Interpretacja indywidualna

  – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 września 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 27 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zwrotu nadpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 listopada 2024 r. (data wpływu).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pan osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, będącą rezydentem Polski i posiadającą jednocześnie w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy.

21 marca 2007 r. wspólnie z małżonką, z którą łączy Pana wspólność majątkowa, zawarł Pan z A S.A. z siedzibą w V (KRS: (...); dalej jako: „Bank”) Umowę nr (...) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...) waloryzowany kursem CHF (dalej jako: „Umowa”).

22 listopada 2013 r. Sąd Rejonowy (...) zarejestrował zmiany Statutu Banku wynikające z (...)., w efekcie czego doszło do zamiany firmy Banku z „A Spółka Akcyjna” na „B Spółka Akcyjna”.

Bank udzielił Panu kredytu o równowartości 180.000,01 zł. Zgodnie z § 1 ust. 3 Umowy kredyt był waloryzowany kursem CHF (frank szwajcarski). Kwota w PLN w dniu wypłaty kredytu była przeliczona na CHF według kursu kupna waluty z tabeli kursowej Banku i wyniosła 76.854,11 CHF. Kredyt był, jednakże wypłacany w złotówkach. Uruchomienie kredytu nastąpiło jednorazowo — wypłacono Panu 180.000,01 PLN.

Kredyt przeznaczony był na zakup lokalu mieszkalnego nr 1 położonego w D przy ul. C. Cel mieszkaniowy został zrealizowany. Jednocześnie, aneksem z dnia 27 stycznia 2014 r. zmieniono dane nieruchomości stanowiącej przedmiot hipoteki z nieruchomości przy ul. C w D na nieruchomość położoną w E przy ul. F.

7 maja 2014 r. doszło do sprzedaży nieruchomości - lokalu mieszkalnego nr 1 położonego w D przy ul. C.

W związku z przedmiotową Umową w okresie od dnia zawarcia Umowy do dnia jej całkowitej spłaty, która nastąpiła 27 lutego 2018 r. dokonał Pan, wspólnie z małżonką, na rzecz Banku wpłat w łącznej wysokości:

• 192.965,50 zł oraz 30.135,08 CHF — tytułem rat kapitałowo-odsetkowych;

• 12.326,05 zł — tytułem innych świadczeń pieniężnych.

W związku z powyższą Umową, wniósł Pan przeciwko Bankowi pozew indywidualny, przedmiotem którego były Pana roszczenia względem Banku związane z zawarciem i wykonywaniem tejże Umowy.

W związku z powstaniem przedmiotowego sporu, ostatecznie zobowiązał się Pan do wycofania pozwu i 17 października 2024 r. zawarł Pan z Bankiem Ugodę pozasądową (dalej jako: „Ugoda”).

W Ugodzie zawarto następujące postanowienia:

-Strony potwierdzą, że w przypadku stwierdzenia przez Sąd nieważności (trwałej bezskuteczności) Umowy, każdej ze Stron przysługiwałoby odrębne roszczenia:

·Kredytobiorcy przysługiwałoby w stosunku do Banku roszczenie o zapłatę kwoty stanowiącej sumę zapłaconych rat kapitałowo-odsetkowych oraz innych świadczeń pieniężnych, w tym opłat wynikających z Umowy powiększonej o odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia powstania stanu trwałej i całkowitej bezskuteczności umowy lub od daty wskazanej w wezwaniu do zapłaty,

·Bankowi przysługiwałoby w stosunku do Kredytobiorcy roszczenie o zapłatę nominalnej kwoty wypłaconego kapitału Kredytu powiększonej o odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia wezwania do zapłaty.

-W związku z zawarciem Ugody, Strony zgadzają się, że nie będą dochodzić w przyszłości roszczeń związanych z zawarciem i wykonywaniem Umowy.

-W celu ugodowego zakończenia sporu, Bank zobowiązuje się zwrócić nadpłacone raty kapitałowo odsetkowe na rzecz Kredytobiorcy/ów w ustalonej przez Strony kwocie 160.000 PLN.

-W związku z zawarciem Ugody, Strony zgodnie oświadczają, że nie będą występować w przyszłości względem siebie z żadnymi roszczeniami wywodzonymi z treści postanowień Umowy, a w szczególności które dotyczyłyby lub byłyby związane z:

a)zasadami ustalania kursu waluty,

b)zasadami waloryzacji do waluty obcej (tzw. klauzula ryzyka walutowego),

c)zmianami oprocentowania.

Ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia Stron.

-Kredytobiorca/y przyjmuje do wiadomości, że w wyniku zwrotu, w odniesieniu do kwoty wskazanej w ugodzie, po jego stronie nie powstaje przychód podatkowy, a w związku z tym na Banku nie ciąży obowiązek informacyjny, tj. obowiązek przygotowania informacji PIT-11 dla kwoty zwrotu.

-Kredytobiorca/y przyjmuje do wiadomości, iż Bank wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w zakresie stanu faktycznego powstałego w wyniku zawartej Ugody, co do tego czy po stronie kredytobiorcy powstaje przychód w związku ze zwrotem wskazanym w Ugodzie, a tym samym na Banku nie ciąży wskazany obowiązek informacyjny. Bank otrzymał interpretację indywidualną i zamieścił o niej komunikat na stronie internetowej (...).

Jak wynika z powyższych zapisów, na podstawie zawartej Ugody, Pan oraz Bank wskazują, iż nie będą dochodzić w przyszłości roszczeń związanych z zawarciem i wykonaniem Umowy. Jednocześnie, to zwrócona kwota będzie wyczerpywać w całości Pana roszczenia z tytułu Umowy, jakie mógłby Pan zgłosić w razie zaistnienia sporu sądowego. Co przy tym ważne, zawarcie Ugody nie prowadzi do modyfikacji stosunku prawnego i postanowień wynikających z wcześniej zawartej Umowy.

W Ugodzie wprost wskazano, iż Bank dokonuje zwrotu nadpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych. Tym samym, kwota ta, jest wypadkową części kwoty kredytu, która byłaby kwestionowana przez Pana (i małżonkę) jako nienależna ze względu na abuzywny charakter klauzuli indeksacyjnej ustalonej w Umowie, w sytuacji, gdyby doszło do sporu prawnego, tj., gdyby nie zawarto przedmiotowej Ugody, a pozew nie zostałby wycofany.

Nadpłata ta wynikała z powstałych z tytułu narzuconego przez Bank sposobu spłaty kredytu wyrażonego w CHF, w związku z tym, iż kredyt ten w istocie od samego początku w rozumieniu prawa był kredytem złotówkowym, udzielonym w PLN na kwotę 180.000 zł.

W związku z proponowaną treścią Ugody powziął Pan wątpliwość czy kwota, która zostanie otrzymana związku z zawartą Ugodą skutkować będzie dla Pana powstaniem przychodu podatkowego.

Pytanie

Czy wypłacona Panu (i małżonce) przez Bank kwota w wysokości 160.000 PLN na podstawie zawartej Ugody będzie stanowiła dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, czy będzie Pan miał obowiązek rozliczenia otrzymanej kwoty dla celów podatkowych, a tym samym będzie miał Pan obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, wypłacona przez Bank kwota w wysokości 160.000 zł na podstawie zawartej Ugody nie będzie stanowiła dla Pana przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, nie będzie Pan miał obowiązku rozliczenia otrzymanej kwoty dla celów podatkowych, a tym samym nie będzie miał obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 9 ust. 1a ww. ustawy, jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Z kolei, stosownie do art. 9 ust. 2 tej ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają, sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Według art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Mając na względzie powyższe regulacje, wskazać należy, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania.

Za przychód uważa się, jak zostało wskazane wyżej, otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

Tym samym, o uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik - czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też, gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów - uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Co przy tym istotne, dla celów podatkowych przyjmuje się, że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą, ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Jednocześnie, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT — inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy PIT, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Niemniej jak wynika z definicji samego przychodu, za takowe przysporzenia mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też, gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązali wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Uwzględniając powyższe, Ugoda zawarta w przedmiotowej treści prowadzi do ustalenia wysokości zadłużenia do rozliczenia Kredytu i przyjęcia przez Pana i Bank określonego sposobu zaliczenia dokonanych spłat, w ramach, których dochodzi do całkowitego rozliczenia kredytu, a Pan wyrażając aprobatę dla zakończenia sporu i zrzeczenia się przyszłych roszczeń, w następstwie zawarcia Ugody, otrzymuje nadpłacone przez Pana kwoty w postaci zwrotu.

W związku z tym otrzymuje Pan jedynie zwrot tego, co w czasie trwania Umowy świadczył (dokonał nadpłat). Jednocześnie kwota zwrotu nie stanowi żadnej dodatkowej korzyści dla Pana, gdyż ma na celu doprowadzenie do rozliczeń w następstwie zastosowania postanowień Ugody, które mają na celu usunięcie abuzywności. Otrzymanie tej kwoty zwrotu prowadzi do stanu rozliczeń, który jest zgodny z prawem, tj. nie jest następstwem stosowania abuzywnych postanowień Umowy.

Tym samym, w przedmiotowej sprawie, po Pana stronie nie dojdzie do realnego przysporzenia majątkowego. Konkludując, wskazana w Ugodzie kwota, która zostanie wypłacona będzie de facto, w Pana ocenie, zwrotem środków pieniężnych, które wcześniej na mocy Umowy zostały przekazane na rzecz Banku w ramach nadpłaty rat kapitałowo-odsetkowych udzielonego kredytu.

Dodatkowo, powyższe potwierdza również sformułowanie treści Ugody, gdzie wprost wskazane jest, iż przedmiotowa kwota stanowić będzie dla Pana „zwrot nadpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych”. Kwota otrzymana na podstawie Ugody nie spowoduje więc faktycznego przyrostu Pana majątku, a będzie stanowiła zwrot wydatków uprzednio dokonanych. W związku z tym, Pana zdaniem, wypłata ta będzie neutralna podatkowo.

Powyższe potwierdza przede wszystkim interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 28 kwietnia 2023 r. znak: 0114-KDIP3-2.4011.243.2023.1.MN, o którą, wystąpił jeden z banków krajowych, gdzie wskazano, iż:

Jak wskazali Państwo we wniosku, w analizowanej sprawie na podstawie ugody dojdzie do zmiany waluty zadłużenia Kredytobiorcy, a po zmianie waluty zadłużenia i dokonaniu rozliczenia, zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku z tytułu Umowy jest w pełni zaspokojone i występuje kwota do zwrotu Kredytobiorcy, tj. nadpłata (Zwrot). Co więcej, przyjęty sposób ustalania wysokości Zwrotu nie doprowadzi do sytuacji, w której na skutek zmiany waluty zadłużenia dokonania Zwrotu, Kredytobiorca - w łącznym rozliczeniu Umowy i Ugody - uiściłby na rzecz Banku kwotę niższą aniżeli otrzymana od Banku kwota finansowania (kwota kapitału Kredytu).

Skoro zatem mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranych świadczeń, a nadpłata powstała do zwrotu wynika jedynie przewalutowania kredytu, to należy zgodzić się z Państwem, że po stronie Kredytobiorców nie dochodzi do powstania przysporzenia majątkowego z tytułu otrzymanego Zwrotu. W przypadku zwrotu świadczenia na podstawie nieważnej umowy kredytowej klient otrzymuje bowiem z powrotem swój kapitał - zwrot zapłaconych Bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo. Mając na uwadze powołane wyżej/przepisy prawa oraz informacje przedstawione we wniosku należy stwierdzić, że skoro po stronie Kredytobiorcy nie powstaje przychód podatkowy, to nie są Państwo zobowiązani do sporządzenia informacji o wysokości przychodów (P1T-11) i przysłania jej Klientowi jako podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, właściwemu według miejsca zamieszkania Klienta, zgodnie z art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zw. z art. 20 ust. 1 tej ustawy.”

Przedstawione stanowisko znajduje również potwierdzenia w następujących interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, które w tym miejscu Pan cytuje:

-z 30 kwietnia 2024 r. znak: 0112-KDIL2-1.4011.250.2024.2.MKA;

-z 8 sierpnia 2024 r. znak: 0112-KDIL2-1.4011.570.2024.3.DJ;

-z 2 lipca 2024 r. znak: 0112-KDIL2-1.4011.464.2024.2.MKA;

-z 4 lipca 2024 r. znak: 0114-KDIP3-2.4011.411.2024.2.AC;

-z 6 marca 2024 r. znak: 0112-KDIL2-1.4011.37.2024.2.MKA;

-z 4 stycznia 2024 r. znak 0113-KDIPT2-2.4011.689.2023.2.MK;

-z 28 lipca 2023 r. znak:0114-KDIP3-2.4011.609.2023.2. AC.

Podsumowując, w Pana ocenie, wypłacona przez Bank kwota w wysokości 160.000 zł nie będzie stanowiła dla Pana przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będzie Pan miał obowiązku rozliczenia tych środków dla celów podatkowych, a tym samym nie będzie miał obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od tej kwoty – nawet w przypadku wystawienia przez Bank informacji PIT- 11. Zwrot kwot dokonany przez Bank będzie pozostawał neutralny podatkowo.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Wynika z niego, że:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z powołanego przepisu wynika, że ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

-pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

-pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku.

Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. I tak zgodnie z ww. przepisem:

Źródłami przychodów są:

1)stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;

2)działalność wykonywana osobiście;

3)pozarolnicza działalność gospodarcza;

4)działy specjalne produkcji rolnej;

5)(uchylony)

6)najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;

7)kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;

8)odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d)innych rzeczy,

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

8a)działalność prowadzona przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną;

8b)niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da;

9)inne źródła.

Przychody z poszczególnych źródeł przychodów i zasady ich ustalania zostały uregulowane w art. 12-20 omawianej ustawy.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Odnosząc się do Pana wątpliwości zaznaczyć należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

W analizowanej sprawie wyjaśnił Pan, że w Ugodzie wprost wskazano, iż Bank dokonuje zwrotu nadpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych. Jednym z postanowień Ugody jest wskazanie, że w celu ugodowego zakończenia sporu, Bank zobowiązuje się zwrócić nadpłacone raty kapitałowo odsetkowe na rzecz Kredytobiorcy/ów w ustalonej przez Strony kwocie 160.000 zł.

Wobec powyższego, skoro otrzymał Pan zwrot nadpłaconych przez Pana rat kapitałowo-odsetkowych, to zwrot ten nie stanowi dla Pana przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, nie ma Pan obowiązku rozliczenia otrzymanej kwoty dla celów podatkowych. Zwrot kwot dokonany przez Bank pozostaje neutralny podatkowo.

W konsekwencji, nie jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego z tytułu zwrotu nadpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

W odniesieniu do powołanych przez Pana we wniosku interpretacji indywidualnych, stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania, ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.