Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 października 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zawarcia ugody. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 16 grudnia 2024 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wraz z przyszłym mężem w dniu (...) 2009 roku zawarła Pani kredyt mieszkaniowy na finansowanie w całości własnego celu mieszkaniowego. Był to kredyt hipoteczny, indeksowany do waluty CHF na kwotę 312.000 zł. W momencie podpisania umowy była Pani polskim rezydentem podatkowym.

Umowa kredytu była podpisana z X. X. został następnie przejęty przez Y z siedzibą w (...) („bank”), bankiem mającym siedzibę w Polsce i podlegającym polskiemu nadzorowi finansowemu właściwemu dla banków działających w Polsce.

W umowie kredytu jako kredytobiorcy wystąpiły dwie osoby, obok Pani także Pani przyszły mąż. Wraz z mężem nie mają Państwo małżeńskiej wspólnoty majątkowej.

Kredyt został w całości wykorzystany na ten cel, tj. na osobisty cel mieszkaniowy Pani i Pani przyszłego męża. Kredyt został zabezpieczony hipoteką na nieruchomości. Mieszkała Pani w tym domu do czasu jego sprzedaży w (...) 2022 roku. Wraz z mężem pozwała Pani bank żądając stwierdzenia nieważności poszczególnych postanowień umownych i całej umowy, który zawisł w sprawie o ustalenie i zapłatę toczącej się przed Sądem Okręgowym w (...). Postępowanie sądowe jest w toku. W dniu (...) 2022 r. wraz z mężem dokonała Pani przedterminowej spłaty kredytu, na skutek czego w księgach banku nie figuruje żadne zobowiązanie z tytułu tej umowy.

Wraz z mężem zamierza Pani zawrzeć z bankiem ugodę sądową, na mocy której nastąpi zmiana waluty spłaconego kredytu na polski złoty (PLN). W związku z konwersją waluty będzie miała Pani nadpłatę wobec banku na około 232.000 zł. W ramach ugody sądowej bank zobowiąże się do wypłaty Pani i Pani mężowi solidarnie kwoty 213.000 zł, jako zwrot nienależnie pobranego przez bank świadczenia wynikającego z zawyżania rat kredytu z tytułu wadliwej umowy.

Pytanie

Czy uzyskany przez Panią zwrot nienależnie pobranego przez bank świadczenia wynikającego z zawyżania rat kredytu z tytułu wadliwej umowy umorzeniem części kapitału w wyniku ugody kredytowej, spełnia przesłanki umorzenia części kredytu zaciągniętego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a wartość uzyskanego przychodu podlega zaniechaniu poboru podatku dochodowego zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

Pani stanowisko w sprawie

Zgodnie z planowaną ugodą sądową dojdzie jedynie do zwrotu nienależnie pobranego przez bank świadczenia wynikającego z zawyżania rat kredytu z tytułu wadliwej umowy. W tej sprawie nie będzie miało miejsca umorzenie części kapitału w wyniku ugody kredytowej, gdyż spłaciła Pani całość zadłużenia wobec banku.

Skoro zatem będzie to jedynie zwrot nienależnie pobranego świadczenia, to zwrot ten nie będzie stanowił przysporzenia po stronie Pani i Pani męża, a zatem w ogóle nie będzie stanowił przychodu podlegającego opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku zwrotu świadczenia w związku z przewalutowaniem kredytu i ponownym rozliczeniem klient otrzymuje bowiem z powrotem swój kapitał – zwrot zapłaconych nienależnie bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo.

Skoro zwrot ten nie będzie stanowił w ogóle przychodu po Pani stronie, to nie można rozpatrywać kwestii zaniechania poboru podatku dochodowego. Zatem do tej kwoty nie znajduje zastosowania rozporządzenie Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, z uwagi na brak wystąpienia przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który mógłby być objęty tym rozporządzeniem.

Podsumowując, od zaproponowanego przez bank zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, które nie są umorzonymi kapitałem i odsetkami, nie będzie ciążył na Pani i Pani mężu obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z informacji przedstawionych przez Panią wynika, że:

·(...) 2009 r. zawarła Pani umowę kredytu hipotecznego indeksowanego walutą CHF, którego celem było finansowanie własnego celu mieszkaniowego;

·w 2022 r. dokonała Pani spłaty ww. kredytu;

·pozwała Pani bank żądając stwierdzenia nieważności poszczególnych postanowień umownych i całej umowy;

·planuje Pani podpisać z bankiem ugodę, na mocy której nastąpi zmiana waluty spłaconego kredytu na polski złoty (PLN). W związku z konwersją waluty będzie miała Pani nadpłatę wobec banku;

·w ramach ugody sądowej bank zobowiąże się do wypłaty Pani i mężowi solidarnie kwoty 213.000 zł jako zwrot nienależnie pobranego przez bank świadczenia wynikającego z zawyżania rat kredytu z tytułu wadliwej umowy.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Skoro w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranego świadczenia, to zwrot ten nie będzie stanowił dla Pani przychodu. W przypadku zwrotu świadczenia klient otrzymuje bowiem z powrotem swój kapitał – zwrot zapłaconych bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za przychód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo. W konsekwencji nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu tego zwrotu.

Ponieważ w Pani sprawie nie wystąpi przychód do opodatkowania, nie będą miały zastosowania przepisy dotyczące zaniechania poboru podatku dochodowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Ta interpretacja indywidualna odnosi się wyłącznie do Pani obowiązków podatkowych, nie obejmuje ewentualnych obowiązków podatkowych Pani męża.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.