Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

-nieprawidłowe w części pytania nr 2 w zakresie stosowania się przez płatnika do interpretacji indywidualnej wydanej dla innego podmiotu,

-prawidłowe w pozostałym zakresie.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 października 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 23 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Bank (dalej jako: „Wnioskodawca” lub „Bank”) jest bankiem krajowym w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2357 ze zm.) i wykonuje czynności bankowe wymienione m.in. w art. 5 ust. 1 tej ustawy. Bank świadczy m.in. na rzecz klientów będących osobami fizycznymi, mającymi miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce (dalej jako: „Klienci”) usługi prowadzenia rachunków bankowych w złotych polskich, jak i w walutach obcych. Na przedmiotowe rachunki wpływają m.in. przelewy z tytułu rent i emerytur zagranicznych, które mogą stanowić dla Klienta, jako podatnika, przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W związku z powyższym na Banku, jako płatniku podatku, zgodnie z art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ciąży obowiązek poboru – ustalenia zasadności poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od kwot wpływających na rachunek Klienta.

W tym celu Bank każdorazowo bada źródło (kraj pochodzenia, instytucję wypłacającą) i charakter (tytuł prawny) uzyskiwanych przez Klientów wpływów o charakterze emerytury/renty zagranicznej - na podstawie dedykowanych oświadczeń i dokumentów źródłowych otrzymanych od Klienta. Na rachunek Klientów Banku wpływają miedzy innymi świadczenia wdowie (ang. Widow/Widower benefit) przyznawane współmałżonkowi zmarłej osoby ubezpieczonej społecznie w Stanach Zjednoczonych (dalej: „USA”). Świadczenie z USA wypłacane jest na podstawie Ustawy o zabezpieczeniu społecznym (Social Security Act). Status osoby ubezpieczonej uzyskuje się po spełnieniu wymogów stażowych, polegających na udokumentowanym wykonywaniu pracy zarobkowej i odprowadzaniu składek na ubezpieczenie społeczne przez określony czas. W pojedynczych przypadkach na rachunek Klienta wpływa płatność z USA - gdzie w jednej kwocie zawarte są dwa świadczenia z ubezpieczenia społecznego: świadczenie wdowie oraz świadczenie emerytalne z tytułu pracy własnej. Bank do tej pory w całości kwalifikuje taką zbiorczą wpłatę jako świadczenie emerytalno-rentowe, od którego pobiera zaliczkę na podatek dochodowy i składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Klienci na wezwanie Banku lub bez takiego wezwania przedkładają:

1)zaświadczenie z ambasady USA, wskazujące, że świadczenie wdowie jest przyznawane na podstawie przepisów o zabezpieczeniu społecznym (ang. Social Security Act) lub

2)indywidualną interpretację podatkową uzyskaną przez Klienta, w której w stanie faktycznym Klient wskazuje, że świadczenie wdowie jest świadczeniem rodzinnym, w związku z czym organ potwierdza prawo do zastosowania zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, lub

3)oświadczenie Klienta wskazujące, że świadczenie wdowie jest świadczeniem rodzinnym.

Ponadto, z dokumentów przedkładanych z ambasady USA oraz informacji dostępnych na stronie ambasady USA wynika, że świadczenie wdowie jest:

-przyznawane współmałżonkowi zmarłej osoby ubezpieczonej społecznie w USA w związku z wykonywaną pracą,

-uzależnione od osiągnięcia określonego wieku i bycia w związku małżeńskim przed śmiercią uprawnionego.

W związku z powyższym, po stronie Wnioskodawcy, jako płatnika z tytułu wypłacanych emerytur i rent z zagranicy powstała wątpliwość, czy Bank jest zobowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wypłacanych Klientom Banku świadczeń wdowich z USA.

Pytania

1)Czy Bank jest zobowiązany do potrącenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaty świadczenia wdowiego z USA w sytuacji, gdy dysponuje jedynie zaświadczeniem z ambasady USA wskazującym, że świadczenie wdowie Klienta jest przyznawane na podstawie przepisów o zabezpieczeniu społecznym w USA?

2)Czy Bank nie jest zobowiązany do potracenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaty świadczenia wdowiego z USA w sytuacji, gdy dysponuje indywidualną interpretacją podatkową Klienta wskazującą w stanie faktycznym, że świadczenie wdowie jest świadczeniem rodzinnym, w związku z czym organ potwierdza prawo do zastosowania zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a Klient dodatkowo złożył do Banku oświadczenie potwierdzające rodzinny charakter takiego świadczenia?

3)Czy Bank jest zobowiązany do potrącenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaty świadczenia wdowiego z USA w sytuacji, gdy dysponuje zaświadczeniem z ambasady USA wskazującym, że świadczenie wdowie Klienta jest przyznawane na podstawie przepisów o zabezpieczeniu społecznym w USA i jednocześnie otrzymał indywidualną interpretacją podatkową Klienta wskazującą w stanie faktycznym, że świadczenie wdowie jest świadczeniem rodzinnym, w związku z czym organ potwierdza prawo do zastosowania zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a Klient dodatkowo złożył do Banku oświadczenie potwierdzające rodzinny charakter takiego świadczenia?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1: Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku, gdy Bank dysponuje jedynie zaświadczeniem z ambasady USA wskazującym, że świadczenie wdowie Klienta jest przyznawane na podstawie przepisów o zabezpieczeniu społecznym w USA, Bank jest zobowiązany do potrącenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaty świadczenia wdowiego z USA takiemu Klientowi.

Ad 2: Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku, gdy Bank dysponuje indywidualną interpretacją podatkową Klienta wskazującą w stanie faktycznym, że świadczenie wdowie jest świadczeniem rodzinnym, w związku z czym organ potwierdza prawo do zastosowania zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a Klient dodatkowo złożył do Banku oświadczenie potwierdzające rodzinny charakter takiego świadczenia – Bank nie jest zobowiązany do potrącenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaty świadczenia wdowiego z USA takiemu Klientowi.

Ad 3: Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku, gdy Bank dysponuje zaświadczeniem z ambasady USA wskazującym, że świadczenie wdowie Klienta jest przyznawane na podstawie przepisów o zabezpieczeniu społecznym w USA i jednocześnie otrzymał indywidualną interpretacją podatkową Klienta, wskazującą w stanie faktycznym, że świadczenie wdowie jest świadczeniem rodzinnym, w związku z czym organ potwierdza prawo do zastosowania zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a Klient dodatkowo złożył do Banku oświadczenie potwierdzające rodzinny charakter takiego świadczenia – z uwagi na rozbieżności w otrzymanych dokumentach - Bank jest zobowiązany do potrącenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaty świadczenia wdowiego z USA takiemu Klientowi.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy: za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1)posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2)przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Stosownie do art. 4a ww. ustawy: Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

W niniejszej sprawie znajdą zastosowanie postanowienia Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz. U. z 1976 r. Nr 31, poz. 178) - dalej: „Umowa”.

Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki nie zawiera odrębnego artykułu dotyczącego opodatkowania świadczenia wdowiego. Oznacza to, że dochód ten podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, zgodnie z postanowieniami art. 5 Umowy („Ogólne zasady opodatkowania”).

W myśl art. 5 ust. 1 ww. Umowy, osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie może być opodatkowana przez drugie Umawiające się Państwo z tytułu dochodu pochodzącego ze źródeł z tego drugiego Umawiającego się Państwa i tylko z tytułu takiego dochodu, zgodnie ze wszystkimi ograniczeniami zawartymi w niniejszej Umowie.

Przepis art. 5 ust. 2 cyt. Umowy stanowi, że postanowienia niniejszej Umowy nie będą w żaden sposób stwarzały ograniczenia wobec wyłączeń, zwolnień, zmniejszeń, zaliczeń lub innych przywilejów, przyznanych obecnie lub w przyszłości przez:

a)prawo jednego z Umawiających się Państw przy określeniu podatków pobieranych przez to Umawiające się Państwo lub

b)przez każdą inną umowę zawartą pomiędzy Umawiającymi się Państwami.

Stosownie zaś do art. 5 ust. 3 Umowy, bez względu na postanowienia niniejszej Umowy, z wyłączeniem ustępu 4, Umawiające się Państwo może opodatkować obywatela tego Umawiającego się Państwa lub osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym Umawiającym się Państwie (zgodnie z zasadami artykułu 4), tak jakby niniejsza Umowa nie weszła w życie. Z przywołanych powyżej przepisów wynika, że Polska ma prawo opodatkować dochód uzyskany z tytułu świadczenia wdowiego wypłacanego z USA osobie mającej miejsce zamieszkania na terytorium Polski.

Prawo to wynika z zapisu art. 5 ust. 3 Umowy, zgodnie z którym państwu rezydencji przysługuje pełne prawo do opodatkowania dochodów osoby mającej na jego terytorium miejsce zamieszkania.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

W myśl natomiast art. 12 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przez emeryturę lub rentę rozumie się łączną kwotę świadczeń emerytalnych i rentowych, w tym kwoty emerytur kapitałowych wypłacanych na podstawie ustawy o emeryturach kapitałowych, wraz ze wzrostami i dodatkami, z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków dla sierot zupełnych do rent rodzinnych; rentą lub rentą rodzinną jest również świadczenie pieniężne, o którym mowa w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia (Dz. U. z 2023 r. poz. 658).

Natomiast, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są świadczenia rodzinne otrzymane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zasiłki dla opiekunów otrzymane na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, świadczenia pieniężne otrzymane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, zasiłki porodowe otrzymane na podstawie odrębnych przepisów oraz świadczenie wychowawcze otrzymane na podstawie przepisów o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Na gruncie ustawodawstwa krajowego świadczenia rodzinne wypłacane są na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 323 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 ww. ustawy, świadczeniami rodzinnymi są:

1) zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego;

2) świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny oraz świadczenie pielęgnacyjne;

3) zapomoga wypłacana przez gminy, na podstawie art. 22a;

3a) świadczenia wypłacane przez gminy na podstawie art. 22b;

4) jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka;

5) świadczenie rodzicielskie.

Natomiast instytucja renty rodzinnej przysługującej po śmierci członka rodziny została uregulowana w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1251 ze zm.).

Świadczenie to może otrzymać uprawniony członek rodziny po śmierci bliskiej osoby, np. zmarłego małżonka, który w chwili śmierci miał ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniał warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń bądź też pobierał zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

Należy również wskazać, że Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz.UE.L Nr 166/1 z dnia 30 kwietnia 2004 r.) rozróżnia emerytury i renty oraz świadczenia rodzinne jako odrębne świadczenia.

Zgodnie z art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do poboru zaliczek miesięcznych jako płatnicy są obowiązane osoby prawne i ich jednostki organizacyjne - od wypłacanych przez nie emerytur i rent z zagranicy.

Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, świadczenie wdowie wypłacane z USA swoim charakterem odpowiada polskiej rencie rodzinnej. Jest bowiem wypłacane na podstawie amerykańskiej ustawy o zabezpieczeniu społecznym (Social Security Act), jest przyznawane współmałżonkowi zmarłej osoby ubezpieczonej społecznie, w związku z wykonywaną pracą w USA oraz jest uzależnione od osiągnięcia określonego wieku i bycia w związku małżeńskim przed śmiercią uprawnionego.

Zatem, co do zasady, na podstawie art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Bank jest zobowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy w przypadku świadczeń wdowich wypłacanych z USA Klientom Banku.

W szczególności, taki obowiązek występuje w sytuacji, gdy Bank nie dysponuje dokumentem wskazującym na możliwość zastosowania zwolnienia z opodatkowania takiego świadczenia w Polsce. Zatem, w przypadku gdy Bank dysponuje jedynie dokumentami wydanymi przez ambasadę USA, potwierdzającymi, że świadczenie wdowie zostało przyznane po zmarłym pracującym małżonku, na podstawie przepisów o zabezpieczeniu społecznym w USA - Bank jest zobowiązany do poboru zaliczek miesięcznych od wypłacanych świadczeń wdowich z USA.

Podobnie, zdaniem Wnioskodawcy należy postąpić w sytuacji, gdy Wnioskodawca zidentyfikował rozbieżności w przedkładanych przez Klienta dokumentach. W szczególności, jeśli Bank dysponuje analogicznymi jw. dokumentami wydanymi przez ambasadę USA dla danego Klienta, a jednocześnie ten sam Klient dostarczył do Banku indywidualną interpretację podatkową, gdzie w stanie faktycznym wskazał, że uzyskiwane świadczenie wdowie jest świadczeniem rodzinnym - w związku z czym organ potwierdził prawo do zastosowania zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - Bank nie jest uprawniony do zaprzestania poboru zaliczek na podatek dochodowy. Organ podatkowy wydając interpretację podatkową jest bowiem związany ze stanem faktycznym opisanym przez podatnika. Zatem, w sytuacji, gdy Klient Banku wskazuje, że uzyskiwane przez niego świadczenie wdowie jest świadczeniem rodzinnym - organ podatkowy ocenia możliwość stosowania zwolnienia w oparciu o ten istotny fakt wskazany przez Klienta we wniosku o interpretację.

W związku z tym, jeśli Bank dysponuje dokumentem z ambasady USA wskazującym na odmienny charakter świadczenia wdowiego - zdaniem Wnioskodawcy - Bank powinien potrącać zaliczki na podatek dochodowy od takiego świadczenia - pomimo przedłożonej przez Klienta interpretacji podatkowej.

Inna sytuacja występuje natomiast w przypadku świadczenia wdowiego uzyskiwanego przez Klienta, który nie dostarczył do Banku opisanego wyżej zaświadczenia z ambasady USA, a przedłożył indywidualną interpretacją podatkową wskazującą w stanie faktycznym, że świadczenie wdowie jest świadczeniem rodzinnym, w związku z czym organ potwierdza prawo do zastosowania zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz dodatkowe oświadczenie potwierdzające rodzinny charakter takiego świadczenia. W takich okolicznościach, Bank nie dysponując przeciwnymi dokumentami, może oprzeć się na dokumentach, które dostarczył Klient. Tym samym, zdaniem Banku, Bank nie będzie w powyższych okolicznościach zobowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy od wypłacanych świadczeń wdowich takiemu Klientowi.

Jednocześnie w opinii Banku, znajdującej uzasadnienie w wydanej na jego rzecz przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi interpretacji przepisów podatkowych z dnia … 2012 r., nr …, Bank nie ponosi odpowiedzialności, jeżeli nie pobrał zaliczki na podatek, działając w oparciu o oświadczenie Klienta, które następnie okaże się nieprawdziwe, względnie stan faktyczny zawarty w oświadczeniu ulegnie zmianie, a Wnioskodawca nie zostanie o tym poinformowany. Jak wskazano w wyżej wskazanej interpretacji, aby wypełnić nałożone przez ustawodawcę obowiązki płatnika, Bank musi posiadać wiedzę, iż wypłacane przez niego świadczenie jest rentą/emeryturą i że jest wypłacane z zagranicy. W przypadku tych świadczeń, Wnioskodawca nie jest podmiotem wypłacającym świadczenie, lecz jedynie pośrednikiem przekazującym środki. Jego wiedza na temat przekazywanych środków jest zatem wtórna, uzależniona od informacji przekazanych przez Klienta.

Zatem w sytuacji, w której Klient nie udzielił Wnioskodawcy koniecznych informacji, względnie złożył Bankowi oświadczenie, które następnie okazało się niezgodne z prawdą, Bank nie ponosi odpowiedzialności za nieujawnienie podstawy opodatkowania i niepobranie zaliczek na podatek dochodowy.

Również w sytuacji, gdy wprawdzie oświadczenie Klienta jest zgodne z prawdą w dacie jego złożenia, jednak następnie zmienia się stan faktyczny, a Klient nie informuje Wnioskodawcy o tej zmianie, nie ma podstaw do nakładania na płatnika odpowiedzialności za niepobranie zaliczki na podatek. W konsekwencji, w sytuacji, gdy Bank otrzymuje od Klienta oświadczenie wskazujące, że uzyskiwane przez niego świadczenie wdowie jest świadczeniem rodzinnym i dodatkowo przedkłada indywidualną interpretacją podatkową wskazującą na zwolnienie z opodatkowania tego świadczenia z uwagi na zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a Bank nie dysponuje innymi przeciwnymi dokumentami - Bank nie jest zobowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy od wypłaty takiego świadczenia.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Na podstawie art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Zgodnie z art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 4a ww. ustawy:

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że na rachunek Klientów Banku wpływają miedzy innymi świadczenia wdowie (ang. Widow/Widower benefit) przyznawane współmałżonkowi zmarłej osoby ubezpieczonej społecznie w Stanach Zjednoczonych (dalej: „USA”). Świadczenie z USA wypłacane jest na podstawie Ustawy o zabezpieczeniu społecznym (Social Security Act). Status osoby ubezpieczonej uzyskuje się po spełnieniu wymogów stażowych, polegających na udokumentowanym wykonywaniu pracy zarobkowej i odprowadzaniu składek na ubezpieczenie społeczne przez określony czas. W pojedynczych przypadkach na rachunek Klienta wpływa płatność z USA – gdzie w jednej kwocie zawarte są dwa świadczenia z ubezpieczenia społecznego: świadczenie wdowie oraz świadczenie emerytalne z tytułu pracy własnej. Bank do tej pory w całości kwalifikuje taką zbiorczą wpłatę jako świadczenie emerytalno-rentowe, od którego pobiera zaliczkę na podatek dochodowy i składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

W związku z otrzymywaniem przez klientów banku świadczenia wdowiego  ze Stanów Zjednoczonych Ameryki zastosowanie znajdą w sprawie postanowienia Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz. U. z 1976 r. Nr 31 poz. 178).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 7 lit. b ww. Umowy:

Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki nie zawiera odrębnego artykułu dotyczącego opodatkowania świadczeń dla wdowy. Oznacza to, że dochód ten podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, zgodnie z postanowieniami art. 5 Umowy („Ogólne zasady opodatkowania”).

W myśl art. 5 ust. 1 ww. Umowy:

Przepis art. 5 ust. 2 cyt. Umowy stanowi, że:

Stosownie do art. 5 ust. 3 Umowy:

Jednocześnie art. 20 ust. 1 powołanej Umowy wskazuje sposób unikania podwójnego opodatkowania dochodów. W myśl tego przepisu:

Zgodnie z postanowieniami Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, Polska ma prawo opodatkować dochód uzyskany z tytułu świadczenia wypłacanego ze Stanów Zjednoczonych osobie mającej miejsce zamieszkania na terytorium Polski.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W myśl natomiast art. 12 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w tym przepisie.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem, wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy:

W kontekście powyższego podkreślić należy, że zwolnienia przedmiotowe są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą.

Analizując polskie ustawodawstwo dotyczące świadczeń rodzinnych należy wskazać, że  świadczenia rodzinne wypłacane są na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 323 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych:

Natomiast, prawo do zasiłku rodzinnego przysługuje:

1)rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka;

2)opiekunowi faktycznemu dziecka (osoba faktycznie opiekującą się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka);

3)osobie uczącej się (osoba pełnoletnia ucząca się, niepozostająca na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony).

Należy również wskazać, że Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L Nr 166/1 z dnia 30 kwietnia 2004 r.) rozróżnia emerytury i renty oraz świadczenia rodzinne jako odrębne świadczenia.

W świetle powyższego, odnosząc się do wątpliwości i możliwości zastosowania zwolnienia uregulowanego w art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wyjaśnić należy, że świadczenia wdowiego:

• wypłacanego przez Social Security Administration, przyznanego  współmałżonkowi zmarłej osoby ubezpieczonej społecznie w Stanach Zjednoczonych, na podstawie ustawy o zabezpieczeniu społecznym (Social Security Act) w związku z wykonywaną pracą,
• którego wysokość zależy od wysokości składek wpłaconych przez osobę uprawnioną do emerytury (status osoby ubezpieczonej uzyskuje się po spełnieniu wymogów stażowych, polegających na udokumentowanym  wykonywaniu pracy zarobkowej i odprowadzaniu składek na ubezpieczenie społeczne przez określony czas);
• uzależnionego od uzyskania określonego wieku i bycia w związku małżeńskim przed śmiercią uprawnionego

nie można uznać go za świadczenie rodzinne otrzymywane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych.

Na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy nie można stwierdzić, że świadczenie, które otrzymują Klienci ze Stanów Zjednoczonych Ameryki, przyznane zostało na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych. Jest to świadczenie przyznane jako małżonkom osoby, która nabyła prawo do emerytury w USA. Zatem, nie jest to świadczenie rodzinne, wymienione w treści art. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych, a tylko takie świadczenie podlega zwolnieniu przedmiotowemu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z analizy powyższych zapisów wynika bowiem, że świadczenie wdowie  po zmarłym małżonku, wypłacane przez Social Security Administration w USA,  jest przyznawane na podstawie amerykańsko‑federalnych przepisów emerytalno-rentowych. Przedmiotowe świadczenie jest świadczeniem cyklicznym, którego wysokość jest uzależniona od zarobków i lat pracy zmarłego małżonka. Należy zatem uznać, że stanowi ono świadczenie emerytalno-rentowe zbliżone na gruncie polskiego ustawodawstwa do renty rodzinnej, a nie do świadczenia rodzinnego.

Uwzględniając powyższe, otrzymywane z USA (Social Security Administration) ww. świadczenie wdowie , nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż z uwagi na jego charakter i warunki przyznania nie jest żadnym ze świadczeń wymienionych w tym przepisie.

Oznacza to, że świadczenia wdowie wypłacane z USA osobie mającej miejsce zamieszkania w Polsce podlegają opodatkowaniu w Polsce, zgodnie z postanowieniami Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu.

Stosownie do art. 35 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W myśl natomiast art. 35 ust. 2 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.):

Stosownie do treści art. 30 § 1 i § 5 Ordynacji podatkowej:

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nakłada na płatnika obowiązek obliczenia, pobrania i wpłacenia podatku na rachunek organu podatkowego. W przypadku niewykonania jakiejkolwiek z tych czynności, płatnik ponosi odpowiedzialność za wszystkie działania, których efektem jest niewpłacenie w prawidłowej wysokości podatku na rzecz właściwego organu podatkowego.

Natomiast, jeżeli płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych (Bank) wykona obowiązki wynikające z ustawy zgodnie z jej wymogami, tj. obliczy, pobierze i odprowadzi należny podatek we właściwym terminie, bądź potraktuje świadczenie emerytalno-rentowe z zagranicy jako zwolnione od opodatkowania w Polsce, to nie musi przejąć odpowiedzialności za niedopełnienie obowiązków przez podatnika w zakresie przekazania płatnikowi informacji o danych, mających wpływ na sposób i wysokość opodatkowania, ewentualnie zwolnienie z opodatkowania. Zasada ponoszenia odpowiedzialności przez płatnika jest wyłączona, jeżeli odrębne przepisy stanowią inaczej albo jeżeli podatek nie został pobrany z winy podatnika; w tych przypadkach organ podatkowy wydaje decyzję o odpowiedzialności podatnika. Odpowiedzialność podatnika można orzec w decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego.

Ponadto, w myśl art. 39 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z treści wyżej cytowanego przepisu wynika, że informację o dochodach podatnika oraz pobranych zaliczkach na podatek dochodowy sporządza płatnik, który w trakcie roku podatkowego dokonywał obliczenia i pobierał zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, od wypłaconych świadczeń.

Bank nie ponosi odpowiedzialności płatnika wynikającej z przepisów Ordynacji podatkowej, w przypadku niedopełniania przez Klienta obowiązków w zakresie poinformowania Banku o otrzymywaniu świadczenia z tytułu emerytury lub renty zagranicznej lub podania nieaktualnych danych albo braku ich aktualizacji.

W świetle powyższego, gdy Bank dysponuje wyjaśnieniami od Klienta lub zaświadczeniem z ambasady USA wskazującym, że świadczenie wdowie Klienta jest przyznawane na podstawie przepisów o zabezpieczeniu społecznym w USA, Bank jest zobowiązany do potrącenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaty świadczenia wdowiego z USA takiemu Klientowi. Obowiązek ten Bank wykonuje także, gdy Klient dodatkowo składa własne oświadczenia o rodzinnym charakterze świadczenia.

Zauważyć również należy, że postępowanie w sprawie dotyczącej wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym, mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego, uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm. ) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę.

Ochrona wynikająca z zastosowania się do interpretacji indywidualnej dotyczy wyłącznie podmiotu, który o nią wnioskował, co potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 19 maja 2022 r., sygn. akt II FSK 333/13, w którym wskazał: „Podkreślić jednak należy, że inne podmioty, które nie były wnioskodawcą i adresatem interpretacji indywidualnej nie korzystają z ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się do jej treści, nawet jeżeli pośrednio zaprezentowany stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe mogłyby mieć znaczenie dla ich rozliczeń podatkowych.”

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z 16 lutego 2021 r., sygn. akt I SA/Łd 538/20: „(…) Postępowanie w sprawie wydania interpretacji przepisów prawa podatkowego polega na tym, że właściwy organ interpretujący ocenia tylko i wyłącznie stan faktyczny przedstawiony przez wnioskodawcę oraz wyrażoną przez niego ocenę prawną (art. 14b § 3 o.p.). W sprawach tego rodzaju, organ nie przeprowadza postępowania dowodowego, ograniczając się jedynie do analizy okoliczności podanych we wniosku. Zakres oceny stanu faktycznego zawartego we wniosku o wydanie interpretacji, wyznaczony jest przez treść zadanego przez wnioskodawcę pytania. Organ dokonujący interpretacji nie może więc wykraczać poza granice, które wyznaczają: treść zadanego pytania i okoliczności stanu faktycznego przytoczone we wniosku.”

Funkcjonowanie w obrocie prawnym interpretacji indywidualnych, w których odmiennie oceniono takie same albo zbliżone stany faktyczne lub zdarzenia przyszłe, jest niewątpliwie niepożądane z punktu widzenia zasady prowadzenia postępowania, w sposób budzący zaufanie do organów, wyrażonej w art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej. Niemniej jednak, w praktyce sytuacje takie mogą mieć miejsce, choćby z uwagi na przewidzianą przez ustawodawcę możliwość zmiany interpretacji w trybie art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej. Na podstawie bowiem art. 14e § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, Szef Krajowej Administracji Skarbowej może z urzędu zmienić wydaną interpretację indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Tym samym, Bank  jako płatnik nie może wywodzić skutków prawnych z interpretacji indywidualnej wydanej dla innego podmiotu (Klienta). Bank jest zobowiązany do potrącenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaty świadczenia wdowiego z USA takiemu Klientowi. Nieprawidłowe jest zatem stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej pytania nr 2, w zakresie uwzględnienia przy wypełnianiu obowiązków płatnika interpretacji indywidualnej wydanej Klientowi, jako potwierdzenia oświadczenia Klienta kwalifikującego świadczenie wdowie do świadczeń rodzinnych.

Bank nie ponosi odpowiedzialności płatnika wynikającej z przepisów Ordynacji podatkowej, w przypadku niedopełniania przez Klienta obowiązków w zakresie poinformowania Banku o otrzymywaniu świadczenia z tytułu emerytury lub renty zagranicznej lub podania nieaktualnych danych albo braku ich aktualizacji.

W świetle powyższego Państwa stanowisko uznano za prawidłowe w zakresie obowiązku potrącenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaty świadczenia wdowiego z USA Klientowi (pytania nr 1 i nr 3), i nieprawidłowe w zakresie zastosowania się przez płatnika (Bank) do interpretacji indywidualnej wydanej dla innego podmiotu (Klienta) przy wypełnianiu obowiązków płatnika.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do  zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).