Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - null

shutterstock
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 października 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 10 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania „kwoty dodatkowej” otrzymanej z banku. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 listopada 2024 r. (wpływ 14 listopada 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

8 sierpnia 2005 r. Pan – A.A. oraz Bank S.A. z siedzibą w (…) zawarli Umowę kredytu mieszkaniowego „…” nr (…), zgodnie z którą Bank udzielił kredytobiorcy kredytu na zasadach określonych w Umowie.

Kredyt hipoteczny stanowił umowę kredytu denominowanego powiązanego z kursem CHF.

Kredytobiorcy wypłacono 103.898,32 zł.

Zabezpieczeniem spłaty kredytu była hipoteka zwykła na kwotę 42.470,00 CHF oraz hipoteka kaucyjna do kwoty 22.084,00 CHF.

Okres kredytowania wynosił od 8 sierpnia 2005 r. do 1 sierpnia 2035 r.

W związku z tym, że zawarta przez Kredytobiorcę Umowa z Bankiem zawierała niedozwolone klauzule przeliczeniowe, 17 marca 2023 r. wytoczył Pan przeciwko (…) Bankowi S.A. z siedzibą w (…) powództwo o ustalenie, że umowa kredytu mieszkaniowego „…” nr …. z 8 sierpnia 2005 r. jest nieważna.

Stał Pan na stanowisku, że zawarta umowa kredytu z Bank S.A. jest nieważna w całości.

Spór toczył się przed Sądem Okręgowym w (…), (...) Wydział Cywilny, sygn. akt (…).

Spór z Bankiem S.A. zakończył się zawarciem 7 października 2024 r. ugody pozasądowej i umorzeniem postępowania sądowego.

W okresie od 8 sierpnia 2005 r. do 7 października 2024 r. spłacił Pan raty kapitałowo-odsetkowe na rzecz Banku S.A. w wysokości 119.327,63 zł, co wynika z treści wyliczenia sporządzonego przez Bank S.A., załączonego do ugody.

W ramach ugody kredyt został rozliczony tak, jakby od daty zawarcia umowy był kredytem złotowym udzielonym na warunkach opisanych w postanowieniach ugody z zachowaniem:

1.pozostałych parametrów kredytu wynikających z Umowy, tj. okresu kredytowania - 30 lat, licząc od daty zawarcia Umowy oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych;

2.poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych.

Warunki udzielenia kredytu Złotowego zostały określone w sposób następujący:

1.kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła 103.898,32 zł; jeśli jakakolwiek część wypłaty nastąpiła w CHF, Bank przeliczył ją na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty;

2.oprocentowanie kredytu według zmiennej stopy procentowej zostało ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M i marży w wysokości 1,82%; w dniu wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu oprocentowanie wynosiło 6,37%, zaś wartość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M z dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu wynosiła 4,55%; pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M obowiązywał od dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy i mógł być krótszy niż kolejne okresy trzymiesięczne wyznaczane w dniu wymagalności raty kredytu i odsetek; kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni trzymiesięczny okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego, z uwzględnieniem zasad liczenia terminów oznaczonych w miesiącach, przewidzianych w przepisach Kodeksu cywilnego;

3.wysokość marży, o której mowa w pkt 2, odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym została zawarta Umowa.

Rozliczenie dotychczas spłaconych rat kredytu udzielonego na podstawie Umowy na poczet kredytu w złotych, zgodnie z Ugodą, następowało w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie Umowy została zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie - rat kapitałowych kredytu w złotych. Powstała nadwyżka pomniejsza kapitał do spłaty kredytu, od którego naliczane są kolejne odsetki, a niedobór - powiększa kapitał do spłaty, od którego naliczane są kolejne odsetki. Odsetki bieżące od ostatniej spłaty raty podlegają rozliczeniu do dnia zawarcia Ugody na zasadach określonych w § 1 ust. 6 pkt 2 ugody.

Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską Strony w ramach ugody uzgodniły, że kredyt udzielony na podstawie Umowy został spłacony, zaś Bank S.A. zwolnił Kredytobiorcę z długu w kwocie 102.404,20 zł, na który składa się kwota kapitału w wysokości 97.508,19 zł, kwota odsetek zapadłych niespłaconych w wysokości 4.848,84 zł i kwota odsetek bieżących w wysokości 47,17 zł.

Tym samym Bank uznał kredyt za spłacony i wskazał, że nie będzie zgłaszał roszczeń w stosunku do Kredytobiorców w związku z Umową kredytu.

W związku z tym, że w treści ugody w zakresie warunków udzielenia kredytu określono, że kwota kredytu wynosiła 103.898,32 zł, a Kredytobiorca w okresie od 8 sierpnia 2005 r. do 7 października 2024 r. (czyli do dnia zawarcia ugody) spłacił raty kapitałowo-odsetkowe na rzecz Banku w wysokości 119.327,63 zł, to powstała nadpłata należna Panu, która na dzień zawarcia Ugody wynosi 15.429,31 zł.

Ponadto Bank zgodnie z § 5 ust. 1 zawartej Ugody zobowiązał się, że „w terminie 21 dni od daty podpisania ugody, wypłaci Kredytobiorcy kwotę dodatkową 15.420,00 PLN (słownie: piętnaście tysięcy czterysta dwadzieścia złotych 00/100) na rachunek należący do Kredytobiorcy o nr (…). Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w związku z wypłatą ww. kwoty powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11)”.

Przy zawarciu umowy kredytu i przy zawarciu umowy ugody działał Pan jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej.

Pana zdaniem w związku z zawartą 7 października 2024 r. ugodą pozasądową strony dokonały zmiany waluty zadłużenia na walutę polską, w wyniku której przeprowadzono rozliczenie dotychczas spłaconych rat kredytu udzielonego na podstawie Umowy na poczet kredytu w złotych.

Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską strony uzgodniły, że spłacił Pan już zadłużenie wobec Banku S.A., ponieważ pozostająca kwota zadłużenia została umorzona przez Bank.

Ponadto, na mocy ugody przyznano Panu dodatkową kwotę 15.420,00 zł.

W ugodzie wskazano, że otrzyma Pan od Banku S.A. PIT-11.

Ma Pan wątpliwości, jakie kwoty przychodu powinny być wskazane w PIT-11.

W wyniku zawartej ugody strony dokonały zmiany waluty zadłużenia i na tej podstawie - po uprzednim rozliczeniu kredytu w walucie polskiej - uzgodniły, że kredyt został spłacony w całości.

Po zmianie waluty kredytu, kwota spłaty dokonywana w CHF (uwzględniająca kapitał oraz odsetki bankowe) została rozliczona w walucie polskiej tak, jakby od daty zawarcia umowy kredytu stanowiła kredyt złotówkowy.

Zawarta ugoda zakładała więc jedynie konwersję waluty kredytu na złotówki. Na skutek tej operacji technicznej wartość spłaconego dotychczas przez kredytobiorcę kapitału oraz należnych od niego odsetek bankowych została rozliczona według kursu CHF z dnia dokonywania spłaty, z rozbiciem na kwotę kapitału oraz należnych na rzecz Banku odsetek.

Techniczna operacja polegająca na zmianie waluty zadłużenia pozwoliła jedynie na określenie kwoty kapitału i odsetek w CHF oraz w walucie polskiej.

Niezależnie od wyżej wymienionych postanowień Strony postanowiły, że Bank, w terminie 21 dni od daty podpisania Ugody, wypłaci Panu dodatkową kwotę w wysokości 15.420,00 zł.

Dodatkowa należna Stronom ugody kwota 15.420,00 zł wynikała z oferty Ugody przedstawionej przez Bank w trakcie procesu negocjowania jej warunków. W celu skłonienia Pana do polubownego i szybkiego zakończenia sporu Bank zaproponował dokonanie na Pana rzecz umorzenia dotychczasowego długu, a także wypłacenie dodatkowej kwoty 15.420,00 zł.

W zawartej ugodzie Bank wskazał, że sporządzi dla właściwych organów podatkowych oraz dla Strony informację PIT-11 wskazując, że osiągnął Pan przychód, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych m.in. w kwocie 15.420,00 zł stanowiącej kwotę dodatkową (jako inny przychód z Ugody).

Bank podlegał nadzorowi właściwego organu nadzoru i był uprawniony do udzielenia kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady jego funkcjonowania.

Dodatkowa kwota w wysokości 15.420,00 zł nie stanowi dla Pana przysporzenia ponad kwoty uiszczane tytułem spłaty kredytu hipotecznego.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Kwota dodatkowa stanowi zwrot nadpłaconego kredytu.

Jak wskazano we wniosku, kwota kredytu wynosiła 103.898,32 zł, a w okresie od 8 sierpnia 2005 roku do 7 października 2024 roku (czyli do dnia zawarcia ugody) spłacił Pan raty kapitałowo-odsetkowe na rzecz Banku w wysokości 119.327,63 zł. Tym samym nadpłata ponad wypłaconą kwotę kapitału kredytu na dzień zawarcia ugody wynosiła 15.429,31 zł.

Bank zwrócił kwotę 15.420,00 zł, która zawierała się w kwocie 15.429,31 zł (nadpłaconego kredytu).

Pytanie

Czy przyznana Panu przez Bank w wyniku zawartej ugody kwota dodatkowego zwrotu (nadpłaty) w wysokości 15.420,00 zł stanowi przychód, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, zapewniona przez Bank w wyniku zawartej Ugody kwota dodatkowego zwrotu (kwota nadpłaty) w wysokości 15.420,00 zł:

  • nie stanowi dla Pana przychodu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym
  • z tytułu otrzymania tej kwoty nie powstanie dla Pana dochód, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co za tym idzie,
  • przyznana w wyniku Ugody kwota 15.420,00 zł nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie stanowi dla Pana dodatkowego przysporzenia majątkowego, a jedynie jest umówionym w wyniku prowadzonej negocjacji z Bankiem zwrotem uprzednio dokonanych przez Pana wpłat na poczet rat kapitałowo-odsetkowych z tytułu zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

Powyższe wyklucza uznanie otrzymanej przez Pana kwoty jako przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pojęcie przychodu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9,10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowymi pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zasadniczo, ustawodawca przyjął, że przychodami są:

  • pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika - tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
  • pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika - tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku.

Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonymi przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są neutralne podatkowo.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Zgodnie z ugodą zawartą między Bankiem a Panem nastąpił de facto zwrot nienależnie pobranych przez Bank świadczeń, tj. zwrot wpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych. Należy mieć na względzie, że wystąpił Pan przeciwko Bankowi z pozwem o ustalenie nieważności Umowy kredytu i zapłatę uiszczonych w wykonaniu nieważnej Umowy rat kapitałowo-odsetkowych.

Na dzień zawarcia Ugody, czyli 7 października 2024 r. łączne wpłaty z tytułu rat kapitałowo-odsetkowych na rzecz Banku S.A. w wykonaniu nieważnej Umowy kredytu opiewały na kwotę 119.327,63 zł. Zatem spłacił Pan na rzecz Banku więcej środków niż uruchomiony kapitał kredytu, który wynosił, zgodnie z treścią Ugody 103.898,32 zł. Zatem Pana realna nadpłata nad wypłaconą kwotę kapitału przez Bank S.A. wyniosła 15.429,31 zł.

W drodze ugody Bank zgodził się umorzyć pozostałą do spłaty (według Banku) kwotę kredytu oraz zwrócić Panu część uiszczonych przez Pana, ponad uruchomiony kapitał kredytu, rat kredytu, tj. kwotę 15.420,00 zł (którą Bank w ugodzie określił jako „kwotę dodatkową”).

Zatem Bank, wykonując ugodę, dokonał de facto zwrotu kwoty nadpłaty w wysokości mniejszej niż rzeczywista nadpłata, którą technicznie określił jako „kwotę dodatkową” 15.420,00 zł.

Wobec powyższego wskazać należy, że dodatkowe świadczenie pieniężne w kwocie 15.420,00 zł, które Bank Panu zwrócił, nie stanowi dla Pana przychodu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Czynność ta nie spowodowała uzyskania przez Pana przysporzenia majątkowego ani wzrostu Pana majątku. Przyznana Panu kwota jest zwrotem uprzednio dokonanych wpłat, które nienależnie wpłacił Pan wcześniej do Banku.

Tym samym stoi Pan na stanowisku, że nie będzie miał obowiązku rozliczenia tych środków dla celów podatkowych.

Należy zauważyć, że podobne stanowisko zajął:

  • Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 28 lipca 2023 r., Nr 0114-KDIP3-2.4011.609.2023.2.AC oraz
  • Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 11 czerwca 2024 r., Nr 0113-KDIPT2-2.4011.346.2024.2.ACZ.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

  • pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
  • pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń.

Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Na mocy art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Z informacji przedstawionych przez Pana wynika, że:

1.w 2005 r. zawarł Pan z bankiem umowę kredytu mieszkaniowego;

2.w 2023 r. wytoczył Pan bankowi powództwo o ustalenie, że zawarta umowa kredytowa jest nieważna;

3.w 2024 r. podpisał Pan z bankiem ugodę pozasądową i tym samym umorzył postępowanie sądowe;

4.na mocy zawartej ugody bank wypłacił Panu „kwotę dodatkową”, która stanowiła zwrot nadpłaconego przez Pana kredytu.

Powziął Pan wątpliwość, czy wypłacona kwota stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Skutki podatkowe wypłaty przez bank kwoty dodatkowej

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

W Pana przypadku – otrzymał Pan od banku zwrot nadpłaconego kredytu. Otrzymana przez Pana kwota stanowi zatem zwrot Pana własnych pieniędzy, które wpłacił Pan do banku ponad kwotę należnych bankowi rat kapitałowo-odsetkowych. Wobec powyższego, wypłata przez bank na Pana rzecz tej kwoty jest dla Pana neutralna podatkowo.

W wyniku tego zwrotu nie osiągnął Pan bowiem konkretnego przysporzenia majątkowego, a więc zwrot ten nie spowodował po Pana stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym nie podlega on opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Pana stanowisko jest więc prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Odnosząc się do powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych wskazuję, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

    Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

    1)z zastosowaniem art. 119a;

    2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

    3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

    Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).