Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - 0113-KDIPT2-2.4011.779.2024.2.ACZ

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 12 grudnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.779.2024.2.ACZ

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 października 2024 r. złożył Pan wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia ugody z bankiem. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 27 listopada 2024 r. (wpływ 28 listopada 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

(…) 2010 r. A.A. (Wnioskodawca) oraz (…) S.A. (następca prawny: (…) S.A. z siedzibą w (…)) zawarli umowę nr (…) o kredyt mieszkaniowy (…), zgodnie z którą Bank udzielił Wnioskodawcy kredytu na zasadach określonych w umowie.

Kredyt hipoteczny został udzielony i przeznaczony na spłatę kredytu na cel mieszkaniowy w kwocie 445 000 zł oraz na dowolny cel w kwocie 125 000 zł. Zawarta umowa kredytu stanowiła umowę kredytu indeksowanego kursem CHF.

22 listopada 2023 r. Wnioskodawca wytoczył powództwo przeciwko (…) S.A. z siedzibą w (…) o zasądzenie od Pozwanej na rzecz Powoda kwoty 801 153 zł 41 gr (słownie: osiemset jeden tysięcy sto pięćdziesiąt trzy złote czterdzieści jeden groszy) wraz z odsetkami za opóźnienie w wysokości ustawowej, liczonymi od dnia 27 października 2023 r. do dnia zapłaty, na podstawie art. 410 §1 k.c. w zw. z art. 405 k.c., rat kapitałowo-odsetkowych uiszczonych przez Wnioskodawcę na rzecz (…) S.A. w okresie od dnia 28 października 2010 r. do dnia 8 czerwca 2018 r. w związku z (przesłankowym) ustaleniem, że umowa nr (…) o kredyt mieszkaniowy (…) z (…) 2010 r. jest nieważna.

Wnioskodawca stał na stanowisku, że zawarta umowa kredytu z (…) S.A. jest nieważna w całości. Spór toczył się przed Sądem (…) w (…), (…) Wydział Cywilny, sygn. akt. (…). Spór z (…) S.A. zakończył się zawarciem 27 września 2024 r. ugody sądowej. Wnioskodawca w okresie od 8 października 2010 r. do 8 czerwca 2018 r. spłacił raty kapitałowo-odsetkowe na rzecz (…) S.A. w wysokości 801 153 zł 41 gr, co wynika z treści zaświadczenia (…) S.A. z 6 października 2023 r., określającego wysokość wypłaconego kredytu w PLN, wysokość spłat kapitału oraz odsetek od kredytu hipotecznego w ww. okresie, a także zawierającego informację o historii zmian oprocentowania kredytu Wnioskodawcy.

W związku z wytoczeniem powództwa przeciwko (…) S.A. Wnioskodawca poniósł koszty pomocy prawnej.

W ramach ugody kredyt został rozliczony tak, jakby od daty zawarcia umowy był kredytem złotowym. W § 4 pkt 3 ugody (…) S.A. zobowiązał się, że „w terminie 21 dni od daty podpisania Ugody, wypłaci Kredytobiorcy kwotę dodatkową w wysokości 190.860,28 PLN (słownie: sto dziewięćdziesiąt tysięcy osiemset sześćdziesiąt złotych 28/100) na rachunek należący do A.A nr (…). Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w związku z wypłatą ww. kwoty powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11)”.

Wnioskodawca przy zawarciu umowy kredytu i przy zawarciu umowy ugody działał jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z zawartą 27 września 2024 r. ugodą sądową strony dokonały zmiany waluty zadłużenia na walutę polską, w wyniku której przeprowadzono rozliczenie spłaconych rat kredytu udzielonego na podstawie umowy na poczet kredytu w złotych.

Ponadto, Wnioskodawcy na mocy ugody przyznano dodatkową kwotę 190 860 zł 28 gr.

W ugodzie wskazano, że Wnioskodawca otrzyma od (…) S.A. PIT-11. Wnioskodawca ma wątpliwości, jakie kwoty przychodu powinny być wskazane w PIT-11.

Zawarta ugoda zakładała konwersję waluty kredytu na złotówki. Na skutek tej operacji technicznej, wartość spłaconego dotychczas przez Kredytobiorcę kapitału oraz należnych od niego odsetek bankowych została rozliczona według kursu CHF z dnia dokonywania spłaty, z rozbiciem na kwotę kapitału oraz należnych na rzecz Banku odsetek.

Techniczna operacja polegająca na zmianie waluty zadłużenia pozwoliła jedynie na określenie kwoty kapitału i odsetek w CHF oraz w walucie polskiej.

Niezależnie od wyżej wymienionych postanowień Strony postanowiły, że Bank, w terminie 21 dni od daty podpisania ugody, wypłaci Wnioskodawcy dodatkową kwotę w wysokości 190 860 zł 28 gr.

Dodatkowa należna Stronom ugody kwota 190 860 zł 28 gr, wynikała z oferty ugody przedstawionej przez Bank w trakcie procesu negocjowania jej warunków. W celu skłonienia Wnioskodawcy do polubownego i szybkiego zakończenia sporu, Bank zaproponował dokonanie na rzecz Wnioskodawcy wypłacenia dodatkowej kwoty 190 860 zł 28 gr.

W zawartej ugodzie Bank wskazał, że sporządzi dla właściwych organów podatkowych oraz dla Strony informację PIT-11 wskazując, że Wnioskodawca osiągnął przychód, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych m.in. w kwocie 190 860 zł 28 gr, stanowiącej kwotę dodatkową (jako inny przychód z ugody).

Bank podlegał nadzorowi właściwego organu nadzoru i był uprawniony do udzielenia kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady jego funkcjonowania.

Dodatkowa kwota w wysokości 190 860 zł 28 gr nie stanowi dla Wnioskodawcy przysporzenia ponad kwoty uiszczane tytułem spłaty kredytu hipotecznego.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że w ugodzie nie zostało stwierdzone, aby Bank stosował klauzule abuzywne.

W ugodzie ani Bank, ani Wnioskodawca nie uznali za nieważne postanowienia umowy kredytowej dotyczące ustalania kursów walut. Przedmiotem ugody było „zakończenie Sporu oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy”.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy ugoda sądowa wyodrębnia kwotę dodatkową w wysokości 190 860 zł 28 gr jako odrębne świadczenie banku na Pana rzecz (czyli świadczenie inne niż np.  zwrot nadpłaconego kredytu i odsetek)? – jeśli tak, czy ugoda określa charakter przedmiotowego świadczenia, tj. kwoty dodatkowej w wysokości 190 860 zł 28 gr (jeśli tak, w jaki sposób)?”, Wnioskodawca wskazał, że w ramach ugody kredyt został rozliczony tak, jakby od daty zawarcia umowy był kredytem złotowym. Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską Strony uzgodniły, że Wnioskodawca spłacił już zadłużenie wobec (…) S.A. i zgodnie z tym, Bank zobowiązuje się do zwrotu kwoty 32 139 zł 72 gr oraz wypłaty kwoty dodatkowej w wysokości 190 860 zł 28 gr. Dodatkowa kwota w wysokości 190 860 zł 28 gr zawarta w ugodzie wynikała z oferty ugody przedstawionej przez Bank w trakcie procesu negocjowania jej warunków. W celu skłonienia Wnioskodawcy do polubownego i szybkiego zakończenia sporu, Bank zaproponował wypłacenie kwoty 190 860 zł 28 gr, jako kwoty dodatkowej.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy dodatkowa kwota, którą Bank zobowiązał się Panu wypłacić stanowi zwrot uiszczonych przez Pana kwot tytułem spłaty zadłużenia na rzecz banku, zawartych w ratach kredytu?”, Wnioskodawca wskazał, że jak wskazano we wniosku, z tytułu umowy kredytu Wnioskodawca wpłacił 801 153 zł 41 gr, przy czym kwota kapitału wynosiła 555 754 zł 46 gr. W związku z czym, kwota dodatkowa stanowi zwrot uiszczonych kwot tytułem spłaty zadłużenia na rzecz Banku, natomiast Wnioskodawca nie miał wpływu na to, w jaki sposób Bank opisze te kwoty w ugodzie.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy z ugody sądowej wynika, że ww. kwota dodatkowa jest zwrotem na Pana rzecz środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy finansowania kredytu hipotecznego walutowego, przekazał Pan na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych od otrzymanego finansowania?”, Wnioskodawca wskazał, że nie, w ugodzie Bank wskazuje, iż w związku z m.in. przedterminową spłatą kredytu Bank zobowiązuje się do zwrotu kwoty 32 139 zł 72 gr oraz wypłaty kwoty dodatkowej w wysokości 190 860 zł 28 gr.

Na pytanie Organu o treści cyt.: „na jakiej podstawie (w oparciu o jakie wartości lub wskaźniki) została ustalona ww. kwota dodatkowa?”, Wnioskodawca wskazał, że zawarta ugoda zakładała konwersję waluty kredytu na złotówki. Na skutek tej operacji technicznej wartość spłaconego dotychczas przez Kredytobiorcę kapitału oraz należnych od niego odsetek bankowych została rozliczona według kursu CHF z dnia dokonywania spłaty, z rozbiciem na kwotę kapitału oraz należnych na rzecz Banku odsetek. Wysokość kwoty dodatkowej została ustalona w drodze negocjacji z Bankiem na podstawie wysokości nadpłaconego kapitału.

Pytanie

Czy przyznana Wnioskodawcy przez Bank w wyniku zawartej ugody kwota dodatkowego zwrotu (nadpłaty) w wysokości 190 860 zł 28 gr stanowi przychód, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, zapewniona przez Bank w wyniku zawartej ugody kwota dodatkowego zwrotu (kwota nadpłaty) w wysokości 190 860 zł 28 gr nie stanowi przychodu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dodatkowo, z tytułu otrzymania tej kwoty nie powstanie dla Wnioskodawcy dochód, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, przyznana w wyniku ugody kwota 190 860 zł 28 gr nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie stanowi dodatkowego przysporzenia majątkowego dla Wnioskodawcy, a jedynie jest umówionym w wyniku prowadzonej negocjacji z Bankiem zwrotem uprzednio dokonanych przez Wnioskodawcę wpłat na poczet rat kapitałowo-odsetkowych z tytułu zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

Tym samym Wnioskodawca stoi na stanowisku, że nie będzie miał obowiązku rozliczenia tych środków dla celów podatkowych.

Podobne stanowisko zajął:

·Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej   z 28 lipca 2023 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.609.2023.2.AC oraz

·Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej   z 11 czerwca 2024 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.346.2024.2.ACZ.

Powyższe wyklucza uznanie otrzymanej przez Wnioskodawcę kwoty jako przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Pojęcie przychodu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowymi pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zasadniczo, ustawodawca przyjął, że przychodami są:

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika   – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku.

Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonymi przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są neutralne podatkowo.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Zgodnie z ugodą zawartą z między Bankiem a Wnioskodawcą nastąpił de facto zwrot nienależnie pobranych przez Bank świadczeń, tj. zwrot wpłaconych rat   kapitałowo-odsetkowych. Należy mieć na względzie, że Wnioskodawca wystąpił przeciwko Bankowi z pozwem o zapłatę uiszczonych w wykonaniu nieważnej umowy rat   kapitałowo-odsetkowych. Wnioskodawca spłacił cały kredyt, w dniu 8 czerwca 2018 r. na rzecz Banku uiszczając więcej środków niż uruchomiony kapitał kredytu, który wynosił 570 000 zł. Zatem, realna nadpłata Wnioskodawcy nad wypłaconą kwotę kapitału przez (…) S.A. wynosiła 231 153 zł 41 gr. Zatem, Bank wykonując ugodę dokona de facto zwrot kapitału nadpłaty w wysokości mniejszej niż rzeczywista nadpłata, którą technicznie określił jako „kwotę dodatkową” w wysokości 190 860 zł 28 gr.

Wobec powyższego, wskazać należy, że dodatkowe świadczenie pieniężne, które Bank zobowiązał się zwrócić Wnioskodawcy, nie stanowi dla Wnioskodawcy przychodu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Czynność ta nie spowoduje uzyskania przez Wnioskodawcę przysporzenia majątkowego ani wzrostu Jego majątku. Przyznana Wnioskodawcy kwota będzie zwrotem uprzednio dokonanych wpłat, które Wnioskodawca nienależnie wpłacił wcześniej do Banku.

Tym samym Wnioskodawca stoi na stanowisku, że nie będzie miał obowiązku rozliczenia tych środków dla celów podatkowych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

  • dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
  • dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh,   art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

  • pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
  • pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika   – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. I tak zgodnie z ww. przepisem:

Źródłami przychodów są:

1)stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;

2)działalność wykonywana osobiście;

3)pozarolnicza działalność gospodarcza;

4)działy specjalne produkcji rolnej;

5)(uchylony)

6)najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;

7)kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;

8)odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d)innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

8a)  działalność prowadzona przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną;

8b)  niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da;

9)inne źródła.

Przychody z poszczególnych źródeł przychodów i zasady ich ustalania zostały uregulowane w art. 12-20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Na mocy art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Skutki podatkowe zwrotu przez bank należności stanowiącej zwrot uiszczonych kwot tytułem spłaty zadłużenia na rzecz banku

Jak stanowi art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody. W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Z kolei instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Wobec powyższego, skoro jak Pan wskazał we wniosku i jego uzupełnieniu – kwota dodatkowa, o której mowa w sformułowanym przez Pana pytaniu, stanowi zwrot uiszczonych kwot tytułem spłaty zadłużenia na rzecz banku i nie stanowi dla Pana przysporzenia ponad kwoty uiszczane tytułem spłaty kredytu hipotecznego, to stwierdzam, że zwrot ten nie stanowi dla Pana przychodu.

Czynność ta nie spowodowała uzyskania przez Pana przysporzenia majątkowego, wzrostu Pana majątku. Otrzymana przez Pana kwota stanowi zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłacił Pan wcześniej do banku.

Pieniądze te nie są Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanym do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, nie ma Pan obowiązku rozliczenia tych środków pieniężnych dla celów podatkowych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku w kontekście zadanego pytania, natomiast nie rozstrzyga innych kwestii wynikających z opisu stanu faktycznego, które nie były przedmiotem pytania i własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Wydając interpretacje opieram się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Nie prowadzę postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyrażam swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Wyjaśniam również, że wydając interpretacje w trybie ww. przepisu nie odnoszę się do kwot i nie dokonuję wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb   ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r.   poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).