Interpretacja indywidualna

  – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

·nieprawidłowe w zakresie określenia momentu ujęcia w kosztach uzyskania przychodu zapłaconego zaległego czynszu,

·prawidłowe w zakresie określenia momentu ujęcia w kosztach uzyskania przychodu zapłaconych odsetek.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 października 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 15 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie momentu ujęcia w podatkowej księdze przychodów i rozchodów zasądzonych wyrokiem opłat z tytułu zaległego czynszu i odsetek. Treść wniosku jest następująca.

Opis stanu faktycznego

Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą pod nazwą X w A przy ul. B 4 (...), NIP: (...).

Jest Pan polskim rezydentem podatkowym, tj. podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy) w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W 2024 r. podlega Pan opodatkowaniu liniowym podatkiem dochodowym.

W latach 2020-2023 wybraną przez Pana formą opodatkowania w prowadzonej działalności gospodarczej był również podatek liniowy. Podatnik prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów, w której koszty ujmuje zgodnie z metodą uproszczoną.

12 marca 2020 r. zawarł Pan porozumienie współwłaścicieli nieruchomości. Stronami porozumienia jest Pan jako osoba prowadząca działalność gospodarczą oraz małżeństwo A. A i B. A zidentyfikowani pod numerami PESEL.

Zgodnie z § 1 ww. porozumienia Strony oświadczają, że pozostają współwłaścicielami nieruchomości składającej się z zabudowanych działek gruntu numer 1 o obszarze X oraz  o obszarze Y o łącznym obszarze z, położonej w A przy ul. Z numer 1 i ul. Z nr 2, dla której Sąd Rejonowy (...) w A, X Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), przy czym w prawie własności tej nieruchomości:

·A. A i B. A przysługuje wspóInie, na zasadzie ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, udział do części prawa własności,

·Panu przysługuje udział do części prawa własności, - a ponadto, że udziały w tym prawie własności nabyli na podstawie umowy sprzedaży z 11 marca 2020 r., zawartej w formie aktu notarialnego przez notariuszem (...), za numerem (...).

Oświadcza Pan, że prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą X w przedmiocie (...), a niniejszą umowę zawiera w bezpośrednim związku z tą działalnością i na cele jej prowadzenia.

Porozumienie ma na celu uregulowanie korzystania z nieruchomości stanowiącej przedmiot ich współwłasności na takich zasadach, że w okresie jego obowiązywania Pan będzie wyłącznie uprawniony do jej posiadania oraz użytkowania na cele prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, w zamian za wynagrodzenie płatne małżonkom A. A i B. A.

W zamian za wyrażenie zgody na wyłączne posiadanie i użytkowanie przez Pana na cele prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej, całości nieruchomości opisanej powyżej nieruchomości [dopisek organu], w tym również na wynajmowanie przez Pana tej nieruchomości, w całości lub w części, osobom trzecim, we własnym imieniu oraz na własną rzecz, zgodnie z § 2 porozumienia jest Pan zobowiązany:

·Pokrywać wszystkie koszty związane z własnością tej nieruchomości, jej posiadaniem i użytkowaniem, tj. w szczególności wszelkie podatki, koszty ubezpieczenia, dostaw mediów dostarczanych na teren nieruchomości, itp.

·Zachować nieruchomość w stanie niepogorszonym oraz ponosić wszelkie koszty potrzebnych prac remontowych i nakładów przedsięwziętych w celu utrzymania takiego stanu;

·Do wykonywania wszelkich prac budowlanych lub remontowych, jak również dokonywania wszelkich nakładów potrzebnych do dostosowania nieruchomości stanowiącej przedmiot współwłasności na potrzeby prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Celem usunięcie jakichkolwiek wątpliwości, upoważnienie to obejmuje dysponowanie nieruchomością na cele budowlane.

·Zawierania przez Pana, w swoim imieniu oraz na własną rzecz, dotyczących wspólnej nieruchomości umów o dostawy energii elektrycznej, paliwa gazowego, ciepła, wody oraz odbioru ścieków i odpadów.

W zamian za wyrażenie zgody stanowiącej przedmiot niniejszego porozumienia oraz rezygnacji z własnego posiadania i użytkowania nieruchomości zobowiązuje się Pan płacić na rzecz małżonków A. A i B. A przez okres obowiązywania porozumienia wynagrodzenie w wysokości po 3 000 zł (słownie: trzy tysiące złotych zero groszy) miesięcznie. Wynagrodzenie płatne będzie z dołu, do 10 dnia każdego miesiąca, przelewem na rachunek bankowy małżonków.

Porozumienie Stron zostało zawarte na czas nieoznaczony, z możliwością rozwiązania z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia. W przypadku małżonków A. A i B. A, wypowiedzenie niniejszego porozumienia wymaga ich wspólnego oświadczenia, pod rygorem bezskuteczności wobec Pana. Porozumienie przewidywało również możliwość rozwiązania zawartej umowy w każdym czasie na mocy uzgodnienia stron. Podkreśla Pan, że ww. porozumienie nie zostało przez żadną ze Stron rozwiązane.

Nie otrzymał Pan od małżeństwa A. A i B. A faktur/rachunków zobowiązujących Pana do zapłaty wynagrodzenia objętego przedmiotem porozumienia ani również o takie faktury/rachunki nie wnioskował Pan. W związku z powyższym nie wykazywał czynszu za wynajem nieruchomości jako koszty uzyskania przychodów w poszczególnych latach podatkowych, tożsamo nie dokonywał w składanych zeznaniach rocznych wykazania wyłączeń z kosztów podatkowych w ramach tzw. ulg złe długi w załączniku PIT/WZ (w zakresie w jakim obowiązywał do końca 2022 r.).

W wyniku braku zapłat otrzymał Pan zawiadomienie z 2 sierpnia 2024 r. wystawione przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym (...) w A (...) Kancelaria Komornicza (...) w A o wszczęciu postępowania egzekucyjnego na podstawie tytułu wykonawczego - wyroku wydanego przez Sąd Rejonowy (...) w A, (...) z (…) r. (...) zaopatrzony w klauzulę wykonalności z (...) r., w którym zasądzono:

·należność główną 57 000 zł;

·odsetki do (...) sierpnia 2024 r. 16 628, 97 zł;

·w przypadku zwłoki dalsze odsetki od (...) sierpnia 2024 r. wraz z należną od nich opłatą egzekucyjną w wysokości 22 zł 03 gr dziennie;

·koszty procesu 8 330,70 zł;

·koszty zastępstwa w egzekucji 1 350 zł;

·koszty klauzuli 120 zł,

·opłatę egzekucyjną 8 208 zł.

Opłata egzekucyjna i pozostałe koszty egzekucyjne mają charakter prognozowany, których wysokość zostanie ustalona w miarę dokonywania czynności.

Wiedział Pan o wniesieniu do sądu zawiadomienia oraz rozpoczęcia sprawy o zapłatę przez państwa A.. Sprawę prowadził Pana pełnomocnik adwokat (...), która otrzymywała wszystkie pisma z sądu. Niestety z powodu choroby mecenas przez bardzo długi czas nie był Pan informowany o toczących się postępowaniach w sądzie. Efektem tego była egzekucja komornicza.

3 września 2024 r. wypowiedział Pan pełnomocnictwo adwokat oraz zażądał zwrotu wszystkich dokumentów/akt, do tej pory nie ma Pan z nią kontaktu.

Od ww. komornika sądowego otrzymał Pan ponadto zawiadomienie o wszczęciu egzekucji datowane na 23 września 2024 r., na mocy którego postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte na podstawie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym przez ww. sąd (...) 2024 r. (...) zaopatrzone w klauzulę wykonalności z (...) w którym zasądzono od Pana:

·należność główna 12 000 zł;

·odsetki do (...) września 2024 r. w kwocie 2 566 zł 69 gr;

·w przypadku zwłoki również dalsze odsetki od (...) września 2023 r. [powinno być 2024 r.] wraz z należną od nich opłatą egzekucyjną w wysokości 5 zł 13 gr dziennie;

·koszty procesu 3 197 zł 26 gr;

·koszty zastępstwa w egzekucji 900 zł;

·koszty klauzuli 120 zł;

·opłatę egzekucyjną 1 788 zł 40 gr.

Opłata egzekucyjna i pozostałe koszty egzekucyjne mają charakter prognozowany, których wysokość zostanie ustalona w miarę dokonywania czynności.

W wyniku zajęcia komorniczego z rachunku bankowego Pana zajęto [dopisek organu]:

·(...) sierpnia 2024 r. kwotę 76 601 zł 68 gr oraz 1 011,10 euro;

·(...) sierpnia 2024 r. kwotę 24 604 zł 04 gr, oraz

· (...) września 2024 r. kwotę 20 579 zł 10 gr.

Przedmiotowa nieruchomość cały czas wykorzystywana jest na potrzeby prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej.

Pytanie

Czy czynsz wynajmu nieruchomości dla celów prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej wraz z zapłaconymi w postępowaniu egzekucyjnym odsetkami od nieuregulowanych terminie zobowiązań stanowią koszt uzyskania przychodu pomniejszający podstawę opodatkowania dochodu w momencie otrzymania zawiadomienia komorniczego w odniesieniu do należności głównej (czynszu dzierżawnego) oraz zapłaty na rzecz komornika w odniesieniu do odsetek należnych dłużnikowi?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zadaniem, zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów ustawowo wyłączonych z kosztów podatkowych (tj. na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Przyjmuje się także, że kosztem podatkowym może być wydatek, który jest racjonalny, ekonomicznie uzasadniony oraz właściwie udokumentowany.

Organy podatkowe wskazują także, że aby dany wydatek stanowił dla podatnika koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione łącznie następujące warunki, tj. wydatek:

·został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasób w majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

·jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

·pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

·został poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodu w lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

·został właściwie udokumentowany,

·nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się z koszty uzyskania przychodów.

Tak wynika np. z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 lutego 2024 r., nr 014-KDIP2-1.4010.663.2023.2.PK.

Podatnik prowadzi podatkową księgę przychód w i rozchodów zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z 23 grudnia 2019 r. zgodnie z metodą uproszczoną.

O metodzie uproszczonej stanowi art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione.

Stosując tę metodę koszty uzyskania przychodów zasadniczo ujmuje się w dacie wystawienia dokumentu potwierdzającego poniesienie kosztu (np. faktury, rachunku lub innego dowodu), niezależnie od tego jakiego okresu koszty te dotyczą.

Z kolei metodę memoriałową określają przepisy art. 22 ust. 5-5c i 6 podatku dochodowym od osób fizycznych. Wynika z nich, że uwzględniając związek ponoszonych kosztów z przychodami, koszty te należy dzielić na:

·bezpośrednio związane z przychodami, które zasadniczo rozlicza się w tym roku podatkowym, w którym osiągnięto odpowiadające im przychody oraz

·inne niż bezpośrednio związane z przychodami (zwane pośrednimi), które potrąca się w dacie ich poniesienia, a jeżeli dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy i nie jest możliwe określenie, jaka ich część związana jest z danym rokiem, rozlicza się je proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Równocześnie ustawa podatkowa nakłada na podatników-dłużników obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania o zaliczaną do kosztów uzyskania przychodów wartość zobowiązania do zapłaty świadczenia pieniężnego, jeżeli zobowiązanie nie zostało uregulowane i upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie. Zwiększenia podstawy opodatkowania dokonuje się, jeżeli do dnia złożenia zeznania podatkowego zobowiązanie nie zostało uregulowane (art. 26i ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2, art. 44 ust. 17 podatku dochodowym od osób fizycznych).

Okres 90 dni z upływem, którego ustawodawca łączy prawa wierzyciela i obowiązki dłużnika - liczy się począwszy od pierwszego dnia następującego po określonym na fakturze (rachunku) lub w umowie upływie terminu do uregulowania zobowiązania. Jeżeli termin zapłaty określono na fakturze (rachunku) lub w umowie z naruszeniem przepisów ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom, przyjmuje się termin określony zgodnie z przepisami tej ustawy.

Przepisy o uldze na złe długi stosuje się wyłącznie do wierzytelności lub zobowiązań, odpowiednio (zapłatę lub do zapłaty, świadczeń pieniężnych, wynikających z transakcji handlowych, jeżeli z tytułu tych transakcji przynajmniej u jednej ze stron określa się przychody lub koszty uzyskania przychodów, bez względu na termin ich ujęcia w tych przychodach lub kosztach uzyskania przychodów.

Przepisy regulujące przedmiotową ulgę dotyczą transakcji handlowych w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom.

Transakcja handlowa w rozumieniu tej ustawy oznacza umowę, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością.

Przepisów regulujących ulgę na złe długi nie stosuje się do transakcji handlowych dokonywanych między podmiotami powiązanymi w rozumieniu odpowiednio art. 23m ust. 1 pkt 4 podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przepisach dotyczących ulgi na złe długi nie ma mowy o braku zapłaty zobowiązania, a o braku uregulowania zobowiązania. Uregulowanie jest sformułowaniem o szerszym znaczeniu niż zapłata. Regulowanie zobowiązań między kontrahentami może odbywać się przez rozliczenie gotówkowe i bezgotówkowe. Zapłata jest jedną z form regulowania zobowiązania. Inną formą regulowania zobowiązania jest m.in. kompensata wzajemnych wierzytelności i zobowiązań. Za zapłatę należy uznać również kwestię zajęcia bankowego w trybie egzekucyjnym.

Jeśli po roku podatkowym, w którym podatnik dokonał korekty podstawy opodatkowania/straty podatkowej, ureguluje on zobowiązanie, wówczas musi dokonać korekty „powrotnej” (tj. odpowiednie zmniejszyć podstawę opodatkowania/zwiększyć stratę podatkową).

Korektę realizuje w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym zobowiązanie zostało uregulowane (art. 26i ust 8 podatku dochodowym od osób fizycznych).

Gdyby kwota zmniejszająca podstawę opodatkowania była większa od tej podstawy, wtedy różnicę będzie rozliczał (zmniejszając podstawę opodatkowania) w kolejnych latach podatkowych, nie dłużej jednak niż przez okres 3 lat, licząc od końca roku podatkowego, za który powstało prawo do zmniejszenia.

Przepisy regulujące ulgę na złe długi w podatku dochodowym od osób fizycznych stosuje się, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:

·dłużnik na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego dzień złożenia zeznania podatkowego nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,

·od daty wystawienia faktury (rachunku) lub zawarcia umowy dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została wystawiona faktura (rachunek) lub została zawarta umowa, a w przypadku gdy rok kalendarzowy, w którym wystawiono fakturę (rachunek), jest inny niż rok kalendarzowy, w którym zawarto umowę - gdy nie upłynęły 2 lata licząc od końca roku kalendarzowego późniejszej z tych czynności,

·transakcja handlowa zawarta jest w ramach działalności wierzyciela oraz działalności dłużnika, z których dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na fakt, że transakcja wynajmu nieruchomości zawarta jest z osobami fizycznymi, a nie osobami prowadzącymi działalność gospodarczą przepisy dot. ulgi na złe długi nie będą miały zastosowania.

Stosownie do art. 22p ust. 1 pkt 1 podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Na podstawie art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców, dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

·stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz

·jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty.

Powyższe regulacje z uwagi na charakter podmiotu wierzyciela - zidentyfikowanego jako osoba fizyczna w przedmiotowej transakcji - nie mają zastosowania.

W konsekwencji, stoi Pan na stanowisku, że w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na czynsz dzierżawny dot. opisanej w stanie faktycznym nieruchomości będą miały zastosowania zasady ogólne, tj. wydatek ten stanowić będzie koszt uzyskania przychodu z uwagi na poniesienie go w celu osiągnięcia lub zabezpieczenia źródła dochodu.

Tzw. koszty wynajmu nieruchomości na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowią, co do zasady, koszty pośrednio związane z przychodami, a więc - zgodnie z art. 22 ust. 5c podatku dochodowym od osób fizycznych są, co do zasady, potrącane w dacie ich poniesienia (z zastrzeżeniem, że jeżeli jednak koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą; zastrzeżenie to nie ma w omawianej sytuacji zastosowania).

Za dzień poniesienia kosztu - w przypadku podatników prowadzących podatkową księgę - uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu (art. 22 ust. 6b podatku dochodowym od osób fizycznych).

Podatnicy, o których mowa stosują tę zasadę niezależnie od wybranej metody ewidencjonowania (rozliczania) kosztów uzyskania przychodów.

Co do zasady sam brak faktury/rachunku nie wyklucza od razu możliwości ujęcia wydatku w kosztach podatkowych. Jeśli brak faktury jest trwały - czyli jak w opisanym przypadku - można posłużyć się innymi dowodami potwierdzającymi poniesienie wydatku (por. wyrok NSA z 15 maja 2018 r., sygn. akt II FSK 1034/16).

Prowadząc działalność gospodarczą należy pamiętać o regule wyrażonej w art. 180 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, w myśl której jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

Krótko mówiąc chodzi o to, że np. brak opłacenia faktury nie może przesądzać o możliwości zakwestionowania faktu poniesienia danego wydatku przez podatnika.

Istotny wydaje się tu bowiem art. 181 Ordynacji podatkowej, z którego wynika, że dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być w szczególności księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w toku działalności analitycznej Krajowej Administracji Skarbowej, czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej oraz materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe.

Z uwagi na zawarte w art. 181 Ordynacji podatkowej sformułowanie „w szczególności” oznaczające jedynie przykładowy katalog dowodów, dopuszcza się możliwość uznania za dowód innych dokumentów, także, np. zgromadzonych w odrębnych postępowaniach czy to podatkowych, czy karnych (wyrok NSA z 22 czerwca 2018 r., sygn. akt I FSK 1289/16).

W związku z brakiem otrzymania dokumentów (rachunków/faktur) za poszczególne okresy objęte umowa najmu (2020-2024) będzie Panu przysługiwało prawo do ujęcia wymagalnej kwoty zobowiązania (tzw. należność główna) na podstawie otrzymanego zawiadomienia komorniczego o wszczęciu postępowania egzekucyjnego wraz z dowodem potwierdzenia zapłaty. Za moment ujęcia poniesionego wydatku w księgach (potrącalność wydatku w rachunku podatkowym) należy uznać bieżący rok podatkowy, tj. 2024.

Równocześnie należy zauważyć, że w odniesieniu do odsetek od zobowiązań są one kosztem uzyskania przychodów w momencie zapłaty.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 32 podatku dochodowym od osób fizycznych nie stanowią kosztu uzyskania przychodu niezapłacone odsetki [dopisek organu].

W związku z tym będzie Panu przysługiwało prawo do zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów odsetek należnych w momencie dokonania zapłaty ich w ramach postępowania egzekucyjnego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W świetle powyższego uznać więc należy, że aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

·został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

·jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

·pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

·poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

·został właściwie udokumentowany,

·nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Tym samym podmiot gospodarczy ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie - zarówno kosztów bezpośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, jak i kosztów innych niż bezpośrednio związanych z przychodami - pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Ustawodawca w omawianym przepisie nie zdefiniował pojęcia „koszty bezpośrednio związane z przychodami” oraz „koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami”. Jednak znaczenie tych pojęć można ustalić posługując się ich językowym znaczeniem.

Zgodnie z ugruntowanym poglądem, kosztami uzyskania przychodów bezpośrednio związanymi z przychodami są takie wydatki, których poniesienie przekłada się wprost (w sposób bezpośredni) na uzyskanie konkretnych przychodów. Klasycznym przykładem bezpośredniego związku kosztów z przychodami jest relacja, w jakiej pozostają wydatki na nabycie lub wytworzenie jednostki towaru i przychód ze zbycia tej jednostki towaru. Podobnie traktować należy wydatki na zakup materiałów i produktów, które można przypisać do konkretnego przychodu, a tym samym dokonać identyfikacji i konkretyzacji przychodu uzyskanego w następstwie poniesienia tego rodzaju wydatku.

Natomiast, do kosztów pośrednich zalicza się wydatki, które nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych przychodach, a więc takie, którym nie można przypisać konkretnego przychodu, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje ich uzyskanie, np. koszty ogólnego zarządu, koszty administracyjne, wydatki na utrzymanie obiektów, obsługę prawną. Tego rodzaju koszty, chociaż niewątpliwie związane są z osiąganymi przychodami, nie pozostają w uchwytnym związku z konkretnymi przychodami.

Na tle przedstawionego opisu sprawy wątpliwości Pana budzi kwestia momentu ujęcia w podatkowej księdze przychodów i rozchodów uiszczonych przez Pana na podstawie wyroku sądu zaległych opłat czynszu oraz odsetek z tytułu użytkowania przez Pana nieruchomości do celów prowadzonej działalności.

Odnosząc się do kwestii momentu zaliczenia ww. wydatków do kosztów podatkowych stwierdzić należy, że wydatki te nie mogą zostać przypisane do konkretnych przychodów. Z uwagi na brak bezpośredniego związku tych wydatków z konkretnymi przychodami Pana, kwoty te należy uznać za pośrednie koszty uzyskania przychodów.

Jednocześnie z treści wniosku wynika, że koszty w podatkowej księdze przychodów rozchodów ujmuje Pan metodą uproszczoną.

Stosownie do art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione, z zastrzeżeniem ust. 5, 6 i 10.

W myśl natomiast z art. 22 ust. 5c ww. ustawy :

Koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Według art. 22 ust. 6 omawianej ustawy :

Zasady określone w ust. 5-5c, z zastrzeżeniem ust. 6b, mają zastosowanie również do podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów, pod warunkiem że stale w każdym roku podatkowym księgi te będą prowadzone w sposób umożliwiający wyodrębnienie kosztów uzyskania przychodów odnoszących się tylko do tego roku podatkowego.

Stosowanie do art. 22 ust. 6b ww. ustawy:

Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, w przypadku podatników, o których mowa w ust. 6, z zastrzeżeniem ust. 5e, 6ba, 6bb i 7b, uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.

Mając zatem na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego oraz przytoczone powyżej przepisy prawa nie mogę zgodzić się z Pana stanowiskiem, że postawą do zaliczenia w koszty czynszu jest otrzymane zawiadomienia komornicze o wszczęciu postępowania egzekucyjnego wraz dowodem zapłaty.

Zauważyć należy, że wyrok sądu rejonowego, którym zasądzono ww. należności, potwierdza jedynie wysokość zobowiązania wynikającą z zawartej pomiędzy stronami umowy z (…). 2020 r. Orzeczenie sądu w tym zakresie nie dokonuje dodatkowych ustaleń zobowiązania, ani nie zmienia jego wysokości, skutkiem czego nie dochodzi do wystawienia dodatkowych dokumentów umożliwiających zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów ww. należności.

Dokumentem potwierdzającym poniesienie kosztu nie jest zatem wyrok sądu ani komornicze zawiadomienie o wszczęciu postępowania egzekucyjnego wraz z dowodem potwierdzenia zapłaty, lecz zawarta umowa pomiędzy stronami, w której określone zostały warunki najmu nieruchomości wraz z wysokością wynagrodzenia za najem przez okres obowiązywania zawartego porozumienia.

Tym samym, w mojej ocenie ma Pan prawo do ujęcia w kosztach uzyskania przychodów wymagalnej kwoty zobowiązania (tzw. zaległego czynszu), jednakże podstawą ujęcia tych kosztów w księgach jest zawarta (…) 2020 r. umowa pomiędzy Panem i pozostałymi współwłaścicielami (osobami fizycznymi - małżeństwem), gdyż to na podstawie tej umowy ponosi Pan koszty najmu nieruchomości. Brak otrzymania przez Pana dokumentów (rachunków/faktur) za poszczególne okresy objęte umową najmu (2020-2024) nie powoduje, że za moment ujęcia poniesionego wydatku w księgach należy uznać bieżący rok podatkowy.

Tym samym Pana stanowisko w powyższej części jest nieprawidłowe.

Odnosząc się z kolei do kwestii zapłaconych przez Pana odsetek zasądzonych wyrokiem sądu zauważyć należy, że zgodnie z treścią art. 23 ust. 1 pkt 32 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Zatem, odsetki z tytułu nieterminowo regulowanych zobowiązań wywołują skutki podatkowe dopiero z chwilą ich faktycznej zapłaty.

Tym samym odsetki od nieuregulowanych w terminie zobowiązań ma Pan prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w momencie dokonania zapłaty w ramach postępowania egzekucyjnego.

Wobec powyższego Pana stanowisko w tej części jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpetacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Odnosząc się do stanowiskowa Pana zastrzegam, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji dokonałem wyłącznie oceny prawnej stanowiska Pana w zakresie objętym zadanym pytaniem, bez oceny tej części stanowiska, która wykracza poza zakres jego sformułowania.

Natomiast w odniesieniu do przywołanych przez Pana orzeczeń sądowych i interpretacji indywidualnej, wskazuję, że rozstrzygnięcie te dotyczą konkretnych spraw, osadzonych w określonych stanach faktycznych i tylko do nich się odnoszą, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa. Niemniej dokonując przedmiotowej interpretacji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, miałem na względzie rozstrzygnięcia wydane w podobnych sprawach co poruszana w niniejszym przypadku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 4k-4nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 4na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 4k-4n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 4na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 4k-4n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 4b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).