Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
6 listopada 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 4 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 12 grudnia 2024 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawczyni zawarła w dniu 26 marca 2008 r. z poprzednikiem prawnym banku …, umowę kredytu mieszkaniowego, denominowanego w walucie CHF. Umowa została spłacona w całości poprzez dokonanie w dniu 12 lipca 2019 r. spłaty kwoty 264 411 zł 41 gr. Wartość wypłaconego przez Bank kredytu wyniosła 227 000 zł, ponadto pobrano prowizję w wysokości 2 998 zł 85 gr. Do dnia całkowitej spłaty kredytu Wnioskodawczyni spłaciła na rzecz Banku łączną kwotę 426 368 zł 36 gr. Przedmiotowa umowa (…) zawiera klauzule abuzywne, które w orzecznictwie sądowym traktowane są jako niewiążące dla kredytobiorcy, co w konsekwencji prowadzi do ustalenia nieważności umowy.
Wobec powyższego, Wnioskodawczyni w dniu 14 kwietnia 2023 r. skierowała do sądu pozew o zapłatę kwoty 202 367 zł 21 gr, na którą składa się:
-199 368 zł 36 gr, stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą, która została spłacona na rzecz Banku a kwotą udostępnionego kapitału,
-2 998 zł 95 gr stanowiącej pobraną od Wnioskodawczyni prowizję z tytułu udzielenia kredytu.
W przedmiotowym pozwie, Wnioskodawczyni domagała się przesłankowego ustalenia nieważności spornej umowy i zasądzenia na Jej rzecz roszczenia ograniczonego do nadpłaty spłaconego w wykonaniu nieważnej umowy świadczenia.
Bank na etapie sądowym zaproponował zawarcie ugody, na mocy której Wnioskodawczyni i Bank zrzekają się dalszych roszczeń wobec siebie, a Bank wypłaci na rzecz Wnioskodawczyni łączną kwotę 185 000 zł (w miejsce początkowo dochodzonej kwoty 202 367 zł 21 gr).
Bank w przedmiotowej ugodzie dokonał rozbicia kwoty 185 000 zł na dwa świadczenia:
a)po przeliczeniu na walutę polską, po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia 12 lipca 2019 r. wynoszącym 3,8397 PLN/CHF, zadłużenie Kredytobiorcy na dzień 12 lipca 2019 r. (daty całkowitej spłaty kredytu) wynosiło 264 375 zł 82 gr. Jednocześnie, gdyby potraktować tę umowę jako umowę kredytu złotowego, udzielonego od początku jako kredyt w PLN, to na dzień całkowitej spłaty kredytu pozostałoby zadłużenie w wysokości 83 692 zł 34 gr. W konsekwencji Bank zobowiązał się do zwrotu kwoty 83 692 zł 34 gr i umorzyć zadłużenie w tym zakresie;
b)Bank wypłaci Kredytobiorcy kwotę dodatkową w wysokości 101 307 zł 66 gr, uznając iż kwota ta stanowi przychód i w związku z powyższym Bank wystawi PIT-11, tj. łącznie 185 000 zł.
Umowa kredytu została zawarta na 30 lat, od 26 marca 2008 r. do 2 marca 2038 r. Umowa została zawarta wyłącznie przez …, nie było innych kredytobiorców.
Na pytanie Organu o treści, cyt.: „czy kredyt hipoteczny został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów?”, Wnioskodawczyni wskazała, cyt.: „Tak, … z siedzibą w …, przejęta później przez …”.
Na pytanie Organu o treści, cyt.: „jaki cel zaciągnięcia ww. kredytu został wpisany w umowie kredytowej zawartej z bankiem?”, Wnioskodawczyni wskazała, cyt.: „Finansowanie kosztów nabycia udziałów w nieruchomości (100/720) stanowiących lokal nr … położony w … przy ul. …”.
Kredyt został przeznaczony w całości na ww. cel. Lokal mieszkalny położony w … przy ul. …, został nabyty 31 marca 2008 r. Wnioskodawczyni przysługują udziały 100/720 we własności budynku, stanowiące lokal mieszkalny nr …. Jest to budynek wielomieszkaniowy, 3- kondygnacyjny, wybudowany w latach 30. XX wieku, zabudowany 10 lokalami mieszkalnymi (594 m2), a powierzchnia użytkowa całej kamienicy z piwnicami wynosi 772 m2. Wnioskodawczyni już nie jest właścicielem przedmiotowego lokalu. W przedmiotowym lokalu Wnioskodawczyni realizowała własne cele mieszkaniowe, jednak ze względów zdrowotnych matki Wnioskodawczyni (choruje na raka pęcherza moczowego), zmuszona była po diagnozie zmienić mieszkanie na większe (z dwupokojowego na trzypokojowe), ze względu na konieczność zamieszkania razem z matką.
Na pytanie Organu o treści, cyt.: „czy kredyt hipoteczny jest to kredyt mieszkaniowy zaciągnięty na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.)?”, Wnioskodawczyni wskazała, cyt.: „Tak”.
Na pytanie Organu o treści, cyt.: „czy kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej”, Wnioskodawczyni wskazała, cyt.: „Tak”.
Ustanowiono hipotekę kaucyjną na nieruchomości (lokalu mieszkalnym) zajmowanej przez matkę Wnioskodawczyni. Na potrzeby ustanowienia hipoteki i zaakceptowania tej formy zabezpieczenia przez Bank, własność lokalu została przeniesiona na Wnioskodawczynię.
Ugoda została zawarta w dniu 23 października 2024 r. Ugoda ma charakter ugody pozasądowej, stronami umowy są Wnioskodawczyni oraz … Kredyt został spłacony w całości w dniu 12 lipca 2019 r., zatem 5 lat przed zawarciem ugody. Bank w ugodzie dokonał hipotetycznego przewalutowania kredytu na potrzeby wyliczenia wartości dokonanych przez Wnioskodawczynię nadpłat: „Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia 26 marca 2008 r., stanowił kredyt złotowy”. Nie doszło do umorzenia zobowiązania, to Bank po wyliczeniu wartości kredytu według założeń z pkt 15 uznał, że kredytobiorca spłacił o 83 692 zł 34 gr za dużo i taką wartość zwrócił Wnioskodawczyni.
Kwota dodatkowa w wysokość 101 307 zł 66 gr w ugodzie opisana jest następująco:
„Bank, w terminie 21 dni od daty podpisania Ugody, wypłaci Kredytobiorcy kwotę dodatkową w wysokości 101.307,66 PLN (sto jeden tysięcy trzysta siedem złotych, 66/00) na rachunek należący do Kredytobiorcy … PESEL: …, prowadzony przez …, o numerze …. Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w związku z wypłatą ww. kwoty powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11)”.
W ocenie Wnioskodawczyni, stanowi to zwrot świadczenia nienależnego, którego domagała się przed sądem. Wartość nadpłaconych rat wynosiła na dzień wniesienia pozwu 202 367 zł 21 gr. Chcąc zamknąć sprawę ugodowo, bez konieczności oczekiwania na wyroki sądów w obu instancjach, Wnioskodawczyni zgodziła się na obniżenie swoich żądań do kwoty 185 000 zł (suma kwoty 101 307 zł 66 gr i 83 692 zł 34 gr). Podstawą faktyczną żądania był zwrot świadczeń płaconych w wykonaniu nieważnej umowy kredytu. Na mocy ugody strony zrzekły się dalszych roszczeń wobec siebie, jednak wypłata kwoty 101 307 zł 66 gr nie stanowiła podstawy do rezygnacji z dalszych roszczeń i nie była formą wynagrodzenia. Dla Wnioskodawczyni otrzymane od Banku środki mają charakter spójny, łącznie 185 000 zł. W toku negocjacji Bank nie informował, że będzie rozkładał tę kwotę na dwie części.
Na pytanie Organu o treści, cyt.: „czy kwota dodatkowa w wysokości 101 307 zł 66 zł stanowi przysporzenie ponad kwoty uiszczane przez Panią tytułem spłaty kredytu hipotecznego zawartego w 2008 r.?”, Wnioskodawczyni wskazała, cyt.: „Nie stanowi przysporzenia. Wnioskodawczyni do odzyskania miała kwotę 202.367,21 zł, a odzyskała jedynie kwotę 185.000 zł, zatem bilans pozostaje ujemny, na co Wnioskodawczyni się godziła dążąc do szybkiego zakończenia sporu sądowego”.
Powyżej opisano wyczerpująco charakter tego świadczenia, Bank na jego opis w przedmiotowej ugodzie poświęcił jeden akapit. Strony w toku negocjacji poprzedzających zawarcie ugody ustaliły, iż Wnioskodawczyni jest gotowa zaakceptować zwrot łącznej kwoty 185 000 zł nadpłaconych rat. Kwota 101 307 zł 66 gr stanowi różnicę pomiędzy tą kwotą a wyliczoną przez Bank rzekomą nadpłatą Wnioskodawczyni (w kwocie 83 692 zł 34 gr). Suma obu kwot daje równe 185 000 zł. Wnioskodawczyni nie ma wiedzy jaki ma status przedmiotowa kwota w przepisach wewnętrznych banku. Bank w przedmiotowej ugodzie bardzo lapidarnie opisał kwotę dodatkową. Zdaniem Wnioskodawczyni, jest to zwrot świadczenia kredytobiorcy.
Wnioskodawczyni nie korzystała z umorzenia wierzytelności tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102).
Pytania
Czy kwota dodatkowa, o której mowa w lit. b opisu stanu faktycznego, stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a jeżeli tak to czy jest objęta zwolnieniem wskazanym w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?
Pani stanowisko w sprawie
W ocenie Wnioskodawczyni, kwota dodatkowa w wysokości 101 307 zł 66 gr zaproponowana przez Bank, nie stanowi przychodu do opodatkowania. Jako kredytobiorca, Wnioskodawczyni wpłaciła bowiem wcześniej do Banku kwotę dużo wyższą niż tę, która została zaproponowana w ramach ugody. Otrzymane środki są ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z majątku Wnioskodawczyni. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w majątku. Przychodem mogłaby być traktowana ewentualna nadwyżka, tj. w sytuacji gdyby Wnioskodawczyni w ramach ugody otrzymała kwotę wyższą niż kwota 202 367zł 21 gr. Podobne stanowisko wyrażono w indywidualnych interpretacjach podatkowych z dnia 1 sierpnia 2024 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.535.2024.3.DJ oraz 17 maja 2024 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.263.2024.2.MKA.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:
·dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
·dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).
W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Z kolei jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Jak wynika z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:
·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.
Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.
Źródła przychodów
Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. I tak zgodnie z ww. przepisem:
Źródłami przychodów są:
1)stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
2)działalność wykonywana osobiście;
3)pozarolnicza działalność gospodarcza;
4)działy specjalne produkcji rolnej;
5)(uchylony)
6)najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
7)kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;
8)odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d)innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;
8a)działalność prowadzona przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną;
8b)niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da;
9)inne źródła.
Przychody z poszczególnych źródeł przychodów i zasady ich ustalania zostały uregulowane w art. 12-20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Skutki podatkowe wypłaty przez bank „dodatkowej kwoty”
Powzięła Pani wątpliwość, czy zwrócona Pani „dodatkowa kwota” stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem, kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Wobec powyższego, skoro jak Pani wskazała w uzupełnieniu wniosku – kwota dodatkowa, o której mowa w sformułowanym przez Panią pytaniu, stanowi zwrot świadczenia nienależnego i nie stanowi dla Pani przysporzenia ponad kwoty uiszczane tytułem spłaty kredytu hipotecznego, to stwierdzam, że zwrot ten nie stanowi dla Pani przychodu.
Czynność ta nie spowodowała uzyskania przez Panią przysporzenia majątkowego, wzrostu Pani majątku. Otrzymana przez Panią kwota stanowi zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłaciła Pani wcześniej do banku.
Pieniądze te nie są Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanym do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Tym samym, nie ma Pani obowiązku rozliczenia tych środków pieniężnych dla celów podatkowych.
W konsekwencji, Pani stanowisko, należało uznać za prawidłowe.
Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102).
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
W myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Należy w tym miejscu wyjaśnić, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela z prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Tak więc, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).
Samo przewalutowanie kredytu hipotecznego, w przeciwieństwie do umorzenia kredytu, jest neutralne podatkowo i nie powoduje po stronie podatnika powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W przedstawionej sprawie nie mamy jednak do czynienia z umorzeniem kredytu, gdyż jak wynika z Pani opisu stanu faktycznego, ugoda dotyczyła jedynie przewalutowania. Umorzenia Pani zobowiązania z tytułu umowy kredytu nie było.
W takiej sytuacji, stwierdzić należy, że w Pani przypadku nie znajdzie zastosowania zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Na podstawie ugody z bankiem nie doszło do umorzenia kwoty wierzytelności z tytułu kredytu zaciągniętego na cele mieszkaniowe, a jedynie do przewalutowania zaciągniętego kredytu.
Powołany przepis § 1 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, stanowiący, że zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania, nie znajduje zastosowania do przedstawionego opisu stanu faktycznego, ponieważ nie wskazano w nim, że uzyska Pani przychód wskutek zastosowania ujemnego oprocentowania.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.