Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 września 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 30 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania świadczenia pieniężnego.

Uzupełnił go Pan – na wezwanie telefoniczne (na tę okoliczność została sporządzona notatka służbowa) – pismem, które wpłynęło 18 listopada 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu 21 czerwca 2022 r. wraz z małżonką zawarł Pan akt notarialny nr (…) na zakup nieruchomości przy ul. (…) z Deweloperem A. sp. z o.o.  Zgodnie z aktem notarialnym Deweloper zobowiązał się, że Umowa Przeniesienia Własności Lokalu zostanie zawarta w terminie do 31 stycznia 2023 roku. Zgodnie z aktem notarialnym opóźnienie w Umowie Przeniesienia Własności Lokalu z winy Dewelopera powoduje obowiązek zapłaty kary umownej w kwocie 6% w stosunku rocznym. Od podpisania aktu notarialnego do końca 2022 roku regularnie małżonkowie otrzymywali od Dewelopera przeciągającą się informację na temat tego, kiedy rzeczywiście małżonkowie będą mogli odebrać klucze do mieszkania oraz podpisać umowę Przeniesienia Własności. 11 stycznia za pośrednictwem Pełnomocnika wraz z żoną postanowił Pan wystosować pismo – Wezwanie do zapłaty kary umownej. Zgodnie z Aktem notarialnym kara umowna miała wynieść 6% w skali rocznej od całkowitej kwoty zakupu (…). W skali rocznej kwota kary umownej powinna wynieść (…). Dzieląc tą kwotę przez 365, można było precyzyjnie wskazać, że za każdy dzień opóźnienia małżonkom będzie należała się kwota 103,27 zł. Kwota ta miała być regularnie powiększana o każdy dzień zwłoki począwszy od 1 lutego 2023 r., tj. od pierwszego dnia wymagalności tej kary do dnia zapłaty wraz z odsetkami za opóźnienie określonymi w art. 481 paragraf 2 Kodeksu cywilnego liczonymi za każdy dzień opóźnienia. Pomimo wysłanego pisma, wraz z żoną postanowił Pan wysłać ostateczne wezwanie w dniu 3 marca 2023 r. Niestety to nie pomogło i małżonkowie nie otrzymali należytej wpłaty, więc wraz z żoną postanowił Pan wnieść Pozew o zapłatę w dniu 16 marca 2023 r. Pozew dotyczył konieczności uregulowania zaległości Dewelopera z tytułu opóźnienia za pierwsze 28 dni (1-28 lutego 2023 r.). Stosując powyższy wzór kwota wynosiła wtedy (…). W dniu 27 kwietnia 2023 r. Deweloper wystosował sprzeciw do nakazu zapłaty. W dniu 5 maja 2023 r. małżonkowie otrzymali pismo od Dewelopera z informacją, że w trakcie pomiaru mieszkania zgodnie z normą ISO 9836:1997 i Umową Deweloperską, rzeczywista powierzchnia mieszkania uległa zmianie i wynosi ona 62,18 m² a nie 62,14 m², która była wskazana w Umowie Deweloperskiej. Wiązało się to z koniecznością dopłaty kwoty rzędu 380 zł. W odpowiedzi zostało wystosowane Pismo przygotowawcze pełnomocnika powodów (Odpowiedź na sprzeciw od nakazu zapłaty) w dniu 22 czerwca 2023 r. Biorąc pod lupę Informacje Dodatkową do sprawozdania finansowego spółki A. sp. z o.o.(…) za okres działalności (1 stycznia 2021 r.-31 grudnia 2021 r.), które wyraźnie pokazało, że opóźnienia powstały na wskutek błędnych działań administracyjnych Dewelopera. Deweloper nie wywiązał się z zawartej umowy i Umowa Przeniesienia Własności Lokalu została zawarta dopiero w dniu 27 lipca 2023 r. Po zawarciu Umowy Przeniesienia Własności była już w pełni jasna sytuacja dotyczącą należytej kwoty, którą Deweloper powinien zwrócić małżonkom z tytułu niewywiązania się z ustalonych warunków. Opóźnienie wyniosło 176 dni, więc należyte odszkodowanie powinno wynieść wtedy (…) + należne odsetki. Za pośrednictwem Pełnomocnika w terminie 30 sierpnia 2023 r. wraz z żoną wystosował Pan kolejne pismo – Zmiana powództwa, w którym małżonkowie rozszerzyli roszczenia do wyżej wymienionej kwoty powiększonej o 380 zł zgodnie z dokumentem otrzymanym w dniu 5 maja 2023 r. W dniu 26 października 2023 r. doszło do ugody z Deweloperem. Kwota uwzględniona w ugodzie była niższa niż należyta, która widniała w Zmianie powództwa. Dodatkowo i nie obejmowała należytych odsetek. Wypłacone odszkodowanie miało wynieść (…). Należyte środki małżonkowie otrzymali od Dewelopera w dniu 18 grudnia 2023 r. Po nowym roku małżonkowie otrzymali PIT-11 podzielony na pół po (…) na Pana oraz na małżonkę. Konieczność wykazania dodatkowego przychodu oczywiście małżonków nie zaskakuje. Pana i Pana żonę zaskoczyła jednak informacja o konieczności dodatkowego opodatkowania tej kwoty na portalu https://www.podatki.gov.pl/e-urzad-skarbowy/, który został wygenerowany automatycznie na Pana profilu. (E-Urząd Skarbowy). Otrzymana przez małżonków kwota nie stanowiła wyżej wymienionej kary umownej i była ustalona indywidualnie oraz zatwierdzona przez niezależny Sąd przed Mediatorem (…) wpisanym na Listę mediatorów stałych dla obszaru własności Sądu Okręgowego (…), w wyniku postępowania mediacyjnego w zawisłej przed Sądem Rejonowym dla (…). Nie powinno jej się zatem uznawać jako kara umowna natomiast jako należyte odszkodowanie. Pragnie Pan również podkreślić, że opóźnienie w oddaniu nieruchomości przez Dewelopera dodatkowo zmusiło małżonków do dłuższego okresu najmu nieruchomości w (…) pod adresem ul. (…). Wiązało się z dodatkowymi kosztami miesięcznymi rzędu (…) aż do lipca 2023 r. co małżonkowie mogą potwierdzić wyciągami z konta. Kwota odszkodowania jaką Pan wraz z żoną otrzymał nie pokryła w pełni strat jakie została poniesiona w trakcie oczekiwania na odbiór mieszkania z tak dużym opóźnieniem. O samo odszkodowanie małżonkowie musieli się starać sami, ponieważ ze strony dewelopera nie było żadnych informacji ani chęci wywiązania się z zapisów umowy. Uprzejmie Pan prosi o zwrócenie uwagi, że kwota podatku należnego odszkodowania jest stosunkowo wysoka względem strat jakie małżonkowie ponieśli. W obecnej sytuacji, biorąc pod uwagę koszty związane z remontem i możliwością korzystania z nowego lokum kwota podatku zdecydowanie przekracza możliwości finansowe małżonków.

Reasumując, wraz z żoną otrzymał Pan odszkodowanie w kwocie (…), z czego niemal 1/3 tej kwoty (…), w rozbiciu na dwie osoby – Pan i małżonka) byliście Państwo zobowiązani zapłacić w ramach zwrotu podatku. W związku z powyższym, uprzejmie Pan prosi o indywidualne rozpatrzenie sprawy i możliwość skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania tego odszkodowania, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uzupełnienie

Ugoda została zawarta przy udziale Mediatora przed Sądem i zaakceptowana przez niego. Przesyła Pan treść ugody:

„Strony zawierają ugodę, na mocy której Pozwana zobowiązuje się zapłacić Powodom kwotę (…), a Powodowie oświadczają, że zapłata tej kwoty wygasi wszystkie istniejące i mogące powstać w przyszłości roszczenia Powodów w stosunku do Pozwanej związane z przekroczeniem terminu przeniesienia własności lokalu, o którym mowa w oświadczeniu powyżej, w tym stanowiące przedmiot sprawy toczącej się przed Sądem Rejonowym dla (…). Powodowie oświadczają, iż nie przenieśli na jakąkolwiek inną osobę roszczeń ani uprawnień przysługujących im względem Pozwanej a w szczególności roszczeń stanowiących przedmiot sprawy toczącej się przed Sądem Rejonowym dla (…). Powodowie oświadczają, iż oprócz pozwu, który zainicjował postępowanie o sygnaturze akt II (…) nie skierowali przeciwko Pozwanej żadnego innego pozwu. Strony zgodnie wnoszą o zatwierdzenie niniejszej Ugody oraz o umorzenie postępowania w sprawie.”

Ugoda dotyczyła odszkodowania, ponieważ kara umowna wynosiłaby więcej i byłaby dalej egzekwowana drogą sądową. Była to jedna sprawa.

Ugoda została zawarta z Mediatorem. Zaakceptowana przez Sąd.

Jest to kwota zbliżona do kary umownej na okres zamknięcia sprawy. Została zaproponowana przez Pełnomocnika małżonków oraz zaakceptowana.

Pytanie:

Czy w związku z opisaną sytuacją może Pan ubiegać się o możliwość skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania tego odszkodowania, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Kwota odszkodowania jaką otrzymał Pan wraz z żoną nie pokryła w pełni strat jakie Państwo ponieśli w trakcie oczekiwania na odbiór mieszkania z tak dużym opóźnieniem. O samo odszkodowanie musieli Państwo się starać sami, ponieważ ze strony dewelopera nie było żadnych informacji ani chęci wywiązania się z zapisów umowy. Uprzejmie Pan prosi o zwrócenie uwagi, że kwota podatku należnego odszkodowania jest stosunkowo wysoka względem strat jakie Państwo ponieśli oraz obecnej sytuacji, biorąc pod uwagę koszty związane z remontem i możliwością korzystania z nowego lokum kwota podatku zdecydowanie przekracza Państwa możliwości finansowe.

Reasumując, otrzymali Państwo odszkodowanie w kwocie (…), z czego niemal 1/3 tej kwoty (…), w rozbiciu na dwie osoby – Pan i małżonka) był Pan zobowiązany zapłacić w ramach zwrotu podatku. W związku z powyższym, uważa Pan, że może Pan ubiegać się o możliwość skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania tego odszkodowania zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie, bądź, od których zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

Katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy:

Na podstawie art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Należy podkreślić, że odszkodowanie stanowi, co do zasady, przychód w rozumieniu przytoczonego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zwolnieniem określonym w przytoczonym powyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) tego artykułu. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

W świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy:

Zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

1.otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,

2.odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być przyznane na podstawie wyroku lub ugody sądowej,

3.odszkodowanie lub zadośćuczynienie nie może być otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

4.odszkodowanie lub zadośćuczynienie nie może dotyczyć korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, obejmuje swym zakresem odszkodowania lub zadośćuczynienia przyznane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, których wysokość lub zasady ustalania nie wynikają wprost z regulacji wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy. Przy czym ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy wyłączone są świadczenia otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz świadczenia dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zakres tego zwolnienia obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Z racji tego, że odszkodowania i zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej mogą korzystać ze zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, zaś zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy ma „pierwszeństwo” przed zastosowaniem zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, możliwość skorzystania przedmiotowego odszkodowania ze zwolnienia należy rozpatrywać we wskazanej wyżej kolejności.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie mamy do czynienia z przysporzeniem majątkowym stanowiącym przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wysokość przedmiotowego świadczenia, które Pan otrzymał, nie wynika z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Kwota wypłacona Panu nastąpiła w wyniku zawartej ugody sądowej (porozumienia między stronami), tj. Panem i Pana żoną, a Deweloperem. Powyższe wyklucza zatem zastosowanie zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nie ma również zastosowania zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, ponieważ przepis ten dotyczy odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymanego na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie. Wnioskodawca nie otrzymał rzeczywistego odszkodowania lub zadośćuczynienia z tytułu szkody poniesionej na skutek późniejszego przekazania lokalu mieszkalnego przez Dewelopera (ustanowienia odrębnej własności lokalu) i wysokości tej szkody nie ustalał sąd w wyroku, lecz kara umowna była ustalona ryczałtowo w umowie z deweloperem w wysokości 6% w skali rocznej od całkowitej kwoty zakupu.

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Jednocześnie względy spójności systemu prawa uzasadniają, aby kryteria rozumienia pojęć niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, miały w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych. Konieczne staje się zatem zastosowanie wykładni systemowej zewnętrznej i odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Odwołując się zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że świadczenie odszkodowawcze to najogólniej świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek, jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem „krzywda”. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywne przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym. Do naprawienia krzywdy odnosi się termin „zadośćuczynienie”, natomiast „odszkodowanie” wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego.

W Kodeksie cywilnym świadczenie odszkodowawcze wynika głównie z tytułu odpowiedzialności deliktowej (art. 415 i następne) lub odpowiedzialności kontraktowej (art. 471 i następne), a więc jest następstwem czynu niedozwolonego lub niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.

Należy zatem uznać, że funkcję odszkodowawczą pełnią wyłącznie te świadczenia, których celem jest zrekompensowanie poszkodowanemu skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez sprawcę szkody.

W myśl art. 483 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Na podstawie art. 484 § 1 i 2 ww. ustawy:

Według art. 485 tej ustawy:

W związku z tym, kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej wysokości, bez względu na wysokość szkody, i w konsekwencji stanowi zabezpieczenie prawidłowej realizacji umowy, nie jest zaś – odszkodowaniem.

Tymczasem, odszkodowanie ma na celu zapewnienie całkowitej kompensaty uszczerbku, a wysokość szkody jest wyznacznikiem wysokości odszkodowania. Naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł (damnum emergens) oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (lucrum cessans). Funkcją odszkodowania jest więc przywrócenie stanu majątku, który istniał przed wystąpieniem szkody.

Kara umowna natomiast należy się wierzycielowi w zastrzeżonej wysokości, bez względu na wysokość szkody, i w konsekwencji stanowi zabezpieczenie prawidłowej realizacji umowy, nie jest zaś – odszkodowaniem.

Nawiązując do powyższego cywilnoprawnego rozróżnienia – z jednej strony „odszkodowań”, a z drugiej strony „kar umownych” – ustawodawca w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przyjął rozwiązanie prawne, w myśl którego wolne od tego podatku są nie „kary umowne”, lecz „odszkodowania i zadośćuczynienia”.

Nie można zatem uznać, że ustawodawca zwalnia od podatku kary umowne, posługując się jednocześnie zupełnie innym pojęciem, tj. odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem. Gdyby wolą ustawodawcy było umożliwienie zwolnienia kar umownych od podatku to wprost zawarłby stosowne uregulowania w przepisie art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak to ustawodawca uczynił w przypadku odszkodowań i zadośćuczynień.

Z treści wniosku wynika, że Deweloper nie wykonał zobowiązania zawartego w Akcie notarialnym, tj. przeniesienia na Pana i Pana żony rzecz własności lokalu mieszkalnego w terminie do 31 stycznia 2023 r. Zgodnie z aktem notarialnym opóźnienie w umowie Przeniesienia Lokalu z winy Dewelopera powoduje obowiązek zapłaty kary umownej w kwocie 6% w stosunku rocznym. W wyniku procesu ugodowego z Mediatorem Pan i Pana żona zawarliście ugodę na mocy której uzyskaliście Państwo kwotę zbliżoną do kary umownej zaproponowaną przez Pana pełnomocnika. 

Tym samym, uzyskana kwota stanowiła karę umowną za opóźnienie przeniesienia własności lokalu m.in. na Pana rzecz, zgodnie z zawartym aktem notarialnym. Kwota ta nie podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych, ponieważ przepis art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, takiego zwolnienia nie przewiduje.

Uzyskanie kwoty w postaci kary umownej, nie jest równoznaczne z otrzymaniem odszkodowania bądź zadośćuczynienia. Zadośćuczynienia dotyczą naprawienia krzywd (uszczerbków niemajątkowych), zaś odszkodowania:

• wynikają z mocy prawa,
• mają miejsce, gdy dłużnik nie zachował należytej staranności wykonując zobowiązanie, bez względu na to, czy z winy umyślnej czy nieumyślnej,
• mogą być rozszerzone lub ograniczone na podstawie umów, jednak nie jest możliwe wyłączenie odpowiedzialności dłużnika za szkodę wyrządzoną z winy umyślnej.

Dłużnik ponosi odpowiedzialność także za działania lub zaniechania osób, którym powierzył wykonanie zadań. W odróżnieniu od kary umownej wysokość odszkodowania odpowiada wysokości szkody.

Natomiast kary umowne:

• wynikają wyłącznie z postanowień umowy,
• mogą być zastrzeżone wyłącznie w przypadku zobowiązań niepieniężnych,
• zastępują odszkodowanie należne wierzycielowi w przypadku wystąpienia szkody spowodowanej nienależytym wykonaniem zobowiązania, dlatego bez zgody wierzyciela dłużnik nie może zwolnić się z wykonania zobowiązania przez zapłatę kary umownej.

Najistotniejszą cechą kary umownej jest to, że należy się ona wierzycielowi w zastrzeżonej wysokości, bez względu na wysokość poniesionej szkody.

W konsekwencji, uzyskana przez Pana kwota tytułem kary umownej stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych. Przychód ten nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b ww. ustawy, gdyż – jak wyjaśniono powyżej – kara umowna nie jest odszkodowaniem, nie jest również zadośćuczynieniem, a zatem nie może podlegać zwolnieniu na podstawie ww. przepisów. W konsekwencji, był Pan zobowiązana do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ww. przychodu i wykazania otrzymanej kwoty w zeznaniu rocznym.

Pana stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pani w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

Interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie Zainteresowanego – co wynika z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – niniejsza interpretacja została wydana wyłącznie dla Pana, nie wywiera natomiast skutku prawnego dla Pana żony.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).