Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 października 2024 r. wpłynął wniosek z 9 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązków płatnika.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Bank (…) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, funkcjonuje w formie spółdzielni na podstawie przepisów ustaw: Prawo bankowe, Prawo spółdzielcze oraz ustawy z 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających. Rokiem podatkowym dla banku jest rok kalendarzowy. Bank prowadzi działalność gospodarczą polegającą na odpłatnym świadczeniu usług dotyczących m.in. udzielania kredytów.

W dniu (…) 2010 r. Bank (….) w ramach umowy konsorcjum z innym bankiem (…) zawarł Umowę Nr (…) o kredyt inwestycyjny z X sp. z o. o. na kwotę (…) zł, z czego Bank (…) wypłacił kwotę (…) zł, pozostałą część zgodnie z umową konsorcjum wypłacił inny bank. Kredyt nie był obsługiwany terminowo, już dwa lata później tj. (…) 2012 r. Banki podpisały Ugodę nr (…) w sprawie restrukturyzacji zadłużenia z tytułu umowy o kredyt inwestycyjny nr (…) z X sp. z o.o. Ugoda ta (…) 2016 r. została wypowiedziana przez Banki z powodów niewywiązywania się z jej postanowień przez kredytobiorcę. Dnia (…) 2016 r. nastąpiło otwarcie postępowania sanacyjnego Spółki X Sp. z o. o. Kolejne lata współpracy ze Spółką X to notoryczne składanie apelacji przez Zarządców Spółki od wyroków sądów. W dniu (…) 2017 r. Sąd nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym nakazał pozwanym: Zarządcy Spółki X Sp. z o. o. w restrukturyzacji, poręczycielowi X, poręczycielowi Y, aby zapłacili solidarnie na Państwa rzecz oraz na rzecz drugiego Banku zaległych kwot kredytu. Dnia (…) października 2019 r. postanowieniem sądu umorzono postępowanie sanacyjne Spółki X sp. z o. o. Do Sądu wpłynęły wnioski banków o rozszerzenie postępowania egzekucyjnego na Spółkę X oraz wniosek o wydanie dalszych tytułów wykonawczych celem prowadzenia egzekucji z różnych składników majątku. W sytuacji braku regularnej obsługi kredytu Spółki X, Bank (…) zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków utworzył rezerwę (100%) na należność główną Spółki X sp. z o. o. w kwocie: (…) zł (słownie: (...) oraz odpisy aktualizujące na naliczone do dnia 31 grudnia 2019 r. odsetki w kwocie: (…) zł słownie(…). Rezerwa celowa na należność główną oraz odpisy aktualizujące na odsetki nie zostały uznane za koszty uzyskania przychodu, zatem Bank zapłacił podatek od łącznej kwoty: (…) zł. W dniu (…) 2019 r. (…) spełniając wymogi art. 34 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 kwietnia 2019 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków spisał ww. wierzytelność oraz utworzone na nią rezerwy i odpisy aktualizujące na odsetki do ewidencji pozabilansowej. Bank (…) na dzień (…) 2019 r. na podstawie Uchwały Zarządu Nr (…) z dnia 31 grudnia 2019 r. postanowił zawiesić dalsze naliczanie odsetek od opisanej należności. Zapis ww. Uchwały brzmi: „W przypadku wdrożenia skutecznej egzekucji odsetki od ww. należności zostaną naliczone od dnia 1 stycznia 2020 r.”. Dalszym krokiem dłużników Spółki „(…)” było ogłoszenie upadłości oraz wyznaczenie - Postanowieniem Sądu Rejonowego dla (…), syndyka masy upadłości Spółki. W sytuacji coraz większych trudności banków w odzyskaniu należnych wierzytelności końcem 2021 r. rozpoczęły się negocjacje za pośrednictwem adwokata poręczycieli X Sp. z o. o. celem osiągnięcia porozumienia i zawarcia Ugody. Do Porozumienia doszło 12 kwietnia 2023 r. pomiędzy Bankiem (…) wraz z drugim bankiem w konsorcjum a poręczycielem X sp. z o. o. (Akt notarialny numer (…)). Poręczycielem Spółki „(…)” jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. W Porozumieniu tym w art. 3 został określony stan zadłużenia Spółki X, który na rzecz Banku (…) obejmuje: a) (…) należności głównej, b) (…) odsetek umownych za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy lombardowej, lecz nie wyższymi niż odsetki maksymalne liczonymi od dnia 25 listopada 2016 r. do dnia zapłaty, c) (…) zł koszty postępowań, procesów. Łączny stan zadłużenia Spółki „(…)” wobec Banku (…) wymieniony w art. 3 Porozumienia wyniósł: (…) zł. W dalszej części Porozumienia (art. 4) poręczyciel Spółki „(…)” oświadcza, że na podstawie art. 518 ust. 1 pkt 1 k.c. zobowiązuje się do zapłaty na rzecz banków kwoty: (…) zł tytułem spłaty zadłużenia Spółki „(…)”, w tym przypadająca część dla Banku (…) to kwota: (…) zł (słownie: (…) złotych) tytułem spłaty zadłużenia Spółki X. Zgodnie z art. 5 Porozumienia Bank (…) wraz z drugim bankiem w konsorcjum zobowiązały się, że w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania pełnej wpłaty kwoty (…) zł (dla Banku (…) jest to wymieniona wyżej kwota: (…) zł, pozostała część dla drugiego banku), banki przystąpią do zawarcia umowy z X sp. z o. o. w upadłości zgodnie z art. 508 Kodeksu cywilnego o zwolnieniu z długu Spółki X sp. z o. o. w upadłości ponad łączną kwotę (…) zł. Bank (…) łącznie z drugim bankiem wypełnił art. 5 Porozumienia podpisując Umowę o zwolnieniu z długu pomiędzy: Bankami a Spółką X  sp. z o. o , w której to umowie jest zapis, że banki oświadczają, iż uzyskują zaspokojenie roszczeń względem zadłużenia Spółki „(…)” w kwocie łącznej (…) zł ( dla Banku (…) jest to zwolnienie z długu ponad kwotę: (…) zł, pozostała część dotyczy drugiego banku). Bank (…) po odzyskaniu kwoty (…), na którą to kwotę składają się: (…) – kwota stanowiąca odzyskane koszty postępowań i procesów zgodnie z art. 3 Porozumienia (akt notarialny numer (…)), kwota (…) – kwota odsetek naliczonych do dnia podpisania Porozumienia tj. do dnia (…) 2023 r., kwota (…) – odzyskana należność główna, która jest częścią kapitału kredytu i uznał za przychód do opodatkowania podatkiem CIT następujące przychody: kwotę (…) – kwota stanowiąca odzyskane koszty postępowań i procesów zgodnie z art. 3 Porozumienia (akt notarialny numer (…)) oraz kwotę (…) – kwota odsetek naliczonych do dnia podpisania Porozumienia tj. do dnia (…) 2023 r. Pozostała kwota (…) to przychód z tytułu odzyskanej należności głównej nie podlegający opodatkowaniu. Zatem Bank (…) ponownie zapłacił podatek od części odzyskanej kwoty kredytu Spółki „(…)” tj. od kwoty (…) zł (kwota stanowiąca pokrycie kosztów postepowań plus kwota odzyskanych odsetek). Wcześniej zapłacił podatek w momencie naliczenia rezerwy od należności głównej i odpisów aktualizacyjnych od odsetek kredytu Spółki X tj. od kwoty (…) zł nie zaliczając jej do kosztów uzyskania przychodów. Rezerwa ta nigdy nie została rozwiązana, Bank jedynie spisał ją do ewidencji pozabilansowej (operacja nie mająca znaczenia podatkowo).

Pytania

1.Czy w wyniku odzyskania na podstawie Porozumienia części kredytu Spółki X w kwocie (…) zł powstanie dla Banku przychód zgodnie z art. 12 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

2.Czy w związku z umorzeniem poręczycielowi Spółki X części kredytu, odsetek a także kosztów egzekucyjnych (ponad kwotę (…) zł umorzona kwota stanowi zgodnie z treścią Porozumienia sumę: (…) zł) nastąpi przychód po stronie Banku (…)?

3.Czy z tytułu zawarcia umowy o zwolnienie z długu i umorzeniem Spółce X Sp. z o. o. w upadłości kwoty kredytu ponad zapłacona kwotę zgodnie z Porozumieniem, po stronie Poręczyciela powstanie przychód z innych źródeł, a w konsekwencji czy w takiej sytuacji Bank jest zobowiązany do sporządzenia dla Poręczyciela informacji PIT – 11, zgodnie z art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ?

Przedmiotowa interpretacja dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych (pyt. Nr 3), natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (pyt. Nr 1 i Nr 2) zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 3

Państwa zdaniem, Bank udzielił kredyt Spółce X nie osobie fizycznej, ponadto Bank podpisał (jako załącznik do Porozumienia) Umowę o zwolnienie z długu zgodnie z art. 508 Kodeksu cywilnego, gdzie Umowa ta zawarta została pomiędzy bankami a Spółką X Sp. z o. o. W zapisie tejże Umowy strony postanawiają, że zwolnienie z długu Spółki X Sp. z o. o w upadłości obejmuje wszelkie należności obciążające Spółkę X względem Banku (…) ponad kwotę (…) zł. Zatem Bank stoi na stanowisku, że podpisał Umowę ze Spółką nie z osobą fizyczną i nie jest zobowiązany do sporządzenia dla Poręczyciela informacji PIT – 11, zgodnie z art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bank uważa, że Spółka sama ma obowiązek uregulować skutki podatkowe podpisanej Umowy o zwolnienie z długu zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3a Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiliście Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Z treści powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w cytowanej ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Natomiast katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Na podmiotach dokonujących świadczeń z innych źródeł ciążą natomiast obowiązki informacyjne wynikające z art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Instytucję zwolnienia z długu reguluje art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), w myśl którego:

Odnosząc się do przedstawionego stanu faktycznego wyjaśnić należy, że co do zasady zwolnienie z długu może powodować powstanie przychodu nie tylko u osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, ale również u osób fizycznych takiej działalności nie prowadzących. O przychodzie podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych można bowiem mówić zawsze, gdy dochodzi do określonego przyrostu majątkowego o charakterze definitywnym (bezzwrotnym), który wolą ustawodawcy nie został zwolniony, czy też wyłączony od opodatkowania lub od którego nie zaniechano poboru podatku. Może być to więc zarówno zwiększenie aktywów podatnika, jak i zmniejszenie jego pasywów.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Ponieważ przepisy ustawy nie zawierają legalnej definicji pojęcia „nieodpłatne świadczenia”, należy przyjąć takie rozumienie tego terminu, jakie ukształtowało się w orzecznictwie sądowo-administracyjnym. Pojęcie „nieodpłatne świadczenie” było m.in. przedmiotem interpretacji Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w uchwale podjętej w składzie siedmiu sędziów 18 listopada 2002 r., sygn. akt FSP 9/02 stwierdził, że „dla celów podatkowych pojęcie "nieodpłatnego świadczenia" (…) ma szerszy zakres niż w  prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko świadczenie w cywilistycznym znaczeniu (działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony- por. art. 353 KC), ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2002 r., III RN 106/01, jeszcze nie publ., a także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 sierpnia 1999 r., III RN 31/99 - OSNAPU 2000 nr 13 poz. 496)”.

Niemniej jednak, mając na uwadze okoliczności niniejszej sprawy, wyjaśnić należy, że stosownie do art. 876 § 1 Kodeksu cywilnego:

Poręczenie stanowi postać zabezpieczenia typu osobistego, poprzez umocnienie pozycji prawnej wierzyciela, który może szukać zaspokojenia swojej wierzytelności także z majątku poręczyciela. Podstawową cechą poręczenia jest jego akcesoryjność. Zobowiązanie poręczyciela pozostaje w stosunku zależności do zobowiązania dłużnika głównego i zasadniczo dzieli jego los. W przypadku zaspokojenia wierzyciela przez dłużnika lub przez osobę trzecią albo w przypadku wygaśnięcia wierzytelności z innych tytułów wygasa również zobowiązanie poręczyciela. Odpowiedzialność poręczyciela jest zatem uzależniona od istnienia ważnego zobowiązania dłużnika, którego poręczyciel dług poręczył. O akcesoryjności poręczenia przesądza także zależność między zakresem odpowiedzialności poręczyciela a rozmiarem zobowiązania dłużnika, co przekłada się na odpowiedzialność poręczyciela także za wszelkie dodatkowe zobowiązania przewidziane zobowiązaniem głównym (np. odsetki, koszty postępowania).

Wobec powyższego, mając na uwadze przedmiot opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz charakter instytucji poręczenia stwierdzić należy, że zwolnienie z długu poręczyciela nie powoduje powstania dla niego obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, a wartość zwolnienia z długu, nie stanowi dla poręczyciela przychodu podlegającego opodatkowaniu tym podatkiem. U poręczyciela nie następuje bowiem jakiekolwiek przysporzenie majątkowe na skutek tego zdarzenia, ponieważ poręczyciel nie korzystał ze środków finansowych pochodzących ze źródła, którego spłatę poręczył. Skoro majątek poręczyciela nie uległ powiększeniu, gdyż nie był on beneficjentem środków pochodzących z tego źródła – to nie można uznać, że w wyniku zawarcia ugody i zwolnienia poręczyciela z długu, powstaje przychód po stronie poręczyciela.

W konsekwencji stwierdzić należy, że kwota zwolnienia z długu nie stanowi dla poręczyciela będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, nie są Państwo zobowiązani do sporządzenia dla Poręczyciela informacji PIT – 11, zgodnie z art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Przedmiotem interpretacji są jedynie obowiązki informacyjne Banku wobec Poręczyciela. Nie dokonano oceny własnego stanowiska w kontekście skutków podatkowych podpisanej umowy o zwolnienie długu dla Spółki, gdyż nie było to przedmiotem zapytania Nr 3.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosujecie się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Macie Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).