Interpretacja indywidualna

  – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 października 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 15 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Jest Pan kawalerem i rozlicza się z podatku indywidualnie. Uzyskuje Pan dochody z zatrudnienia i innej pracy zarobkowej, opodatkowane wyłącznie podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stan opisywany dotyczy lat 2022, 2023 i przyszłego rozliczenia za 2024 r.

Od 26 września 2022 r. jest Pan opiekunem tymczasowym małoletniego A. A, posiadającego PESEL (...), obywatela Ukrainy ur. (...) 2007 r. w A, na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego (...) sygn. (...) z 26 września 2022 r. wydanego w trybie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy.

Orzeczenie sądu stało się wykonalne natychmiast i stan ten trwa cały czas.

Przed ww. orzeczeniem, na Ukrainę do A, wyjechała matka A. A – B. A, która go dotychczas wychowywała samotnie (jest panną i nosi nazwisko swoich rodziców).

Ojciec dziecka jest nieznany – w akcie urodzenia wpisany według ukraińskich zwyczajów (C. A) (...). Matka cały czas od września 2022 r. mieszka w A i nadal tam zamierza mieszkać z drugim dzieckiem (lat 12).

Od września 2022 r. cały koszt utrzymania i wychowania A. A spoczywa na Panu. A. A mieszka wraz z Panem pod adresem B 1, (...). Od przyjazdu w 2022 r. chodzi do Liceum (...). W okresie od 1 września 2022 r. do 31 sierpnia 2023 r. był uczniem klasy przygotowawczej dla Ukraińców w LO (...). Od 1 września 2023 r. do chwili obecnej, chodzi do LO (...) – obecnie do II klasy. Chłopak w istocie uciekł do Pana i prosił o zostanie, ponieważ nie chciał wracać z matką na Ukrainę, ani zostawać z jej partnerem w Polsce, (...). Przyjechał do Pana w (...). Zakupił Pan odzież, dał swój używany laptop, potem kupił dobry komputer, wyposażył mu własny pokój, zakupił książki, opłacił Pan wszystko co było potrzebne do szkoły i dawał po 100 zł kieszonkowego co tydzień – na wyodrębnione konto przy Pana nazwisku, po to by miał kartę i nią płacił. Sprawy materialne nie były i nie są dla Pana problemem. Ma wszystko to co powinno mieć dziecko, zarówno odzież jak i wyżywienie, wyposażenie, podręczniki, etc. Oczywiście chłopaka zdiagnozował Pan w poradni psychologiczno-pedagogicznej w B by wiedzieć jakie ma zdolności i co w nim jest. Został objęty opieką poradni i tak jest do dzisiaj. Wyszły bowiem inne sprawy związane z wychowaniem w A. Okazało się, że (...). Udał się Pan z nim do (...), który przepisał lekarstwo i konsultował stan A. A. Czasowo to pomogło. Pojawiły się problemy zdrowotne (...). Te podejrzenia potwierdziła pani psycholog. We wrześniu br. A. A – (...) – trafił na 4 dni na oddział dziecięcy Szpitala (...), później (...) i w sumie był 10 dni w szkole. Niemniej zaczęła się poprawa . Od września br. współpracuje Pan z (...). Oczywiście wszystkie te działania podejmuje Pan sam opierając na postanowieniu Sądu i pokazując to postanowienie każdemu lekarzowi, w szkole , w poradniach. Matka dziecka twierdzi, że (...).

Matka cały czas – od września 2022 r. – mieszka w A. A. A nie chce tam wracać, mówi bardzo dobrze po polsku, nauka nie sprawia mu problemów, powoli dzięki pomocy lekarza (...). Chce zostać w Polsce i przyjąć polskie obywatelstwo. Od początku Pan mu pomaga we wszystkim.

Uczył go Pan języka polskiego, pomagał w nauce, aby wyrównał zapóźnienia. Prosił Pan o pomoc (...). Wiele osób jest Panu życzliwych i Panu pomaga.

Nie mniej, to wyłącznie Pan samotnie, tj. bez udziału matki, i faktycznie wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do A. A i go wychowuje (uczestniczy Pan w jego wychowaniu, sprawuje nad nim pieczę/opiekę, ponosi wszelkie koszty jego utrzymania, troszczy się o rozwój fizyczny i duchowy, zabezpiecza potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, ponosi wydatki związane z wypoczynkiem (sprzęt sportowy do jazdy na łyżwach, wyprawy kajakowe na polskich rzekach, siatkówka, koncerty, kino), pomaga w edukacji szkolnej.

Matka dziecka z uwagi na odległość zamieszkania, utrzymuje kontakt telefoniczny, sporadycznie telefonuje, nie przekazuje pieniędzy – sama ich nie posiada wystarczająco na życie w A, nie posiada samochodu itp. Stara się corocznie odwiedzić syna wraz z drugim młodszym synem. Również byli tutaj raz dziadkowie A. A – koszty wizyty pokrywa Pan, w tym koszty biletów kolejowych (...), skąd ich Pan zabiera do domu autem (...). Stara się Pan, aby utrzymywał dobry kontakt z matką i z dziadkami.

Wszystkie działania opisane podejmował Pan sam i na własny koszt kierując się dobrem dziecka i na podstawie Postanowienia Sądu z 26 września 2022 r. Na podstawie tego Postanowienia ZUS wypłaca Panu 800+ i 300 zł na tzw. Dobry Start.

W szkole uczestniczy Pan w wywiadówkach i jest w tzw. trójce klasowej komitetu rodzicielskiego.

Dodaje Pan, że spełnia pozostałe warunki do opodatkowania jako samotny rodzic.

Ani Pan ani A. A nie są opodatkowani podatkiem tonażowym ani według przepisów o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych, nie płacą podatku liniowego (art. 30c), nie osiągają żadnych dochodów opodatkowanych ryczałtem ewidencjonowanym.

Ani Pan ani matka dziecka, nie pobierają świadczenia wychowawczego i nie sprawują opieki naprzemiennej.

A. A nie uzyskiwał żadnych dochodów od września 2022 r. i cały czas pozostawał pod adresem B 1.

Posiada Pan wszelkie dowody, Postanowienie Sądu, świadectwa szkolne, recepty, lekarstwa, epikryzy, przelewy z konta. Resztę można zobaczyć, sprawdzić w szkole.

Może Pan również poprosić o zaświadczenia, jeśli to będzie wymagane.

Pytanie

Czy w przedstawionym stanie faktycznym może Pan skorzystać z rozliczenia jako opiekun prawny samotnie wychowujący dziecko od września 2022 r.?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, pewnym jest, że sam wychowuje dziecko i łoży na jego utrzymanie. Wobec tego, spełnia Pan warunki do uznania za opiekuna samotnie wychowującego dziecko od września 2022 r., co daje Panu prawo do rozliczenia z zastosowaniem preferencji wynikających z art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest w nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z tym przepisem:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

-podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Na podstawie art. 6 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2023 r. poz. 810 i 1565).

Art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

–w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia (...) 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci. Z jego treści jednoznacznie wynika, że z możliwości rozliczania się jako osoba samotnie wychowująca dziecko może skorzystać jedynie rodzic lub opiekun prawny tego dziecka. Ponadto przepis ten odwołuje się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

Definicja osoby samotnie wychowującej dziecko jest wyczerpująca i nie przewiduje żadnych wyjątków, a katalog osób w niej wymienionych jest zamknięty i nie może podlegać wykładni rozszerzającej.

Odnosząc się do Pana wątpliwości, zasadnym jest odniesienie się do ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.), która reguluje instytucję opiekuna prawnego dziecka.

Zgodnie z art. 92 tego ww. ustawy:

Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.

Natomiast stosownie do 94 § 3 Kodeksu:

Jeżeli żadnemu z rodziców nie przysługuje władza rodzicielska albo jeżeli rodzice są nieznani, ustanawia się dla dziecka opiekę.

Na mocy art. 145 cyt. ustawy:

§ 1. Opiekę ustanawia się dla małoletniego w wypadkach przewidzianych w tytule II niniejszego kodeksu.

§ 2. Opiekę ustanawia sąd opiekuńczy, skoro tylko poweźmie wiadomość, że zachodzi prawny po temu powód.

Przepis art. 154 ww. Kodeksu stanowi, że:

Opiekun obowiązany jest wykonywać swe czynności z należytą starannością, jak tego wymaga dobro pozostającego pod opieką i interes społeczny.

Stosownie do art. 155 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

§ 1. Opiekun sprawuje pieczę nad osobą i majątkiem pozostającego pod opieką; podlega przy tym nadzorowi sądu opiekuńczego.

§ 2. Do sprawowania opieki stosuje się odpowiednio przepisy o władzy rodzicielskiej z zachowaniem przepisów poniższych.

Zgodnie z art. 156 ww. Kodeksu:

Opiekun powinien uzyskać zezwolenie sądu opiekuńczego albo, w przypadkach wskazanych w art. 640¹ ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, sądu spadku we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.

12 marca 2022 r. weszła w życie ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 167 ze zm.), która wprowadziła do polskiego porządku prawnego instytucję opiekuna tymczasowego dla osoby małoletniej.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy:

Ustawa określa szczególne zasady zalegalizowania pobytu obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, oraz obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W uzasadnieniu projektu do ustawy tak argumentowano konieczność wprowadzenia tego rozwiązania:

Wyjątkowo trudna sytuacja małoletnich obywateli Ukrainy bez opieki wymaga objęcia ich właściwą formą ochrony, a także zagwarantowania szybkiej możliwości uzyskania dokumentu uprawniającego osobę dorosłą do reprezentowania małoletniego oraz wykonywania pieczy nad jego osobą i majątkiem. Wobec powyższego w projekcie wprowadza się rozwiązania dotyczące opiekuna tymczasowego, określając jego kompetencje oraz procedurę jego ustanawiania przez sąd. Zaakcentowania wymaga, że projektowane rozwiązania są nieznane dotychczasowemu prawu rodzinnemu i opiekuńczemu, a potrzeba ich skonstruowania powstała w związku z nadzwyczajną sytuacją, jaka nastąpiła na skutek konfliktu zbrojnego w Ukrainie w kontekście konieczności zabezpieczenia w trybie niezwłocznym dobra małoletnich obywateli tego państwa. Opiekun tymczasowy reprezentuje oraz sprawuje pieczę nad osobą i majątkiem jedynie małoletniego obywatela Ukrainy.

Prawa i obowiązki opiekuna tymczasowego zostały uregulowane w art. 25 ww. ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

Zgodnie z zapisem art. 25 ust. 1 ww. ustawy:

Małoletniego obywatela Ukrainy, o którym mowa w art. 1 ust. 1, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki osób dorosłych odpowiedzialnych za niego zgodnie z prawem obowiązującym w Rzeczypospolitej Polskiej, reprezentuje oraz sprawuje pieczę nad jego osobą i majątkiem opiekun tymczasowy.

W myśl art. 25 ust. 2 tej ustawy:

Opiekun tymczasowy, o ile przy jego ustanowieniu nie określono inaczej zakresu jego praw i obowiązków, jest upoważniony do reprezentowania małoletniego oraz sprawowania pieczy nad jego osobą i majątkiem. Opiekun tymczasowy powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.

Stosownie do art. 25 ust. 4 ww. ustawy:

Opiekuna tymczasowego ustanawia sąd opiekuńczy właściwy ze względu na miejsce pobytu małoletniego.

Na mocy art. 26 ust. 1 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:

Obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, przysługuje prawo do:

1)świadczeń rodzinnych, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, jeżeli zamieszkuje z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

2)świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, jeżeli zamieszkuje z dzieckiem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz jeżeli dziecko, na które ubiega się o świadczenie wychowawcze lub otrzymuje świadczenie wychowawcze, realizuje odpowiednio obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny albo obowiązek nauki, zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz.U. z 2024 r. poz. 737), co zostało potwierdzone w wyniku weryfikacji dokonanej na podstawie art. 66b ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (Dz.U. z 2024 r. poz. 152), chyba że dziecko jest w wieku, w jakim obowiązki te go nie dotyczą, albo obowiązki te zostały mu odroczone,

3)świadczenia dobry start, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, jeżeli zamieszkuje z dzieckiem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz jeżeli dziecko, na które ubiega się o świadczenie dobry start lub otrzymuje świadczenie dobry start uczy się w szkole, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, należącej do polskiego systemu oświaty,

4)(uchylony)

5)(uchylony)

6)świadczenia „aktywnie w żłobku”, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka - „Aktywny rodzic” (Dz.U. poz. 858), jeżeli:

a)zamieszkuje z dzieckiem, na które ubiega się o świadczenie „aktywnie w żłobku” lub otrzymuje świadczenie „aktywnie w żłobku”, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz

b)posiada nieprzerwanie, przez okres nie krótszy niż 365 dni, uprawnienie, o którym mowa w art. 2 ust. 1, oraz

c)dziecko, na które ubiega się o świadczenie „aktywnie w żłobku” lub otrzymuje świadczenie „aktywnie w żłobku” posiada nieprzerwanie, przez okres nie krótszy niż 365 dni, uprawnienie, o którym mowa w art. 2 ust. 1

-odpowiednio na zasadach i w trybie określonych w tych przepisach, z wyłączeniem warunku posiadania karty pobytu z adnotacją "dostęp do rynku pracy".

Natomiast art. 26 ust. 4 ww. ustawy wskazuje, że:

Przysługujące na dziecko świadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyłączeniem świadczenia rodzicielskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, oraz świadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 6, przysługują także opiekunowi tymczasowemu, o którym mowa w art. 25, oraz opiekunowi, o którym mowa w art. 251 ust. 1. Ustalając prawo do świadczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 1, przepisy art. 5 ust. 11 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych stosuje się odpowiednio.

Z powyższego wynika, że ustawodawca określił katalog świadczeń socjalnych, z których może skorzystać zarówno obywatel Ukrainy, jak i opiekun tymczasowy.

W myśl art. 25 ust. 5 ww. ustawy:

Ustanawiając opiekuna tymczasowego, sąd kieruje się dobrem dziecka. Opiekun tymczasowy powinien być ustanowiony przede wszystkim spośród krewnych, powinowatych lub innych osób dających rękojmię należytego wykonywania obowiązków opiekuna. Przepisy art. 148 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2023 r. poz. 2809) stosuje się.

Stosownie do art. 25 ust. 6 omawianej ustawy:

W przypadku braku osoby, która może być ustanowiona przez sąd opiekunem tymczasowym, o którym mowa w ust. 5, dziecko umieszcza się w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej, a kandydata na opiekuna tymczasowego wskazuje, na wniosek sądu, jednostka organizacyjna, o której mowa w ust. 3, w terminie 48 godzin. Wraz ze wskazaniem kandydata na opiekuna tymczasowego jednostka organizacyjna, o której mowa w ust. 3, przesyła jego pisemną zgodę na ustanowienie opiekunem tymczasowym.

Zgodnie z art. 148 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

§ 1. Nie może być ustanowiona opiekunem osoba, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych albo została pozbawiona praw publicznych.

§ 1a. Opiekunem małoletniego nie może być ustanowiona także osoba, która została pozbawiona władzy rodzicielskiej albo skazana za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności albo za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy wobec osoby lub przestępstwo popełnione na szkodę małoletniego lub we współdziałaniu z nim, albo osoba, wobec której orzeczono zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowywaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi, lub obowiązek powstrzymywania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu.

§ 2. Nie może być ustanowiony opiekunem ten, w stosunku do kogo zachodzi prawdopodobieństwo, że nie wywiąże się należycie z obowiązków opiekuna.

Odesłanie zawarte w art. 25 ust. 5 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa do art. 148 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dotyczy wyłącznie cech dyskwalifikujących kandydata na opiekuna tymczasowego.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania prawne należy uznać, że instytucja opiekuna tymczasowego wynikająca z ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa wykazuje, w szczególności w kwestii uprawnień, jakie mu przysługują, wiele podobieństw do instytucji opiekuna prawnego, uregulowanej w ustawie Kodeks rodzinny i opiekuńczy. W szczególności, podobieństwa te wynikają z zapisów dotyczących sprawowania pieczy nad osobą i majątkiem małoletniego oraz upoważnienia do reprezentowania osoby małoletniej. Ponadto, zarówno funkcja opiekuna prawnego jak i opiekuna tymczasowego jest ustanawiana przez sąd opiekuńczy.

Jednakże, pomimo wspólnych cech, charakteryzujących instytucję opiekuna prawnego i opiekuna tymczasowego należy zastrzec, że instytucje te zostały uregulowane odrębnie i nie należy ich traktować jako pojęć tożsamych.

Zgodnie z zasadą, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią odstępstwo od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 84 Konstytucji RP oraz art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, możliwość skorzystania z ulgi/preferencji podatkowej to przywilej, z którego podatnik chcąc skorzystać musi spełnić ściśle określone przez ustawodawcę warunki. Wobec tego, niedopuszczalna jest rozszerzająca interpretacja art. 6 ust. 4c ww. ustawy. Wprawdzie w art. 74 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa ustawodawca wprowadził zmiany do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednak nie zmienił brzmienia cytowanego wyżej art. 6 ust. 4c i nie rozszerzył katalogu osób, którym przysługuje preferencyjny sposób rozliczenia w związku z samotnym wychowaniem dzieci, na opiekunów tymczasowych ustanawianych w oparciu o przepisy art. 25 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy – nie kwestionując Pana zaangażowania w proces wychowawczy małoletniego A. A, obywatela Ukrainy – nie sposób uznać, że w Pana przypadku spełnione zostały wszystkie warunki wymagane dla rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Samo, samotne wychowywanie dziecka i łożenie na jego utrzymanie nie jest wystarczającą przesłanką uprawniającą do skorzystania z tej preferencji.

W przedmiotowej sprawie, w związku z tym, że – jak wskazał Pan we wniosku – od 26 września 2022 r. do nadal, jest Pan jego opiekunem tymczasowym, na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w B z 26 września 2022 r. wydanego w trybie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy – to nie została spełniona, określona w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przesłanka konieczna dla skorzystanie z omawianej preferencji, bowiem – jak wynika z brzmienia ww. przepisu – z możliwości rozliczania się jako osoba samotnie wychowująca dziecko, może skorzystać jedynie rodzic lub opiekun prawny tego dziecka.

W konsekwencji, za lata 2022-2024 nie może Pan rozliczyć się jako opiekun prawny samotnie wychowujący dziecko, na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c i 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem jest Pan opiekunem tymczasowym, a nie opiekunem prawnym małoletniego dziecka.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.