Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - 0113-KDIPT2-2.4011.788.2024.2.EC

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 14 stycznia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.788.2024.2.EC

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 października 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem (wpływ 10 grudnia 2024 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawcę (…) oraz ….. z siedzibą  w (...), zarejestrowaną w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, dla którego dokumentację prowadzi Sąd … dla Miasta (...)  pod nr KRS ..., NIP: …, REGON: …, kapitał zakładowy  (kapitał wpłacony) 1 250 000 000 PLN, zwaną dalej „Bankiem”, łączyła Umowa nr … o kredyt mieszkaniowy ... (NRB: ...) z dnia 21 maja 2007 r., zwana dalej „Umową”. Kredyt mieszkaniowy rozumiany jest jako kredyt udzielony w całości lub w części na finansowanie własnego celu mieszkaniowego Kredytobiorcy. Kredyt był denominowany do CHF. Kredyt został udzielony w złotych w kwocie denominowanej do franka szwajcarskiego. Kredyt był przeznaczony na zakup udziału wynoszącego 1/2 w nieruchomości gruntowej części w zabudowanej nieruchomości gruntowej położonej w …., składającej się z działki ewidencyjnej nr ….. Na nieruchomości Wnioskodawca zamierzał wybudować dom jednorodzinny dla swojej rodziny.

W dniu 7 czerwca 2021 r. Wnioskodawca dokonał przedterminowej całkowitej spłaty kredytu. Wypłacony Wnioskodawcy kredyt to 299.000,00 zł. Łączna suma wpłat Wnioskodawcy wyniosła 549.130,86 zł. Wnioskodawca nadpłacił kredyt w kwocie 250.130,86 PLN.

Po dokonaniu całkowitej spłaty, pomiędzy Stronami powstał spór dotyczący skuteczności poszczególnych postanowień umownych i całej Umowy (oraz jej ważności, bowiem umowa zawierała niedozwolone zapisy umowne), który zawisł w sprawie za sygn. … toczącej się przed Sądem (...), z powództwa Wnioskodawcy przeciwko Bankowi, zwany dalej „Sporem” o zapłatę kwoty 250.130,86 PLN wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, naliczanymi od 5 marca 2022 r. do dnia zapłaty.

W trakcie sporu Bank zaproponował ugodę, zgodnie z którą:

1)dokona zwrotu na rzecz Wnioskodawcy kwoty 72.260,57 złotych oraz

2)dokona wypłatę kwoty dodatkowej w wysokości 157.450 złotych, przy czym ta kwota - według Banku - stanowi przychód kredytobiorcy (Wnioskodawcy) i Bank wystawi PIT-11.

W dniu 22 sierpnia 2024 r. Wnioskodawca i Bank zawarli ugodę uwzględniającą powyższe zasady spłaty i Bank dokonał wpłaty powyższych kwot, tj. łącznie 229.710,57 zł. Zgodnie z ugodą, kwota 72.260,57 zł będzie stanowiła zwrot wcześniej wpłaconych środków pieniężnych z tytułu spłaty zaciągniętego kredytu. Ugoda stanowi o powstałej po przeliczeniu kwocie nadpłaty w wysokości 72.260,57 zł (stan na dzień 7 czerwca 2021 r.) oraz pozostałej kwocie w wysokości 157.450 zł stanowiącej kwotę dodatkową, która podlega opodatkowaniu.

W ocenie Banku, kwota 157.450 zł stanowi przychód Wnioskodawcy i nie jest zwolniona od podatku.

Łączna suma wpłat Wnioskodawcy wyniosła 549.130,86 zł. Bank zwrócił na mocy ugody na rzecz Wnioskodawcy łącznie kwotę 229.710,57 zł (z czego według Banku kwota 157.450 zł stanowi kwotę dodatkową podlegającą opodatkowaniu). Wypłacony Wnioskodawcy kredyt to 299.000 zł. Suma wpłat Wnioskodawcy (549.130,86 zł) pomniejszona o zwrot proponowany przez Bank 229.710,57 zł, daje kwotę 319 420,29 zł. Kwota ta jest wyższa niż kwota otrzymanego przez Bank kapitału,  tj. 250.130,86 zł.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca nadmienia, że wypłacony Wnioskodawcy kredyt to 299.000.00 zł. Łączna suma wpłat Wnioskodawcy wyniosła 549.130.86 zł. Wnioskodawca nadpłacił kredyt w kwocie 250.130.86 PLN (250.130.86 zł - jest to nadpłacony kapitał).

W trakcie sporu Bank zaproponował ugodę, zgodnie z którą:

1)dokona zwrotu na rzecz Wnioskodawcy kwoty 72.260.57 zł oraz

2)dokona wypłatę kwoty dodatkowej w wysokości 157.450 zł, przy czym ta kwota - według Banku - stanowi przychód kredytobiorcy (Wnioskodawcy) i Bank wystawi PIT-11.

W dniu 22 sierpnia 2024 r. Wnioskodawca i Bank zawarli ugodę uwzględniająca powyższe zasady spłaty i Bank dokonał wpłaty powyższych kwot, tj. łącznie 229.710.57 zł. Zgodnie z ugodą, kwota 72.260.57 zł będzie stanowiła zwrot wcześniej wpłaconych środków pieniężnych z tytułu spłaty zaciągniętego kredytu. Ugoda stanowi o powstałej po przeliczeniu kwocie nadpłaty w wysokości 72.260.57 zł (stan na dzień 7 czerwca 2021 r.) oraz pozostałej kwocie w wysokości 157.450 zł stanowiącej kwotę dodatkową, która podlega opodatkowaniu. W ocenie Banku kwota 157.450 zł stanowi przychód Wnioskodawcy i nie jest zwolniona od podatku.

Łączna suma wpłat Wnioskodawcy wyniosła 549.130.86 zł. Bank zwrócił na mocy ugody na rzecz Wnioskodawcy łącznie kwotę 229.710.57 zł (z czego według Banku kwota 157.450 zł stanowi kwotę dodatkową podlegającą opodatkowaniu). Wypłacony Wnioskodawcy kredyt to 299.000 zł. Suma wpłat Wnioskodawcy (549.130.86 zł) pomniejszona o zwrot proponowany przez bank 229.710,57 zł, daje kwotę 319 420.29 zł. Kwota ta jest wyższa niż kwota otrzymanego przez Bank kapitału,  tj. 250.130.86 zł.

Ugoda nie określa w żaden sposób czym jest kwota dodatkowa - niemniej jednak żądanie Wnioskodawcy wobec Banku dotyczyło wyłącznie zwrotu wcześniej wpłaconych środków pieniężnych z tytułu spłaty zaciągniętego kredytu. Wnioskodawca nie miał żadnego innego tytułu prawnego do żądania od Banku jakichkolwiek wpłat.

Kwota dodatkowa nie stanowi świadczenia z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania. Kwota dodatkowa nie powstała w wyniku zmiany waluty, tj. z franka szwajcarskiego na polski złoty (przewalutowania) waluty.

Biorąc pod uwagę fakt, że wypłacony Wnioskodawcy kredyt to 299.000.00 zł, łączna suma wpłat Wnioskodawcy wyniosła 549.130.86 zł. Wnioskodawca nadpłacił kredyt w kwocie 250.130.86 PLN (250.130.86 zł - jest to nadpłacony kapitał). To wypłacona kwota 157.450 zł stanowi de facto zwrot uiszczonych kwot tytułem spłaty zadłużenia na rzecz Banku, zawartych w ratach kredytu udzielonego w 2007 r. Kwota 157.450 zł nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczone przez Wnioskodawcę tytułem spłaty kredytu hipotecznego zawartego w 2007 r.

Przedmiotem ugody było zakończenie sporu związanego ze złożonym przez Wnioskodawcę pozwem. Wnioskodawca zobowiązał się do niewystępowania w przyszłości względem Banku z roszczeniami wywodzonymi z postanowień umowy kredytowej, jej zawarcia oraz wykonywania w walucie obcej. Ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne rozliczenia stron. Można zatem uznać, że kwota zaproponowana przez Bank w ugodzie, a następnie wypłacona, jest wynagrodzeniem za odstąpienie przez Wnioskodawcę od dochodzenia roszczeń wobec Banku na drodze sądowej.

Ugoda zaproponowana wskazuje, że kwota 72.260.57 zł będzie stanowiła zwrot wcześniej wpłaconych środków pieniężnych z tytułu spłaty zaciągniętego kredytu.

Ugoda stanowi o powstałej po przeliczeniu kwocie nadpłaty w wysokości 72.260.57 zł (stan na dzień 7 czerwca 2021 r.) oraz pozostałej kwocie w wysokości 157.450 zł stanowiącej kwotę dodatkową, która podlega opodatkowaniu.

W ocenie Banku, kwota 157.450 zł stanowi przychód Wnioskodawcy i nie jest zwolniona od podatku. Kwota 157.450 zł stanowi według Banku, inne świadczenie niż zwrot nadpłaconego kredytu, nie określając jego charakteru. Niemniej jednak, poza roszczeniami określony.

Pytanie

Czy Wnioskodawca (jako podatnik) jest zobowiązany zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty 157.450,00 zł, którą Wnioskodawca otrzymał od Banku w wyniku ugody?

Pana stanowisko w sprawie

Kwota dodatkowa w wysokości 157.450,00 zł wypłacona przez Bank nie stanowi przychodu do opodatkowania.

Jako kredytobiorca Wnioskodawca wpłacił bowiem wcześniej do Banku kwotę dużo wyższą, niż tę proponowaną w ramach umowy kredytu. Wnioskodawca otrzymał środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Jego własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z Bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Jego majątku.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy, potwierdza pismo z dnia 1 sierpnia 2024 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, nr 0112-KDIL2-1.4011.535.2024.3.DJ, zgodnie z którym:

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy, jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e,  art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze  i innych nieodpłatnych świadczeń. Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak  z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa,  jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.  O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić, w każdej sytuacji gdy podatnik - czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów - uzyskuje określone przysporzenie majątkowe. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone  w art. 10 ust. 1 pkt 9 - inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17. Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy  u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych otrzymania przez Wnioskodawcę ww. kwoty dodatkowej wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy  o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny  (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061), przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać. Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Odnosząc się zatem do skutków podatkowych otrzymania przez Wnioskodawcę dodatkowej kwoty na podstawie zawartej ugody z Bankiem, zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego. Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z otrzymaniem od banku ww. kwoty dodatkowej nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. Na mocy zawartej ugody Wnioskodawca otrzyma zwrot środków pieniężnych, które wcześniej przekazał na rzecz banku  w ramach spłaty udzielonego kredytu hipotecznego. A zatem Wnioskodawca otrzyma środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Jego własnych środków. Kwota dodatkowa otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu  w majątku Wnioskodawcy. Wypłata ta będzie dla Wnioskodawcy neutralna podatkowo.

Mając powyższe na względzie, zwrot przez bank części kwoty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego nie będzie stanowił dla Wnioskodawcy przychodu w rozumieniu  art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku zapłaty podatku od wypłaconej przez bank ww. kwoty dodatkowej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych  (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

•dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

•dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da  i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze  i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

•pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

•pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika

– tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez            podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze  w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie,  że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności  i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów  i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. I tak zgodnie z ww. przepisem:

Źródłami przychodów są:

1) stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;

2) działalność wykonywana osobiście;

3) pozarolnicza działalność gospodarcza;

4) działy specjalne produkcji rolnej;

5) (uchylony)

6) najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej,

z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;

7) kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;

8) odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d) innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane  w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie;

w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

8a) działalność prowadzona przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną;

8b) niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da;

9) inne źródła.

Przychody z poszczególnych źródeł przychodów i zasady ich ustalania zostały uregulowane  w art. 12-20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Na mocy art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych   w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Skutki podatkowe zwrotu przez bank należności stanowiącej zwrot uiszczonych kwot zadłużenia  na rzecz banku.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony  w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Wobec powyższego, skoro jak Pan wskazał w uzupełnieniu wniosku – wypłacona kwota 157.450 zł stanowi de facto zwrot uiszczonych kwot tytułem spłaty zadłużenia na rzecz Banku, zawartych  w ratach kredytu udzielonego w 2007 r. i nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczone przez Pana tytułem spłaty kredytu hipotecznego zawartego w 2007 r., to należy uznać, że wypłata tej kwoty nie stanowi dla Pana przychodu.

Czynność ta nie spowodowała uzyskania przez Pana przysporzenia majątkowego, wzrostu Pana majątku. Otrzymana przez Pana kwota stanowiła zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłacił Pan wcześniej do banku.

Pieniądze te nie są Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pana stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Wydając interpretacje opieram się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzę postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie zaistniałego stanu faktycznego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia  29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia  11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.