Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
4 października 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 2 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia nieruchomości. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 9 grudnia 2024 r. (wpływ 11 grudnia 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
22 października 2015 r. na mocy aktu notarialnego, umowy działu spadku i umowy o podział majątku wspólnego oraz umowy ustanowienia nieodpłatnego użytkowania, nabyła Pani na współwłasność wraz z siostrą nieruchomość położoną w miejscowości ...., gmina (…), obręb nr (…), składającą się wówczas z 3 działek o łącznej powierzchni 8,2420 ha – po 1/2 części każde ze spadkobierców. Nabycie nieruchomości na podstawie ww. umów nastąpiło bez spłat i dopłat, ani innych rozliczeń finansowych, bez związku z działalnością gospodarczą.
Na mocy aktu notarialnego z 28 września 2022 r. – umowy częściowego nieodpłatnego zniesienia współwłasności, doszło do częściowego zniesienia współwłasności nieruchomości nabytej przez Panią oraz siostrę na współwłasność w 2015 r. Nieruchomość ta w 2022 r. została podzielona przez geodetę, zostało wydzielonych 21 działek (w tym jedna działka stanowiąca drogę) oraz jedna z działek (nr 3) nie została podzielona geodezyjnie. Działka nr 3 pozostała w dalszym ciągu we współwłasności i nie była przedmiotem tej umowy. Z nowo wydzielonych 21 działek Pani i siostra otrzymaliście po 10 działek o zbliżonej powierzchni. Działka stanowiąca drogę wewnętrzną nadal stanowi współwłasność. Wartość działek stanowiących Pani wyłączną własność od dnia zniesienia współwłasności wynosiła 200 000 zł, w tym wartość działki zabudowanej 150 000 zł. Wartość działek siostry wynosiła 150 000 zł, w tym wartość działki zabudowanej 100 000 zł. Różnica wartości ww. działek zabudowanych wynikała z poczynionych przez Panią od 2015 r. nakładów na budynek mieszkalny, z którego od 2015 r. Pani korzystała (od 2015 r. podzieliła Pani z siostrą dwa budynki mieszkalne stanowiące waszą współwłasność do korzystania w ten sposób, że Pani przypadł w całości jeden z nich, a siostrze drugi). Pani na swój budynek czyniła nakłady i stąd w chwili zniesienia współwłasności wynikała różnica wartości przypadającej Pani oraz siostrze działek. Do zniesienia współwłasności doszło bez spłat, dopłat, ani innych rozliczeń finansowych.
Od 2023 r. zaczęła Pani zbywać swoje działki. Pierwszą z nich sprzedała 8 grudnia 2023 r., dwie kolejne 18 września 2024 r. i 24 września 2024 r. Przy sprzedaży pierwszej z działek notariusz poinformowała Panią, że nie dotyczy tej sprzedaży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Taką samą informację uzyskała Pani w Drugim Urzędzie Skarbowym. Przy sprzedaży kolejnej działki notariusz podał Pani informację odmienną, że podatek taki ma Pani zapłacić. W odstępie 6 dni nastąpiła sprzedaż kolejnej z Pani działek i notariusz ponownie poinformował Panią o braku obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, co ponownie potwierdził Urząd Skarbowy.
W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że nieruchomość będącą przedmiotem działu spadku w 2015 r. nabyła Pani w drodze dziedziczenia po swoim ojcu A A, zmarłym 14 kwietnia 2005 r. Spadkodawca stał się właścicielem nieruchomości będącej przedmiotem spadku na podstawie Aktu Własności Ziemi z 27 maja 1975 r., wydanego przez Powiatowe Biuro Geodezji i Urządzeń Rolnych.
Spadek po A A nabyły:
-B B – żona,
-Pani – córka,
-C C – córka,
po 1/3 każda z tych osób.
Przedmiotem umowy o dział spadku i podział majątku wspólnego z 22 października 2015 r. była nieruchomość położona w miejscowości ....., gmina (…), powiat (…), województwo (…), składające się z działek nr 5, nr 8, nr 3, dla których Sąd Rejonowy w (…) IX Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (…).
W dziale spadku i podziale majątku wspólnego brały udział: B B, Pani, C C. Skutki rzeczowe działu spadku i podziału majątku wspólnego: Pani i C C stały się współwłaścicielami nieruchomości opisanej wyżej w 1/2 części każda z nich. Ustanowiono na całych przysługujących współwłaścicielkom udziałach na rzecz B B prawo bezpłatnego dożywotniego ich użytkowania. Dział spadku odbył się bez spłat i dopłat. W wyniku działu spadku połączonego w podziałem majątku wspólnego z 2015 r., Pani udział w przedmiotowej nieruchomości wzrósł z 1/6 do 1/2 części, więc zapewne również wartość rynkowa wzrosła.
Wartość rynkowa nieruchomości nabytych przez Panią w drodze częściowego zniesienia współwłasności dokonanego w 2022 r., w Pani opinii, nie zwiększyła się w stosunku do wartości Pani udziałów w składnikach majątkowych przed tym zniesieniem współwłasności. Jak wyjaśniła Pani we wniosku, różnica wartości wskazanych w treści aktu notarialnego wynikała z faktu, iż na budynek, który w wyniku podziału Pani przypadł (na działce nr 8), czyniła Pani nakłady już przed dokonaniem formalnego podziału w 2022 r., bowiem od 2015 r., na podstawie nieformalnej umowy z siostrą (C C), dysponowała Pani budynkiem na działce nr 8/2 i czyniła Pani na niego nakłady, a siostra dysponowała budynkiem na działce 8/1. Zniesienie współwłasności w 2022 r. sformalizowało stan, który istniał między współwłaścicielkami od 2015 r.
Nakłady na budynek znajdujący się na działce nr 8/2 nie są udokumentowane i nie potrafi Pani wskazać dokładnie ich wartości. Wskazuje Pani, że przed zniesieniem współwłasności wymieniła dach na budynku mieszkalnym, wymieniła okna, piec i bojler. Łączna wartość wspomnianych nakładów mogła wynosić 40 000 zł.
W wyniku zniesienia współwłasności w 2022 r. nie dokonywała Pani z siostrą żadnych rozliczeń – zniesienie współwłasności odbyło się bez spłat i dopłat, każda ze stron otrzymała po 10 działek o zbliżonej powierzchni, a działka stanowiąca drogę pozostała we współwłasności. Zniesieniu współwłasności nie została również poddana działka nr 3, której pozostaje Pani wraz z siostrą współwłaścicielką.
Zbycie trzech działek w 2023 r. i w 2024 r. nie nastąpiło w ramach prowadzenia działalności gospodarczej. Nie zostało wszczęte żadne postępowanie podatkowe w zakresie Pani zobowiązania podatkowego i nie zostały wydane żadne decyzje. Przytaczane we wniosku stwierdzenie: „taką samą informację uzyskałam w II Urzędzie Skarbowym” dotyczy tego, że chcąc uzyskać informację na temat obowiązku podatkowego udała się Pani do Urzędu Skarbowego z zapytaniem, czy jakiś obowiązek podatkowy w tej sytuacji powstaje i otrzymała ustną odpowiedź, że nie ma Pani obowiązku zapłaty podatku w swojej sytuacji. Odbyło się to bez żadnej formalnej drogi, na zasadzie: pytanie – odpowiedź.
Pytania
1.Czy w przedstawionym stanie faktycznym ma Pani obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?
2.Od kiedy liczyć należy okres 5 lat, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – od końca 2015 r. (nabycie współwłasności), czy od końca 2022 r. (częściowe zniesienie współwłasności)?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani opinii, w ślad za interpretacją indywidualną Dyrektora KIS z 26 stycznia 2024 r., nr 0112-KDSL1-2.4011.502.2023.2.AP, nie obejmuje Pani obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w związku ze sprzedażą ww. nieruchomości, bowiem zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obowiązek ten powstaje, jeżeli od daty nabycie nieruchomości do jej zbycia minęło 5 lat. Z przywołanej interpretacji indywidualnej wynika, że za datę nabycia przez Panią nieruchomości należy uznać 2015 r., tj. rok, w którym nabyła Pani pierwotnie udział w nieruchomości w 1/2 części, a nie 2022 r., kiedy doszło do zniesienia współwłasności. W 2022 r. nie doszło bowiem do nabycia prawa własności i zwiększenia aktywów majątkowych, gdyż do zniesienia współwłasności doszło bez spłat i dopłat oraz innych rozliczeń finansowych. Co więcej, w Pani ocenie, wartość działek, które Pani przypadły odpowiadała wartości udziału jaki przypadł Pani w rzeczy wspólnej. W związku z powyższym, sprzedaż nastąpiła po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nabyła Pani nieruchomość.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.; Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy:
Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,
‒ jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.
Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że nienastępująca w wykonaniu działalności gospodarczej sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, co do zasady decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment i sposób ich nabycia.
Nieistotny dla opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest sam fakt podziału nieruchomości, jeżeli przez podział nieruchomości rozumie się proces mający na celu np. zyskanie korzystniejszej konfiguracji poszczególnych nieruchomości (działek). Jeżeli zatem właściciel (współwłaściciel) dokonuje podziału nieruchomości, nie mamy do czynienia z żadnym nabyciem, bo chodzi o nieruchomość, której ta osoba jest już właścicielem (współwłaścicielem). Sam podział nieruchomości (działek) nie stanowi przy tym daty nowego nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W wyniku podziału właściciel (współwłaściciel) nie nabędzie bowiem, żadnych nowych nieruchomości ponad to, czego jest już właścicielem. W wyniku samego podziału działek nie zmieni się struktura własności każdej z mniejszych działek wydzielonych w drodze podziału. Właściciel nadal będzie posiadał takiej samej wielkości nieruchomości jak przed podziałem, tyle że w mniejszych działkach. Stąd czynność ta nie ma wpływu na określenie początku biegu terminu, o którym mowa art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Fakt podziału nieruchomości pozostaje bez znaczenia, gdyż jak zostało już wskazane na wstępie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależniają skutki podatkowe odpłatnego zbycia nieruchomości od daty jej nabycia, a nie od daty podziału.
Wyjaśnić należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia „nabycie”, a także nie wskazuje, czy ma to być nabycie odpłatne, czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej bądź zdarzenia prawnego może nastąpić nabycie nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości lub praw majątkowych. Zatem, pojęcie to należy rozumieć szeroko, co oznacza, że z nabyciem nieruchomości lub praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy do czynienia z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości lub tych praw, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy lub praw.
Interpretacja pojęcia „nabycie” została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08, w którym Sąd stwierdził, że aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym. Według Kodeksu cywilnego nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem, aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.
Jak wskazano powyżej, moment przeniesienia prawa własności w prawie podatkowym określany jest zgodnie z normami prawa cywilnego.
Przepis art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), stanowi, że:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2159) dodano art. 10 ust. 5 i ust. 7, które stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2019 r.
Zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę. Dodany przepis art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że w przypadku zbycia nieruchomości nabytych w drodze spadku, 5-letni okres liczony jest od daty nabycia nieruchomości lub praw majątkowych przez spadkodawcę.
Z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że jeżeli nieruchomości lub prawa majątkowe określone przez art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) tej ustawy zostały nabyte w drodze spadku, to ich odpłatne zbycie (dokonane poza działalnością gospodarczą) stanowi przychód podlegający opodatkowaniu, jeżeli nastąpiło ono przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Do wyliczenia 5-letniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest zatem nie tylko okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkobiercy, który dokonuje sprzedaży, ale także okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkodawcy. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło 5 lat – to sprzedaż nie podlega opodatkowaniu.
Należy również wskazać, że dla celów stosowania art. 10 ust. 5 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, momentem nabycia nieruchomości lub praw majątkowych przez spadkodawcę, który tę nieruchomość nabył również w drodze spadku, jest moment nabycia tej nieruchomości zgodnie z przepisami ustawy Kodeks cywilny. Zatem, za moment nabycia nieruchomości lub praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uważa się nabycie nieruchomości lub praw przez spadkodawcę, nie zaś przez jego spadkodawców.
Natomiast zgodnie z art. 10 ust. 7 ww. ustawy:
Nie stanowi nabycia lub odpłatnego zbycia, o którym mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.
Wobec powyższego w przypadku odpłatnego zbycia nabytej w spadku nieruchomości istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę, a w przypadku dokonania działu spadku/zniesienia współwłasności istotne jest ustalenie, czy w wyniku jego dokonania nie następuje nabycie majątku przekraczające pierwotnie posiadany udział w spadku.
Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) w związku z art. 10 ust. 5 ww. ustawy (czyli nabytych w drodze spadku), decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma forma prawna ich nabycia oraz moment nabycia przez spadkodawcę.
Zgodnie z art. 922 ustawy Kodeks cywilny:
Spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów tej ustawy.
Stosownie do art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia, potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego).
W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego:
Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.
Zgodnie z art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:
Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.
Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.
Natomiast zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.
Stosownie zaś do art. 211 i art. 212 ww. Kodeksu:
Zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.
Zgodnie z teorią prawa rzeczowego, przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku działu spadku czy też zniesienia współwłasności jest nabyciem tych rzeczy. Jednakże, co wynika z analizy orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli, ale tylko wówczas jeśli:
-podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
-jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki przysługiwał jej w majątku wspólnym (rzeczy wspólnej).
Jeżeli spełnione są wymienione wyżej warunki, podział majątku nie może być rozpatrywany w kategoriach nabycia. W takiej sytuacji za datę nabycia nieruchomości uznać należy datę pierwotnego nabycia udziału w nieruchomości. Jeżeli jednak na skutek dokonanego podziału przysługujący danej osobie udział ulega powiększeniu wówczas czynność ta skutkuje nabyciem ponad dotychczas posiadany udział. Podkreślić należy, że w każdej sytuacji, kiedy w wyniku działu spadku lub zniesienia współwłasności jeden z dotychczasowych współwłaścicieli został zobowiązany do spłaty, mamy do czynienia z nieekwiwalentnym podziałem, a po stronie osoby zobowiązanej do spłaty następuje nabycie majątku przekraczające pierwotnie posiadany przez nią udział we współwłasności. Nabycie w wyniku zniesienia współwłasności części majątku, który należał do innych współwłaścicieli, należy traktować jako nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym data zniesienia współwłasności jest również datą nabycia tej części nieruchomości, o którą zwiększył się w niej udział po dokonaniu zniesienia współwłasności. Ponadto, o tym, czy w wyniku zniesienia współwłasności doszło do nowego nabycia ponad wcześniej posiadany udział decyduje porównanie wartości nieruchomości, a nie ich powierzchni. Może się zdarzyć, że większą wartość będzie miała nieruchomość o mniejszej powierzchni.
Przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.
Z treści wniosku wynika, w wyniku działu spadku połączonego w podziałem majątku wspólnego z 2015 r., Pani udział w nieruchomościach wzrósł z 1/6 do 1/2 części, więc zapewne wzrosła również wartość rynkowa. Zatem uznać należy, że dział spadku w 2015 r. skutkował nabyciem przez Panią udziałów w nieruchomościach ponad dotychczas posiadane udziały.
Ponadto we wniosku wskazała Pani, że wartość rynkowa nieruchomości nabytych przez Panią w drodze częściowego zniesienia współwłasności dokonanego w 2022 r. nie zwiększyła się w stosunku do wartości Pani udziałów w składnikach majątkowych przed tym zniesieniem współwłasności. Różnica wartości wskazanych w treści aktu notarialnego wynikała z faktu, iż na budynek, który w wyniku podziału Pani przypadł (na działce nr 8/2), czyniła Pani nakłady już przed dokonaniem formalnego podziału w 2022 r., bowiem od 2015 r., na podstawie nieformalnej umowy z siostrą, dysponowała Pani budynkiem na działce nr 8/2 i czyniła Pani na niego nakłady, a siostra dysponowała budynkiem na działce 8/1. Zniesienie współwłasności w 2022 r. sformalizowało stan, który istniał między współwłaścicielkami od 2015 r. Nakłady na budynek znajdujący się na działce nr 8/2 nie są udokumentowane i nie potrafi Pani wskazać dokładnie ich wartości. Wskazuje Pani, że przed zniesieniem współwłasności wymieniła dach na budynku mieszkalnym, wymieniła okna, piec i bojler. Łączna wartość wspomnianych nakładów mogła wynosić 40 000 zł.
W myśl natomiast art. 206 Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.
Art. 207 ww. Kodeksu stanowi, że:
Pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.
Umowny podział rzeczy wspólnej do korzystania (umowa quoad usum) polega na dokonaniu podziału nieruchomości na części do wyłącznego użytku poszczególnych współwłaścicieli i do odrębnego pobierania z nich pożytków. Skutkiem takiego podziału każdy ze współwłaścicieli części wspólnej będzie mógł korzystać z wydzielonej części nieruchomości wspólnej samodzielnie, bez ingerencji i ograniczeń ze strony pozostałych współwłaścicieli. Podział dokonany mocą umowy quoad usum nie wywiera żadnych skutków w sferze praw rzeczowych współwłaścicieli. Na jego mocy pomiędzy współwłaścicielami kształtuje się wyłącznie stosunek zobowiązaniowy. Od chwili zawarcia umowy quoad usum na każdym ze współwłaścicieli ciąży obowiązek respektowania (czyli nieingerowania) w prawa pozostałych współwłaścicieli do wyłącznego korzystania z przynależnej im części nieruchomości wspólnej.
Nakłady na budynek mieszkalny zostały poczynione przez Panią jako jednego ze współwłaścicieli na części nieruchomości, która została Pani przekazana do wyłącznego korzystania. W wyniku zniesienia współwłasności stała się Pani właścicielem tej części nieruchomości, którą użytkowała dotychczas w ramach nieformalnego podziału do korzystania.
Skoro - jak wskazano w opisie stanu faktycznego - wartość rynkowa nieruchomości nabytych przez Panią w drodze częściowego zniesienia współwłasności dokonanego w 2022 r. nie zwiększyła się w stosunku do wartości Pani udziałów w składnikach majątkowych przed tym zniesieniem współwłasności, zniesienie współwłasności w 2022 r. nie skutkowało nabyciem przez Panią udziałów w nieruchomościach ponad dotychczas posiadane udziały.
W świetle powyższego, w przypadku dokonanego w 2023 r. i 2024 r. odpłatnego zbycia trzech nieruchomości przewidziany w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych okres 5-ciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, należy liczyć od końca:
-1975 r., w którym nastąpiło nabycie nieruchomości przez Pani ojca (spadkodawcę), w odniesieniu do udziałów w nieruchomościach nabytych przez Panią w drodze spadku, w myśl art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
-2015 r., gdyż w drodze działu spadku, w myśl art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nastąpiło nabycie udziałów w nieruchomościach ponad udział spadkowy nabyty przez Panią.
Natomiast w 2022 r. w wyniku częściowego zniesienia współwłasności nie nabyła Pani udziałów w nieruchomościach.
Zatem stwierdzić należy, że przychód ze sprzedaży trzech działek w 2023 r. i 2024 r., dla których momentem nabycia jest data nabycia przez spadkodawcę (Pani ojca – 1975 r.) oraz 2015 r. (dział spadku), nie będzie podlegał opodatkowaniu z uwagi na fakt, że od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie upłynął pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w zw. z ust. 5 i ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego, w związku z czym nie dokonuje analizy dołączonych do wniosku dokumentów. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm. ) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.
Wskazać należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, w związku z czym, niniejsza interpretacja dotyczy Pani jako osoby występującej z wnioskiem, nie wywiera natomiast skutku prawnego dla innych osób.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a ;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. O podatku od towarów i usług ;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA) :
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres : Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).