Interpretacja indywidualna

  – stanowisko w części prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 października 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Dnia (…) 2001 r. między sprzedającymi (osoby trzecie) a Panią zawarta została umowa sprzedaży nieruchomości – lokalu mieszkalnego położonego w Polsce wraz z pomieszczeniem przynależnym, piwnicą, częściami składowymi oraz udziałem - związanym z własnością lokalu – w gruncie, budynku i urządzeniach, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali. Nabyła Pani przedmiotową nieruchomość z majątku dorobkowego wraz z Mężem. Od tej daty wraz z Mężem stali się Państwo właścicielami nieruchomości na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej.

(…) 2021 r. między Panią a Pani Mężem została zawarta umowa darowizny, której przedmiotem była rzeczona nieruchomość. Na podstawie tej umowy Pani Mąż przeniósł na Panią własność nieruchomości, zaś Pani nabyła ją do swojego majątku osobistego.

(…) 2022 r. między Panią a Mężem zawarta została umowa majątkowa małżeńska ustanawiająca rozdzielność majątkową. Umowa nie powodowała żadnych skutków w przedmiocie nieruchomości, będącej przedmiotem zapytania. Do tego czasu w małżeństwie obowiązywał ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, która została ograniczona w akcie notarialnym z 2004 r. Jednak również to ograniczenie nie dotyczyło przedmiotowej nieruchomości.

(…) 2024 r. została zawarta umowa sprzedaży nieruchomości, na podstawie której sprzedała Pani nieruchomość, która stanowiła Pani majątek osobisty (od dnia zwarcia umowy darowizny z (…) 2021 r.) na rzecz małżeństwa osób trzecich do ich majątku wspólnego objętego ustawową wspólnością majątkową za cenę określoną w umowie sprzedaży. W całym opisywanym okresie pozostawała Pani w związku małżeńskim, wciąż pozostaje oraz prowadziła oraz wciąż prowadzi z Mężem wspólne gospodarstwo domowe.

Pytania

Czy sprzedaż przez Panią nieruchomości jest opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych – w świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? [doprecyzowanie pytania:] Czy upływ 5-ciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie dla całości nieruchomości określa data jej nabycia do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską, tj. (…) 2001 r., pomimo iż w 2021 r. doszło do zawarcia umowy darowizny, której skutkiem było przeniesienie w całości własności nieruchomości do Pani majątku osobistego?

Pani stanowisko w sprawie

1.Treść stanowiska

Sprzedaż nieruchomości przez Wnioskodawczynię nie jest opodatkowana podatkiem dochodowym w świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Upływ pięciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie dla całości nieruchomości określa data jej nabycia do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską, tj. (…) 2001 r. Zawarcie umowy darowizny, której skutkiem było przeniesienie w całości własności nieruchomości do majątku osobistego Wnioskodawczyni nie jest zdarzeniem, które oznaczałoby dla Wnioskodawczyni nabycie w zakresie całości lub części nieruchomości. Darowizna z majątku wspólnego do majątku osobistego nie stanowi nabycia na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych, którego skutkiem byłoby opodatkowanie sprzedaży części nieruchomości.

2.Uzasadnienie

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są: odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa

do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d)innych rzeczy,

–jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Źródło przychodu, a co za tym idzie również zobowiązanie podatkowe, zatem nie powstaje w sytuacji zbycia nieruchomości po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie lub wybudowanie. Aby określić, czy podatek występuje, należy przede wszystkim stwierdzić, kiedy nieruchomość powinna być uznana za nabytą, zgodnie z przytoczonym przepisem. Datą nabycia jest bez wątpienia (…) 2001 r. Jednak wtedy zakup nieruchomości nastąpił do majątku wspólnego (współwłasność łączna, tzw. bezudziałowa). Kolejnym i ostatnim zdarzeniem, z którym wiąże się skutki w zakresie własności jest darowizna z dnia (…) 2021 r. z majątku wspólnego do majątku osobistego.

To ostatnie zdarzenie miało jednak charakter organizacyjny, kształtujący i porządkujący małżeński ustrój majątkowy. Nie można ponadto mówić o nabyciu przez Wnioskodawczynię jakiejkolwiek części nieruchomości, zważywszy, że była to współwłasność bezudziałowa (łączna). Współwłasność łączna wyraża się tym, że udziały nie są wyrażone w konkretnych częściach nieruchomości, lecz są rozumiane jako wspólny udział we wszystkich elementach nieruchomości. Dlatego nie można twierdzić, że na skutek darowizny z majątku objętego wspólnością współmałżonek nabył jakąś część nieruchomości, skoro także przed darowizną posiadał tytuł do całości.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż darowizna z dnia (…) 2021 r. nie wywarła skutku, który powodowałby uznanie, że doszło z tym dniem do nabycia przez Wnioskodawczynię całości lub części nieruchomości. Datą nabycia w zakresie całości pozostaje dzień zakupu na zasadach wspólności majątkowej małżeńskiej, tj. (…) 2001 r. Zaś konsekwencją tego uznania jest brak opodatkowania sprzedaży nieruchomości, która nastąpiła dnia (…) 2024 r. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w rozlicznych orzeczeniach sądowych. W wyroku z 2018-06-29, II FSK 1903/16, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że: „Jakkolwiek darowizna polegająca na przesunięciu składników majątkowych z majątku wspólnego obojga małżonków do majątku osobistego jednego z nich jest czynnością prawną rozporządzającą nieodpłatną, to jednak nie powoduje nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509) nieruchomości i innych praw majątkowych przez małżonka, do którego majątku wspólnego przedmioty te wcześniej już przynależały. Przepis ten nie powinien swoim zakresem obejmować takich zdarzeń jak darowizny dokonywane pomiędzy małżonkami, czy rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej, które w istocie nie stanowią obrotu nieruchomościami lub innymi przedmiotami majątkowymi, a mają tylko charakter organizacyjny, kształtujący i porządkujący małżeński ustrój majątkowy, podobnie jak ograniczenie wspólności ustawowej.” „Skoro małżonkowie nabyli już raz nieruchomość do majątku wspólnego, to żona nie mogła nabyć jej powtórnie w drodze darowizny z majątku wspólnego do jej majątku osobistego."

Sąd wskazał, że autonomia prawa podatkowego pozwala na uznanie, że nie każde zdarzenie powodujące przeniesienie własności na gruncie prawa cywilnego lub rodzinnego stanowi nabycie na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Umowne przesunięcia majątkowe między małżonkami nie stanowią obrotu nieruchomościami, a więc powinny być traktowane odmiennie od zwykłych czynności tego obrotu.

W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 lutego 2020 r., sygn. akt II FSK 933/18 stwierdzono, iż „Nie ma zatem podstaw prawnych, aby w warunkach niniejszej sprawy termin nabycia przez skarżącą nieruchomości liczyć od daty zawarcia umowy darowizny, a należy przyjąć jako datę nabycia przez skarżącą nieruchomości datę jej nabycia przez męża, skoro została na mocy umowy darowizny objęta wspólnością małżeńską. (...) W ocenie sądu konsekwencje podatkowe darowizny z majątku odrębnego do majątku wspólnego winny być identyczne jak w przypadku umownego rozszerzenia wspólności majątkowej małżeńskiej w trybie art. 48 KRO.”

Co oznacza, iż również przesunięcie majątkowe „w drugą stronę” w drodze darowizny nie spowoduje uznania, iż doszło do nabycia. Również w tej sytuacji datą początkową, od której liczy się owe 5 lat dla sprzedaży części przez małżonka, jest nabycie przez drugiego małżonka. Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 2018-06-05 I SA/Gd 356/18: „Skoro małżonkowie nabyli już raz nieruchomość do majątku wspólnego, to żona nie mogła nabyć jej powtórnie w drodze darowizny od męża." W innych wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego stwierdzono natomiast:

• w wyroku z 2018-01-19 II FSK 3629/15: „Jakkolwiek darowizna polegająca na przesunięciu składników majątkowych z majątku wspólnego obojga małżonków do majątku osobistego jednego z nich jest czynnością prawną rozporządzającą nieodpłatną, to jednak nie powoduje nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nieruchomości przez małżonka, do którego majątku wspólnego przedmioty te wcześniej już przynależały.”

• w wyroku z 2017-12-19 II FSK 33/17: „Skoro małżonkowie nabyli już raz nieruchomość do majątku wspólnego, to żona nie mogła nabyć jej powtórnie w drodze darowizny. Wobec tego, nie można przyjąć, że 5-letni termin określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych liczony ma być od daty nabycia nieruchomości na podstawie umowy darowizny od męża.”

Mając powyższe na uwadze należy uznać stanowisko za uzasadnione.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226, z późn. zm.), źródłem przychodów jest:

8) odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d)innych rzeczy,

–jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

Ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2159) do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych m.in. dodano art. 10 ust. 6, zgodnie z którym:

W przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że kluczową kwestią w zaistniałym stanie faktycznym jest prawidłowe ustalenie daty nabycia nieruchomości. Sprzedaż po upływie wyżej wymienionego pięcioletniego okresu, skutkuje bowiem brakiem obowiązku zapłaty podatku dochodowego.

Kwestia określenia momentu nabycia nieruchomości i praw majątkowych była m.in. przedmiotem uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2017 r. sygn. akt II FPS 2/17 w której wskazano, że dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a - c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych nabytych przez małżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.

W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy PIT. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.

Argumenty zawarte w wyżej wskazanej uchwale są aktualne także w sytuacji, gdy przeniesienie praw do nieruchomości wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków nastąpi w drodze darowizny do majątku osobistego jednego z małżonków. W takiej sytuacji datą nabycia w rozumieniu ustawy PIT jest dzień nabycia nieruchomości do majątku wspólnego małżonków.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w 2001 roku kupiła Pani wraz z mężem lokal mieszkalny do wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. W 2004 r. w drodze aktu notarialnego ograniczyliście Państwo wspólność majątkową małżeńską, jednak to ograniczenie nie dotyczyło przedmiotowej nieruchomości. W 2021 r. Pani mąż w drodze umowy darowizny przeniósł na Panią własność ww. nieruchomości (nabyła ją Pani do swojego majątku osobistego). W 2022 r. między zawarła Pani z mężem umowę majątkową małżeńską ustanawiającą rozdzielność majątkową. Umowa nie powodowała żadnych skutków w przedmiocie ww. nieruchomości. W 2024 r. sprzedała Pani omawianą nieruchomość. W całym opisywanym okresie pozostawała Pani wraz z mężem w związku małżeńskim oraz prowadziła wspólne gospodarstwo domowe.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że z uwagi na małżeńską wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które Pani oraz Pani mąż posiadaliście w chwili nabycia ww. lokalu mieszkalnego. Nie mogła więc Pani ponownie nabyć udziału w nieruchomości w momencie zawarcia umowy darowizny, skoro nieruchomość ta wchodziła do majątku wspólnego małżonków i Pani przysługiwała. Nabycie całej nieruchomości, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b ustawy PIT, przez Panią nastąpiło w 2001 roku, kiedy prawo to wraz z mężem nabyła Pani lokal mieszkalny do majątku objętego ustawową wspólnością majątkową. Sprzedaż opisanego lokalu mieszkalnego nastąpiła po upływie pięcioletniego terminu, o którym mowa w tym przepisie. Dochód z tego tytułu nie podlega więc opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na powyższe, Pani stanowisko w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

W toku postępowania w sprawie wydania interpretacji tut. organ nie przeprowadza jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji czerpie wyłącznie z przedstawionego przez stronę opisu stanu faktycznego. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. Należy też zauważyć, że na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.