Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 października 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 11 grudnia 2024 r. (data wpływu 16 grudnia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani rozwódką (wyrok w załączeniu) prawomocny z dniem 4 kwietnia 2019 r.

Wychowuje Pani córkę … urodzoną … kwietnia 2010 r.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej powierzono obojgu rodzicom ustalając, że miejscem zamieszkania małoletniej będzie miejsce zamieszkania jej matki.

W 2021 r. córka mieszkała z Panią (wyłącznie). Mieszka Pani sama z córką. Ojciec dziecka mieszka pod innym adresem, tj. …, ul. …. Pani córka w 2021 r. nie nocowała u ojca, nie ma u niego w domu swoich rzeczy. Centrum życiowe córka ma wyłącznie u Pani w domu. Ojciec dziecka regularnie płacił alimenty. Kontakty zostały uregulowane w pkt 3 wyroku.

Do około połowy kwietnia 2021 r. ojciec małoletniej utrzymywał z nią stosunkowo częste kontakty, widywał córkę kilka razy w tygodniu, w weekendy zabierał na wycieczki.

Sytuacja uległa zmianie około połowy kwietnia 2021 r., kiedy Pani były mąż poznał swoją partnerkę, wówczas częściowo wyprowadził się do niej (… lub okolice) i spędzał tam czas od około środy do końca weekendu. Od tego czasu kontakty z córką ograniczały się do odwożenia do szkoły i na zajęcia popołudniowe od poniedziałku do środy. Sporadycznie (raz na kilka miesięcy) ojciec zabierał córkę do babci ojczystej do … (sobota lub niedziela). Ojciec spędził także z córką tydzień w czasie wakacji, zabierając ją nad morze. W tym czasie opieka nad dzieckiem spoczywała niemal wyłącznie na Pani. Pani odrabiała z córką zadania domowe, organizowała zajęcia pozalekcyjne, kolonie, półkolonie, wszystkie spotkania towarzyskie, urodziny, wizyty u lekarza itp. W opiece pomagali Pani Jej rodzice lub brat. Wyłącznie Pani córce prała ubrania, prasowała, pomagała w nauce.

W 2021 r. podlegała Pani na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. W tym czasie Pani dziecko uczyło się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty. W 2021 r. mieszkała Pani tylko z córką, która nie była umieszczona na podstawie orzeczenia sądu w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych. Nie jest Pani matką, czy opiekunem prawnym innych dzieci (niż wymienionej w treści wniosku córki).

W 2021 r. osiągnęła Pani dochód z pracy w … w wysokości … zł, zaliczki zostały pobrane i odprowadzone. W tym okresie nie prowadziła Pani działalności gospodarczej. Pani dziecko nie osiągnęło w ww. roku dochodów.

W 2021 r. w stosunku do Pani i Pani dziecka nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, przepisy z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. W tym okresie Pani dziecko nie otrzymywało zasiłku pielęgnacyjnego lub renty socjalnej.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że w pkt 2 wyroku rozwodowego wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką powierzono obojgu rodzicom, ustalając, że miejscem zamieszkania małoletniej będzie miejsce zamieszkania jej matki.

Pkt 3 wyroku reguluje kwestię kontaktów ojca z córką. Stanowi on, że ojciec ma prawo do szerokich kontaktów osobistych z małoletnią córką w czasie niekolidującym z zajęciami małoletniej i po wcześniejszym uzgodnieniu z matką terminu, przy czym ... małoletnia będzie spędzała z matką, zaś święta w częściach równych z obojgiem rodziców z możliwością odmiennych uzgodnień w tym zakresie.

Pkt 4 wyroku − kosztami utrzymania i wychowania córki obciążono obie strony i z tego tytułu zasądzono od ojca na rzecz małoletniej alimenty w kwocie 1 600 zł płatne z góry, w terminie do dnia siódmego każdego miesiąca, do rąk matki, zobowiązując matkę do ponoszenia pozostałych kosztów utrzymania dziecka i osobistych starań o jego wychowanie.

Na pytanie Organu o treści: czy ojciec dziecka w roku 2021, którego dotyczy wniosek, należycie wypełniał nakazane przez Sąd obowiązki wobec córki, wskazała Pani: „Ojciec dziecka regularnie płacił alimenty, poza tym zabrał dziecko na wyjazd wakacyjny − tygodniowy pobyt w …, zapłacił za obóz sportowy, który miał miejsce w ostatnim tygodniu sierpnia w miejscowości … nad jeziorem. Każdego roku ojciec zabierał córkę na wyjazd w ferie na narty (ojciec w jednym tygodniu ferii, ja w drugim), ale o ile pamiętam z uwagi na ograniczenia związane z pandemią Covid w tym roku wyjazdy się nie odbyły. Ojciec kupował córce również prezenty na urodziny i imieniny oraz święta. Obowiązki nakazane przez sąd dotyczące kwestii finansowych były wykonane przez ojca należycie. Ojciec wywiązywał się ze swoich obowiązków finansowych terminowo. Odnośnie obowiązku opieki i wychowania − do około połowy kwietnia 2021 r. ojciec poświęcał córce znacznie więcej czasu niż w kolejnych miesiącach, o czym niżej.”.

W okresie, w którym ojciec dziecka nie był jeszcze związany z inną kobietą, mieszkał w tym samym mieście (i osiedlu) co Pani z córką. Ojciec dziecka mieszka w odległości około 5 minut drogi od Pani i córki domu. Po drodze do pracy przejeżdża obok Pani domu. W pierwszym kwartale 2021 r. kontakty zatem ojca z córką można ocenić jako częste. W tym czasie zostały wprowadzone ograniczenia związane z Covid-19, w tym w zakresie obowiązku szkolnego. Jeśli jednak dziecko uczęszczało do szkoły, to ojciec kilka razy w tygodniu odwoził córkę do szkoły (odbierali córkę ze szkoły Pani rodzice) i kilka razy w tygodniu odbierał lub zawoził ją na zajęcia pozalekcyjne. Nadmienia Pani, że córka uczęszczając do szkoły muzycznej oraz do szkoły tańca miała zajęcia popołudniowe codziennie. Obiady w całości zapewniała Pani, natomiast ojciec zapraszał córkę kilka razy w tygodniu (około 3 razy w tygodniu) na kolację do siebie do domu. W tym czasie ojciec zabierał córkę dość regularnie na wycieczki weekendowe (jednodniowe, półdniowe), w tym na rower, narty (o ile były otwarte stoki) i do … do babci ojczystej. Kilka razy ojciec odwiedził córkę u Pani w domu. Raz byli Państwo nawet na wspólnej wycieczce do zamku na … i … (jeden dzień). Generalnie w tym okresie, tj. do około połowy kwietnia 2021 r. ojciec starał się kontaktować z córką i spędzać z nią wolny czas na tyle, na ile pozwalały na to obowiązki jego i córki oraz o ile nie kolidowało to z ograniczeniami związanymi z Covid-19.

W okresie od stycznia do połowy kwietnia aktywność ojca w zakresie wychowania dziecka przedstawiała się jak wyżej. Ojciec nie zajmował się organizowaniem dziecku życia towarzyskiego, tj. kontaktami z rówieśnikami. Kontakty z rodzicami kolegów i koleżanek córki utrzymywała Pani. Wyłącznie Pani zajmowała się praniem, prasowaniem ubrań córki, a także ich kupowaniem. Pani utrzymywała kontakty z nauczycielami zarówno w szkole podstawowej, jak i szkole muzycznej i szkole tańca. Wielokrotnie prosiła Pani o pomoc w opiece nad dzieckiem swoich rodziców (emerytów). Pani rodzice odbierali córkę ze szkoły. Pomocą w odrabianiu zadań domowych i nauce zajmowała się generalnie Pani, ojciec sporadycznie. Również Pani umawiała wizyty lekarskie córki. Ojciec płacił alimenty. Każdego roku zabierał córkę w ferie na narty, ale w 2021 r. z uwagi na lockdown − o ile Pani pamięta − wyjazd się nie odbył. Ojciec zabrał córkę również kilka razy na narty do … lub … (były to wyjazdy popołudniowe). Niewątpliwie ojciec troszczył się o rozwój fizyczny córki. Z kolei pozostałe potrzeby, w tym duchowe i edukacyjne zapewniała niemal wyłącznie Pani. Koszty związane z wypoczynkiem można określić, że w tym okresie zostały poniesione przez Panią i Pani byłego męża w częściach równych. Z uwagi na ograniczenia wynikające z Covid − o ile Pani pamięta − w ferie nie odbyły się żadne wyjazdy związane z noclegami poza miejscem zamieszkania.

Na pytanie Organu o treści: czy w okresie od połowy kwietnia do końca 2021 r. to wyłącznie Pani samotnie i faktycznie (tj. bez udziału ojca dziecka) wychowywała i sprawowała opiekę nad córką, wskazała Pani: „W mojej ocenie tak. Od czasu poznania swojej ówczesnej partnerki ojciec dziecka stał się niemal nieobecny w jego życiu, co dotyczy w szczególności początkowego okresu tej znajomości. W okresie od połowy kwietnia do czerwca spotkał się z córką zaledwie kilka razy. Wówczas zdecydowaną większość czasu spędzał poza …. Całość obowiązków związanych z wychowaniem i opieką spoczęła na mnie. Ojciec nie uczestniczył także w występach artystycznych córki, z czym wiązał się jej udział np. w zajęciach mażoretek. Wówczas wyłącznie ja odrabiałam z córką zadania domowe, pomagałam jej w nauce, organizowałam czas wolny, zabierałam na wycieczki, organizowałam spotkania towarzyskie, w tym urodziny, które obchodzi … kwietnia. Ojciec natomiast płacił regularnie alimenty. W miesiącu lipcu przebywałam na urlopie wypoczynkowym i wówczas córka przebywała ze mną na wyjazdach, a także na opłaconej przeze mnie kolonii w … - niemal nie widziała się z ojcem. W sierpniu natomiast wróciłam po urlopie do pracy. Wówczas ojciec zabrał córkę na wyjazd nad morze − do …. Potem − z uwagi na nieobecność ojca − zorganizowałam córce udział w półkoloniach, a końcem sierpnia córka przebywała na obozie sportowym w miejscowości …, który opłacił ojciec. W okresie od września do grudnia 2021 r. ojciec dziecka również znaczną część czasu spędzał poza …, mniej więcej od czwartku rana do poniedziałkowego popołudnia był nieobecny. Wówczas wszelkie obowiązki wobec córki wykonywałam wyłącznie ja, korzystając często z pomocy moich rodziców. W okresie od wtorku do czwartku ojciec zawoził córkę do szkoły, a także odbierał z zajęć popołudniowych – od poniedziałku do środy. Zabierał także córkę do siebie do domu na kolację. ... córka spędziła najpierw z tatą, a potem ze mną, zaś od pierwszego dnia Świąt przebywała ze mną na nartach w ….”.

W okresie od kwietnia do grudnia 2021 r. ojciec uczestniczył w wychowaniu córki jedynie w zakresie opisanym wyżej, tj. kilka razy spotkał się z nią w okresie do czerwca 2021 r. Miesiąc lipiec córka spędziła z Panią (przebywała Pani na urlopie wypoczynkowym). W sierpniu ojciec zabrał córkę na tydzień nad morze, a także opłacił jej obóz sportowy. Od września do grudnia (około 3 razy w tygodniu) ojciec zawoził córkę do szkoły, najczęściej we wtorki, środy i czwartki, bo do poniedziałku rana przebywał poza …. Pani były mąż wyjeżdżał z … z reguły w czwartki rano. Ojciec zapraszał córkę na kolację w poniedziałki, wtorki i środy. Część ... córka spędziła z ojcem. Poza tym ojciec zabrał córkę do babci ojczystej do … (około 2-3 razy). Od otwarcia sezonu narciarskiego, tj. od końca listopada do grudnia 2021 r., ojciec kilka razy zabrał córkę po szkole na narty do … lub ….

Poza tym wszystkie obowiązki dotyczące wychowania, utrzymania dziecka wypełniała Pani. Od kwietnia 2021 r. wyłącznie Pani odrabiała z córką zadania domowe, pomagała jej w nauce, organizowała spotkania towarzyskie, uczestniczyła w życiu szkoły, utrzymywała kontakty z nauczycielami, umawiała wizyty lekarskie, kupowała ubrania, prała, prasowała, dbała o rozwój duchowy córki. Choroby dziecka wiązały się dla Pani z koniecznością zapewnienia opieki (brała Pani jednodniowe urlopy w pracy bądź korzystała z pomocy rodziców lub brata). Utrzymaniem majątku dziecka (dom, w którym mieszka Pani z dzieckiem stanowi współwłasność Pani i córki) zajmowała się wyłącznie Pani.

Na pytanie Organu o treści: w jakim zakresie wykonywanie władzy rodzicielskiej względem małoletniej córki w przedmiotowym okresie (tj. w 2021 r.) odbywało się przez Panią, a w jakim przez ojca małoletniego dziecka; w jakim zakresie każdy z rodziców troszczył się o dziecko zapewniając mu rozwój fizyczny i intelektualny, dostarczał niezbędnych dóbr materialnych, sprawował pieczę nad córką, wskazała Pani: „Ojciec dziecka płacił regularnie alimenty, a dodatkowo zabrał córkę na wakacje do …. Opłacił jej obóz sportowy, kupił prezenty okolicznościowe oraz kilka razy zabrał ją na narty. Ja pokrywałam wszystkie pozostałe koszty, w tym remonty w domu stanowiącego wspólny majątek mój i córki (z większych wymienię: wymiana pieca gazowego, wymiana dwóch okien na poddaszu). Ja zabrałam córkę latem na … oraz do …, a w Święta Bożego Narodzenia − na narty do …. Opłaciłam kolonię w … oraz półkolonię. Ja pokrywałam także wszystkie pozostałe koszty związane z utrzymaniem córki. Nadmieniam, że córka uczęszczała wówczas do prywatnej szkoły podstawowej oraz do prywatnej szkoły tańca, co wiązało się z kosztami. Szkoła muzyczna jest bezpłatna.

Od około połowy kwietnia 2021 r. niemal wyłącznie ja zajmowałam się opieką nad dzieckiem oraz jego wychowaniem, co opisałam wyżej. Rola ojca sprowadzała się generalnie do kilku wyjazdów rekreacyjnych głównie o charakterze sportowym. Kwestie edukacji, rozwoju duchowego i społecznego w całości spoczęły na mnie. Ojciec spędzał z dzieckiem czas wówczas, gdy nie kolidowało to z jego planami związanymi z nowym związkiem. W czasie choroby dziecka wyłącznie ja sprawowałam nad nim opiekę. Nieraz musiałam dostosowywać swoje plany zawodowe i życiowe do potrzeb dziecka. Wybierałam jednodniowe urlopy w pracy. Konieczność zapewnienia dziecku opieki i zadbania o jego potrzeby spowodowały, że musiałam znacząco zredukować swoje potrzeby osobiste generalnie rezygnując z wyjazdów i spotkań, które miałyby się odbywać bez udziału mojej córki.”.

Na pytanie Organu o treści: czy w 2021 r. Pani były mąż partycypował w wydatkach związanych z potrzebami córki (w inny sposób niż poprzez płacenie zasądzonych przez Sąd alimentów), wskazała Pani: „Ojciec dziecka opłacił obóz sportowy, a także zabrał córkę na wyjazd latem do …. Córka dostała od ojca prezent urodzinowy, imieninowy i na święta. Poza tym ojciec zabrał córkę kilka razy na narty, czy rower (wyjazdy popołudniowe).”.

Na pytanie Organu o treści: czy w okresie, którego dotyczy wniosek, osiągnęła Pani dochody opodatkowane wg skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazała Pani: „Tak”.

Pytanie

Czy w 2021 r. była Pani osobą samotnie wychowującą dziecko w rozumieniu art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i uprawnioną do rozliczenia w sposób określony w ww. przepisie?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, jest Pani osobą, o której mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co uprawnia Panią do rozliczenia na zasadach określonych w ww. przepisie.

Przez cały 2021 r. Pani córka mieszkała tylko z Panią, a Pani rola w jej wychowaniu i opiece nad nią była kluczowa, w szczególności od połowy kwietnia 2021 r., kiedy to ojciec dziecka poznał swoją partnerkę, co spowodowało znaczne ograniczenie czasu spędzanego z córką. Ojciec dziecka nie dostosowywał swoich planów życiowych do potrzeb córki. Ojciec spędzał czas z córką tylko gdy nie kolidowało to z jego planami. Ojciec dziecka nie uczestniczył nawet w występach muzycznych córki w szkole muzycznej, czy tanecznych (mażoretki). Całością wychowania córki − w każdym aspekcie – od połowy kwietnia 2021 r., w szczególności zajmowała się Pani z pomocą swoich rodziców i brata.

W razie potrzeby, to Pani musiała w pracy wybrać urlop, by zaopiekować się dzieckiem.

Prosi Pani o wydanie interpretacji indywidualnej za rok 2021.

Nadmienia Pani, że została Jej wydana interpretacja indywidualna z 6 maja 2024 r., dotycząca omawianej kwestii, według stanu faktycznego za rok 2023.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym od 1 sierpnia 2019 r. do 31 grudnia 2021 r.:

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2021 r.:

W myśl art. 6 ust. 9 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2021 r.:

Stosownie do art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu przepisu zmienionym przez art. 1 pkt 2 lit. d) ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.) i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2022 r.:

Wyjaśnić przy tym należy, że stosownie do art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, dodanego przez art. 9 pkt 7 ustawy z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2427):

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

·posiadania określonego w ustawie stanu cywilnego;

·wychowywania przez rodzica lub opiekuna prawnego samotnie w roku podatkowym dziecka;

·nieuzyskiwania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

·niepodlegania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym, zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka. Jak wynika z powyższego, ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia m.in. warunku samotnego wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka) wymienionych w art. 6 ust. 4 ww. ustawy. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta w roku podatkowym musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Do skorzystania z tej preferencji, niewystarczające jest samo legitymowanie się określonym stanem cywilnym, gdyż nie przysługuje ona wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, a wyłącznie tym, które samotnie wychowują dzieci. Równie istotne jest więc samotne troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. w szczególności ojca lub matki dziecka.

Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Z opisu sprawy wynika, że zgodnie z prawomocnym wyrokiem Sądu z 4 kwietnia 2019 r. zostało rozwiązane Pani małżeństwo z ojcem dziecka, Sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką obojgu rodzicom, ustalając miejsce zamieszkania przy matce, tj. Pani. W wyroku wskazano, że ojciec dziecka ma prawo do szerokich kontaktów z małoletnią córką w czasie niekolidującym z zajęciami małoletniej i po wcześniejszym uzgodnieniu z matką terminu, przy czym Wigilię Bożego Narodzenia małoletnia będzie spędzała z matką, zaś święta w częściach równych z obojgiem rodziców z możliwością odmiennych uzgodnień w tym zakresie. Kosztami utrzymania i wychowania małoletniej obciążono obie strony i z tego tytułu zasądzono od ojca na rzecz małoletniej alimenty do rąk matki (czyli Pani) i zobowiązano matkę do ponoszenia pozostałych kosztów utrzymania dziecka i osobistych starań o jego wychowanie. W 2021 r. córka mieszkała z Panią, ojciec dziecka mieszkał pod innym adresem. Do około połowy kwietnia 2021 r. ojciec małoletniej utrzymywał z nią stosunkowo częste kontakty. W tym czasie zostały wprowadzone ograniczenia związane z Covid-19 m.in. w zakresie obowiązku szkolnego. Jeśli jednak dziecko uczęszczało do szkoły, to ojciec kilka razy w tygodniu odwoził córkę do szkoły, a także odbierał lub zawoził ją na zajęcia pozalekcyjne do szkoły muzycznej i szkoły tańca. Obiady w całości zapewniała Pani, natomiast ojciec zapraszał córkę około 3 razy w tygodniu na kolację do siebie do domu. W tym czasie ojciec zabierał córkę dość regularnie na wycieczki weekendowe (jednodniowe, półdniowe), w tym na rower, narty i do babci. Raz byli Państwo na wspólnej wycieczce jednodniowej. Kilka razy ojciec odwiedził córkę u Pani w domu. W tym okresie to wyłącznie Pani zajmowała się praniem, prasowaniem ubrań córki, a także ich kupowaniem. Utrzymywała Pani kontakty z nauczycielami w szkole podstawowej, jak również w szkole muzycznej i szkole tańca. Ojciec nie zajmował się organizowaniem dziecku życia towarzyskiego, tj. kontaktami z rówieśnikami. Kontakty z rodzicami kolegów i koleżanek córki utrzymywała Pani. Pomocą w odrabianiu zadań domowych i nauce zajmowała się generalnie Pani, ojciec sporadycznie. Również Pani umawiała wizyty lekarskie córki. Ojciec płacił alimenty.

Sytuacja uległa zmianie około połowy kwietnia 2021 r., kiedy Pani były mąż poznał swoją partnerkę, wówczas częściowo wyprowadził się do niej i spędzał tam czas od około środy do końca weekendu. W okresie od połowy kwietnia do czerwca spotkał się z córką zaledwie kilka razy. Całość obowiązków związanych z wychowaniem i opieką spoczęła wówczas na Pani. Ojciec nie uczestniczył także w występach artystycznych córki. W miesiącu lipcu przebywała Pani na urlopie wypoczynkowym i wówczas córka przebywała z Panią na wyjazdach, a także na opłaconej przez Panią kolonii. W sierpniu natomiast wróciła Pani do pracy. Wówczas ojciec zabrał córkę na tygodniowy wyjazd nad morze. Potem – z uwagi na nieobecność ojca – zorganizowała Pani córce udział w półkoloniach, a pod koniec sierpnia córka przebywała na obozie sportowym, który opłacił ojciec. W okresie od września do grudnia 2021 r. ojciec dziecka również znaczną część czasu spędzał poza miejscem zamieszkania (mniej więcej od czwartku rana do poniedziałkowego popołudnia). Wówczas wszelkie obowiązki wobec córki wykonywała wyłącznie Pani, korzystając często z pomocy swoich rodziców. W okresie od wtorku do czwartku ojciec zawoził córkę do szkoły, a także od poniedziałku do środy odbierał z zajęć popołudniowych. Od końca listopada do grudnia 2021 r., ojciec kilka razy zabrał córkę po szkole na narty oraz 2-3 razy do babci. Ojciec zapraszał także córkę do siebie do domu na kolację (od poniedziałku do środy). Wigilię Bożego Narodzenia córka spędziła najpierw z ojcem, a potem z Panią, zaś od pierwszego dnia Świąt przebywała z Panią na nartach w …. Poza tym, wszystkie obowiązki dotyczące wychowania, utrzymania dziecka wypełniała Pani. Od kwietnia 2021 r. to wyłącznie Pani odrabiała z córką zadania domowe, pomagała jej w nauce, organizowała czas wolny, spotkania towarzyskie (w tym urodziny), zabierała na wycieczki, uczestniczyła w życiu szkoły, utrzymywała kontakty z nauczycielami, umawiała wizyty lekarskie, kupowała ubrania, prała, prasowała, dbała o rozwój duchowy córki. W razie choroby dziecka brała Pani jednodniowe urlopy w pracy, by opiekować się córką bądź korzystała z pomocy rodziców lub brata. Ponadto, utrzymaniem majątku córki zajmowała się wyłącznie Pani. Ojciec płacił alimenty oraz kupował prezenty okolicznościowe. Pani pokrywała wszystkie pozostałe koszty, w tym koszty remontu w domu stanowiącego wspólny majątek Pani i córki (m.in. wymiana pieca gazowego, wymiana dwóch okien na poddaszu), koszty prywatnej szkoły podstawowej oraz szkoły tańca. W okresie od połowy kwietnia 2021 r. niemal wyłącznie sama zajmowała się Pani opieką nad dzieckiem oraz jego wychowaniem. Rola ojca sprowadzała się do kilku wyjazdów rekreacyjnych głównie o charakterze sportowym. Kwestie edukacji, rozwoju duchowego i społecznego w całości spoczęły na Pani. Ojciec spędzał czas z dzieckiem wtedy, kiedy nie kolidowało to z jego planami związanymi z nowym związkiem, Pani zaś musiała dostosowywać swoje plany zawodowe i życiowe do potrzeb dziecka, w razie choroby córki wybierała Pani jednodniowe urlopy w pracy. Konieczność zapewnienia dziecku opieki i zadbania o jego potrzeby spowodowały, że musiała Pani znacząco zredukować swoje potrzeby osobiste rezygnując z wyjazdów i spotkań, które miałyby się odbywać bez udziału Pani córki.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do preferencyjnego rozliczenia powinny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Wskazać również należy, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym przewidzianej w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest m. in., jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dziecko. Podkreślić należy, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Z istoty pojęcia „osoba samotnie wychowująca dzieci” należy wyprowadzić taki stan, w którym nie wystąpi konkurencja wspomnianych w analizowanym przepisie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osób.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (w określonych, ustalonych przez sąd przedziałach czasowych, np. niektóre święta, tydzień ferii, miesiąc wakacji, co drugi weekend każdego miesiąca oraz ściśle określone dni powszednie), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim rodzicem, nie pozbawia pierwszego rodzica (przy którym dziecko mieszka) prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pojęcie wychowywania dziecka uszczegółowił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 31 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 30/10, w uzasadnieniu którego znalazło się następujące stwierdzenie: „Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.”.

Podstawową kwestią jest zatem ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej, a jednocześnie ojciec (matka) dziecka częściowo wypełnia postanowienia wyroku sądowego w zakresie realizacji kontaktów z dzieckiem/świadczeń alimentacyjnych. Jednakże wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Zatem, prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.           

Zatem skoro - jak wskazała Pani w opisie sprawy - Pani były mąż w 2021 r. mieszkał osobno pod innym adresem i poza odwożeniem córki do szkoły i odbieraniem z zajęć pozalekcyjnych kilka razy w tygodniu, kilkoma wyjazdami/wycieczkami rekreacyjnymi oraz płaceniem alimentów i kupowaniem okazjonalnych prezentów, ojciec nie uczestniczył w wychowaniu dziecka, tj. w okresie od połowy kwietnia do czerwca 2021 r. ojciec spotkał się z córką zaledwie kilka razy, w sierpniu ojciec zabrał córkę na tygodniowy wyjazd nad morze i opłacił obóz sportowy, na którym córka przebywała pod koniec sierpnia, w okresie od września do grudnia ojciec dziecka również znaczną część czasu spędzał poza miejscem zamieszkania (mniej więcej od wtorku do czwartku ojciec zawoził córkę do szkoły, a także od poniedziałku do środy odbierał z zajęć popołudniowych), od końca listopada do grudnia ojciec kilka razy zabrał córkę po szkole na narty oraz 2-3 razy do babci, od poniedziałku do środy zapraszał córkę do siebie do domu na kolację, Wigilię Bożego Narodzenia córka spędziła najpierw z ojcem i potem z Panią, a dziecko w ciągu całego 2021 roku mieszkało z Panią i to wyłącznie Pani prała, prasowała i kupowała ubrania córce, zapewniała obiady, umawiała wizyty lekarskie, dbała o edukację (odrabiała z córką zadania domowe, pomagała jej w nauce), organizowała czas wolny, spotkania towarzyskie (w tym urodziny), zabierała na wycieczki, uczestniczyła w życiu szkoły, utrzymywała kontakty z nauczycielami w szkole podstawowej, muzycznej i szkole tańca oraz kontakty z rodzicami kolegów i koleżanek córki, dbała o rozwój duchowy i społeczny córki, w razie choroby dziecka brała Pani jednodniowe urlopy w pracy, by opiekować się córką, pokrywała koszty prywatnej szkoły podstawowej i szkoły tańca oraz koszty remontu domu stanowiącego wspólny majątek Pani i córki, a także zajmowała się utrzymaniem majątku córki, natomiast ojciec dziecka poza płaconymi alimentami na córkę, kupowaniem prezentów okolicznościowych, oraz skoro Pani i Jej dziecko w 2021 r. nie uzyskali przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, i nie podlegali opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych, to uznać należy, że w 2021 r. była Pani osobą samotnie wychowującą dziecko.

Na powyższe stwierdzenie nie ma wpływu fakt, że przez część 2021 roku (tj. od stycznia do około połowy kwietnia) dzieliła Pani obowiązki rodzicielskie z ojcem dziecka, gdyż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają wymogu, iż osoba powinna samotnie wychowywać dziecko przez cały rok. Oznacza to, że może to być tylko część roku podatkowego.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa należy uznać Panią w 2021 r. za osobę samotnie wychowującą dziecko i tym samym, przysługuje Pani prawo do rozliczenia się za 2021 r. w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko, określony w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).