioskodawcy - jako biegli sądowi - będą składać oświadczenie, z którego będzie wynikać, iż opinia sporządzona została przez biegłego sądowego w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez spółkę wraz z wnioskiem, aby nie potrącać z przyznanego wynagrodzenia zaliczki na podatek dochodowy.
Wątpliwość Zainteresowanych budzi kwestia opodatkowania wynagrodzenia za opinię wykonaną na zlecenie sądu przez biegłego sądowego działającego w imieniu spółki z o.o.
Zgodnie z art. 157 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych z dnia 27 lipca 200 r. (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 334 ze zm.):
§ 1 Prezes sądu okręgowego ustanawia biegłych sądowych i prowadzi ich listę.
§ 1a. Biegły wpisany na listę biegłych sądowych ma obowiązek posiadania konta w portalu informacyjnym. W przypadku skreślenia biegłego z listy biegłych sądowych prezes właściwego sądu okręgowego występuje do Ministra Sprawiedliwości o usunięcie konta w portalu informacyjnym.
§ 2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, tryb ustanawiania biegłych sądowych, pełnienia przez nich czynności oraz zwalniania ich z funkcji. W tym samym trybie Minister Sprawiedliwości może również określić szczegółowe zasady powoływania i działania zespołów biegłych sądowych.
§ 3. W związku z wykonywaniem czynności wynikających z postanowienia o zasięgnięciu opinii biegły korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.
W myśl § 12 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie biegłych sądowych z dnia 24 stycznia 2005 r. (Dz.U. Nr 15, poz. 133):
Biegłym może być ustanowiona osoba, która:
1) korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;
2) ukończyła 25 lat życia;
3) posiada teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne w danej gałęzi nauki, techniki, sztuki, rzemiosła, a także innej umiejętności, dla której ma być ustanowiona;
4) daje rękojmię należytego wykonywania obowiązków biegłego;
5) wyrazi zgodę na ustanowienie jej biegłym.
Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.):
Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.
Natomiast art. 7 cyt. ustawy stanowi, że:
§ 1. Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.
§ 2. Ustawy podatkowe mogą ustanawiać podatnikami inne podmioty niż wymienione w § 1.
Zgodnie z Ordynacją podatkową, podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. Z punktu widzenia obowiązków podatkowych i sposobu opodatkowania określonego świadczenia/wynagrodzenia, w pierwszej kolejności istotne jest ustalenie źródła uzyskiwanego przychodu, ale także statusu podatnika, który taki przychód uzyskuje.
Artykuł 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:
Ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych oraz daninę solidarnościową.
Stosownie do art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm.):
Ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób prawnych i spółek kapitałowych w organizacji.
Spółka z o.o. i jej wspólnicy są odrębnymi podatnikami i każdy z nich ma obowiązek rozliczać uzyskane przez siebie dochody na zasadach wynikających z w/w ustaw podatkowych - spółka z o.o. - na zasadach wskazanych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, natomiast osoba fizyczna - na zasadach wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w zależności od źródła uzyskiwanego dochodu.
W przypadku kiedy biegły wykonuje czynności na zlecenie Sądu, ale działa w imieniu spółki z o.o., jak przedstawiono w stanie faktycznym (faktury na rzecz sądów będą wystawiane przez spółkę z o.o.) i uprawnionym do uzyskania wynagrodzenia będzie spółka z o.o., wówczas podatnikiem podatku dochodowego będzie spółka, która rozlicza dochód na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Jeżeli zatem uzyskane wynagrodzenie jest należne spółce z o.o. i stanowi przychód podatkowy spółki, wówczas nie może być jednocześnie źródłem przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną, w warunkach określonych w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Będąc udziałowcami spółki z o.o. nie prowadzą Państwo pozarolniczej działalności gospodarczej, o której mowa w w/w przepisie. Wobec tego nie mogą Państwo złożyć oświadczenia, że opinia została sporządzona w ramach prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej i tym samym wnosić o niepotrącanie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych na podstawie art. 41 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W przedstawionej sytuacji wynagrodzenie za opinię wykonaną na rzecz sądu, wykonaną w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez spółkę z o.o., stanowi przychód podatkowy spółki, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. W takim przypadku Sąd nie pełni funkcji płatnika.
Państwa stanowisko jest zatem w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji IBPBI1/1/4511-91/15/DP oraz 0112-KDIL2-1.4011.359.2022.1.KF należy wyjaśnić, że fakt, iż organ upoważniony wydał odmienne interpretacje jest niewątpliwie niepożądany z punktu widzenia zasady zaufania do organów, o której mowa w art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej. Niemniej jednak, trudno wymagać, aby organ, stosując przepisy Ordynacji podatkowej, powielał błędne stanowisko, tym bardziej, gdy uznał okoliczność istnienia przeszkód dla wydania tożsamej interpretacji na podstawie złożonego wniosku. Odmienne zatem rozstrzygnięcia, dokonane nawet w analogicznych zagadnieniach, nie mogą stanowić podstawy do żądania analogicznego rozstrzygnięcia sprawy, jeśli stoi temu na przeszkodzie treść przepisów prawa. Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej na podstawie art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej przysługuje prawo zmiany z urzędu wydanej interpretacji, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawiliście i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Pan A.A. (Zainteresowany będąca stroną postępowania - art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).