Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Dnia 28 sierpnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 11 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 23 września 2024 r. (wpływ 27 września 2024 r.) oraz pismem z 13 listopada 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W związku z wezwaniem do US w (…) w celu zasadności złożonej przez Panią deklaracji podatkowej PIT-37 za rok 2023 z uwzględnioną ulgą dla samotnego rodzica zwraca się Pani z prośbą o indywidualną interpretację. Niejasność dla Urzędu stanowi fakt, że zarówno Pani, jak i Pani były mąż w deklaracji wpisaliście numery PESEL waszych dwojga dzieci. Pani rozliczyła się korzystając z ulgi dla samotnego rodzica, były mąż z ulgi 4+.

Od 23 kwietnia 2021 roku jest Pani osobą rozwiedzioną. Zgodnie z ustaleniami Sądu Okręgowego w A., dzieci zostają pod Pani opieką. Ojciec sprawuje opiekę jedynie w terminach wyznaczonych przez Sąd, tj. I oraz III weekend każdego miesiąca, gdzie nie zawsze dzieci jadą do taty, ponieważ zdarza się, że są chore i żeby nie zarazić jego kilkuletnich maluchów zostają w domu z Panią. Tak samo gdy mają już jakieś plany związane ze swoimi przyjaciółmi na przykład sobotnie wyjście do kina.

Poza wyznaczonymi przez Sąd terminami dzieci w ferie oraz w wakacje spędzają w domu ojca maksymalnie 5 dni.

Od czasu gdy znajdują się pod Pani opieką czyli od dnia rozwodu, a nawet jeszcze wcześniej, to na Pani spoczywa obowiązek dopilnowania ich edukacji oraz spraw zdrowotnych. Ojciec dzieci nie angażuje się w ich naukę, nie chodzi do szkół na zebrania, nie zna nazwisk wychowawców, kolegów z klasy, przyjaciół ani ich rodziców. Nie chodzi z nimi do lekarzy, nie wie gdzie dzieci są zapisane do przychodni. Nigdy nie był z nimi gdy chorowały co więcej, nie odwiedzał ich w tym czasie u Pani w domu.

Nie pomaga im w lekcjach, nie zabiera na wycieczki wakacyjne ani wyjazdy na ferie. To z Panią jeżdżą i zwiedzają. W ciągu ostatnich 3 lat byliście w (...), (…), (...) i nad morzem).

Ojciec nie zna zainteresowań dzieci. Nie rozmawia z nimi o ich potrzebach i problemach.

Uważa, że wystarczy to, że płaci alimenty i czasami przelewa na ich konto kieszonkowe.

Dzieci od Pani również dostają pieniądze, ale Pani wie, że to nie na tym polega bycie rodzicem.

To, że dzieci spędzają u ojca te dwa weekendy od 16.00 w piątek do 20.00 w niedzielę nie wystarczy, żeby nazywać siebie dobrym ojcem. Nigdy nie zabraniała Pani kontaktów byłemu mężowi z dziećmi. Ojciec ma ich numery telefonów, a i tak nie dzwoni. Już raz musiała Pani udowadniać jak wyglądają relacje Pani byłego męża i dzieci w Sądzie, gdzie nie potrafił odpowiedzieć na pytanie kto jest najlepszym kolegą syna. Do tej pory nic się nie zmieniło, nadal wykazuje zerowe zainteresowanie tym co się u nich dzieje.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Rozlicza się Pani jako osoba fizyczna.

Pani aktualny adres korespondencyjny i zamieszkania to (…), a adres zameldowania (…)

Jest Pani podatnikiem podlegającym po Urząd Skarbowy w (…).

Pani wniosek ORD-IN dotyczy Pani sytuacji z tytułu rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych PIT-37 za rok 2023 r. z uwzględnieniem preferencyjnego opodatkowania dochodów jako rodzic samotnie wychowujący dzieci.

Orzeczenie o rozwodzie uprawomocniło się 21 dni po jego ogłoszeniu, które miało miejsce (…) 2021 r. Od tamtej chwili do dnia dzisiejszego, tj. 23 września 2024 r. Pani stan cywilny to rozwódka.

Jest Pani matką dwójki dzieci – A.A. ur. Dnia (…) 2008 r. (PESEL (…)) oraz B.B. ur. dnia (…) 2010 r. (PESEL (…)). Tylko względem nich sprawuje Pani władzę rodzicielską.

Dochody w roku 2023 otrzymywała Pani z tytułu umowy o pracę. Za miesiąc grudzień 2023 r. otrzymała Pani również dochód z tytułu wynajmu mieszkania, z którego rozliczyła się Pani na druku PIT-28.

W roku 2023 dzieci uczyły się w szkole:

•  A.A. uczęszczała do szkoły Podstawowej w (…) 
• B.B. do czerwca 2023 r. szkoła Podstawowa w (…), a od września 2023 r. do Technikum (…) w (…).

Dzieci w roku 2023 nie otrzymywały :

• dochodu,
• zasiłku pielęgnacyjnego,
• renty socjalnej.

Zgodnie z decyzją Sądu Okręgowego w (…) z dnia (…) 2021 r. dzieci zostały przy Pani i zamieszkują z Panią dnia dzisiejszego.

Ojciec sprawuje nad nimi fizyczną opiekę tylko w I oraz w III weekend każdego miesiąca (co również zostało zawarte w wyroku Sądu z dnia (…) 2021 r.) od godz. 16.00 w piątek do godz. 20.00 w niedzielę.

Faktycznie jednak dzieci nie jeżdżą w każdy wyznaczony weekend. Czasami zdarzało się, że były tylko w I lub w III weekend miesiąca. Spowodowane to było brakiem chęci odwiedzin u taty, chorobami, wydarzeniami takim jak wizyty u kolegów z nocowaniem. Ponadto dzieci skracały czas pobytu do minimum i jechały do niego koło 20.00 w piątek, a wracały już koło 18.00 w niedzielę.

Dzieci w roku 2023 nigdzie z ojcem nie wyjeżdżały. Wizyty w jego domu polegały na oglądaniu telewizji lub nierobieniu niczego. Dzieci się tam nudziły dlatego jak najszybciej chciały wracać do domu.

To Pani w zeszłym roku z okazji Dnia Dziecka zabrała dzieci do (…), a na wakacje na 5 dni nad morze w pobliżu (…). Gdy tam byliście pojechaliście odwiedzić (…) na (…). Raz na półtora miesiąca dzieci jeździły i nadal jeżdżą z Panią do kina.

To Pani utrzymywała kontakt ze szkołami i wychowawcami. To Pani chodziła na wywiadówki. Ojciec nie uczestniczył w życiu dzieci. Nie zna nazwisk nauczycieli, wychowawców, kolegów, przyjaciół dzieci oraz ich rodziców. Ojciec nie jeździł z nimi do lekarzy, gdy chorowały. Nie kupował dzieciom leków, ani nie zajmował się nimi w chorobie, ponieważ zwyczajnie ich nie odwiedzał.

Ojciec od dnia rozwodu płaci zasądzone alimenty przez Sąd w wysokości 600 zł na każde dziecko.

Świadczenie na dziecko 500+ (800+) pobiera Pani, bo tak ustaliliście z byłym mężem i rozwiązanie takie uważa Pani za słuszne, ponieważ to na Pani spoczywa obowiązek szkolny (edukacja) i zdrowotny (wizyty lekarskie). Byłoby niesprawiedliwe, gdyby ojciec brał połowę świadczenia, podczas gdy dzieci spędzają u niego miesięcznie maksymalnie 6 dni.

W 2023 r. dzieci nie były (i nie są) umieszczone w żadnej placówce opiekuńczej.

Ojciec nie ma odebranych praw rodzicielskich.

Nie sprawujecie i nie sprawowaliście państwo w 2023 r. opieki naprzemiennej.

Ojciec nie korzystał z możliwości częstszych wizyt. Nie zabiegał o lepsze relacje z dziećmi.

W wyroku Sądu nie została ustalona opieka naprzemienna.

Pytanie

Czy w roku podatkowym 2023 przysługiwało Pani prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów jako osobie samotnie wychowującej dzieci?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem miała Pani pełne prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

W myśl art. 6 ust. 4c wskazanej ustawy:

Na podstawie art. 6 ust. 4d wskazanej ustawy:

Art. 6 ust. 4e cytowanej ustawy stanowi, że:

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Według art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Brzmienie art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych precyzuje pojęcie „osoby samotnie wychowującej dzieci” w taki sposób, aby nie budziło wątpliwości, iż prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, (o których mowa w tym przepisie), a wyłącznie jednemu z rodziców/opiekunów prawnych, tj. temu, który samotnie wychowuje dziecko/dzieci. Do skorzystania z tej preferencji, niewystarczające jest samo legitymowanie się określonym stanem cywilnym. Równie istotne jest samotne troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. w szczególności ojca lub matki dziecka.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym, sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta w roku podatkowym musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.

Podstawową kwestią jest zatem ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej, a jednocześnie ojciec (matka) dziecka wypełnia postanowienia wyroku sądowego w zakresie realizacji kontaktów z dzieckiem oraz świadczeń alimentacyjnych.

Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. W sytuacji, gdy dziecko pozostaje pod stałą, codzienną opieką jednego rodzica, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (np. zgodnie z orzeczeniem sądu), status samotnego rodzica ma ten, który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Rodzic, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że jest Pani osobą rozwiedzioną, co potwierdza prawomocny wyrok z 23 kwietnia 2021 r. Pani stan cywilny nie uległ zmianie.

W 2023 r. dzieci zamieszkiwały z Panią. To na Pani spoczywa obowiązek dopilnowania ich edukacji oraz spraw zdrowotnych. Ojciec dzieci nie angażuje się w ich naukę, nie chodzi do szkół na zebrania, nie zna nazwisk wychowawców, kolegów z klasy, przyjaciół ani ich rodziców. Nie chodzi z nimi do lekarzy, nie wie gdzie dzieci są zapisane do przychodni. Nigdy nie był z nimi gdy chorowały co więcej, nie odwiedzał ich w tym czasie u Pani w domu. Ojciec nie pomaga im w lekcjach, nie zabiera na wycieczki wakacyjne ani wyjazdy na ferie. To z Panią jeżdżą i zwiedzają. Ojciec nie zna ich zainteresowań. Nie rozmawia z nimi o ich potrzebach i problemach. Ojciec uważa, że wystarczy to, że płaci alimenty i czasami przelewa na ich konto kieszonkowe. Dzieci od Pani również dostają pieniądze, ale Pani wie, że to nie na tym polega bycie rodzicem. Ojciec sprawuje nad nimi fizyczną opiekę tylko w I oraz w III weekend każdego miesiąca (co również zostało zawarte w wyroku Sądu z dnia (…) 2021 r.) od godz. 16.00 w piątek do godz. 20.00 w niedzielę. Faktycznie jednak dzieci nie jeżdżą w każdy wyznaczony weekend. Czasami zdarzało się, że były tylko w I lub w III weekend miesiąca. Spowodowane to było brakiem chęci odwiedzin u taty, chorobami, wydarzeniami takim jak wizyty u kolegów z nocowaniem. Ponadto dzieci skracały czas pobytu do minimum i jechały do niego koło 20.00 w piątek, a wracały już koło 18.00 w niedzielę. Dzieci w roku 2023 nigdzie z ojcem nie wyjeżdżały. Wizyty w jego domu polegały na oglądaniu telewizji lub nierobieniu niczego. Dzieci się tam nudziły dlatego jak najszybciej chciały wracać do domu. To Pani w zeszłym roku z okazji Dnia Dziecka zabrała dzieci do (…), a na wakacje na 5 dni nad morze w pobliżu (…). Gdy tam byliście pojechaliście odwiedzić (…). Raz na półtora miesiąca dzieci jeździły i nadal jeżdżą z Panią do kina.

Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dziećmi i drugim rodzicem, nie pozbawia pierwszego rodzica – przy którym dzieci mieszkają – prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Skoro w 2023 r. dzieci zamieszkiwały z Panią, a Pani jako rozwódka nie sprawowała opieki w porównywalnym wymiarze czasowym i jakościowym nad nimi z byłym mężem, ciężar wychowania dzieci spoczywał na Pani, to ma Pani prawo do skorzystania za 2023 r. z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci, na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pani stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).