Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 listopada 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 12 grudnia 2024 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Pan A.A (dalej określany jako „Wnioskodawca”) ma miejsce zamieszkania w Polsce i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Wnioskodawca jest wspólnikiem w spółce X. (dalej określanej jako „spółka X”). Spółka X ma siedzibę działalności gospodarczej w Polsce i podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów w Polsce.

Wnioskodawca jest członkiem zarządu spółki X oraz posiada bezpośrednio więcej niż 25% udziałów w spółce X.

Spółka X zawarła umowę pożyczki z inną spółką (dalej określaną jako „umowa pożyczki”). W ramach tej umowy spółka X jest pożyczkodawcą, a inna spółka jest pożyczkobiorcą.

Przedmiotem umowy pożyczki są środki pieniężne. Umowa pożyczki jest oprocentowana.

Wnioskodawca i spółka X zawarli umowę poręczenia (dalej określaną jako „umowa poręczenia”). Jest to umowa poręczenia w rozumieniu art. 876 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny. W ramach tej umowy Wnioskodawca jest poręczycielem, a spółka X jest wierzycielem.

Przedmiotem umowy poręczenia jest zobowiązanie się Wnioskodawcy do wykonania zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki, czyli zobowiązanie do spłaty kapitału pożyczki w sytuacji gdyby pożyczkobiorca nie spłacał tej pożyczki. Umowa poręczenia jest odpłatna. Umowa poręczenia została zawarta przez Wnioskodawcę jako osobę prywatną.

Pożyczkobiorca zaprzestał spłaty pożyczki. W związku z tym na podstawie umowy poręczenia Wnioskodawca, jako poręczyciel, zaczął dokonywać na rzecz spółki X spłaty kapitału pożyczki.

W najbliższej przyszłości Wnioskodawca i spółka X planują zawrzeć umowę, na podstawie której Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do dokonania dalszej spłaty kapitału pożyczki. Będzie to umowa zwolnienia z długu w rozumieniu art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.

Uzupełnienie wniosku

1.Wnioskodawca był wspólnikiem w spółce X od 2013 do 2019 r. oraz ponownie jest wspólnikiem w spółce X od (...) 2021 r.

2.Spółka X prowadzi działalność w zakresie świadczenia usług informatycznych. Podstawowym przedmiotem działalności spółki X jest PKD 62.01.Z Działalność związana z oprogramowaniem.

3.Aktualnie Wnioskodawca posiada (...) z (...) udziałów w spółce X, czyli 54,67% udziałów w spółce X.

4.Spółka X jest opodatkowana podatkiem dochodowym od osób prawnych na zasadach ogólnych według stawki 19%.

5.Umowa pożyczki została zawarta w dniu (...) 2021 r.

6.Umowa poręczenia została zawarta w dniu (...) 2021 r.

7.Umowa zwolnienia z długu zostanie zawarta po dopełnieniu wszystkich wymogów prawnych, a w szczególności po przygotowaniu projektu umowy. Zawarcie umowy zwolnienia z długi będzie miało miejsce najpóźniej do (...) 2025 r.

8.„Inna spółka” to niemiecka spółka (...), czyli spółka prawa niemieckiego o statusie zbliżonym do polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

9.„Inna spółka” to niemiecka spółka Y.

10. Wnioskodawca posiadał i posiada 20% udziałów w spółce Y. Wnioskodawca nie był członkiem zarządu i nie pełnił innej funkcji w spółce Y. Żona Wnioskodawcy nie była wspólnikiem spółki Y oraz nie pełniła funkcji członka zarządu lub innej funkcji w spółce Y.

Pytanie

Czy w związku z zawarciem umowy pomiędzy Wnioskodawcą a spółką X, na podstawie której Wnioskodawca jako poręczyciel nie będzie zobowiązany do dokonania dalszej spłaty pożyczki, po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych określają przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej w skrócie u.p.d.o.f.). Zgodnie z art. 9 ust. 1 u.p.d.o.f. „Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku”.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f. „Źródłami przychodów są inne źródła”.

Natomiast zgodnie z art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. „Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń”.

Na podstawie art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. „Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17”.

Na gruncie przepisów u.p.d.o.f. o przychodzie podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych można mówić, gdy po stronie podatnika dochodzi do określonego przysporzenia majątkowego, które ma charakter definitywny.

Przysporzenie to może wiązać się zarówno ze zwiększeniem aktywów podatnika, jak i ze zmniejszeniem pasywów podatnika. Kwestie związane z umową poręczenia określają przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (dalej w skrócie k.c.).

Zgodnie z art. 876 § 1 k.c. „Przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał”.

Umowa poręczenia stanowi jedną z form zabezpieczenia wykonania zobowiązania. Umowa poręczenia ma charakter akcesoryjny, co oznacza że pozostaje w stosunku zależności do zobowiązania głównego istniejącego pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem (np. zobowiązania z tytułu umowy pożyczki) oraz zasadniczo dzieli losy tego zobowiązania głównego. Wnioskodawca uważa, że w związku z zawarciem umowy ze spółką X, na podstawie której jako poręczyciel nie będzie zobowiązany do dokonania dalszej spłaty kapitału pożyczki, po jego stronie nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Umorzenia długu poręczycielowi nie powoduje powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ po stronie poręczyciela nie występuje jakiekolwiek przysporzenie majątkowe. Wnioskodawca nie korzystał ze środków pieniężnych na podstawie umowy pożyczki, której spłatę poręczał. W związku z tym Wnioskodawca, że nie był beneficjentem środków pieniężnych pochodzących z umowy pożyczki, to nie można uznać, że w momencie umorzenia jego długu jako poręczyciela powstaje po jego stornie przychód podatkowy.

Stanowisko Wnioskodawcy potwierdza np. interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16 kwietnia 2018 r. (sygn. 0114-KDIP3-2.4011.217.2018.1.JG1), w której stwierdzono: „W konsekwencji stwierdzić należy, że w opisanej sytuacji nie doszło do powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu, ponieważ nie nastąpiło jakiekolwiek przysporzenie majątkowe. Wnioskodawczyni nie korzystała z udzielonych pożyczkobiorcy środków finansowych, a jedynie Wnioskodawczyni zabezpieczyła ich spłatę. Wobec powyższego, umorzenie części zobowiązania związanego z poręczeniem nie generuje po stronie Wnioskodawczyni przychodu”.

Ponadto stanowisko Wnioskodawcy potwierdza m.in.:

·interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 lipca 2023 r. (sygn. 0114-KDWP.4011.55.2023.1.AS1),

·interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 grudnia 2022 r. (sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.699.2022.2.IR),

·interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 sierpnia 2018 r. (sygn. 0115-KDIT2-2.4011.301.2018.1.ŁS),

·interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 27 lutego 2017 r. (sygn. 1061-IPTPB3.4511.14.2017.1.MS).

Reasumując: w związku z zawarciem umowy pomiędzy Wnioskodawcą a spółką X, na podstawie której Wnioskodawca jako poręczyciel nie będzie zobowiązany do dokonania dalszej spłaty pożyczki, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy:

Źródłami przychodów są inne źródła.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Instytucję zwolnienia z długu reguluje art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), w myśl którego:

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Odnosząc się do przedstawionego zdarzenia przyszłego wyjaśnić należy, że co do zasady zwolnienie z długu może powodować powstanie przychodu nie tylko u osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, ale również u osób fizycznych takiej działalności nieprowadzących.

O przychodzie podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych można bowiem mówić zawsze, gdy dochodzi do określonego przyrostu majątkowego o charakterze definitywnym (bezzwrotnym), który wolą ustawodawcy nie został zwolniony, czy też wyłączony od opodatkowania lub od którego nie zaniechano poboru podatku. Może być to więc zarówno zwiększenie aktywów podatnika, jak i zmniejszenie jego pasywów.

W myśl art. 876 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał.

Poręczenie stanowi postać zabezpieczenia typu osobistego, poprzez umocnienie pozycji prawnej wierzyciela, który może szukać zaspokojenia swojej wierzytelności także z majątku poręczyciela. Podstawową cechą poręczenia jest jego akcesoryjność. Zobowiązanie poręczyciela pozostaje w stosunku zależności do zobowiązania dłużnika głównego i zasadniczo dzieli jego los.

W przypadku zaspokojenia wierzyciela przez dłużnika lub przez osobę trzecią albo w przypadku wygaśnięcia wierzytelności z innych tytułów wygasa również zobowiązanie poręczyciela. Odpowiedzialność poręczyciela jest zatem uzależniona od istnienia ważnego zobowiązania dłużnika, którego poręczyciel dług poręczył. O akcesoryjności poręczenia przesądza także zależność między zakresem odpowiedzialności poręczyciela a rozmiarem zobowiązania dłużnika, co przekłada się na odpowiedzialność poręczyciela także za wszelkie dodatkowe zobowiązania przewidziane zobowiązaniem głównym (np. odsetki, koszty postępowania).

Poręczenie pożyczek jest praktyką powszechnie stosowaną. W przypadku braku spłat od pożyczkobiorcy, pożyczkodawcy często podpisują ugodę z poręczycielem i zwalniają go z części długu w zamian za częściową jego spłatę. W wyniku zawarcia takiej ugody nie powstaje przychód po stronie poręczyciela. Mimo, że została umorzona część spłat, faktycznie jednak jego majątek nie powiększa się o umorzoną kwotę, gdyż to nie on był pożyczkobiorcą, a pożyczkodawca nadal ma prawo windykowania od pożyczkobiorcy zaległych rat wraz z odsetkami.

Wobec powyższego, mając na uwadze przedmiot opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz charakter instytucji poręczenia stwierdzić należy, że zwolnienie z długu poręczyciela nie powoduje powstania dla niego obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, a wartość zwolnienia z długu, nie stanowi dla poręczyciela przychodu podlegającego opodatkowaniu tym podatkiem.

U poręczyciela nie następuje bowiem jakiekolwiek przysporzenie majątkowe na skutek tego zdarzenia, ponieważ poręczyciel nie korzystał ze środków finansowych pochodzących ze źródła, którego spłatę poręczył. Skoro majątek poręczyciela nie uległ powiększeniu, gdyż nie był on beneficjentem środków pochodzących z tego źródła – to nie można uznać, że w wyniku zawarcia ugody i zwolnienia poręczyciela z długu, powstaje przychód po stronie poręczyciela.

W konsekwencji stwierdzić należy, że kwota zwolnienia z długu nie stanowi dla Pana, jako poręczyciela pożyczki, przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji stwierdzić należy, że zwolnienie z długu, za spłatę którego odpowiedzialny jest Pan jako poręczyciel, nie spowoduje u Pana powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Z uwagi na zakres wniosku a w szczególności treść pytania wyznaczającego zakres Pana żądania – niniejsza interpretacja dotyczy skutków podatkowych zwolnienia z długu. Nie odnosi się natomiast do warunków na jakich zostały zawarte ww. umowy pomiędzy podmiotami powiązanymi, ponieważ nie było to przedmiotem złożonego wniosku.

Ponadto należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę.

W odniesieniu do powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych – stwierdzić należy, że interpretacje indywidualne dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, w określonych stanach faktycznych czy zdarzeniach przyszłych i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.