Interpretacja indywidualna

 – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 listopada 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 30 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 10 grudnia 2024 r. (wpływ 11 grudnia 2024 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pan osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. Współpracuje Pan z firmami polskimi i zagranicznymi. W związku z tym prowadzi rachunki bankowe m.in. w walucie polskiej i euro.

W miesiącu wrześniu 2024 r. w wyniku włamania na skrzynkę pocztową dostawcy Pana firmy, korespondencja została przejęta przez hakera a następnie odpowiednio przez niego kontrolowana i odpowiednie wiadomości zostały podmienianie.

W wyniku tego otrzymał Pan fakturę proformę do opłacenia z fikcyjnym rachunkiem bankowym oraz wiadomość od dostawcy o zmianie rachunku bankowego na inny.

W związku z tym dokonał Pan przelewu na fikcyjny (hakerski) rachunek bankowy a środki nie trafiły do dostawcy. O fakcie dowiedział się Pan po kontakcie telefonicznym ze strony dostawcy, że nie otrzymał zapłaty. Sprawa została od razu zgłoszona na policję.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Działalność gospodarczą prowadzi Pan od 19 sierpnia 1983 r. Jest ona opodatkowana 19% podatkiem liniowym (podatkowa księga przychodów i rozchodów). Przeważająca działalność (...)

Wyżej opisana transakcja miała miejsce 11 września 2024 r. i była związana z prowadzoną działalnością gospodarczą. 6 września 2024 r. otrzymał Pan od kontrahenta fakturę, która zawierała podrobiony numer konta bankowego.

Nie dokonał Pan jeszcze zaksięgowania w kosztach uzyskania przychodu.

30 października 2024 r. dochodzenie policji zostało umorzone z powodu niewykrycia sprawcy przestępstwa, sprawa została wpisana do rejestru przestępstw.

Faktura przyszła jak zawsze ze skrzynki mailowej kontrahenta, ponieważ zmienił się numer konta wysłał Pan do niego zapytanie w tej sprawie i otrzymał wiadomość z potwierdzeniem, że faktycznie numer konta uległ zmianie.

Nie mógł Pan podejrzewać ataku hakerskiego. Dokonał Pan weryfikacji numeru konta z kontrahentem. Nie mógł Pan podejrzewać oszustwa, ponieważ współpracuje z tą firmą od lat.

Nie ma innej możliwości weryfikacji numeru konta bankowego. Sprawa została zgłoszona w banku, w którym posiada Pan konta, napisał Pan informację do banku, w którym zostało utworzone fałszywe konto, na które zrobił Pan przelew. Ponadto sprawa została zgłoszona na policję, ale również kontrahent zgłosił oszustwo na policji w Hiszpanii.

Pytanie

Czy ma Pan możliwość zaliczenia do kosztów prowadzonej działalności kwoty przesłanej z konta bankowego prowadzonego w walucie euro na fikcyjne konto bankowe dostawcy?

Pana stanowisko w sprawie

Uważa Pan, że ma takie prawo, tj. zaliczyć do kosztów uzyskania kwotę przelaną na konto bankowe, które okazało się kontem fikcyjnym. Jest to Pana strata w majątku obrotowym. Przelew był wykonany w związku z transakcją handlową z firmą hiszpańska, z którą prowadzi Pan współpracę już od kilku lat.

Zawsze otrzymywał Pan proformę, którą płacił, a następnie przyjeżdżał towar i otrzymywał Pan fakturę.

Nie posiada Pan ubezpieczenia firmy, nie ubiega się więc o odszkodowanie.

Uważa Pan, że dołożył wszelkich starań aby środki obrotowe były należycie zabezpieczone. Posiada Pan całą korespondencję z firmą hiszpańską, nic nie było podejrzane, tak zawsze dokonywał Pan zamówienia oraz płatności. Zaistniałe zdarzenie było zdarzeniem losowym, nieprzewidywalnym i nie do uniknięcia. Od razu zostały też zawiadomione organy ścigania.

Przepis art 23 ustawy zawiera zamknięty katalog wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów. Nie ma tam strat w środkach obrotowych. Z definicji kosztów uzyskania przychodów wynika, że podatnik ma prawo odliczenia od przychodów wszelkich kosztów, pod warunkiem, że mają one bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Straty w majątku obrotowym stanowią element kosztowy w prowadzonej działalności gospodarczej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Właściwe określenie kosztów uzyskania przychodów jest istotne, gdyż rzutuje na wysokość podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji na prawidłowe rozliczenie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki wydatek, który spełnia łącznie następujące warunki:

·został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,

·jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

·pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

·poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,

·został właściwie udokumentowany,

·nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 cyt. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Generalnie należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tych kosztów.

Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu, bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Zauważyć przy tym należy, że konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Koszty związane z zachowaniem źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu niedopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Powyższe oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami lub służą zachowaniu, bądź zabezpieczeniu źródła przychodów. Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w tym celu, nawet wówczas gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty.

Katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą, zawarty został w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Należy jednak pamiętać, że samo wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, nie stwarza domniemania, że wszelkie pozostałe koszty, które nie są zamieszczone w art. 23 ust. 1 ww. ustawy, zostaną ex lege uznane za koszty uzyskania przychodów.

Wśród kosztów wymienionych w tzw. negatywnym katalogu kosztów, ujętym w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie wyszczególniono strat w środkach obrotowych. Oznacza to, że co do zasady straty te, jako związane z prowadzoną działalnością, mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów.

Zaliczenie strat w środkach obrotowych do kosztów uzyskania przychodów powinno być jednak każdorazowo oceniane w aspekcie:

·całokształtu prowadzonej przez podatnika działalności,

·okoliczności, które spowodowały powstanie straty,

·udokumentowania straty,

·podjętych przez podatnika działań zabezpieczających.

W związku z brakiem w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych definicji zarówno straty, jak również środków obrotowych, należy znaczenia tych pojęć poszukiwać stosując wykładnię językową. Strata w języku potocznym oznacza ubytek, poniesioną szkodę, to co się przestało posiadać. Na ogół stratą jest zniszczenie, uszkodzenie, utracenie towarów lub maszyn i urządzeń w wyniku pożaru, powodzi lub kradzieży, czyli jest ona następstwem zdarzeń losowych i nie wynika z celowego działania podatnika. Przyjmuje się, że dla celów podatkowych tylko stratę powstałą na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych, nie do uniknięcia przez racjonalnie działający podmiot, można uznać za zdarzenie, które uzasadnia zaliczenie powstałej straty w ciężar kosztów uzyskania przychodów. Należy podkreślić, że jedynie straty w środkach obrotowych powstałe w trakcie normalnego, racjonalnego działania podatnika, ze szczególnym uwzględnieniem dochowania należytej staranności w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej, mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu. Każdy przypadek straty w środkach obrotowych, należy rozpatrywać indywidualnie, z uwzględnieniem okoliczności faktycznych towarzyszących sprawie i oceniać pod kątem całokształtu działalności prowadzonej przez podatnika.

W odniesieniu do środków obrotowych oznacza to, że za stratę w tych środkach można uznać wyłącznie skutki takiego nagłego i nieprzewidywalnego zdarzenia, które spowodowało uszczerbek w majątku podatnika, tj. utratę (bądź zmniejszenie wartości) składników majątku (środków obrotowych) będących w jego posiadaniu lub stanowiących jego własność. Ponadto, aby zaliczyć poniesioną stratę do kosztów uzyskania przychodów, niezbędne jest spełnienie warunku formalnego, tj. właściwe udokumentowanie poniesionego kosztu. Właściwym dokumentem na okoliczność powstałej straty jest posiadanie protokołu szkód, który powinien określać rodzaj szkody, jej ilość, wartość, przyczynę powstania straty, podpis osób uprawnionych oraz datę. Zaistnienie szkody powinno być uprawdopodobnione przez właściwe organy, np. policję, prokuraturę.

Jak wynika z opisu sprawy prowadzi Pan działalność gospodarczą. We wrześniu 2024 r. w wyniku włamania na skrzynkę pocztową dostawcy Pana firmy, korespondencja została przejęta przez hakera. W wyniku tego otrzymał Pan fakturę proformę do opłacenia z fikcyjnym rachunkiem bankowym oraz wiadomość od dostawcy o zmianie rachunku bankowego na inny. W związku z tym dokonał Pan przelewu na fikcyjny rachunek bankowy a środki nie trafiły do dostawcy. O fakcie dowiedział się Pan po kontakcie telefonicznym ze strony dostawcy, że nie otrzymał zapłaty. Sprawa została od razu zgłoszona na policję.

Mając na uwadze całokształt przedstawionych okoliczności uznać należy, że samo zaistnienie straty powstałej w Pana majątku na skutek wprowadzenia w błąd co do zmiany rachunku bankowego dostawcy, nie spełnia łącznie wszystkich przesłanek, aby uznać ją za koszt uzyskania przychodów. Ww. zdarzenie może być uznane za zdarzenie losowe, niezależne od Pana woli, a powstała strata niewątpliwie wiąże się z całokształtem prowadzonej działalności gospodarczej. Niemniej jednak jednym z warunków uprawniającym do zaliczenia straty w ciężar kosztów uzyskania przychodów jest (jak już wskazano) również jej właściwe udokumentowanie. Zaistnienie szkody powinno być bowiem uprawdopodobnione przez właściwe organy ścigania, np. policję, co jest jednakże możliwe dopiero po zakończeniu postępowania (w przypadku niewykrycia sprawcy, dokumentem tym będzie postanowienie o umorzeniu śledztwa).

Mając na uwadze całokształt przedstawionych okoliczności uznać należy, że zdarzenie, o którym mowa we wniosku, może być uznane za zdarzenie nieprzewidywalne, niezależne od Pana woli, które spowodowało uszczerbek w Pana majątku, a powstała strata niewątpliwie wiąże się z całokształtem prowadzonej działalności gospodarczej. Strata w Pana majątku powstała bowiem na skutek działań od Pana niezależnych.

Jak wynika z treści wniosku, współpracuje Pan z firmami polskimi i zagranicznymi, hiszpańskim kontrahentem od kilku lat, rozlicza się Pan w walucie polskiej i euro. Zawsze otrzymywał Pan proformę, którą płacił, następnie przyjeżdżał towar i otrzymywał Pan fakturę. Zatem wieloletnia współpraca z firmami, z którymi Pan współpracował oraz przyjęty od dawna sposób rozliczania się nie wskazywała w żaden sposób, że może Pan zostać oszukany. Faktura przyszła jak zawsze ze skrzynki mailowej kontrahenta, ponieważ zmienił się numer konta, wysłał Pan zapytanie i otrzymał wiadomość z potwierdzeniem, że numer konta uległ zmianie. Po wykryciu oszustwa złożył Pan stosowne zawiadomienie na policji, jednak dochodzenie zostało umorzone z powodu niewykrycia sprawcy. Ponadto sprawa została wpisana do rejestru przestępstw.

W świetle powyższego, poniesiona przez Pana firmę strata w majątku obrotowym powstała w wyniku kradzieży (wyłudzenia) środków pieniężnych, wskutek nielegalnych działań hakera – może Pan zaliczyć w koszty uzyskania przychodów zgodnie z art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Niemniej jednak zaznaczyć należy, że to na Panu ciąży obowiązek wykazania, że dochował Pan należytej staranności zawierając transakcje z firmą, o której mowa we wniosku, jak również podjął wszelkie możliwe w określonych okolicznościach czynności w celu odzyskania utraconych środków, oraz że dysponuje stosownymi dokumentami potwierdzającymi spełnienie ww. okoliczności. Wykazanie ww. okoliczności jest warunkiem koniecznym dla uznania straty za koszt uzyskania przychodu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy  z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.